پایگاه تحلیلی صراط
نگاهی #انتقادی بر پروژه فکری مرحوم داوود #فیرحی (۱)
🔹داوود فیرحی زنجانی،
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر علوم سیاسی بود و از نظر سیاسی به گرایشات اصلاحطلبانه و اعتدالی شناخته میشد.
🔹️با احترام به شخصیت علمی برجسته ایشان، نمی توان از برخی ایرادات در اندیشه سیاسی ایشان چشم پوشید.
🔹 فیرحی از شاگردان سیدجواد طباطبایی به عنوان قوه عاقله جریان رسانهای اعتدال بود و همزمان در انجمن علوم سیاسی حوزه نیز سالها به طرح بحث مشغول بود.
علاقه وافر وی به پدر معنوی جریان اعتدال، یعنی مرحوم هاشمی رفسنجانی از شاخصه مهم گرایش سیاسی وی بود.
وی در یادداشتی اختصاصی، شخصیت هاشمی رفسنجانی را بینظیر و جاذب اضداد دانسته و فعالیتهای وی در اواخر عمر برای تأسیس یک شورا (موسوم به شورای عالی آزاداندیشی دینی) را «آواز قو» نامید و در پایان یادداشت؛ با تشبیه رفسنجانی به «قو» در رثای او، اینچنین تعبیر نمود:
شنيدم كه چون قوي زيبا بميرد
فريبنده زاد و فريبا بميرد...(مردمسالاری آنلاین/29بهمن1395)
🔹بخش اساسی از پروژه فکری فیرحی، ارائه تأویلهای دموکراتیک و
مدرن از دین بود. البته وی بدون در نظر گرفتن تفاوت بنیادین دین
(به عنوان امر الهی) و دموکراسی
(به عنوان مفهوم غیردینی و بشری) و بدون التفات به مفهوم متعالی مردم سالاری دینی، پرونده خود را «برجستهسازی وجوه دموکراتیک نصوص دینی» مینامد:
«نوشتههای بعدی من از کتاب دو جلدی «فقه و سیاست» شروع میشود و بعد از آن کتاب «حکمرانی حزبی» است و پس از آن هم کاری است که راجع به قانون است و هماکنون درحال انجام آن هستم. در این کتابها کوشش میکنم تا وجوه دموکراتیکی که هم در دانش ما و هم بهخصوص در نصوص دینی ماست را برجسته کنم.»
🔻قرائت فیرحی از عملکرد آخوند خراسانی و نائینی(حامی جریان مشروطه خواه)؛
وی ماجرای مشروطه را نیز با همین نگاه مدرن و دموکراتیک تفسیر میکند و میگوید:
«من در مطالعات خودم به تدریج متوجه شدم که درست است که در اروپا هم تجدد [اول] در حوزههای دیگری مثل فلسفه و هنر و ادبیات رخ داده و«تجدد سیاسی» کموبیش محصول آن است، اما با مطالعات شخصی و با همکاری دوستان طلبه و دانشجو متوجه شدم که اصلا تجدد در اروپا و بهخصوص در انگلستان– که میگویند مادر نظام سیاسی جدید است- اتفاقا از جان لاک و از «تجدد در تفسیرهای دینی» شروع شده است. مطالعات من نشان داد که این بحث در ادبیات شیعی هم ممکن است و هم اتفاق افتاده است. بزرگانی مثل مرحوم آخوند خراسانی، مرحوم نائینی...[در این زمینه فعالیت کردهاند].احساس کردم که در واقع نهتنها نسبت «دین» و «دولت دموکراتیک»، متناقض و ناممکن نیست بلکه متفکران ما عناصر آن را برجسته کردهاند.»
(مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی/ 29آبان97)
#ادامه_دارد
https://www.instagram.com/p/CHfi_y8Blu2/?igshid=1qrdbq0loqfgn
@Raha_zanjan
نامه غیرمحترمانه هاشمی به امام(ره)
وقتی هاشمی امام را به عافیت طلبی متهم کرد!
[ص ۱ از ۲]
⭕️متن كامل نامه هاشمي به امام خميني در 25 بهمن 1359:
بسماللهالرحمنالرحیم
امام و رهبر و مرجع تقلید عزیز و معظم
به نظر میرسد در ملاقاتهای معمولی، به خاطر کارهای زیاد و خستگی جنابعالی، فرصت کافی برای طرح و بحث مطالبی اساسی که داریم به دست نمیآید، ناچار چیزهائی که تذکرش را وظیفه تشخیص میدهم تحت عنوان: «النصیحه لائمه المؤمنین» در این نامه بنویسم؛ خواهش میکنم توجه فرمائید و در ملاقات بعدی جواب لطف کنید:
۱- یکسال پیش پس از انتخابات ریاست جمهوری نامهای به خدمتتان نوشتیم که نسخهای از آن ضمیمه این نامه است. شما در بیمارستان قلب بستری بودید و ملاحظه حال شما مانع تقدیم نامه گردید، خواهش دارم، اول نامه را ملاحظه نمائید و سپس این یکی را.
۲- احساس میکنم که روابط و #ملاقاتهای ما با جنابعالی، صورت #تشریفاتی به خود میگیرد و #محدودیتهایی در طرح و بحث مطالب –من جمله خوف از اینکه جنابعالی #موضعگیری سیاسی و #رقابت تلقی کنید- به وجود آمده و من خائفم که این حالت #خسارت بار باشد.
۳- تبلیغات متمرکز مخالفان –که از مقام رسمی و تریبونهای رسمی در رُل مخالف و اقلیت سخن میگویند- و #نصایح_کلی و عام جنابعالی و سکوت و ملاحظات ما که علل موضعگیریها را روشن نکردهایم، وضعی به وجود آورده که خیلیها خیال میکنند ما و طرف ما بر سر قدرت اختلاف داریم و دو طرف را متساویاً مقصر یا قاصر یا ... میدانند. ما برای حفظ آرامش نمیتوانیم مطالب واقعی خودمان را بگوئیم و جنابعالی هم #صلاح_ندانستهاید که #مردم را از #ابهام و #تحیر درآورید.
خود شما میدانید که #موضع_نسبتاً_سخت_مکتبی_امروز_ما، دنباله نظرات قاطع شما از اول انقلاب تا به امروز است، بعد از پیروزی معمولاً ما #مسامحههائی در اینگونه موارد داشتیم و جنابعالی مخالف بودید، اما #نظرات شما را با #تعدیلهائی اجرا میکردیم؛ شما اجازه ورود افراد تارکالصلوة یا متظاهر به فسق را در کارهای مهم نمیدادید، شما روزنامه آیندگان و ... تحریم میکردید، شما از حضور #زنان_بیحجاب در ادارات مانع بودید، شما از وجود موسیقی و زن بیحجاب در رادیو تلویزیون جلوگیری میکردید؟
همینها موارد اختلاف ما با آنها است.
آیا رواست که به خاطر اجرای نظرات جنابعالی #ما_درگیر باشیم و #متهم و جنابعالی در مقابل اینها #موضع_بیطرف بگیرید؟
آیا #بیخط بودن و #آسایش_طلبی را میپسندید؟
البته اگر مصلحت میدانید که مقام رهبری در همین موضع باشد و سربازان خیر و شر جریانات را تحمل کنند، ما از جان و دل حاضر به پذیرش این مصلحت هستیم، ولی لااقل به خود ما بگوئید.
آیا رواست که همه گروه دوستان ما به اضافه اکثریت مدرسین و فضلاء قم و ائمه جمعه و جماعات و ... در یک طرف اختلاف و شخص آقای بنی صدر در یک طرف و جنابعالی موضع ناصح بیطرف داشته باشید؟ مردم چه فکر خواهند کرد؟ و بعداً تاریخ چگونه قضاوت میکند؟
۴- ما جایز نمیدانیم که میدان را برای حریف خالی بگذاریم و مثل بعضی از همراهان سابق، #قیافه_بیطرف بگیریم و به اصطلاح #جنت_مکان و #بیآزار و #زاهد #جلوه_کنیم، به خاطر حفاظت از #خط_اسلامی_انقلاب در #صحنه میمانیم و از مشکلات، مخالفتها و تهمتها نمیهراسیم و به #صلاحیت_رهبری جنابعالی ایمان داریم، ولی #تحمل_ابهام در نظر رهبر برایمان مشکل است. مگر اینکه بفرمائید، همین ابهام صلاح است.
احتمال اینکه این ابهام در رابطه با خطوط سیاسی و فکری جاری و خطی که در ارتش تعقیب میشود، آثار نامطلوبی در تاریخ انقلابمان بگذارد، وادارم کرد به عنوان وظیفه روی این مطالب، صراحت و تأکید داشته باشم و امیدوارم #مثل_همیشه این #جسارت را #ببخشید.
۵- قبل از انتخابات ریاست جمهوری، به شما عرض کردیم که بینش آقای بنیصدر مخالف بینش #اسلام_فقاهتی است که ما برای اجرای آن تلاش میکنیم و اکنون هم بر همان نظر هستیم و شما فرمودید ریاست جمهوری مقام سیاسی است و کاری دستش نیست؛ امروز ملاحظه میفرمائید که چگونه در کار کابینه و ... میتواند کارشکنی کند و چگونه با استفاده از مقام، مجلس و دولت و نهادهای انقلابی را تضعیف میکنند و ما فقط میتوانیم دفاع کنیم؛ چون تضعیف متقابل را با گفتن نواقص رئیس جمهور صلاح نمیدانیم و همان دفاع هم مشاجره تلقی میشود و بحق مورد مخالفت جنابعالی قرار میگیرد و آتش بس میدهید و خودتان هم دفاع لازم را نمیفرمائید که: اختلاف دو بینش است که یک طرف مصداق اسلامش غضنفرپور و سلامتیان و سعید سنجابی و طرف دیگر رجائی و گنابادی و منافی و موسوی و ... میباشند.
@rozaneebefarda
#ادامه_دارد 👇
#صراط_زنجان
#رسالت_حوزه_انقلابی
@Serat_zanjan
⭕جریان شناسی حوزه و روحانیت زنجان
#مقدمه
🖋حوزه و روحانیت شیعه در طول تاریخ (برخلاف غالب ادیان و مذاهب موجود که گویندگان دینی در حوادث جامعه نقش چندانی ندارند و ماموریت خود از این عرصه جدا می دانند) پرچمدار فعالیت های سیاسی اجتماعی بوده اند و نیازهای جامعه را از اولویت های سلوک اجتماعی خویش قرار داده اند.
🔸️مطلبی که روشن است اینست که همه روحانیون در پاسخ به این نیازها، دارای فکر و رویکرد واحدی نیستند؛بلکه جریان های فکری متفاوتی در این عرصه وجود دارد،بدیهی است که برای رسیدن به وضعیت مطلوب؛ شناسایی جریان های موجود و بررسی نقاط ضعف و قوت آنها ضروری است.
🔸️اگرچه شناخت دقیق و روایت واقع بینانه از این جریان های فکری به طور دقیق و کامل میسر نیست؛ زیرا این جریان ها دارای اصول مکتوبی نیستند که بتوان به توصیف کامل آنها پرداخت، بلکه فرایندی هستند که در برابر تحولات و رویدادهای گوناگون عکس العمل نشان داده اند.
🔸️#صراط_زنجان جریان های فعال و نیمه فعال حوزوی در استان زنجان و نسبت آن ها با اندیشه انقلاب اسلامی را از چهار منظر مورد بررسی قرار داده است که هر یک از منظرها خود دارای تکثرهای گوناگونی اند.
🔸️ لازم به ذکر است به جهت روشن نبودن دقیق تمامی زوایای جریان های برشمرده شده، و همچنین جهت رعایت اختصار، از ذکر نام افراد فعال در هر یک از جریان ها خودداری شده و تنها به توصیف #اصول_فکری و رویکردهای اساسی آنها بسنده شده است.
#ادامه_دارد...
🔺️با ما همراه باشید.
#صراط_زنجان
#رسالت_حوزه_انقلابی
@serat_zanjan
⭕ روشنفکری وابسته
#جریان_روشنفکری ۱
🖋#جریان_شناسی حوزه و روحانیت زنجان
🔺️جریان روشنفکری در ایران، از زمان پیدایی تا کنون، ادوار مختلفی را پشت سر گذاشته است.
🔹️این جریان را میتوان براساس ادوار تاریخی، ماهیت و چگونگی نگرش به تمدن غرب به دو دسته روشنفکری دینی و روشنفکری غربگرا تقسیم کرد.
