✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بحث «نامه اعمال» چه بازتابی در روایات اسلامی داشته است؟
🔹موضوع #نامه_عمل يا «صحيفه اعمال» بازتاب گسترده اى در #روايات_اسلامى دارد كه به عنوان نمونه به چند حديث آموزنده كه هر كدام نكته مهمى را در بر دارد اشاره مى كنيم: در حديثى از امام صادق (عليه السلام) مى خوانيم: «إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ دُفِعَ إِلَى الْإِنْسَانِ كِتَابُهُ ثُمَّ قِيلَ لَهُ: اقْرَأْ قُلْتُ: فَيَعْرِفُ مَا فِيهِ؟ فَقَالَ: إِنَّ اللهَ يُذَكِّرُهُ فَمَا مِنْ لَحْظَةٍ وَ لَا كَلِمَةٍ وَ لَا نَقْلِ قَدَمٍ وَ لَا شَيْءٍ فَعَلَهُ إِلَّا ذَكَرَهُ كَأَنَّهُ فَعَلَهُ تِلْكَ السَّاعَةَ! فَلِذَلِكَ قَالُوا: "يا وَيْلَتَنَا مَا لِهَذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَ لَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا؟!"[۱]» [۲]
🔹[ترجمه روایت:] (هنگامى كه #قيامت برپا شود #نامه_عمل انسان را به دست او مى دهند، سپس به او گفته مى شود: #بخوان! - راوى مى گويد: من عرض كردم آيا آنچه را در آن است مى شناسد - فرمود: #خداوند به او #يادآورى مى كند، هيچ چشم بر هم زدن، سخن گفتن، و برداشتن گام و نه چيز ديگرى كه او انجام داده وجود ندارد، مگر اينكه آنها را به خاطر مى آورد، گويى در همان ساعات انجام داده است و لذا مى گويند: "اى واى بر ما! اين چه #كتابى است كه هيچ كار بزرگ و كوچكى نيست مگر آنكه آن را شمارش و #ثبت نموده است؟!").
🔹در يكى از خطبه هاى #نهج_البلاغه مى خوانيم كه اميرالمؤمنين #امام_علی (علیه السلام) فرمود: «وَ نَسْتَغْفِرُهُ مِمّا اَحاطَ بِهِ عِلْمُهُ وَ اَحْصَاهُ كِتابُهُ، عِلْمٌ غَيْرُ قاصِرٍ و كِتابٌ غَيْرُ مُغادِرٍ»؛ [۲] (من از خدا طلب مغفرت مى كنم از آنچه علمش به آن احاطه دارد و كتابش [نامه اعمال بندگان] آن را احصا كرده، علمى كه قصورى در آن نيست و كتاب و نامه اى كه چيزى را فرو گذار نكرده است». در حديثى از #امام_باقر (عليه السلام) چنين آمده است: «وَ لَيْسَتْ تَشْهَدُ الْجَوارِحُ عَلَى مُؤْمِنٍ، اِنَّما تَشْهَدُ عَلَى مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذابِ، فَاَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيُؤْتَى كِتابُهُ بِيَمِينِهِ»؛ [۳] (#اعضاى_مؤمن بر ضد او شهادت نمى دهند، اين شهادت مخصوص كسانى است كه #مستحق_عذابند؛ اما #نامهاعمالمؤمن را به دست راست او مى دهند).
🔹در حديث ديگرى از #امام_باقر (عليه السلام) مى خوانيم كه فرمود: «خداوند متعال هنگامى كه مى خواهد به #حساب_مؤمن رسيدگى كند #نامه_عملش را به دست او مى دهد، و او را #حسابرس_خود مى سازد و مى فرمايد: بنده من! آيا فلان كار و فلان كار را انجام داده اى؟ عرض مى كند: پروردگارا! آرى، من انجام داده ام، مى فرمايد: من تو را بخشيدم و آن گناهت را [به خاطر #حسنات_فراوانى كه انجام دادى] مبدل به حسنات كردم [در اين هنگام او عارى از هر گناه در ميان مردم ظاهر مى شود] مردم مى گويند: سبحان الله! آيا اين بنده حتى يك گناه نداشته؟ و اين همان است كه خداوند در قرآن فرموده: «فَاَمّا مَنْ اُوتِىَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ فَسَوْفَ يُحاسَبُ حِساباً يَسيراً وَ يَنْقَلِبُ اِلى اَهْلِهِ مَسْرُوراً»؛ [۴] (اما آنها كه #نامه_اعمالشان به #دست_راستشان سپرده شده، #حساب_آسانى خواهند داشت، سپس خوشحال به سوى خانواده خود [در بهشت] مى رود).
🔹در «سنن» ترمذى از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چنين نقل شده است كه فرمود: «#مردم در روز #قيامت سه بار [به پيشگاه خداوند يا دادگاه او] عرضه مى شوند: اما در دو عرضه اوّل و دوّم جدال و #عذرخواهى هاست [گاه كوشش مى كنند گناهان خود را متوجه ديگرى سازند و گاه در مقام بيان عذر مى آيند] و اما در عرضه سوّم، #نامههاى_اعمال پرواز مى كند و در دستها قرار مى گيرد، گروهى به #دست_راست و گروهى به #دست_چپ». [۵]
🔹از اين تعبير ضمناً معناى #تطاير_كتب كه در عبارات مختلفى آمده است معلوم مى شود، و آن اينكه #نامههاى_اعمال از محل اصلى (نزد عرش خدا يا علّيّين و سجّين و... كه مركز جمع آورى آنهاست) حركت مى كنند و در #دست_صاحبانشان قرار مى گيرند. اين تعبير به خوبى نشان مى دهد كه #نامه_اعمال صفحه روح انسانى نيست، بلكه آثارى است كه در بيرون وجود او ثبت شده است (دقت كنيد).
پی نوشتها؛
[۱] التفسير، عياشى، چاپخانه علميه، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۲۸؛ [۲] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، چ ۱، ص۱۶۹، (خطبه ۱۱۴)؛ [۳] الكافی، دارالكتب الإسلامية، چ ۴، ج ۲، ص۳۲؛ [۴] الزهد، كوفى اهوازى، المطبعة العلمية، ۱۴۰۲ق، چ ۲، ص۹۲، باب۱۷؛ [۵] جامع الصحيح سنن الترمذی، دار إحياء التراث العربى، بی تا، ج۴، ص۶۱۷
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، چ نهم، ج ۶، ص ۸۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اعمال #نامه_اعمال #قيامت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد