❇️ مذاق شریعت و گسترده آن در فقه خلاصه بیانات استاد حسینی فقیه (استاد خارج مشهد) - عرائض بنده فقط طرح مساله است و حرف آخر نیست. - اولین کسی که به این بحث پرداختند آسید جمال عاملی در مفتاح الکرامه ج ۶ . بعدشان در دو سده ی اخیر در فقه به آن پرداختند ولی در کتب اصولی بحث مستقلی ندارد. اول صاحب جواهر سپس ازجمله مرحوم آیات الهی خوئی و امام و حکیم و سبزواری. - مذاق در لغت چشیدن ( از طریق تجربه بدست می آید) و در اصطلاح (که در چند مقاله بصورت محدود به آن پرداختند) یعنی آگاهی از سبک و سیاق شارع در جعل احکام که از راههای متعددی حاصل میشود و فقیه بوسیله آن توانا بر درک و فهم حکم شرعی میشود که چند مولفه دارد ... - در کل فقه کاربرد دارد از جمله ... - دلائل حجیت تمسک به آن : اگر قطع آور (یا اطمینان آور : قطع عرفی) بود که ادله ی حجیت قطع شامل آن میشود. (مرحوم خوئی آنرا بر سائر ادله ی مساله ترجیح دادند) و اگر ظن آور بود اگر قائل به ظن انسدادی بودیم(مثل صاحب قوانین) ، حجت است و الا (ظن انفتاحی) از چند راه ممکن است دلیل آورد : ۱. #استقراء (استنتاج قانونی که شامل بررسی جزئیات است ) ... بیان چند مورد دیگری که از استقراء بدست آمده است :.... ۲. از راه #ادله_تشکیل_حکومت (در عصر غیبت بر فقیه): این بحث اختلافی است. ۳. #حق_الطاعه و حسن احتیاط : شهید صدر مفصل بیان کردند و قاعده قبح عقاب بدون بیان را جاری نمی دانند و می فرمایند احتمال تکلیف، تکلیف آور است. ۴. از باب ظهور ( مذاق شریعت ظهور ساز است در روایت ) ۵. ارتکاز قطعی متشرعه : ۶. روش شارع در جعل احکام و قانون گذاری (تقنین) - کاربرد مذاق : گاهی ابزاری(خودش سند نیست ، برای تفسیر سندی بکار میرود) است گاهی استقلالی (خودش سند است) - راههای وصول به مذاق شارع : ۱. از مجموعه احکام . ۲.از طریق آثار . ۳. از حکم عقل ۴. از صفات شارع ۵. از #قیاس_اولویت عناوین بعدی : در حد اشاره بعلت ضیق وقت جلسه - مصادیق آیت الله حکیم در مستمسک و فقه الصادق - کارآیی مذاق شارع : ۱. کشف از علت حکم ۲.مرجحیت در تعارض : صاحب مهذب الاحکام ج ۱ ۳. مرجحیت در تزاحم برای شناخت اهم از مهم ۴. شناخت موضوع حکم ۵. تقیید اطلاقات ۶. تخصیص عمومات : آیت اراکی مکاسب محرمه ۷. ظهور سازی - اشکالات : ۱. با تعبد گرایی چگونه جور میشود (با توقیفیت خصوصا در عبادات ) ۲. لازم می آید تاسیس فقه جدید ۳. استنباط احکام ضابطه دارد و شما خروج از ضابطه مندی حکم می کنید. ۴. تفاوت آن با اجتهاد به رای چیست ۵. در موارد مذاق شریعت معمولا یک دلیل شناخته شده وجود دارد، پس آن دلیل است نه این. و... پاسخ همه ی اشکالات موجود است. - سه اصطلاح دیگر که به گفته آیت الله ایروانی همان مذاق شریعت است یا به این بر می گردند : ۱. #روح_شریعت ۲. #نقض_غرض ۳. مقاصد شریعت (بنده سومی را قبول ندارم ، از اصطلاح اهل تسنن است ). - تفاوت مذاق شریعت با #قیاس - جایگاه #مناسبت_حکم_و_موضوع با مذاق شریعت پرسش و پاسخ جلسه : از دقیقه ۶۷ به بعد : - این بحث مذاق شریعت بازگشت به #مصالح_مرسله و #استصلاح اهل تسنن ندارد چراکه... - بحث #منطقه_الفراغ ( برای فقیه جواز حکم است در مواردی که شارع خودش حکمی جعل نکرده) را شهید صدر در اباحه ی لااقتضائی مطرح کردند و میتواند به مذاق شارع ارتباط داشته باشد . - در #مقاصد_شریعت (غایات و حکمتهایی که شارع برای بندگان در قواعد و قانون گذاری خود رعایت کرده) اول دسترسی به غایت و غرض میکنیم سپس استخراج حکم. اما در نحن فیه لزوما اینطور نیست + کاربرد مقاصد فقط در استنباط حکم است. خلاصه نویسی تا دقیقه ۸۲ انجام شد. جهت استماع تمام صوت 👇 https://eitaa.com/Moghaddemat/2311 #مذاق_شریعت #مذاق_شارع #روح_شریعت #اصول_فقه #مهم