🔹️جریان روشنفکری غربگرا از اوایل دوره ناصرالدین شاه در ایران بوجود آمد. این جریان که در ابتدا به جریان #منوالفکری معروف بود، عمدتا شامل ایرانیان تحصیل کرده در فرنگ بود.
🔹️ شایان ذکر است که روشنفکری دینی در دوره گذار از سنت به تجدد به وجود آمد و عصر #مدرنیزاسیون پس از قاجار در شکل گیری آن بسیار موثر بود.
🔹️روشنفکری دینی، پدیده ای است که دغدغه پیوند دنیای قدیم و جدید را دارد. شواهد فراوان نشان میدهد که روشن فکری دینی به مرور زمان، وفاداری اش را نسبت به دین کاهش داده و متمایل به آموزه های غربی شده است.
🔺️از جمله اشخاصی که در زنجان به عنوان فرد شاخص جریان روشنفکری غربگرا و تجددگرای حوزوی شناخته می شود،#شیخ_ابراهیم_زنجانی(مرداد ۱۲۳۵ - آذر ۱۳۱۳) است.
#ادامه_دارد...
باما همراه باشید.
#صراط_زنجان
#رسالت_حوزه_انقلابی
@serat_zanjan
⭕ استحاله
#جریان_روشنفکری ۲
#جریان_شناسی حوزه و روحانیت زنجان
🔺️یکی از چهره های جنجالی تاریخ معاصر ایران، #شیخ_ابراهیم_زنجانی است.
♨️ او که در مرداد ۱۲۳۵ در سرخه دیزج سلطانیه زنجان متولد شد،سرانجام در آذر ۱۳۱۳ از دنیا رفت.
1️⃣ شیخ ابراهیم زنجانی از روحانیون روشنفکر دوران قاجاریه و از فعالان سرسخت مشروطه بود که بعد از پیروزی مشروطه در چهار دوره اول مجلس، حضور داشت.
2️⃣ او بعد از پیروزی #مشروطهخواهان در نقش دادستان دادگاه محاکمه شیخ فضلالله نوری، ظاهر شد و حکم اعدام شیخ فضلالله نوری را صادر کرد.
3️⃣ شیخ ابراهیم در زمان طلبگی اش، مخفیانه روزنامه و رمان میخواند و آثار بسیاری تألیف و ترجمه می کرد و در آنها به نقد دینداران و نهاد روحانیت میپرداخت.
4️⃣ پژوهنده کارنامه زنجانی، در میانه راه، ناگهان خود را با یک «تغییر جهت» و «#استحاله» عجیبِ فکری و عملی در زندگی او روبرو می بیند و این سؤال به طور جدّی در ذهنش نقش می بندد که:
🔎چرا و به چه دلیل، دانش آموخته نجف و خطیب دینی شهر، در نهایت از #لژهای_ماسونی سر درآورده و همنوا با سرسخت ترین مخالفان دین و روحانیت می شود؟
💡پاسخ این سؤال، در مروری ژرف بر روند زندگی زنجانی، و کالبد شکافی عمیق #شخصیت، #اندیشه و #عملکرد او، نهفته است.
⭕ پاسخ دقیق و کامل به سؤال مزبور، تنها بازگشای یک واقعه تاریخی نخواهد بود؛ بلکه فواید مهمّی نیز برای نسل حوزوی حاضر در شناسایی پیشینه جریان روشنفکری در زنجان خواهد داشت.
#ادامه_دارد...
با ما همراه باشید.
#صراط_زنجان
#رسالت_حوزه_انقلابی
@serat_zanjan
پایگاه تحلیلی صراط
⛔️#توهم_تجدد #جریان_روشنفکری۴ 🖋#جریان_شناسی حوزه و روحانیت زنجان 🔺#نوسازی عصر رضا شاه را میتوان یک پ
#ادامه_مطلب
#توهم_تجدد
جریان روشنفکری۴
♨️نوسازی رضا شاه را میتوان یک پدیده مهم سیاسی و اجتماعی در تاریخ ایران محسوب کرد. این اقدام متناسب با دگرگونی هایی که در جامعه ایجاد میکرد عکس العمل های متعددی از جانب گروه های اجتماعی به ویژه #روحانیون به دنبال داشت.
🔺به اعتقاد برخی از تحلیل گران ، ورود تجدد به ایران، مهمترین #گسست_فرهنگی را در جامعه رقم زده است.
🔺بعد از نخستین رویارویی ایرانیان با روس ها، ضعف شیوه های سنتی بر گروهی از #نخبگان جامعه مسلم شد و افرادی از این طیف در صدد برآمدند ریشه این به اصطلاح عقب ماندگی را پیدا کنند. پاسخ هایی که به این مسأله داده شده، متعدد بود. ولی از نظر روشنفکران وابسته، غربی شدن اصلی ترین راه بود. این گروه که نماد عینی پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی را در چهره #تمدن_غرب متبلور می دید اتخاذ روش های غریبان را برای ورود به نوسازی ها پیشنهاد کردند.
🔺به اعتقاد این طیف، #مذهب و #سنت ، مهم ترین مانع در راه رسیدن به جامعه غربی محسوب می شد و رضاشاه مهم ترین نماینده اجرائی این طیف بود. او با کسب قدرت سیاسی در صدد برآمد تا منویات خود را برای از میان بردن این مانع را عملی نماید و بدیهی بود که #روحانیت شیعه، به عنوان بزرگترین #مدافع_مذهب در قبال این عمل واکنش نشان دهد.
🔺همچنین مروری بر سخنرانیها و نوشتارهای #روشنفکران آن زمان نشان میدهد که از دید آنان، گسترش زندگی غربی به عنوان تنها سبک زندگی مطلوب بود. بر همین اساس تقلید و اقتباس از پوسته بیرونی و ظاهری تمدن غرب، بدون توجه به تحولات تاریخی و زیرساختهای جامعه غربی، ویژگی مهم این دوره است.
🔺بسیاری از روشنفکرانی که در پشت صحنه، کارگردانی را برعهده داشتند با برداشتی #سطحی از مدرنیسم و سعی در اجرای آن در ایران، فکر میکردند بر معضل بزرگ #عقب_ماندگی کشور غلبه خواهند کرد؛ لذا در دوران رضاشاه مسائلی چون تغییر نوع پوشاک مردان و زنان، رواج مدهای غربی و وسایل زندگی نو، ایجاد کلوپها و باشگاهها و بسیاری از چیزهای دیگر #تقلید شد.
#ادامه_دارد...
#صراط_زنجان
#رسالت_حوزه_انقلابی
@serat_zanjan
💠 نقش #طلاب_جوان در گام دوم انقلاب
🖋رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم با هدف «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» توصیههایی خطاب به مردم عزیز ایران ارائه میدهند.
🔻می توان گفت روح حاکم دراین بیانیه ، مخاطبینش در درجه اول جوانان و در بحث تخصصی ما #طلاب_جوان هستند. اما باید یک بحثی را دنبال کنیم که طلاب جوان یعنی چه کسانی؟
🔹️مراد ما در بحث، این نیست که طلاب نسل جوان را در مقابل طلاب #نسل_کهنه قرار دهیم، بلکه منظور اینست که طلاب نسل جوان در امتداد طلاب نسل کهن هستند و بین دو نسل #شکاف و #گسستی نیست. اما این جا دیگر آن وظیفه ای که به دوش طلاب جوان گذاشته می شود سنگین تر از وظایف نسل کهن است.
🔻مقام معظم رهبری طبقه بندی پنجگانه ای را از نظام سیاسی به سمت تمدن اسلامی ترسیم کردند.
🔹️اگر تا دیروز نسل کهن، بر روی انقلاب و نظام اسلامی متمرکز بودند، نسل جدید بایستی روی بحث #دولت_سازی اسلامی، #جامعه_سازی اسلامی و #تمدن_سازی متمرکز شود. بنابراین توجه رهبری به جوان یک توجه تعارفی و تشریفاتی نبوده است.
🔹️ایشان آن استعداد و ظرفیت و قابلیت ها و مسیری که در چهل سال آینده باید به سمت آن بروند، را به طور واقعی در جوانان دیده است.
#ادامه_دارد...
با ما همراه باشید.
#صراط_زنجان
#رسالت_حوزه_انقلابی
@serat_zanjan