🔻جریان سوم؛ طیف موافقین نظام جمهوری🔻 اسلامی مدرسه حقانی 🔸تاسـیس مدرسـه حقانـی و کارکـرد آن، نقطـه عطفـی در نظـام آموزشـی حـوزه و تکاپـو هـای روحانیـون طرفـدار مداخلـه در #سیاسـت و مسـائل اجتماعـی بـه شـمار مـی رود. پایـه گـذاران ایـن مدرسـه، نظـام آموزشـی سـنتی حـوزه را بـا نظـام آموزشـی جدیـد تلفیـق کردنـد و سـبک جدیـدی در نظـام آموزشـی حـوزه بنـا نهادنـد کـه تـا آن زمـان هماننـدی نداشـت. آنـان بـا مشـاهده نابسـامانی هـای گوناگـون، نظـم و تشـکیلات نوینـی را طـرح ریـزی کردنـد و بـا شـعار حاکـم در حـوزه هـای آن زمـان کـه نظـم در بـی نظمـی اسـت بـه مبـارزه پرداختنـد. اینـان ضمـن حفـظ ویژگـی هـای نظـام سـنتی حـوزه، ابزار هـا و روش های جدیـدی در بازسـازی و نوسـازی نظـام آموزشـی در حـوزه بـه کار گرفتنـد. 🔹برنامــه درســی معیــن و مشــخص و متناســب بــا زمــان ایجــاد شــد. بیــن #حــوزه و #دانشــگاه ارتبـاط بـه وجـود آمـد و برخـی از اسـاتید دانشـگاه علـوم انسـانی جدیـد را در ایـن مدرسـه تدریــس مــی کردنــد. 🔹تربیــت طلبــه آگاهــی دهنــده، ســنت شــناس، واقــع نگــری در مســائل اجتماعــی، پاســخ گویی بـه نیاز هـا و چالـش هـای زمـان، تبلیـغ دیـن بـا روش هـای نویـن جامعـه شـناختی و تربیـت شناسـانی جامـع سـبب شـد کـه علـوم انسـانی نویـن در ایـن مدرسـه تدریـس شـود. از ایـن رو #شـهید_بهشـتی و همکارانـش، علـوم طبیعـی، تاریـخ ادیـان، اقتصـاد، جامعـه شناسـی، فلسـفه غـرب، ادبیـات فارسـی و زبـان انگلیسـی را در برنامـه درسـی گنجاندنـد. آنهـا نـه تنهـا تعارضـی بیـن علـوم و شـریعت نمـی دیدنـد، بلکـه بـه بـاور آنهـا بـرای درک سـنت و قـران ایـن دروس ضـرورت داشـت. 🔸شـرکت فعـال #طـلاب مدرسـه حقانـی در مراسـم تشـیع جـنازه شـهید آیـت الله سـعیدی و شـهید آیـت الله غفــاری، دو تـن از روحانیـون مبـارز کـه بــر اثــر شـکنجه هــای رژیــم در زنـدان بــه شـهادت رسـیدند. 🔹ســالگرد قیــام ۱۵ خــرداد، شــرکت در مراســم ترحیــم ســید مســصطفی خمینــی، شــرکت در قیـام ۱۹ دی قـم در اعتـراض بـه اهانـت روزنامـه اطلاعـات بـه امـام خمینـی، تکثیـر و توزیـع نـوار سـخنرانی هـا و اعلامیـه هـای امـام بخشـی از فعالیـت هـای صـورت گرفتـه توسـط طـلاب مدرســه بــوده اســت. در همیــن مدرســه طلابــی تربیــت شــد کــه بعدهــا نقــش موثــری در جمهـوری اسـلامی ایفـا کردنـد. 🔸بنابرایـن مدرسـه حقانـی مدرسـه ای بـا بنیـان گـذاری شـهید بهشـتی کـه بـا رویکـرد جدیـدی بـه علـوم دینـی و برنامـه اموزشـی جدیـدی بـرای طـلاب تشـکیل شـد. ایـن رویکـرد جدیـد ابتــدا در مدرســه علــوی ( آیــت الله گلپایگانــی) اعمــال شــد، لیکــن علــی رغــم موفقیتــی کــه اجـرای برنامـه اموزشـی جدیـد در ایـن مدرسـه داشـت، بـه دلیـل مخالفـت آیـت الله گلپایگانـی بــا زبــان انگلیســی موسســان مدرســه و اصلاح گــران حــوزه را بــر آن داشــت تــا مدرســه ای جدیـد ایجـاد کنـدد. ایـن مدرسـه جدیـد، مدرسـه ای بـود کـه علـی #حقانـی بـا همـکاری فـرد خیـر دیگـری در حـوزه قـم تاسـیس شـد و نـام موسـس آن را بـر روی آن گذاشـتند. 🔹آیــت الله بهشــتی بــا توجــه بــه تجربــه کار در مدرســه آیــت الله گلپایگانــی و لــزوم اســتقلال عملـی بـه ایـن نتیجـه رسـید کـه بـرای پیش برد اهـداف و برنامـه هـای مدرسـه، هزینـه هـای آن را بـا حمایـت و کمـک برخـی از #مراجـع تقلیـد، امـا بـدون دخالـت آنهـا تامیـن نمایـد. یکـی از ایـن علمـا، آیـت الله میانـی بـود. 🔸پایــه گــذاران مدرســه حقانــی عبــارت بودنــد از: آیــت الله بهشــتی، قدوســی، ربانــی شــیرازی، مهـدی حائـری تهرانـی، سـید مرتضـی جزایـری، حسـین حقانـی. آیـت الله بهشـتی، برنامـه نظـم حـوزه و سـاماندهی آن را، اندیشـه غالـب اصـلاح گـران حـوزه در پایـان دهـه ۳۰ مـی دانـد. 🔸بـه نظـر وی طلبـه نبایـد مصـرف کننـده آگاهـی هـای اسـلامی باشـد، بلکـه طلبـه بایـد آگاه شـده آگاه کننـده باشـد. در کنـار ایـن نـگاه کـه شـکل گیـری مدرسـه را بـرای اصـلاح حـوزه مـی دانـد، دیدگاه هـای دیگـری نیـز وجـود دارد کـه تاسـیس مدرسـه حقانـی را بـه عنـوان یـک اقـدام #سیاسـی و انقلابـی و از سـوی یـاران امـام پـس از شـروع نهضـت اسـلامی مـی داننـد. 🔹از جملــه مهمتریــن اســاتید مدرســه حقانــی مــی تــوان بــه افــراد زیــر اشــاره کــرد: آیــت الله بهشــتی، قدوســی، مصبــاح یــزدی، صانعــی، آذری قمــی، مفتــح، جنتــی، خزعلــی، مقتدایــی، محمــد یــزدی، #مشــکینی، معرفــت و ....

🔻ادامه مباحث جریان شناسی سیاسی ایران معاصر🔻 جریان سوم؛ طیف موافقین نظام جمهوری اسلامی: جمعیت دفاع از ارزش های انقلاب اسلامی تاریخچه 🔹جریـان دفـاع از #ارزش هـا، پرچم دار جریـان سـوم در دهـه ۷۰ در کشـور بـود. موسسـان آن بـر ایـن بـاور بودنـد کـه کشـور را در دو جنـاح چـپ و راسـت متوقـف کـردن، جفـا بـه ظرفیـت هـا و توانایـی هـای نیروهـای انقلابـی معتقـد بـه نظـام اسـت. 🔸آنـان بـا شـعار فرا جناحـی پـا بـه عرصـه گذاشـتند و همـواره تاکیـد داشـتند کـه کشـور را بـا یـک جنـاح نمـی تـوان اداره کـرد. آنهـا ایـن رویکـرد را در فهرسـت انتخاباتـی نیـز بـروز دادنـد. #۱۵ خـرداد ۷۴ و آغـاز فعالیـت رسـمی جمعیـت، زمـان مناسـبی بـود کـه ایـن تشـکل نو پـا تـا برگـزاری پنجمیـن دوره انتخابـات مجلـس شـورای اسلامی بتوانـد در عرصـه سیاسـی کشـور آرایــش جدیــدی را ســامان دهــد. 🔸دبیــر کل جمعیــت (ری شــهری)، پاســخگویی بــه بــه خلأ سیاســی موجــود ناشــی از فقــدان یـک جریـان سیاسـی مـورد قبـول عامـه مـردم و دفـاع از ارزش ها را اصلـی تریـن علـت تشـکیل جمعیـت عنـوان کـرد. 🔹ایـن تشـکل بـرای مجلـس دوره پنجـم فهرسـت انتخاباتـی در بسـیاری از حـوزه هـای انتخابیـه منتشـر کـرد کـه ویژگـی ایـن فهرسـت هـای #انتخاباتـی، اشـتراک در اسـلامی نامزد هـا بـا لیسـت هـای انتخاباتـی دو جنـاح چـپ و راسـت بـود. امـا هـدف اصلـی حضـور در مجلـس پنجـم نبـود، بلکـه دورخیـز #جمعیـت بـرای انتخابـات ریاسـت جمهـوری ۷۶ بـود. 🔸انتخاباتــی کــه ری شــهری بــه عنــوان نماینــده جمعیــت در انتخابــات شــرکت نمــود امــا بــا آرای بسـیار پاییـن مواجـه شـد و در سـال ۷۷ موسسـان ایـن جمعیـت ضمـن بیانیـه ای، کثـرت مسـئولیت هـا و اشـتغالات مسـئولان جمعیـت را بهانـه ای بـرای تعطیلـی موقتـی اعـلام کردنـد، و بنابـرای ایـن تشـکل بسـیار زود از رقابـت هـای #سیاسـی کنـاره گرفـت.

🔻پس از انقلاب اسلامی پــس از انقــلاب، شــریعت مداری، خــود را در ظاهــر همــراه بــا انقــلاب نشــان داد. او بــه صــورت ضمنـی خـود را صاحـب انقـلاب مـی دانسـت و دشـمنی خـود را بـا امـام و یارانـش، حفـظ کـرده بـود. 🔹وی کـه در جریـان تصویـب قانـون اساسـی، مخالفـت خـود را بـا نحـوه تصویـب آن اعـلام داشـته بـود و مانعـی در برابـر شـکل گیـری قانـون اساسـی محسـوب مـی شـد، بـا قاطعیـت امـام، از موضـع خـود عقـب نشـینی کـرد و مخالفـت خـود را بـا تشـکیل مجلـس خبـرگان قانـون اساسـی پـس گرفـت. 🔸موضــوع دیگــری کــه شــریعت مداری را در برابــر امــام خمینــی و جمهــوری اســلامی قــرار داد، غائله آذربایجــان و حــزب جمهــوری خلــق مســلمان آذربایجــان بــود. بــه دنبــال اعلام موجودیــت حــزب جمهـوری اسـلامی کـه موسسـین آن (حضـرات آیـات و حجـج الاسـلام: بهشـتی، خامنـه ای، موسـوی اردبیلـی، باهنـر و هاشـمی رفسـنجانی) از حمایـت موثر امـام خمینی برخـوردار بودنـد، در روز ، ۲۴/۱۲/۵۷ حـزب جمهـوری خلـق مسـلمان بـا حمایـت شـریعت مداری در برابـر حـزب جمهـوری اسـلامی پـا گرفـت. 🔹حــزب جمهــوری خلــق مســلمان پــس از پیــروزی انقلاب اسـلامی بــا هــدف تجزیــه و ایجــاد آشــوب و شکســت انقلاب اعلام موجودیــت کــرد. حــزب از نظــر رهبــری مذهبــی بــر شــریعت مداری، از نظــر #سیاســی بــر ملــی گرایــان و از بعــد نظامــی بــر برخــی عناصــر موجــود در پایــگاه هوایــی تبریــز تکیــه داشــت. 🔹اعضــای ایــن حــزب در اعتــراض بــه چــاپ مقالــه حجــت الاســلام خلخالــی در روزنامــه اطلاعــات، مـورخ ۴/۲/۱۳۵۸ در حمایـت از آیـت الله شـریعت مداری در شـهرهای تبریـز و قـم بـه راه انداختنـد. آنهـا دوشـنبه ۱۵/۹/۱۳۵۸ در تبریـز بـا ایجـاد شـورش، رادیـو و تلویزیـون ایـن شـهر را بـه تصـرف خـود در آوردنــد و کارکنــان آن را بــه گــروگان گرفتنــد. ایــن حــزب در ۱۵/۱۰/۱۳۵۸ منحــل اعــلام شــد. 🔸ســوای حمایــت از شــریعت مداری از حــزب خلــق مســلمان، کودتــای نــوژه در ســال ۱۳۵۹ کــه علیــه تمامیـت انقـلاب و نظـام نوپـای جمهـوری اسـلامی خنثـی شـد و دارای سـه شـاخه سیاسـی، نظامـی و #ایدئولوژیــک بــود بــا حمایــت او صــورت گرفــت. 🔹دوسـال پـس از کودتـای نـوژه در اردیبهشـت ۱۳۶۱ کودتـای جدیـدی کشـف شـد کـه در پـی بر انـدازی جمهـوری اسـلامی بـود. قطـب زاده بـا همراهـی شـریعت مداری رهبـری ایـن کودتـا را بـر عهـده داشـتند. ایــن بــار دخالــت شــریعت مداری در کودتــا مســتقیم بــود. او ۵۰۰ هــزار تومــان بــه کودتــا گــران کمــک کـرده بـود و اعتـراف کـرد کـه در جریـان کودتـا بـود، ولـی اقدامـی در جهـت جلوگیـری از آن بـه عمـل نیـاورده اسـت. 🔸زمانـی کـه اعترافـات متهمیـن منتشـر شـد، خشـم مـردم بر انگیختـه شـد. جامعـه مدرسـین قـم، پـس از بررسـی اعـلام کـرد کـه شـریعت مداری شـرایط #مرجعیـت را از دسـت داده اسـت و دیگـر تقلیـد از او جایـز نیسـت. شـریعت مداری بـا صدایـی لـرزان و ظاهـری مضطـرب در صفحـه تلویزیـون ظاهـر شـد و ضمـن اسـتغفار، تعهـد کـرد کـه دیگـر در امـور مشـابه شـرکت نداشـته باشـد. 🔹شـریعتمداری تـا پایـان عمـر یعنـی فروردیـن ۱۳۶۵ کـه بـه علـت #سـرطان کلیـه در گذشـت، در انـزوا بـود. 📚 جریان شناسی سیاسی در ایران ✏️ علی دارابی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی #راه_ما_روشن_است 🇮🇷 #قرن_حماسه @rahroshaan 🔸🔹🌿🔸🔹

🔻عصر انزوا و دگردیسی🔻 🔹دوره سـوم حیـات سیاسـی آیـت الله منتظـری بـا ارتحـال امـام آغـاز مـی شـود. در ایـن دوره، وی بـر خـلاف توصیـه امـام مربـوط بـه #عـدم_دخالـت در سیاسـت، مقابلـه بـا نظـام و رهبـری را در دسـتور کار قـرار داد. 🔸ارتبــاط گســترده بــا اپوزیســیون، برقــراری #مصاحبــه هــا و گفــت و گو هــای مســتمر بــا رســانه هــای بیگانـه و معانـد، تبدیـل شـدن دفتـر و حسـینیه بـه کانونـی بـرای رفـت و آمـد ضـد انقـلاب و اتخـاذ مواضــع ضــد انقــلاب و رهبــری بــه طــور مســتمر از جملــه رویکــرد هــای وی در ایــن دوران اســت. 🔹آیـت الله #منتظـری کـه بـا نـگارش کتـاب ۲ جلـدی ولایـت فقیـه بـه عنـوان یکـی از حامیـان اصلـی نظریه ولایـت فقیـه در دهـه ۵۰ و ۶۰ شـناخته مـی شـد و همـواره بـه منصـوب بـودن حاکمـان فقیـه از سـوی خـدا تاکیـد مـی کـرد، امـا وی در ایـن دوران ابتـدا از ایـن دیـدگاه عـدول کـرد و نظریـه نصـب فقیـه را فاقـد پایـه شـرعی خوانـد و بـه #ولایـت انتخابـی #فقیـه معتقـد شـد، پـس از آن ولایـت انتخابـی فقیـه بـه نظریـه نظـارت فقیـه رسـید و در انتهـا نیـز بـه نظریـه وکالـت فقیـه. پــس از دوم خــرداد ۷۶ وی در ســخنرانی ای معــروف بــه ســخنرانی ۱۳ رجــب، صریحــاً علیــه رهبــری #انقـلاب مواضعـی صریـح گرفـت و رهبـری وی را فاقـد مشـروعیت خوانـد و از خاتمـی رئیـس جمهـور وقـت خواسـت تـا بـا پشــتوانه رأی ۲۰ میلیونـی در مقابـل رهبـر بایسـتد. 🔹در کنـار ایـن سـخنرانی، انتشـار کتـاب خاطـرات، انجـام مصاحبـه هـای متعـدد بـا رسـانه هـای مکتـوب، راه انـدازی مجـدد تدریـس، انجـام پرسـش و پاسـخ هـای جهـت دار تحـت پوشـش اسـتفتاء مقلیـدن و ... از جملـه اقدامـات وی در ایـن دوران اسـت. وی سـر انجـام در سـال ۱۳۸۸ بـا همـه تلخـی و شـیرین هـای زندگـی #سیاسـی وداع گفـت و از دنیـا رفـت. #راه_ما_روشن_است🇮🇷 #حوزه_علمیه_خواهران #سیاست_ما_عین_دیانت_ما #راه_روشن را به دوستان خود معرفی کنید. @rahroshaan 🔸🔹🌿🔸🔹

#جریان_شناسی_اجتماعی_سیاسی روحانیت ▪️📎چکیده محتوا: 🔻درك صحيح از تحولات #سياسى- اجتماعى ايران از جمله نيازهای مبرم نسل كنونى است، اين مقصد زمانى كه با پيوند های دينى آحاد جامعه هم افق شود ضرورتى دو چندان مى يابد. 🔹از آنجا كه در دوران شكوهمند #انقلاب اسلامى، #روحانيت ايران به عنـوان يكـى از اقشـار متخصص و معمار جامعه در زمينه های دينى، علمى، سياسى و اجتماعى قلمـداد مى شـوند، بى شك جريان های فكـری درون ايـن سـازمان كـه در سرنوشـت نظـام سياسـى اجتمـاعى نقش آفرين بوده، موجـب شـناخت صـحيح تری نسـبت بـه مسـائل مختلـف جامعـه و نـوع مواجهه با رخداد های علمـى، سياسـى و اجتمـاعى خواهـد شـد. 🔸اگرچـه شـناخت دقيـق و روايت واقع بينانه از اين جريان های فكـری بـه طور دقيـق و كامـل ميسـر نيسـت؛ زيـرا ايـن #جريان ها دارای اصول مكتوبى نيستند كه بتـوان بـه توصـيف كامـل آن هـا پرداخـت، بلكـه فرايندی هستند كه در برابر تحولات و رويداد های گونـاگون عكس عمـل نشـان داده انـد. البته، با قدری تسامح مى توان جريان های فكری #روحانيت كنونى در حوزه های علميه ايران را از زاويه های مختلفى گونه شناسى كرد. 🔹 اين مقاله جريان های مزبور را از پنج منظر مورد بررسى قرار داده است كه هر يك از منظر ها خود دارای تكثر های گوناگونى انـد. لازم بـه ذكر است به جهت روشن نبودن دقيق تمامى زوايای جريان های برشمرده شده در مقاله، و همچنين جهت رعايت اختصار، از ذكر نام افراد فعال در هر يـك از #جريان هـا خـودداری شده و تنها به توصيف اصول فكری و رويكردهای اساسى آنها بسنده شده است. ✏️"سید حسین فخر زارع" مقاله جریان اجتماعی سیاسی روحانیت #راه_ما_روشن_است 🇮🇷🏴 @rahroshaan ▪️▪️▪️▪️▪️

🔻روحانيت و در رأس آن #مرجعيت، نهادی فرهنگى اجتماعى اسـت كـه پيشـينه ای طـولانى در جهان تشيع دارد كه چهار وظيفه عمده پژوهش، آمـوزش، تبليـغ و اجـرای شـريعت و ديـن را عهده دار است. 🔹 اين نهاد، از تاريخ شكل گيری خود تـاكنون بـا #تحـولات گونـاگونى روبـه رو بـوده كـه ايـن تحـولات بـه تـدريج در صـورت بندی سـازمان اجتمـاعى اش تأثيرگذاشــته و موجب گرايش ها و عكس العمل های مختلف شده است. سـاختار اجتمـاعى #روحانيـت كـه در درون گفتمان دينى و بر مبنای نگرش معرفت شناسـانۀ اجتمـاعى مشخصـى شـكل گرفتـه، در دوران انقلاب اسلامى ايران شكل بارز تری در آگاهى بخشى آحـاد جامعـه در برابـر اسـتعمار خارجى و استبداد داخلى به خود گرفت و از آن جهت كه #روحانيون، از طرفى رهبران جامعـه و از سويى به عنوان حاملان و مفسران دين نيز قلمداد مى شوند، بى شك، جهت گيری آنان در جهت گيری های جامعه - در قالب جريان های گوناگون - تأثير گذار بوده و هسـت. 🔸 روحانيـت شيعه به لحاظ آزادی عمل، پيوند های مستحكم با توده مردم، #اسـتقلال اقتصـادی و سياسـى و گــزينش طبيعــى مــردم، همــواره در خــط الــرأس واكنش هــای اجتمــاعى در رويــارويى بــا #ناهنجاری های فرهنگى و #سياسى در جامعه بوده اسـت. پيونـد های سـاختاری ايـن سـازمان بـا نهاد های اجتماعى جامعه و تأثيرات متقابل آنهـا موجـب صـورت بندی های زير شـاخه ای و بـه عبارت ديگر، شكل گيری جريان های مختلف #اجتماعى- #سياسى شده است

🔻روشن است كه جبهه گيری های گوناگون درون سازمانى #روحانيت به جهت آن كه نسبت به جريان های #سياسى، اجتماعى و فرهنگى نقش متغير مستقل دارد احتمال بـروز واكنش هـای مختلف نسبت به شرايط زمانى و مكانى وجود داشته و از اين رو، با حفظ آرمان هـای اساسـى دينى، موضع گيری مختلفى را مى توان شاهد بود؛ از اين رو كـه اولاً، افـراد انسـانى بـه حسـب طبيعت خود ابعاد شخصيتى متفاوت يا حتى متعارض دارند و ثانياً، اينكـه انسـان - بـر مبنـای حركت جوهری - شخصـيتى سـيال و متحـرك دارد. 🔹 بنـابراين، ممكـن اسـت در طـول زمـان رفتار های خود را تغيير داده و يا خود بازتابى از تناقضات يا مواجهات مختلف اجتماعى شود. 🔹كلمۀ جريان شناسى، اصطلاحى نوپديد و بـدون ديرينـۀ آكادميـک اسـت، ولـى تعبيـر و كاربرد جريان های فكری پيشـينه ای فنـى و علمـى دارد و آثـار علمـى و #تحقيقـاتى در مراكـز علمى از سوی انديشمندان در حوزه جريان شناسى و شناخت #جريان های فكری، انجام گرفتـه و تدوين و ارائه شده است (نک، بومر، ۱۳۸۰) اما با انـدكى تسـامح مى تـوان گفـت كـه منظـور از جريان شناسى در اينجا، پديده تاريخى و سياسى است كه با خصلت جريانى يعنـى پديـد های كه از يك تاريخ و دوره معين آغاز شده، عينيت يافته و در مـدت يـا دوره مشـخص و معينـى استمرار داشته و جاری بوده و به پايان رسيده يا ادامه دارد. 🔸( احمدی حاجیکلایی، ۱۳۸۷: ۳۵) و يـا بـه تعبير ديگر، عبارت از شناخت منظومه و گفتمان، چگونگى شـكل گيری، معرفـى موسسـان و چهره هـای علمـى و تأثيرگـذار در گروه هـای فكـری، فرهنگـى، #سياسـى و اقتصـادی اســت. (خسرو پناه، ۱۳۸۹ : ۲۱)

