هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«استقلال فرزندان» چه نقشی در تربیت آن ها دارد؟
🔹گرچه #محبت شدید #پدر و #مادر به #فرزند، ایجاب مى کند او را همواره در کنار خود نگه دارند، ولى پیدا است فلسفه این محبت از نظر قانون آفرینش، همان #حمایت بى دریغ از فرزند به هنگام نیاز به آن است، روى همین جهت، در سنین بالاتر باید این حمایت را کم کرد، و به فرزند اجازه داد به سوى #استقلال در زندگى گام بردارد؛ زیرا اگر همچون یک نهال نورس براى همیشه در سایه یک درخت تنومند قرار گیرد، رشد و نمو لازم را نخواهد یافت.
🔹شاید، به همین دلیل بود که #یعقوب_نبی (علیه السلام) در برابر پیشنهاد فرزندان با تمام علاقه اى که به #حضرت_یوسف (عليه السلام) داشت، حاضر شد او را از خود جدا کند، و به خارج شهر بفرستد، گرچه این امر، بر حضرت یعقوب (عليه السلام) بسیار سنگین بود، اما مصلحت یوسف (عليه السلام) و رشد و نمو مستقل او ایجاب مى کرد تدریجاً اجازه دهد، او دور از پدر ساعت ها و روزهایی را به سر برد. این یک #مسألهمهمتربیتى است که: بسیارى از #پدران و #مادران از آن غفلت دارند و به اصطلاح فرزندان خود را «عزیز دردانه» پرورش مى دهند، آنچنان که هرگز قادر نیستند، بیرون از چتر حمایت پدر و مادر زندگى داشته باشند.
🔹چنین افرادى در برابر یک #طوفان_زندگى به زانو در مى آیند، و #فشارحوادث آنها را بر زمین مى زند. و باز به همین دلیل است که بسیارى از شخصیت هاى بزرگ کسانى بودند که در کودکى، پدر و مادر را از دست دادند، و به صورت #خودساخته و در میان انبوه مشکلات پرورش یافتند. مهم این است که، #والدین به این مسأله مهم تربیتى توجه داشته باشند، و #محبتهای_کاذب مانع از آن نشود که آنها #استقلال خود را باز یابند. جالب این است که: این مسأله به طور غریزى درباره بعضى از #حیوانات دیده شده است،
🔹اینکه، مثلاً جوجه ها در آغاز در زیر بال و پر #مادر قرار مى گیرند، و مادر چون جان شیرین در برابر هر حادثه اى از آنها دفاع مى کند. اما کمى که بزرگتر شدند، مادر نه تنها #حمایت خود را از آنها برمىدارد، بلکه اگر به سراغ او بیایند، با نوک خود آنها را به شدت مى راند، یعنى بروید و راه و رسم #زندگی_مستقل را بیاموزید، تا کى مى خواهید #وابسته و غیر مستقل زندگى کنید؟ شما هم براى خود کسى هستید؟!. ولى، این موضوع هرگز با مسأله پیوند خویشاوندى و حفظ #مودت و #محبت منافات ندارد، بلکه محبتى است عمیق و پیوندى است حساب شده بر اساس مصالح هر دو طرف.
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دار الکتب الإسلامیه، چاپ سی و سوم، ج ۹، ص ۴۰۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربیت #تربیت_فرزند
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
۱۵ آذر ۱۴۰۲
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا تربیت خانوادگی و وراثت در شکل گیری اخلاق انسان موثر است؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸بى شك نخستين مدرسه هر انسانى دامان #مادر و آغوش #پدر اوست، و در همين جا است كه نخستين درسهاى #فضيلت يا #رذيلت را مى آموزد. و اگر مفهوم تربيت را اعم از «تكوينى» و «تشريعى» در نظر بگيريم #نخستين_مدرسه، رحم مادر و صلب پدر است كه آثار خود را بطور #غيرمستقيم در وجود #فرزند مى گذارد، و زمينه ها را براى فضيلت و رذيلت آماده مى سازد. در #احاديث_اسلامى تعبيرات بسيار لطيف و دقيقى در اين قسمت وارد شده كه به بخشى از آن ذيلاً اشاره مى شود:
7⃣در حديثی #پيامبر_اکرم (صلّی الله علیه و آله) می فرماید: «ما نَحَلَ والِدٌ وَلَدَهُ اَفْضَلَ مِنْ اَدَب حَسَن؛ [۱] بهترين بخششى يا ميراثى كه #پدر براى فرزندش مى گذارد، همان #ادب و #تربيت_نيك است».
8⃣#امام_سجّاد (عليه السلام) در همين زمينه تعبير رسایی فرموده است؛ حضرت ميفرمايد: «وَ اِنَّكَ مَسُؤُولٌ عَمّا وَلِّيْتَهُ بِهِ مِنْ حُسْنِ الاَْدَبِ وَ الدَّلالَةِ عَلى رَبّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَعُونَة لَهُ عَلى طاعَتِهِ؛ [۲] تو در برابر آنچه ولايتش برعهده تو گذارده شده است [از خانواده و فرزندان] #مسئول هستى نسبت به #تربيتنيكویآنها و هدايت به سوى پروردگار و اعانت او بر اطاعتش».
9⃣#اميرالمؤمنين (عليه السلام) در يكى از كلمات خود تعبيرى دارد كه نشان مى دهد خُلق و خوى #پدران ميراثى است كه به #فرزندان مى رسد؛ حضرت ميفرمايد: «خَيْرُ ما وَرَّثَ الاْباءُ اَلاَْبْناءَ اَلاَْدَبَ؛ [۳] بهترين چيزى كه #پدران براى فرزندان خود به ارث مى نهند #ادب و #تربيت_صحيح و #فضائل_اخلاقى است».
🔟#امام_على (عليه السلام) در نهج البلاغه، به هنگام شرح شخصيّت و بيان موقعيّت خود براى ناآگاهانى كه او را با ديگران مقايسه مى كردند مى فرمايد: «وَ قَدْ عَلِمْتُمْ مَوْضِعى مِنْ رَسُولِ اللهِ بِالْقِرابَةِ الْقَريبَةِ وَ الْمَنْزِلَةِ الْخَصيصَةِ وَضَعَنى فى حِجْرِهِ وَ اَنَا وَليدٌ يَضُمُّنى اِلَى صَدْرِهِ ... يَرْفَعُ لى كُلَّ يَوْم عَلَماً مِنْ اَخْلاقِهِ وَ يَأمُرُنى بِالاِْقتِداءِ؛ شما قرابت و نزديكى مرا با پيامبر (ص) و منزلت خاصّم را نزد آن حضرت به خوبى مى دانيد؛ كودك خردسالى بودم پيامبر (ص) مرا در دامان خود مى نشاند و به سينه اش مى چسباند... او هر روز براى من پرچمى از #فضائل_اخلاقى خود مى افراشت و مرا امر مى كرد كه به او اقتدا كنم و اين #خلقوخوى من زائيده آن تربيت است».
🔹جالب اينكه امام در لابهلاى همين سخن، هنگامى كه از #خلقوخوىپيغمبراكرم (ص) بحث مى كند، چنين مى فرمايد: «وَ لَقَدْ قَرَنَ اللّهُ بِهِ (ص) مِنْ لَدُنْ اَن كانَ فَطيماً اَعْظَمَ مَلَك مِن ملائِكَتِهِ يَسْلُكُ بِهِ طَرِيقَ الْمكارِمِ وَ مَحاسِنَ اَخْلاقِ الْعالَمِ لَيْلَهُ وَ نَهارَهُ؛ [۴] از همان زمان كه #رسول_خدا (ص) از شير بازگرفته شد، خداوند بزرگترين فرشته از فرشتگان خويش را مأمور ساخت تا شب و روز وى را به راههاى #مكارم_اخلاق و #صفات_نيك جهان سوق دهد».
🔹بنابراين #پيامبر (ص) خود نيز از تربيت يافتگان فرشتگان بود. درست است كه اخلاق و صفات روحى انسان اعم از خوب و بد، از درون او برمیخیزد و با اراده او شكل مى گيرد، ولى انكار نمى توان كرد كه زمينه هاى متعدّدى براى شكل گيرى اخلاق خوب و بد وجود دارد، كه يكى از آنها #وراثت از پدر و مادر و همچنين #تربيت_خانوادگى است؛
🔹و اين مسأله قطع نظر از تحليل هاى علمى و منطقى، #شواهد_عينى و تجربى فراوان دارد كه قابل انكار نيست. به همين دليل براى ساختن فرد يا جامعه آراسته به زيورهاى اخلاقى، بايد به مسأله #وراثت_خانوادگى و تربيت هايى كه از نونهالان در دامن مادر و آغوش مادر مى بينند توجّه داشت و اهمّيّت اين دوران در ساختار شخصيّت انسانها را هرگز فراموش نكرد.
پی نوشتها؛
[۱] كنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، علی بن حسام الدين المتقی الهندی، ج ۱۶، ص ۶۲۴
[۲] بحارالأنوار، مجلسى، ج ۷۱، ص ۶، باب ۱
[۳] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، ص ۳۵۹، ح ۸۸
[۴] نهج البلاغة (صبحی صالح)، شريف الرضى، فيض الإسلام، ص ۳۰۰، خ ۱۹۲ (خطبه قاصعه).
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب(ع)، چ اول، ج ۱، ص ۱۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربيت #تربیت_فرزند #خانواده #والدین #پدر #مادر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
۲۱ آذر ۱۴۰۲
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️دیدگاه اسلام در مورد تعلیم و تربیت فرزندان چیست؟
🔹دستور «امر به معروف» و «نهى از منکر»، یک دستور عام است، که همه مسلمین نسبت به یکدیگر دارند؛ ولى از آیات قرآن، و روایاتى که درباره #حقوق_فرزند و مانند آن در منابع اسلامى وارد شده، به خوبى استفاده مى شود که انسان در مقابل #همسر و #فرزند خویش، مسئولیت سنگین ترى دارد، و موظف است تا آنجا که مى تواند، در #تعلیم و #تربیت آنها بکوشد، آنها را از #گناه بازدارد و به #نیکیها دعوت نماید، نه این که تنها به تغذیه جسم آنها قناعت کند.
🔹در حقیقت، اجتماع بزرگ از واحدهاى کوچکى تشکیل مى شود که #خانواده نام دارد، و هرگاه این واحدهاى کوچک، که رسیدگى به آن آسانتر است اصلاح گردد، کل #جامعه اصلاح مى شود، و این مسئولیت در درجه اول بر دوش #پدران و #مادران است. مخصوصاً در عصر ما که امواج کوبنده #فساد در بیرون خانواده ها بسیار قوى و خطرناک است، براى خنثى کردن آنها از طریق تعلیم و تربیت خانوادگى، باید برنامه ریزى اساسى تر و دقیق تر انجام گیرد. نه تنها آتش هاى قیامت، که آتش هاى دنیا نیز از درون وجود انسان ها سرچشمه مى گیرد، و هر کس موظف است #خانواده خود را از این آتش ها حفظ کند.
🔹در حدیثى مى خوانیم: هنگامى که آیه: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ؛ [تحریم، ۶] اى کسانى که #ایمان آورده اید! #خود و #خانواده_خویش را از آتشى که هیزم آن انسان ها و سنگ ها هستند نگاه دارید»، نازل شد، کسى از یاران پیامبر (ص) سؤال کرد: چگونه #خانواده خود را از آتش دوزخ حفظ کنم؟ حضرت فرمود: «تَأْمُرُهُمْ بِما أَمَرَ اللّهُ، وَ تَنْهاهُمْ عَمّا نَهاهُمُ اللّهُ، إِنْ أَطاعُوکَ کُنْتَ قَدْ وَقَیْتَهُمْ، وَ إِنْ عَصُوکَ کُنْتَ قَدْ قَضَیْتَ ما عَلَیْکَ؛ [۱] آنها را #امر_به_معروف و #نهى_از_منکر مى کنى، اگر از تو پذیرفتند آنها را از آتش دوزخ حفظ کرده اى، و اگر نپذیرفتند وظیفه خود را انجام داده اى».
🔹در حدیث جامع و جالب دیگرى از رسول اکرم (ص) آمده است: «أَلا کُلُّکُمْ راع، وَ کُلُّکُمْ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، فَالاْ َمِیْرُ عَلَى النّاسِ راع، وَ هُوَ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، وَ الرَّجُلُ راع عَلى أَهْلِ بَیْتِهِ، وَ هُوَ مَسْؤُلٌ عَنْهُمْ، فَالْمَرْئَةُ راعِیَةٌ عَلى أَهْلِ بَیْتِ بَعْلِها وَ وَلَدِهِ، وَ هِىَ مَسْؤُلَةٌ عَنْهُمْ، أَلا فَکُلُّکُمْ راع، وَ کُلُّکُمْ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ؛ [۲] بدانید! همه شما نگهبانید، و همه در برابر کسانى که مأمور نگهبانى آنها هستید، #مسئولید، امیر و رئیس حکومت اسلامى نگهبان مردم است و در برابر آنها مسئول است، #مرد، نگهبان خانواده خویش است و در مقابل آنها مسئول، #زن نیز، نگهبان خانواده شوهر و فرزندان است و در برابر آنها مسئول مى باشد؛ بدانید! همه شما نگهبانید و همه شما در برابر کسانى که مأمور نگهبانى آنها هستید مسئولید!».
🔹این بحث دامنه دار را با حدیثى از اميرالمؤمنين (ع) پایان مى دهیم؛ امام علی (ع) در تفسیر آیه فوق فرمود: «عَلِّمُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمُ الْخَیْرَ، وَ أَدِّبوُهُمْ؛ [۳] منظور این است که خود و #خانواده_خویش را نیکى بیاموزید و آنها را ادب کنید».
پی نوشتها؛
[۱] «نور الثقلين»، ج ۵، ص ۳۷۲
[۲] «مجموعه ورّام»، ج ۱، ص ۶
[۳] «درّ المنثور»، ج ۶، ص ۲۴۴
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج ۲۴، ص ۳۰۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تعلیم #تربیت #خانواده #فرزند #تربیت_فرزند #امر_به_معروف #نهى_از_منکر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
۲۱ آذر ۱۴۰۲
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) هنگام ورود به ماه «رمضان» چه سفارشی به مومنین می فرمایند؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸در فصلى از حديث (ى که در بخش اول این نوشتار آورده شده)، #پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) #ده_دستور مىدهد كه پنج #دستور_اجتماعى و مردمى، و پنج #دستور_الهى و #سازنده است. با دقّت به اين حديث متوجّه مىشويم كه #ماه_رمضان بايد سازنده باشد، هم رابطه خلق با خلق و هم رابطه انسان با خالق را روشن مىسازد و در ضمن معلوم مىشود كه #اسلام، آيين محبّت است.
1⃣دستورات اجتماعى:
🔹۱) كمك به فقرا و #بيچارگان: هميشه بايد در فكر فقرا و #مستمندان باشيم؛ ولى اين يك سفارش مضاعف است.
🔹۲) احترام به بزرگترها: #بزرگترها را بزرگ بداريد، نه اينكه وقتى استقلال فكرى و جسمى پيدا مىكنيد، #پدر و #مادر را كنار بگذاريد؛ به طورى كه پدر و مادر را به خانه سالمندان بفرستيم. گويا #فرزندان خيال مىكنند كه هميشه جوان خواهند بود و غم و #پيرى سراغ آنان نخواهد آمد و سرنوشت #مادران و #پدران براى آنها پيش نخواهد آمد. متأسّفانه اين #فرهنگ_غربى كم كم در كشور ما هم رواج پيدا كرده است؛ ولى #بدعاقبتى انتظار اين گونه افراد را مىكشد.
🔹۳) ترحّم بر كوچكترها: #كوچكترها را #ترحّم كنيد و به آنها ارزش قائل شويد، تا بتوانند راه استقلال را پيدا كنند.
🔹۴) صله رحم: ماه #رمضان، ماه #صله_رحم است؛ البتّه در ماههاى ديگر هم صله رحم #واجب است؛ ولى در ماه #رمضان تأكيد بيشترى شده است. نبايد #فرهنگ_غربى به جامعه ما هم نفوذ كند كه #فرزندان از پدر و مادر، و يا به عكس #پدر و #مادر از حال فرزندان و بقيّه #بستگان از يكديگر بىاطّلاع باشند؛ ما كه داراى فرهنگ و مكتب غنى #اسلامى هستيم نبايد غربىها را در اخلاق الگو قرار دهيم.
🔹۵) محبّت به يتيمان: يكى از آثار وضعيّه محبّت به #ايتام اين است كه اگر اكرام ايتام مردم كرديد، مردم هم يتيمان شما را اكرام مىكنند كه ثمره اين عمل در اين دنيا ديده مى شود.
2⃣دستورات خودسازى
🔹۱) حفظ زبان: گام اوّل #خودسازى و سير و سلوك الى الله، #اصلاح_زبان است و تا زبان اصلاح نشود هيچ چيز اصلاح نخواهد شد. #زبان، بزرگترين عامل قرب الى الله و بزرگترين وسيله براى شيطان است. زبان را از ريختن آبروى مردم حفظ كنيد.
🔹۲) چشمپوشى از حرام: گاهى يك #نگاه، زندگى انسان را عوض كرده و باعث #گرفتارى مىشود و خلافهاى متعدّدى به دنبال مىآورد، كه اگر آن نگاه اوّل نبود، كار به اينجا نمىرسيد. جوانهايى كه گرفتار شدهاند، از ما راه حل مىخواهند و ما براى آنها نسخهاى داريم و مىگوييم: «به فيلمهاى مستهجن نگاه نكنيد، در #مجالس_آلوده شركت نكنيد، با #رفقاى_منحرف دوستى نكنيد، #چشم_چرانى نكنيد، و خود را به خدا بسپاريد و هميشه خود را به #ورزش و #مطالعه مشغول كنيد كه اين باعث مىشود خود را حفظ كنيد تا توفيق #ازدواج پيدا كنيد».
🔹۳) گوش نكردن به صداى حرام؛ #گوشها را هم از شنيدن صداهايى مانند #موسيقى_حرام، #غيبت، #تهمت، تشويق به گناه و... حفظ كنيد.
🔹۴) توبه كردن از گناهان: از گناهان #توبه كنيد، البتّه هميشه بايد توبه كرد؛ ولى بهار توبه، ماه مبارك #رمضان است.
🔹۵) دعا و مناجات با خدا.
📕مشكات هدايت، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: مكارم، مسعود، حامدى، محمد رضا، مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ص ۱۰۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#رمضان #توبه #خودسازی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
۲۴ اسفند ۱۴۰۲