📝آیا سروش «ارتزاق از دین» نداشته است⁉️ 🔹بی‌بی‌سی اخیرا مستندی تبلیغی درباره #سروش ساخته و ضدیت او با نهاد روحانیت را پررنگ کرده،تکیه سروش مثل همیشه ارتزاق روحانیت از #دین است و منظور او پولی است که مردم بابت #خمس به علما و مراجع تقلید می‌پردازند. آنها معمولا نیمی از این پول را خرج #تحصیل طلاب و اداره مدارس علمیه می‌کنند، نیمی دیگر هم سهم فقرا می‌شود.موقوفات هم پشتوانه دیگری برای روحانیت است اما سروش (شاید تعمداً) ترجیح می‌دهد روی وجوهات تمرکز کند😏 🔹مخالفت سروش با نهاد روحانیت بنیانی است،یعنی پیشنهادی برای اصلاح ندارد و می‌خواهد از اساس چنین نهادی وجود نداشته باشد. به عبارت روشن می‌توان گفت که نقد او براندازانه است و هیچ نوعی از تحمل و مدارا (جز در روکشِ الفاظ) در آن دیده نمی‌شود. از میان روحانیون شخصیت‌هایی مانند شهيد مطهری نسبت به ساز و کار روحانیت انتقاد و پیشنهادات اصلاحی داشته‌اند اما گرایش عمومی روشنفکران نسبت به روحانیت حذف و هَدم ساختار آن بوده است🤐 🔹«ارتزاق از دین» به یک کلیشه تبدیل شده که شأنِ ناسزا هم پیدا کرده و متجددین و گاهی عوام علیه «آخوندها» و «ملاها» از آن استفاده می‌کنند. برای اینکه معنای این بحث روشن شود باید ببینیم در صورتی که نهاد روحانیت وجود نداشته باشد چه چیزی جای آن را می‌گیرد⁉️کسانی که می‌خواهند در علوم دینی تحصیل کنند از چه جایی باید درآمد داشته باشند⁉️حقوق اساتید و محققین و هزینه ساخت و نگهداری مدارس و چاپ کتب و غیره از چه راهی باید تأمین شود⁉️ 🔹شاید بهتر باشد به نحوه ارتزاق خودِ سروش و کسانی که ادعاهایی مانند او دارند نگاه کنیم تا ببینیم او چه نهادی را بهتر از وجوهات و موقوفات می‌داند⁉️ سروش شخصیتی دانشگاهی است و تا همین چند سال پیش از دانشگاه‌های دولتی #حقوق می‌گرفت. هزینه دانشگاه هم از «پول نفت» تأمین می‌شود🛢 دولت که به نظر سروش در ایران دمکراتیک نبوده و نیست پولی که متعلق به همه مردم است را به امثال سروش می‌دهد تا در حیطه علوم (من جمله علوم دینی) کار کنند💣 🔹خود سروش هم ارتزاق از دین داشته با این تفاوت که نهاد دولت آن را از جیب مردم پرداخت کرده. مردم با اختیار خودشان و از درآمد خودشان پولی را به روحانیت می‌سپارند تا در جایی که علمای دینی صلاح می‌دانند خرج شود، یعنی رابطه حقوقی‌شان کاملا خصوصی است و جز به مرجع و مُکلف به کس دیگری ربط ندارد. نظارت بر هزینه‌کرد هم به همان رابطه محدود است و باز هیچ کس (دولت باشد یا روشنفکر یا با هر عنوان دیگری) حق دخالت ندارد‼️ 🔹سروش حتی وقتی در موضوعات دینی کتاب نوشته و مردم بابت آن پول داده‌اند ارتزاق از دین داشته، و این رابطه شبیه‌تر است به رابطه روحانیت با مردم چون «خصوصی» ست 🔹سروش درباره تحصیل خودش در غرب می‌گوید از# بازار و توسط تاجری از دوستان پدرش حمایت شده. آن تاجر حق داشته به او مستمری بدهد تا او شیمی و فلسفه علم بخواند، این هم خصوصی است و به خود آن تاجر مربوط است،اما آیا همان تاجر حق ندارد پولی را به دیگران پرداخت کند تا خرج فقه و اصول و فلسفه اسلامی و تفسیر شود👏🏻⁉️👏🏻 یا حق ندارد پولی بدهد تا خرج تبلیغ دین و مراسم دینی شود✌🏻⁉️ چه کسی می‌خواهد این حق را از مردم سلب کند⁉️ 🔹سروش از دمکراسی حرف می‌زند و نهادهای مدنی را برای تَکثُرگرایی در سیاست مهم می‌داند. با این حال تلاشش معطوف به این است که نهاد مدنی روحانیت را از بین ببرد😂 او با یک نهاد اجتماعی ایرانی و کاملا جا افتاده مخالفت می‌کند برای اینکه جای آن را دولت مدرن یا احیانا سازمان‌های مردم نهادی بگیرد که از طبقه متوسط جدید و سرمایه‌داران حمایت می‌شوند. اگر بخواهیم موضع سروش را خلاصه کنیم چه توصیفی جز غرب‌گرایی و تجدد مناسب است🤔⁉️ 🔹مخالفت اساسی با روحانیت در واقع ناشی از تمامیت‌خواهی نهاد دانشگاه است که می‌خواهد همه رقبا را از بین ببرد و تنها خودش در جایگاه سخن گفتن از علم و دین و سیاست و... بنشیند😐 حتی روشنفکرانی مثل سروش که از #پلورالیسم حرف می‌زنند و مدارا را شعار خودشان می‌دانند تحمل روحانیت را ندارند😆 آنها می‌خواهند این نهاد از بین برود تا مردم برای شنیدن از دین به دانشگاهیانی متوجه شوند که مهم‌ترین تکیه‌شان در ایران پول نفت بوده و هست💵🛢💵 🔹روحانیت شیعه پیوندی با مردم دارد که ‌در حکومت‌های #رضاخان در ایران و #صدام در عراق هم از بین نرفته، این آرزوی روشنفکران به هر شکل محقق نشد و با مستقر شدن جمهوری اسلامی حتی بودجه دولتی هم به درآمد موسسات حوزوی افزوده شده، که البته گسترده شدن آن خلاف استقلال حوزه‌های علمیه است. به نظر می‌رسد رویکرد انتقادی و اصلاحی نسبت به حوزه‌های علمیه، دانشگاه، دولت و سایر نهادهای اجتماعی و سیاسی بهتر از رویکرد براندازانه و عوامانه باشد💡 دانشطلب