#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#کتاب_البیع
#چکیده‌ی_مباحث
#اشتراط_بلوغ
✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج۲/ص۵۰۸) در نقد برداشت #شیخ_انصاری از روایت "عمد الصبي و خطأه واحد" دو نکته را بیان می‌فرماید:
🔷️🔸️ ۱- نکته‌ي اول:
لسان روایات "عمد و خطای صبیّ"، نفیِ حکم به لسان نفیِ موضوع نیست؛ لسان این روایات مانند "لا ربا بین الوالد و الولد" و "لیس علی الإمام سهوٌ" و "لا ضرر و لا ضرار" نیست که حکم را با لسان نفیِ موضوع رفع می‌کنند.
🔸️ ایشان در ادامه می‌فرماید: شارع در روایات "عمد و خطای صبی" -بر خلاف روایات بالا- عمد صبیّ را به منزله‌ی خطای صبیّ قرار می‌دهد، نه به منزله‌ی عدم؛ یعنی هر اثر و حکمی که برای خطای صبیّ ثابت است را برای عمد صبیّ نیز ثابت می‌کند، نه آن که فعل صبیّ را بی‌اثر، بی‌حُکم و به منزله‌ی عدم قرار می‌دهد.
🔶️🔹️ ۲- نکته‌ی دوم:
این روایات را -بر خلاف سخن #شیخ_انصاری- باید مربوط به بابی دانست که در آن برای هر کدام از حالت #عمد و #خطا اثر و حکم خاصّی دارد، که تنها مصداقش همان باب #جنایات است که برای هر کدام از #عمد و #خطا اثر و حکم خاصّی ثابت است، و در صورت خطای جانی، دیه بر عاقله ثابت است؛ بر همین اساس، در صورت جنایت عمدی یا خطایی‌ِ صبیّ دیه بر عاقله ثابت است.
پس، این روایات هیچ ارتباطی با غیر باب #جنایات ندارد.
📌 البته در باب صلات و تُروک اِحرام نیز گاه هر کدام از عمد و خطا حکم و اثر خاصّی دارد، اما این موارد تنها مخصوص بالغ است و ابداً شامل صبیّ نیست.
✴️@fegh_osoul_rafiee