🔻با رشد و شكل گيری جريان ها، تشكل ها و عموما انديشه های مختلفى كـه در جامعـه بـروز مى يابد، مطالعات جريان شناسانه نيز بايد پـا بـه پـای آن انجـام شـود و موضـوع #جريان شناسـى به عنوان يك #ضرورت روزگار معاصر تلقى شود تا با تبيـين شـبكه های توليـد ايـن جريان هـا، فعاليت ها و عملكرد ها، به نقد و بررسـى و آسيب شناسـى آن بپـردازد. 🔹 ايـن ضـرورت، دربـاره جريان های انديشه ساز و حركت آفرينى چون نهاد #روحانيت كه پيوند های ريشه دار و شبكه وار با آحاد جامعه دارد بيشتر احساس مى شود؛ اما متأسفانه جز مطالعاتى پراكنده و ضمنى، چندان ادبيات مكتوبى در اين زمينه به انجام نرسيده اسـت. 🔸 ايـن آثـار و پژوهش هـا اغلـب بـه كليـت جريان های #سياسى و فرهنگى جامعه پرداخته و به طور ضمنى به تحليـل و بررسـى عملكـرد و نقش نهاد حوزه و #روحانيت پرداخته اند. برخى از اين آثار رويكـردی كـاملا سياسـى دارنـد ، برخـى نـاظر بـه جريانهــای فرهنگـى و ضـد فرهنگـى انــد و برخـى ديگـر بـه خيزش هــا و حركت های مذهبى و #سياسى ای كه از ميان آنها، پديده انقلاب اسلامى رشد يافت پرداخته اند و مقطع خاص سى ساله ای را مورد تحليل قرار مى دهند ، برخى ديگر نيز به بررسى جريان های فرهنگى پس از #انقلاب اسلامى پرداخته اند و در نهايت برخى ديگر تنها يك جريان خاص ، يا يكى از وجوه تكثر روحانيت را بررسى و تحليل كرده اند ، اما از اين ميان جز تعداد اندكى ها از پژوهش ها ، نهاد روحانيت را به عنوان يك جريان تأثير گذار و تنها جمعيت آماری تحقيـق مورد بررسى قرار نداده اند كه به نظر مى رسد اين مطالعه كوتاه گامى در اين مسير باشد. 🔸روحانى نيز، در اين مطالعه به كسى اطلاق می شود كه آگاه از دانـش ديـن بـوده و مشـى طلبگى خود را در كسوت #حوزوی، در حد مناسب و مطلـوبى حفـظ كـرده باشـد و كـاركرد ذاتى اش تبيين و تبليـغ آموزه هـا و ارزش هـای دينـى در جهـت تحقـق عينـى ديـن در سـطوح مختلف جامعه است. 🔹بنابراين، منظور ما از روحانى نه فقط منحصر به كسى است كه ملبس بـه لباس روحانيت و نه كسى كه به معنای واقعى #روحانى است كه به رغم خواهش هـای نفسـانى در جهت فهم درست دين و عمل به آن گام بر مى دارد؛ اگرچه اينها حد مطلـوب و لازم يـک روحانى است، اما برای مطالعه ای جريان شناختى با فراغت ارزشـى، همـان مـلاك پيش گفتـه كافى است.

🔻وقتى بحث از #جريان شناسى در يك مطالعه مد نظر قرار مـى گيـرد، نخسـت توقـع و تبـادر ذهن مخاطب اين اسـت كـه در دانـش جامعه شناسـى #سياسـى كـه شـاخه ای از جامعه شناسـى به عنوان يكى از علوم اجتماعى است (نک بروس کوئن، ۱۳۷۹: ۹۳) و به پيدايى، تطور، نقش آفرينى، ساختار و بنياد های فكری گروه هـای سياسـى مـى پـردازد، چـه تحليلـى از آن ارائـه مى شـود؛ چرا كه در جريان شناسى، عمده مباحث معطوف به اين حوزه و بى شک نيازمنـد وام گيـری از اين دانش است. 🔸اصولاً برای پى بردن به تكوين، خيزش و حركت جريان های #سياسى، نقـش، آثار و نتايج كاركرد های آن ها بر سطوح مختلف فردی، جمعـى و سـاختاری و نهـادی بايـد از جامعه شناسى سياسى مدد گرفت ( نک بشریه، ۱۳۷۳) 🔹اما در اين مطالعه گرچـه از ايـن منظـر نيـز غافل نيستيم، اما بحث گسترده تر ازآن است كه ذكر شد. در واقع، چـون نسـبت #روحانيـت بـا وقايع وگرايش های سياسى، رويكرد های آنان با دانش و روش های تحليـل و كشـف معرفـت دينى، چگونگى مواجهه با مدرنيته و تجدد و مسائل دنيـای جديـد، تـرابط آنهـا بـا #جمهـوری_اسلامى، تعامل با اهل سنت و توجه به امر سياسى و نسبت آن با سياست، بررسى مى شود، اين مطالعه مى تواند زمينه ها و از جمله تكثر های مختلفى را مد نظر قرار داده و #روحانيـت فعـال در حوزه هـای علميـه را در سـنخ های گونـاگون طبقه بنـدی كنـد؛ ضـمن اينكـه بـه اصـلى ترين مشكلات و آسيب های فعلى حوزه ها نيز توجه لازم را خواهد داشت. 🔹 در واقع، از آنجا كه بسياری از حركت های اجتماعى و فرهنگى در تـاريخ اسـلام و #تشـيع، بر عهده نهاد روحانيت بوده و اين نهاد، هدايت كننده حركت ها و جريان ها بوده اند، از ايـن رو پژوهشگران و تحليل گران نيز از منظرهای مختلف به شناخت، بررسى و تكثر بنـدی ايـن قشـر پرداخته اند تا به كشف روابط اين قشر با ديگر اقشار جامعه و نوع #تأثير_گـذاری آنهـا در درون جامعه بپردازند. #راه_ما_روشن_است🇮🇷🏴 #حوزه_علمیه_خواهران #سیاست_ما_عین_دیانت_ما #راه_روشن را به دوستان خود معرفی کنید. @rahroshaan ▪️▪️▪️▪️▪️

🔻 برای انجام اين مصاحبه ها ابتدا با تشـكيل جلسـات كارشناسـى مشـورتى، نفـر ۶۰ از افـراد گزينش و از بين آنها در نهايت ۲۰ نفر برای مصـاحبۀ ژرفـايى انتخـاب شـدند. كوشـش شـده توزيع اين افراد كه از فضای حوزه به حساب مى آيند، به گونه ای باشد كه از همۀ جريان هـای حوزوی حضور داشته و نمونۀ نمايانى از كلّيت جريان های حوزه باشند. بنابراين، انتخاب افراد مصاحبه شونده اتفاقى نبوده، بلكه با گونه شناسى جريان هـا، افـراد مـورد مصـاحبه بـه صـورت خوشه ای با نظر اكثريت تيم پژوهشگر، بين مراكز حـوزوی توزيـع شـده اسـت و بـرای انجـام مصاحبه ابتدا يك پرسش نامۀ نيمه ساخت يافته يا هـدايت شـده تـدوين شـد و بـرای پرهيـز از يک سو نگری و رعايت اصل فراغت ارزشى - افزون بر توزيع هدفمند مصـاحبه شـوندگان - انجام مصاحبه نيز به اراده جمعى واگذار شد و مصاحبه توسـط تعـدادی از كارشناسـان علـوم اجتماعى با تحصيلات عالى #حوزوی انجام پذيرفت و حاصل آن با مسـتندات مكتـوب ديگـر كه حاصل مطالعات و محتوای مصاحبه های ديگری است كه پيشتر انجام شده، با بهره گيری از روش تحليل محتوای كيفى استخراج و دسته بندی شد. 🔹 از آنجا كه پژوهش به لحاظ روشى - بنا به ماهيت موضـوع - بـا روش #كيفـى اجـرا شـده، گروه پژوهشى تلاش كرد تا آگاهانه در حد امكان، سويه های ارزشى را در پرانتز قـرار داده و نگرش علمى را جايگزين كند. 🔸 تذكر اين نكته لازم است كه چون جريان شناسى بـا توجـه بـه پيچيـدگى مسـائل حـوزه و تنوعات فكری، اجتماعى و #سياسى تنظيم شده و بر حسب ملاک های مختلـف انجـام گرفتـه، گونه های مختلف ارايه شده، از ويژگى طرد متقابل برخوردار نيست. بنابراين برخـى مصـاديق ممكن است از حيثيت های مختلف در چند گونه قرار بگيرنـد و بـه جهـت تـداخل معيار هـا و مؤلفه های گونه شناسى #جريان ها، با افرادی روبه رو شويم كه در دو يـا چنـد جريـان شـناورند. از اين روی، #گونه شناسى موجود از ويژگى شبكه ای برخوردار است. 🔹روشـن اسـت از آن جـا كـه جريان هـای اجتمـاعى حاصـل انديشـه ها و عملكرد هـای قشـر متخصص جامعه است از اين رو، در يک مطالعه جريان شناسى، به لحاظ منابع انسانى، عناصـر توزيع كننده چندان نقش مهمى نداشته و تنهـا متكـى بـه دو گـروه بـا اهميـت نظريـه پردازان و شارحان بوده ايم. #انتشارصرفا_با_لینک_کانال_راه_روشن #راه_ما_روشن_است 🇮🇷🏴 @rahroshaan ▪️▪️▪️▪️▪️

