(برخورد با #اختلاسگران و #مفسدان_اقتصادی در حکومت امیرالمؤمنین حضرت علی علیهالسلام)
پس از مرگ عثمان وقتی امیرالمؤمنین (علیهالسلام) متصدی امر حکومت اسلامی شد، اصلاحات خویش را آغاز کرد. یکی از موارد، مقابلهی ایشان با رانتخواریها و اختلاسهایی بود که در دولت عثمان به وجود آمده بود.
ایشان در روز دوم حکومتش در میان مردم آمدند تا سیاستهای دولتش را برای مردم تبیین کند، لذا فرمودند: «هر زمینی که عثمان آن را به دیگری واگذار کرده و هر مالی از مال خدا که به کسی داده است باید به بیت المال بازگردانده شود چراکه هیچ چیز نمیتواند حقوق گذشته را باطل کند؛ به خدا سوگند! اگر آن اموال را بیابم، گر چه مهر زنانتان کرده باشید و یا با آن کنیزی خریده باشید حتما آن را به بیت المال باز میگردانم زیرا گشایش امور با عدالت است».
اولین اقدام حضرت در بازگرداندن اموال غارت شده از بیت المال این بود که در روز سوم حکومتش، اموالی از بیت المال را که عثمان تصرف کرده بود پس گرفت. همین برخورد امیرالمومنین (علیهالسلام) و باز پسگیری اموال بیت المال موجب شد هرچه سریعتر مفسدان اقتصادی از مدینه و اطراف بگریزند و در همان شش ماه اول حکومت امیرالمومنین (علیهالسلام) به بهانه خونخواهی عثمان جنگ بزرگ جمل را بر حضرت تحمیل نمایند.
وقتی خبر باز پسگیری اموال بیت المال از خانه عثمان به گوش عمروعاص، در شهر ایله، در منطقه فلسطین رسید، نامهای برای معاویه فرستاد و در آن نوشت: «هر کاری که ممکن است انجام بده که پسر ابی طالب، همه اموالی را که تو جمع آوری کرده ای خواهد گرفت».
منذر بن جارود والی حضرت علی (علیهالسلام) در شهر اصطخر فارس سی هزار درهم اختلاس کرد. به دنبال این خیانت، امیرالمؤمنین (علیهالسلام) ضمن نامهای او را از ولایتش بر شهر اصطخر خلع و او را احضار کرده و در آن نامه، بسیار او را توبیخ نموده است: «همانا خوبی پدرت مرا فریب داد، گمان کردم تو از شیوه و رفتار او پیروی میکنی. به من خبر رسید که کارهای بسیاری را بر زمین میگذاری و برای سرگرمی و تفریح و صید بیرون میروی و در ثروت خداوند نسبت به بادیه نشینان قبیلهات گشاده دستی میکنی، گویا میراث پدر و مادر توست، به خدا سوگند! اگر این گزارشها درست باشد، شتر قبیلهات و بند کفشهایت از تو بهترند، خداوند لهو و لعب را نمیپسندد و خیانت به مسلمانان وتباه کردن کارهای آنان، خداوند را به خشم میآورد... هرگاه نامهام به تو رسید نزد من آی» حضرت سی هزار درهم را از او پس گرفت.
زیاد بن ابیه، خراجی را که از کردها گرفته بود خواست برای خود بگیرد و به فرستاده امیرالمؤمنین (علیهالسلام) گفت کردها خراجشان را کم کردند. خبر به حضرت رسید و به خیانت ابن زیاد پی بود و در ضمن نامهای به او نوشت: «صادقانه به خداوند سوگند یاد میکنم اگر به من گزارش رسد که از بیت المال مسلمین چیزی کم یا زیاد به خیانت برداشتهای، آنچنان بر تو سخت میگیرم که در زندگی تو را کمبهره، سنگینبار و حقیر و ذلیل سازد. والسلام»
این فقط چند نمونه از عدالتخواهی امیرالمؤمنین (علیهالسلام) و برخورد با مفسدان اقتصادی بود که شایسته است سرلوحهی حاکمان اسلامی شود.
1401/08/23
eitaa.com/shamssaghi