یوریپیدس (Euripides)
سومین تراژدینویس بزرگ یونان یوریپیدس، با اینکه از لحاظ مهارت نمایشنامه نویسی باسوفوکل و آسکلیوس همتراز بود، اما شیوۀ هنری خاص خود را داشت. او در هیچ جنگی شرکت نکرد و هیچگاه صاحبِ منصبِ اداری یا اجتماعی نشد و سرسختانه از عقاید مذهبی یونانی پیروی میکرد. یوریپیدس فیلسوفی بود که همواره دربارۀ مقدسات یونانی به تحقیق میپرداخت. به همین دلیل در جامعة غالباً مذهبی آن دوران زیاد محبوب نبود، بلکه به واسطۀ روحیۀ پرسشگرانه و نکتهسنجش عملاً در انظار مردم فردی منفور و مورد انتقاد و اتهام بود.
یوریپیدس حدود سال 480 قبل از میلاد، در جزیرۀ سالامیس به دنیا آمد. کاملاً مشخص نیست که خانوادۀ او از چه طبقۀ اجتماعی بودند، اما از آنجا که این نویسنده در رشتههای مختلف علوم تبحر داشته، طبیعتاً باید در خانوادهای اشرافی و ثروتمند پرورش یافته باشد. احتمال میرود او نیز همچون سوفوکل مطالعات فراوانی در زمینههای مختلف داشته اما علاقۀ خاصی به فلسفه داشته است. گرایش او به فلسفه عامل اصلی بروز روحیۀ پرسشگرانۀ او در مورد حقایق و مقدسات یونانی بود. حدوداً در سن هجدهسالگی نوشتن نمایشنامه را آغاز کرد. مهارتش به او کمک میکرد که از منتقدان و کسانی که از وی نفرت داشتند همیشه قدمی جلوتر باشد. همچنین از سال ۴۵۵ قبل از میلاد، از شرکتکنندگان دائم جشن ديونيسيا بوده است گفته میشود او 22 دوره در این رقابتها حضور داشته امّا فقط چهار بار برنده شد که آخرین آنها پس از مرگش بوده است.ازاینرو اغلب، شکستهایش را به اعمال نظر سلیقهای داوران مربوط میکرد و تدریجاً از جماعت آتنی دورتر و دورتر میشد. یوریپیدس عاقبت، حدود سال۴۰۶ قبل از میلاد، درمقدونیه و در سن۷۴ سالگی درگذشت.
تخمین زده میشود یوریپیدس ۹۲ نمایشنامه نوشته باشد که تنها هفده تراژدی از آن آثار باقی مانده است. اساطیر رکن اصلی نمایشنامههای او را تشکیل میدهد. آثار او عبارتند از: آندروماكه، هکوبا، ایفیژنی در اوليس، باكانتها، آلسستیس، مِدِآ، فرزندان هراکلس، هيبوليتوس، ملتمسان، الکترا، دیوانگی هراکلس، ایون، زنان ترويا، ایفیژنی در میان توریانها، اورستِس، هلن و زنان فینیکسی.
گرایش فلسفی یوریپیدس واقعگرایی بود و این نکته در نوشتههایش کاملاً مشهود است. آثارش شخصیتهایی را معرفی میکنند که شبیه مردم معمولی و عادیاند. حتی ایزدان هم در این آثار تصویری معمولیتر و قابل لمستر دارند و گاهی حتى تا حد انسان نزول میکنند. علاوه بر این، زنان نیز در آثار او نقش عمده و ارزشمندی دارند. یوریپیدس بدون توجه به مقبولیت مضامین دراماتیک سنّتی، از آثارش برای به تصویر کشیدن افکار و عقاید خود استفاده کرده است.
هرچند شخصیتهای آثار او افرادی معمولیاند، نگاهش به آنها عموما بدبینانه است. او اعتقاد داشت مردم کوچه و بازار مذهب را بدون درک ماهیت پدیدهها بهطور کورکورانه قبول میکنند.
میدانیم که تراژدی از احساسات و عواطف به عنوان ابزار استفاده و حس اندوه، همدردی و همذات پنداری را در خواننده و شنونده به شدت تقویت میکند. یورویپیدس با علم به این مطلب، در داستانهایش اغلب کودکان بیگناه و قربانیان تحت رنج و عذاب را توصیف میکرد تا این تأثيرات احساسی و عاطفی را افزایش دهد.
#یوریپیدس
#یونان
#اسطوره
#خدایان
#حماسه
#باستان
#نمایشنامه
https://eitaa.com/sibenaranjiadabiat