📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #سوره_حمد
🔺شماره جلسه: ۹
🔖 آیه: ۲
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۲ سوره حمد: «الحمدلله رب العالمین»
بخش 1️⃣: چرا دعاهایی که مخصوص ائمه است برای ما نیز هست و بدرد ما هم میخورد؟
در دعای حمد صحیفه میخوانیم: خدا را حمد می کنیم که به ما ملکه و #سلطان و نفوذ بر همه خلق را عطا کرد!
اگرچه این دعا مخصوص ائمه است اما اولا می تواند برای این باشد که ما هم به آن نزدیک شویم! ثانیا می تواند برای انسان مفاهیم دیگری داشته باشد. پس اولا به معنای ظاهری نگاه میکنیم و بعد به مفاهیمی که قابل برداشت است( مانند رابطه انسان با جهان)
#علوم_وحیانی
بخش 2️⃣: چرا خدا فرمود ما قرآن را به زبان #عربی روشن نازل کردیم؟
زیرا عربی زبانیست که بخاطر بار معنایی فراوان، به راحتی زبان های دیگر را ترجمه میکند اما زبان های دیگر نمی توانند عربی را درست ترجمه کنند.
مثلا #کرامت معادل فارسی ندارد. به شخص عادل، کریم نمی گویند زیرا عادل کسیست که به زحمت گناه نمی کند اما کریم کسیست که گناه اصلا در او نفوذ ندارد. خدا در اصل «فرشتگان» را کریم می داند اما به «شهدا» نیز وعده کرامت داده است.
بخش 3️⃣: در قیامت، تعارض و #تزاحم_منافع نیست که اگر من بهشت رفتم جای دیگری تنگ شود اما در دعاها یا قرآن می آید که حامدان به جایی میرسند که بر فرشتگان سبقت می گیرند. لذا دین، این #رقابت را خوب و باعث پیشرفت می داند.
حمد حامدان ناپایان است و در قیامت هم حمدش می کنند چون انسان موجودی فناپذیر مانند حیوانات و گیاهان نیست بلکه همیشگی است پس برای کمالش هم باید همیشه حمدش کرد.
گوید حمدی به ما بده که ما بطور عادی نمیریم بلکه #شهید شویم.
بخش 4️⃣: چرا گویند اگر فلان دعا را بخوانی مثل آن است که در محل جنگ با کفار #شهید شوی؟
منظورش این است که بخشی از ثواب و #فضایل شهید به او هم می رسد وگرنه با شهید یکی نیست. مثلا اگر مادر در ایام وضع حمل بمیرد شهید است یعنی ثوابهایی همانند شهید دارد.
اما امام سجاد در ادامه دعای حمد صحیفه گوید: خدایا طوری حمدی کنیم که تو توفیق قرار گرفتن در صف شهدای کشته شده با شمشیر دشمنان خدا قرار دهی!
بخش 5️⃣: آیا جنگ برای #خاک یا #قوم ارزش دارد؟
خدا در مورد چنین جنگ هایی که برای مرز و خاک کشورش می جنگد جایگاه چندانی قائل نیست بلکه اگر در راه #حفظ_دین جنگید شهید است.
امام سجاد بر شهادت آنقدر تاکید دارد چون خدا یاری دینش را به انسانها داده است و گفته اگر شما دین خدا را یاری نکردید ما دست برنداشته و گروه دیگری جای شما می آوریم که همانند رزمندگان ما در دفاع مقدس، به جبهه حق علیه باطل بشتابند و پدر و مادری آنقدر صبور که همه را انگشت به دهان بگذارند!
#دفاع_مقدس
بخش 6️⃣: آیا روایت نیست که هر کس قبل از #قائم ما قیام کند آسیب میبیند و شکست می خورد؟
بله ولی همان امام صادق که آن را گفته این را هم فرموده که اگر من به اندازه ۷ نفر یار داشتم قیام می کردم!
امام علی فرمودند (اگر نبود حکم خدا که وقتی مردم در صحنه اند، حجت خدا تمام است و هیچ عالمی حق ندارد در خانه اش بماند و اجازه دهد عده ای در کمال پر خوری و میلیونها نفر در #فقر و فلاکت باشند من هم زمام ریاست را به گردن شتر خلافت می انداختم.) در زمان غیاب حضرت هم اگر مردم در صحنه حاضر نباشند هر قیام کننده ای شکست میخورد اما حالا که در ایران مردم در صحنه اند و خون می دهند برای اسلام، علما حجتی ندارد که مردم را به حال خود بگذارند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۶۳
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۲
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین»
(و اگر نسبت به آنچه که بر بندهمان نازل کردیم در تردیدید پس سورهای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست میگویید.)
✅ آیه ۲۴ سوره بقره: «فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
(پس اگر نکردید که هرگز هم نمیتوانید انجام دهید پس از آتشی که هیزمش انسانها و سنگها هستند بپرهیزید، آتشی که برای کافران آماده شده است.)
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
💠در ادامه بحث از #معجزه و حاکم بودن اصلِ عقلیِ علیت بر معجزات باید گفت که معجزه در #منطقه_امکان بوده و تنها تفاوتش با دیگر چیزها این است که معجزه راههای عادی را طی نمیکند و اسباب و عللی در آن دخیل هستند که انسانها آنها را نمیشناسند یا ندیدهاند.
♦️مثلاً همه موجودات از #خاک و آبند و لذا ماری که از همان خاک و آبست توسط عصای حضرت موسی راه چند ملیون ساله را در چند ثانیه طی میکند تا به مار بالغ تبدیل شود اما #زنجیره_علل از بین نمیرود و مار از عدم بوجود نمیآید. یا اینکه ایشان با عصایش آبهای گذشته را از بین برده و جلوی آبهای جدید را میگیرد تا در وسط دریا یک باریکه خشکی برای عبور ایجاد شود یعنی همان کاری که سد میکند اما با عللی دیگر و در زمانی کوتاهتر.
🍀معجزه پیامبران همیشگی است یعنی تا قیامت کسی نمیتواند آن معجزات را انجام دهد زیرا معجزات متکی به وجود خداوند هستند و علل و اسبابش توسط خداوند با این سرعت کنار هم میآیند. علت دیگر این است که خطوط کلی دین رسولان گذشته همگی واحد است و آن #اسلام است اما خطوط جزیی ادیان تغییر میکند لذا دین اسلام به علت تکامل، بر ادیان قبلی مسلط و #مهیمن است. (مائده_۴۸)
♦️#اصل_علیت اصلی #عقلی است نه حسی و تجربی زیرا تجربه و مشاهده تنها تاثیر و رابطه دو چیز بر هم را کشف میکند نه سلسله علل را. لذا تنها عقل میتواند از این سلسله علل، اصل علیت را برای همه موجودات جهان استنباط کند.
🔰طبیب و مهندس جهانبین نیسنند و تنها #فیلسوف است که در مورد ابتدا و انتها و هدف جهان صحبت میکند. فلذا افرادی که با #علوم_مادی سرو کار دارند اولین افرادی هستند که معجزه را نمیتوانند بپذیرند اما فلاسفه معجزه را رد نمیکنند.
🔴علم مادی فقط در #سیر_افقی اشیا سخن میگوید نه سیر عمودی؛ یعنی سه سوال میکند: (این چیز قبلاً چه بوده؟ الان چیست؟ بعداً چه خواهد شد؟)
اما علم عقلی به دو سوال میپردازد: (چه کسی این موجودات را ایجاد کرد؟ و چرا اینکار را کرد؟) لذا علوم عقلی به #سیر_عمودی سلسله علل توجه دارند و گویند مبدأ و معاد چیست؟ لذا علوم عقلی از دو سیر عمودی صحبت میکنند: یک سیر که از خدا شروع میشود و سیر دیگر که به خدا ختم میشود! (هو الاول و الآخر/حدید_۳)
✅خداوند به عالمان مادی گوید شما به جهان افقی نگاه کردهاید در حالیکه در همان هم به همه #اسباب جهان آگاه نبودید و فکر کردید چوب نمیتواند به مار تبدیل شود. شما در علم، بُعد اثباتی را نشان دادهاید اما نمیتوانید بعد سلبی را نیز نشان دهید یعنی میتوانید بگویید امکان وجود اشیا از این راهی که ما آنرا دیدهایم و به آن #عادت داریم وجود دارد اما نمیتوانید بگویید غیر از این راه #محسوس، هیچ راه و علت دیگری برای موجود شدن اشیا وجود ندارد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۶۴
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۳
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین»
(و اگر نسبت به آنچه که بر بندهمان نازل کردیم در تردیدید پس سورهای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست میگویید.)
✅ آیه ۲۴ سوره بقره: «فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
(پس اگر نکردید که هرگز هم نمیتوانید انجام دهید پس از آتشی که هیزمش انسانها و سنگها هستند بپرهیزید، آتشی که برای کافران آماده شده است.)
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
💠بحث بر سر تعارض یا عدم تعارض استناد #افعال به خدا در عین استناد به موجودات است. خداوند هر کاری را که به موجودات نسبت میدهد همان کار را به خود نیز نسبت میدهد. حال این چگونه ممکن است؟
♦️باید دانست که #ربوبیت خداوند مطلق است و لذا جایی برای ربوبیت غیر او باقی نمیماند که بگوییم در یک فعل، غیر از ربوبیت خدا، شاهد ربوبیت دیگری نیز هستیم. اما نباید فراموش کرد که ربوبیت موجودات در انجام افعالشان در #طول ربوبیت خداوند در آن عمل است.
❌ #اسماء_فعلیه خدا غیر از #اسماء_ذاتیه خداست که خاص اوست و مظهر ندارد اما اسماء فعلیه #مظهر میطلبد مانند شفاء که هم کار دارو است و هم کار حضرت عیسی.
♦️به عبارت دیگر اگرچه هر یک از اندامهای انسان وظیفهای دارد اما وقتی در همکاری با هم، کاری را انجام میدهند این کار را به «انسان» نسبت میدهیم در حالیکه نمیتوانیم انکار کنیم این عمل به آن «اندامها» نیز استناد دارد اما این استناد، #استناد_طولی است یعنی اگر انسان نخواهد آن اندامها نیز کاری نمیکنند.
🌏به همین نسبت در مجموعه جهان نیز هر موجودی وظیفهای دارد اما در کل، جهان به سمت #آغاز خود یعنی «خداوند» میرود لذا تمام افعال موجودات نیز به اذن و خواست خدا انجام میگیرد تا در حرکت جهان سهیم باشد. لذا خدا آنها را جلو برده و هر یک از موجودات، سرباز و مامور خداوندند. (و للّه جنود السماوات و الارض/فتح_۷)
🍀در همین راستا، تمام #معجزات_پیامبران نیز در عین استناد به پیامبران به خدا مستندند. در سطحی بالاتر، کار #فرشتگان نیز در طول فعل و ربوبیت خداست چون این موجود نیز از سپاه خداست. (فتح_۷)
🍄در زمینه استناد افعال، سه نگاه در قران وجود دارد که جهانبینی قران را نشان میدهد که ابتدا اعمال فرشتگان را مثال میزنیم:
۱. فرشتهای که امین است، وحی را آورده است. (شعراء_۱۹۳)
۲. هر چه را که فرشتگان آوردهاند به اذن خداست. (قدر_۴)
۳. خداوند، قران را نازل کرده است. (زمر_۲۳)
🌳در اینجا یکبار نزول وحی را به فرشته نسبت داده، یک بار به خود و یک بار نیز به هر دو. اما در جایی که میگوید فرشتگاه به اذن من نازل میشوند فهمیده میشود که #مقتضای_عمل در فرشته وجود دارد و خداوند تنها با اذن، مانع نزول وحی را برمیدارد.
🍀در مورد انبیا نیز همین سه نگاه وجود دارد اما اصل را در آیه ۷۸ غافر که در آیه ۳۸ رعد نیز تکرار شده آورده است که گوید هیچ پیغمبری آیه(معجزه)ای نمیآورد مگر به #اذن_خدا. این اصل را در آیه ۱۱۰ مائده باز کرده و به حضرت عیسی میفرماید تو زنده می کنی اما به اذن من.
🍄هر موجودی هر کاری بخواهد بکند با اذن خداست و این تازه نیمه راه #بینش_توحیدی است. قران جلوتر میرود و گوید اینطور نیست که مقتضای عمل در موجودات باشد و من تنها با اذن، مانع را بردارم بلکه اقتضای اشیا مانند گرمی آتش را نیز من خلق کرده و در درون آن قرار دادهام.
♦️قران گوید ای انسانها، شما از خاکید یعنی شما نیز همانند درختان، یک قرن قبل در #خاک بودید. بعداً جذب گیاهان و درختان شده و پدر و مادرانتان شما را از طریق خوردن میوه و گیاه وارد بدن خود کردند و نیرو گرفته و منی تولید شد. آنگاه با امتزاج این مایع در زن و مرد شما بوجود آمدید. لذا خداوند به انسانها گوید بدانید که شما تنها #امناء کرده اید نه خلق؛ بلکه خالق انسان که سازنده منی و رشد دهنده آن است خداست. (افرأیتم ما تمنون-أانتم تخلقونه ام نحن الخالقون/واقعه_۵۸ و ۵۹)
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1