ج) سنتى نوانديش 🔻 جريانى است كه ضمن #مقاومـت در قبـال پـاره اى از جنبـه هـاى غرب گرايـى، بـا تكيـه بـر الزامات زمان و مكان مى كوشد تفكر دينى را با برخى از اركان تجدد به هم نهادى برسـاند يـا به نوعى #اقتباس نقادانه ای از علم مدرن داشته باشـد. آنچـه در مواجهـه ايـن جريـان بـا غـرب، اهميت مى يابد پديده #غربزدگى است كه مى كوشد شرق را از شـرقيت اش تهـى كنـد. 🔹مـراد اين جريان از غربزدگى نه نفى كليت دنياى جديد، بلكه مقابله با نگرشى است كه خواهـان اكتساب #هويت غربى است. واژه غربزدگى نزد اين جريان مفادى گسـترده دارد. البتـه، ايـن هم نهادسازی تفكر دينى با برخى اركان تجـدد، در انديشـه های بسـياری از غربيـان نيـز مـورد ملاحظه قرار گرفته است و تنها بحث محصور در ميان شخصيت های حوزه نيست. برای مثـال، مى توان از رنه گنون - نويسنده شهير فرانسوی- نام برد كه بر علوم مبتنى بر سنن معنوی تأكيد فراوان داشت (نک، گنون، ۱۳۷۸: ۷۱_ ۷۵) 🔸 اما در جريانات #حوزوی ايران شخصـيت فكـری ـ معنـوی اين جريان، حضرت امام خمينى (ره) و طبعاً بسـيارى از شـاگردان او هسـتند كـه بـه تـدريج در سال هاى پس از پيروزى #انقلاب اسلامى به روايت هاى مختلـف - امـا همدلانـه اى- از انديشـۀ ايشان دست يافته اندبا این همه، امروزه مى توان در ذیل این جریان ها طیف متنـوعی از شاگردان و شارحان تفكر سیاسي امـام #خمینـي ( ره) مشـاهده كـرد كـه هـر يـك بـه تفسـیري متفاوت وحتى موازی از آن انديشه قائل اند. كه البته، برخى از ايشان اركان و مؤ لفه های مدرن در تفكـر #سياسـى امـام خمینـي (ره) را عرضـی و غيرمانـدگار دانسـته و همـواره از بخـش هـای اسلامى آن دفاع مى كنند. 1⃣سنتی حد اکثری که دغدغه دنیای مدرن را ندارند و نگاه سلبی جریان شناسی به لحاظ به مدرنیته دارند نسبت روحانیت با 2⃣ سنتی نو اندیش که به هم نهاد سازی تفکر دینی با برخی ارکان تجدد و فهم از تجدد می اندیشد ( شاگردان و شارحان تفکر امام خمینی (ره) ) مدرنیته 3⃣ نو اندیشی حداکثری که عقل را جایگزین سنت می کنند.

🔻منظر سوم: روحانيت و امر سياسى سومين منظر، تكثر هايى را در بر مى گيرد كه روحانيت حوزهرهای علميه در توجه يا عدم توجه ها به امر #سياسى دارند؛ اين تكثرها در برگيرنده گروه های مختلفى در ميان روحانيون است 🔹الف) گروهى از مراجع و روحانيون، هـيچ عنايـت و التفـاتى بـه امـر سياسـى ندارنـد و در غياب سياست، زندگى خويش را اداره مى كنند. آنچه برای آنان اهميت دارد اجـرای احكـام شرعى (به مثابه غايت حكومت) است. از اينرو، برای آنـان غايـت حكومـت بـيش از منشـاء مشروعيت اهميت دارد. نزد اينان، مفاهيمى مثل حكومت دينى، مصلحت نظام و نا آشناست. انتظار آنان از هر نظام سياسى ای، مقابله با بى حجابى، عـدم مشـاركت زنـان در امـور سياسـى، مقاومت در مقابل وهابيت و دفاع و گسترش مذهب تشيع است. 🔸ب) گروه دوم، عالمانى هستند كه به امر سياسى عنايت دارنـد و ميـان ديـن و سياسـت نيـز پيوند برقرار مى كنند. كه خود به دو دسته تقسيم مىشوند: 1⃣ايجابى سنتى: طرف داران نگاه سنتى ايجابى كسانى اند كه امر سياسى را در قالب نظـم از بالا به پايين و در يك رابطۀ طولى تنظيم مى كنند. اين دسته از جريان زندگى سياسى در عصر غيبت حمايت مى ورزند، و بر وجود فقيهى كه رابط ميان شرع و زندگى #سياسى باشـد تاكيـد مى كنند. اين ديدگاه، در پاره ای از شارحان نظريه #ولايـت_فقيـه ديـده مى شـود. در نگـاه ايـن دسته دين اسلام در مقايسه با ديگر اديان تنها يك دين نيست، بلكه نظامى دولتـى نيـز بـوده و نظريه سياسى و حقوقى آن به اشكال مختلف اجرا شده است (نک، دارابی، ۱۳۸۸: ۱۴۷) در واقـع، هنر حكومت اسلامى در اين است كه بسياری از وظايف جمعى را در سايۀ حكـومتى ممكـن مى داند كه متعهد به #اسلام است (نک، عنایت، ۱۳۶۵، ۱۶)