✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا تربیت خانوادگی و وراثت در شکل گیری اخلاق انسان موثر است؟ (بخش اول)
🔸بى شك نخستين مدرسه هر انسانى دامان #مادر و آغوش #پدر اوست، و در همينجاست كه نخستين درس هاى فضيلت يا رذيلت را مى آموزد؛ و اگر مفهوم #تربيت را اعم از «تكوينى» و «تشريعى» در نظر بگيريم نخستين مدرسه، رحم مادر و صلب پدر است، كه آثار خود را بطور غيرمستقيم در وجود #فرزند مى گذارد، و زمينه ها را براى #فضيلت و #رذيلت آماده مى سازد. در احاديث اسلامى تعبيرات بسيار لطيف و دقيقى در اين قسمت وارد شده كه به بخشى از آن ذيلاً اشاره مى شود:
1⃣امام على(ع) فرمود: «حُسْنُ الأخْلاقِ بُرْهانُ كَرَمِ الأعْراقِ؛ [۱] #اخلاق_پاك و نيك، دليل #وراثتهایپسنديده انسان [از پدر و مادر] است». به همين دليل در خانواده هاى پاك و با فضيلت غالباً #فرزندانى با فضيلت پرورش مى يابند، و بعكس افراد شرور غالباً در خانواده هاى شرور و آلوده اند.
2⃣در حديثديگرى حضرت میفرماید: «عَلَيْكُمْ فى طَلَبِ الْحَوائِجِ بِشَرافِ النُّفُوسِ وَ ذَوِى الاُْصوُلِ الطَيِّبَةِ فاِنَّها عِنْدَهُمْ اَقْضى وَ هِىَ لَدَيْهِمْ اَزْكى؛ [۲] در طلب حوائج به سراغ #مردمشريفالنّفس كه در خانواده هاى پاك و #اصيل پرورش يافته اند برويد، چرا كه نيازمنديها نزد آنها بهتر انجام مى شود و پاكيزه تر صورت مى گيرد!».
3⃣در عهدنامه مالك اشتر در توصيه اى كه #امام_على (ع) به مالك درباره انتخاب افسران لايق براى ارتش اسلام مى كند، چنين مى خوانيم: «ثُمَّ الْصَقْ بِذَوى الْمُروُءاتِ وَالأحْسابِ وَ اَهْلِ الْبُيُوتاتِ الصالِحَةِ وَالسَّوابِقِ الْحَسَنَةِ ثُمَّ اَهْلَ النَّجَدَةِ وَ الشُّجاعَةِ وَالسَّخاءِ وَ السَّماحَةِ فَاِنَّهُمْ جِماعٌ مِنَ الْكَرَمِ وَ شُعَبٌ مِنَ الْعُرْفِ؛ [۳] سپس پيوند خود را با #شخصيّتهایاصيل و خانواده هاى صالح و خوش سابقه برقرار ساز و پس از آن با مردمان شجاع و سخاوتمند و بزرگوار، چرا كه آنها #كانون_فضيلت و مركز نيكى هستند».
4⃣تـأثير #پدر و يا #مادر آلـوده در شخـصيّت اخلاقى #فرزندان تا آن اندازه است كه در حديث ديگرى از امام صادق (ع) آمده است: «اَيـُّما اِمْرأَة اَطاعَتْ زَوْجَها وَ هوَ شارِبُ الْخَمْرِ، كانَ لَها مِنَ الْخَطايا بِعَدَدِ نُجُوُمِ السَّماءِ، وَ كُلُّ مَوْلوُد يَلِدُ مِنْهُ فَهُوَ نَجسٌ؛ [۴] هر زنى اطاعت از همسرش كند در حالى كه او شراب نوشيده [و با او همبستر شود] به عدد ستارگان آسمان مرتكب گناه شده است و فرزندى كه از او متولّد مى شود آلوده خواهد بود!». در روايات متعدد ديگرى نيز از قبول خواستگارى مرد شرابخوار و بداخلاق و آلوده نهى شده است. [۵]
5⃣تأثير #تربيتپدرومادر در فرزندان تا آن پايه است كه در حديث مشهور نبوى آمده است: «كُلُّ مَوْلُود يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ حتّى يَكُونَ اَبَواهُ هُمَا اللَّذانِ يُهَوِّدانِهِ وَ يُنَصِّرانِهِ؛ [۶] هر #نوزادى بر فطرت پاك توحيد [و اسلام] متولّد مى شود، مگر اينكه پدر و مادر او را به آئين يهود و نصرانيّت وارد كنند». جايى كه #تربيت_خانوادگى، ايمان و عقيده را دگرگون سازد چگونه ممكن است در اخلاق اثر نگذارد؟
6⃣همين امر سبب شده است كه مسأله #تربيت_فرزندان به عنوان يكى از اساسى ترين #حقوق آنها بر پدر و مادر شمرده شود؛ در حديث نبوى (ص) مى خوانيم: «حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوالِدِ اَنْ يُحْسِنَ اِسْمَهُ وَ يُحسِنَ اَدَبَهُ؛ [۷] #حقّ_فرزند بر پدر اين است كه نام نيكى بر او بگذارد و او را به خوبى #تربيت كند». روشن است #نامها آثار تلقينى بسيار مؤثّرى در #روحيّه_فرزندان دارد؛ نام شخصيّت هاى بزرگ و پيشگامان تقوا و فضيلت، انسان را به آنها نزديك مى كند، و نام سردمداران فجور و رذيلت، انسان را به سوى آنها مى كشاند؛ در #اسلام حتّى از اين مسأله ظريف روانى غفلت نشده و فصل مبسوطى درباره نامهاى خوب و نامهاى بد در كتب حديث آمده است. [۸] #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، ص۳۴، ح۵۲ [۲] همان، ص۴۴۹، ح۱۳ [۳] نهج البلاغة (صبحی صالح)، فيض الإسلام، ص۴۳۵، خ ۵۳ و من كتاب له ع كتبه للأشتر النخعی... [۴] إرشاد القلوب إلى الصواب، ديلمی، ج۱، ص۱۷۵ [۵] وسائل الشيعة، ج۲۵، ص۳۰۹ تا ۳۱۳ [۶] مجمع البيان فى تفسير القرآن، طبرسى، ج۸، ص۴۷۴، ذيل آيه ۳۰ سوره روم [۷] كنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، علی بن حسام الدين المتقی الهندی، ج۱۶، ص۵۴۴، ح ۴۵۱۹۲ [۸] وسائل الشيعة، ج۲۱، ص ۳۸۸ تا ۴۰۱
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب(ع)، چ اول، ج ۱، ص ۱۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربيت #تربیت_فرزند #خانواده #والدین #پدر #مادر #فرزند
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا قرآن تربیت خانوادگی و وراثت را در شکل گیری اخلاقیات انسان ها موثر می داند؟ (بخش دوم)
🔸اوّلين مدرسه براى تعليم و تربيت #كودك محيط #خانواده است، و بسيارى از زمينه هاى اخلاقى در آنجا رشد و نمّو مى كند؛ محيط سالم يا ناسالم خانواده تأثير بسيار عميقى در پرورش فضائل اخلاقى، يا رشد رذائل دارد، و در واقع بايد سنگ زيربناى اخلاق انسان در آنجا نهاده شود. اهمّيّت اين موضوع، زمانى آشكار مى شود كه توجّه داشته باشيم اوّلاً #كودك، بسيار اثر پذير است، و ثانياً آثارى كه در آن سنّ و سال در روح او نفوذ مى كند، ماندنى و پا برجا است!
🔹در قرآن مجيد در داستان #حضرت_مريم (سلام الله علیها) زنى كه از مهمترين و با شخصيّت ترين زنان جهان است، تعبيراتى آمده كه نشان ميدهد مسأله #وراثت و #تربيت_خانوادگى و محيط پرورشى انسان در #روحيّات او بسيار اثر دارد، و براى پرورش #فرزندان برومند پاكدامن بايد به تأثير اين امور توجّه داشت. از جمله #روحيّات_مادر اوست كه از زمان باردارى، پيوسته او را از وسوسه هاى شيطان به خدا مى سپرد، و آرزو مى كرد از خدمتگزاران خانه خدا باشد و حتّى براى اين كار نذر كرده بود.
🔹آيه ۳۷ سوره آل عمران مى فرمايد: «فَتَقَبَّلَها رَبُّها بَقَبُول حَسَن وَ اَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً» (خداوند او را به #حسن_قبول پذيرفت و به طرز شايسته اى #گياه_وجودش را پرورش داد). تشبيه وجود #انسان_پاك به گياه برومند، اشاره به اين حقيقت است كه همانطور كه براى برخوردارى از يك بوته گل زيبا يا يك درخت پرثمر بايد نخست از بذرهاى اصلاح شده استفاده كرد و سپس وسائل پرورش آن گياه را از هر نظر فراهم ساخت، و باغبان نيز بايد بطور مرتّب در تربيت آن بكوشد، #انسانها نيز چنين اند، هم عامل #وراثت در روح و جان آنها مؤثّر است، و هم #تربيت خانوادگى و هم #محيط.
🔹و قابل توجّه اين كه در ادامه آيه شریفه مى افزايد: «وَ كَفَّلَها زَكَرِيّا» (و خداوند #زكريّا را براى سرپرستى و كفالت او (مريم) برگزيد). [۱] پيداست حال كسى كه در آغوش حمايت پيامبر عظيم الشأنى است كه خداوند او را براى كفالت او برگزيده است. و جاى تعجّب نيست كه با چنين تربيت عالى، #حضرت_مريم (سلام الله علیها) به مقاماتى از نظر ايمان و اخلاق و تقوا برسد كه در ادامه همين آيه به آن اشاره شده:
🔹«كُلَّما دَخَلَ عَلَيْها زَكَرِيّا الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزقاً قالَ يا مَرْيَمُ اَنّى لَكِ هذا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللهِ اِنَّ اللهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِساب» (هر زمان #زكريّا وارد محراب او مى شد، غذاى مخصوصى در آنجا مى ديد؛ از او پرسيد اى #مريم! اين را از كجا آورده اى؟ گفت: اين از سوى خداست؛ خداوند به هر كس بخواهد، بى حساب روزى مى دهد). آرى آن #تربيت_بهشتى نتيجه اش اين اخلاق و غذاى بهشتى است! در سوره آل عمران آیات ۳۳ و ۳۴ باز سخن از تأثير #عامل_وراثت و تربيت در پاكى و #تقوا و فضيلت است؛
🔹مى فرمايد: «اِنَّ اللّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ اِبْراهيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمينَ ـ ذُرِيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْض وَ اللّهُ سَميعٌ عَلِيمٌ» (بی تردید خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را [به خاطر #شایستگی های ویژه ای که در آنان بود] بر جهانیان برگزید - #فرزندانی [را برگزید] که [از نظر پاکی، تقوا، درستی و راستی] برخی از [آنان از نسل] برخی دیگرند؛ و خدا شنوا و داناست).
🔹گرفته شدن بعضى از آنها از بعضى ديگر، يا اشاره به عامل #وراثت است، و يا #تربيت_خانوادگى و يا هر دو، و در هر حال شاهد گويايى براى مسأله مورد بحث، يعنى تأثير وراثت و تربيت در #شخصيّت و #تقوا و فضيلت است. در رواياتى كه ذيل اين آيه نقل شده است، به اين معنى اشاره شده [۲] و به هر حال دلالت آيات فوق، بر اين كه #محيط_تربيتى يك انسان و مسأله #وراثت، تأثير عميقى در #شايستگی ها و لياقت هاى او براى پذيرش مقام رهبرى معنوى خلق دارد، قابل انكار نيست، و هرگز نمى توان، اين گونه افراد را كه از چنين وراثت ها و تربيت هايى برخوردارند، با افراد ديگرى كه از يك #وراثت_آلوده و تربيت نادرست برخوردار بوده اند، مقايسه كرد. #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] بايد توجّه داشت «كفل» اگر بدون تشديد باشد به معنى به عهده گرفتن سرپرستى و كفالت است، و اگر به صورت ثلاثى مزيد (كفّل با تشديد) استعمال شود، به معنى انتخاب كفيل براى ديگرى است، و طبق تعبير بالا، خداوند زكريّا را براى كفالت مريم برگزيد (بنابراين كفّل در اينجا دو مفعول گرفته، يكى ضمير هاء كه به مريم بر مى گردد، و دوم زكريّا).
[۲] تفسير نور الثقلين، عروسى حويزى، انتشارات اسماعيليان، چ چهارم، ج ۱، ص۳۳۱، [سورة آل عمران، آيات ۳۳ الى ۳۷] ...
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربیت #وراثت #اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«سواد انتقادی» چیست و چرا باید از کودکی فرزندانمان به سواد انتقادی مجهز شوند؟
🔹#فرزندان ما در جهانی زندگی می کنند که مملو از #القائات_رسانهای، توهمات فریبنده #تبلیغات و ایدئولوژی هاست. آنقدر این فضا بر فرزندان ما فشار وارد میکند که #قدرت_انتخاب را از آنها و حتی بزرگسالان می رباید. اما بهترین چاره برای حفظ استقلال شخصیت و از کف نرفتن #قدرت_انتخاب در بچه ها چیست؟#فرزندانی که از کودکی در محیط خانه و مدرسه، #منتقدانه رشد میکنند، اجازه نمیدهند «قدرت انتخاب» و «استقلال عمل» آن ها ربوده شود.
🔹با #تفکر_انتقادی (یا تفکر سنجشگرانه به معنای تلاش در درست اندیشیدن برای بدست آوردن آگاهی قابل اعتماد) شهروندانی تربیت میشوند که با احساس زندگی می کنند، اما با #عقل تصمیم میگیرند. در واقع اینها کسانی هستند که سطح انتظارشان از محیط و جامعه بالاتر از دیگران است و به راحتی سر تعظیم در برابر هیچ قدرتی اعم از امپراتوری تبلیغات، ایدئولوژی های فریبنده و حکومت های خودکامه فرود نمی آورند.
🔹اگر به #تفکر_انتقادی به عنوان یک #مهارت نگاه کنیم، کسی که #انتقادی می اندیشد، باید دارای مهارت هایی همچون «جسارت در طرح پرسش»، «اهل خوب شنیدن»، «کسب اطلاعات»، «پرهیز از برخورد تند با دیدگاه های مخالف»، «ادعای کمتر و دلیل بیشتر»، «صبر و حوصله» و «آمادگی روحی و روانی بالا برای پذیرش ایده های جدید» باشد. اگر به #تفکر_انتقادی به عنوان یک #سواد بنگریم، مواجهه ما با مسائل پیرامونی، منطقی تر خواهد شد. #سواد_انتقادی برای #دانشآموزانامروز که چسبندگی بسیار بالایی به رایانه و اینترنت و #دنیای_دیجیتال دارند، یک ضرورت است.
منبع: وبسایت عصر هوشمندی
#سواد_انتقادی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد