↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی. 🔹المسألةُ ۳۵،اقسام الخبر🔹
💥خبر بر سه قسم است،مفرد،جمله و شبه جمله.
⚡️خبر مفرد:آنچه که "جمله"و "شِبه جمله" نیست.
#خبر مفرد یا "جامد" است،که،ضمیرِ "مستتر" یا ضمیر "بارز" یا "اسم ظاهر" را رفع نمیدهد،مثل الفراتُ نهرٌ
یا "مشتق"است،که مواردِ "فوق" را رفع میدهد مثل "زیدٌ العالم" ، "زیدٌ العالمَة امُه" و "ما راغِبٌ انتم فی الظلم.؟"
✏️اگر،خبر مشتق،ضمیرِ مستتری را رفع دهد که این ضمیر عائد به مبتدا است،مطابقت واجب است.
⭐️گاه خبرِ مشتق،ظاهرا خبر مبتدا است ولی در معنا خبر مبتدا نیست
مثلِ البنتُ الابُ مکرمَتُه هِی(البنتُ،مبتدای اول،الابُ مبتدای ثانی "مکرمَتُه" خبرِ مبتدای ثانی،با اینکه معنای این خبر برای مبتدای اول است)
ترجمه:اون دختر اکرام کننده پدرش هست.
#خبر البنتُ،کل جمله "الابُ مکرمَتُه هی"میباشد
در این مثال،حتی اگر ضمیر "هی" در آخر نمی آمد با توجه به تانیث مکرمَتُه،دانسته میشد،معنای اکرام کردن برای البنتُ میباشد،اصطلاحا این نوع خبر را،"جارٍ علی غیر من هی له" مینامند،چون مکرمَتُه،بعد از الابُ آمد،ولی "اکرام کردن" برای الاب اثبات نشد.
✏️در مثالِ "زیدُ عمرٌو ضاربُه هو،ترجمه "زید زننده است عمر را"،ضارب جاری شده بر غیر عمرٌو،
اگر،ضمیر در آخر نمی آمد،عکس ترجمه بالا به ذهن میامد،پس آوردن ضمیر بارز در این گونه مثالها واجب است.
💥نتیجه:اگر قرینه ای بود که وصف جاری بر غیر مبتدا شده،مثل مثال اول(البنتُ الابُ مکرمَتُه)،آوردن ضمیر بارز جایز است و الا واجب است،مثل مثال دوم(زیدٌ عمروٌ ضاربُه هو)
#خلاصه صفحه ۳۸۰ تا ۳۸۴
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی. 🔹المسألة ۳۸،تقدیمُ الخبرِ وجوباً🔹
💥مهم ترین مواضعی،که خبر وجوباً،بر مبتدا مقدم میشود،
⚡️ أ-مبتدا،نکره "محضه"باشد،و هیچ مسوغی غیرِ خبرِ مُختص نداشته باشد،
و خبر مختص میتواند به صورت جمله یا شبه جمله باشد،
مثلِ”عندَک کتابٌ،فی الدارِ رجلٌ“ یا”قَصَدَک ولدُه مُحتاحٌ“
#در صورت بالا،مبتدا مقدم شود،خبر با صفت اشتباه میشود،زیرا بعد از نکره اگر "جمله" یا "شبه جمله" بیاید،میتواند "صفت" شود برای نکره.
#اگر مبتدا،مسوغ دیگری علاوه بر اختصاص خبر داشت،تقدیم و تاخیر خبر جایز است،مثلِ عندَک کتابٌ جمیلٌ(هیچ منعی،برای تقدیم مبتدای فوق نیست)
#خبر مختص،یعنی "مجرورِظرف" و "مجرورِحرفِ جر"و "فاعلِ جمله"معرفه باشند،به مثالها توجه بفرمایید
⚡️ب-مبتدا مشتمل بر "ضمیری" باشد که عائد به جزئی از خبر است، مثل” فِی الحدیقةِ صاحبُها“،ضمیر هاء به الحدیقة بر میگردد که جزی از خبر است.
⚡️ج-خبر "ذاتا"،صدارت طلب باشد،مثل "أیْنَ بقیَّةُ الله"ِ،یا "عرضا"صدارت طلب باشد مثلِ "صاحِبُ أَیِّ اختراعٍ أنتَ"
⚡️د-خبر توسط إلّا و إنِّما،محصور در مبتدا باشد
مثلِ"ما فی البیتِ الّا الاَهلُ" یا "إنَّما فی البیتِ الاَهلُ "
#خلاصه صفحه ۴۱۰ تا ۴۱۲
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹افعالُ الرجاء🔹
💥معنای افعال رجاء،امیدواری حصول خبر برای اسم است،مشهورترین این افعال،عسی،حَرَی و اخْلَولقَ است.
💥عمل این افعال.
این افعال "جامد" و در لفظ،"ماضی" هستند،و غالبا ناسخ هستد که رفع به اسم و نصب به خبر میدهند.
#خبر این افعال مضارع منصوب به"أَن" و فاعل این مضارع ضمیر مستتر است و البته در عسی جایز است که خبر مسبوق به "أَن"نباشد همانطور که جایز است این خبر فاعلش اسم ظاهر باشد مثلِ"عسیٰ الوطنُ یدومُ عزّه"
💥حکم این افعال.
#تقدیم این"افعال"بر معمولشان واجب است،پس صحیح نیست تقدیم معمولِ این افعال یا تقدیم یکی از این معمول ها بر این افعال.
#واجب است طبق یک نظر تاخیر خبر مسبوق به"أَنْ"
#حذف خبر به کمک دلیلی،جایز است.
#غالبا استعمال این افعال به صورت ناقصه است،اما جایز است،"عسی" و "اخلولقَ" به صورت تامه استعمال شوند،و فاعلشان،"أنْ"مصدریه و "فعل مضارع" بعد باشد،در صورت تامه بودن این افعال،به آنها ضمیر ملحق نمیشود مثلِ"الرجلانِ عسیٰ انْ یَقُوما" یا "الرجالُ عسیٰ أنْ یقُوموا"
و در صورت ناقصه بودن،به عسی یا اخلولقَ ضمیر مطابق با اسم ملحق میشود.
#اگر فاعلِ فعل مضارع "اسمِ ظاهر" باشد،در عسیٰ یا اخلولقَ تامه بودن یا ناقصه بودن،جایز است.
#خلاصه صفحه ۵۰۶ تا ۵۰۹
@talcheslkotob