↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.
🔸اسم موصول🔸
🔻"من و ما" موصول صلاحیت دارند در یکی از معانی زیر استعمال شوند و در حالات زیر از موصولیت خارج میشوند و معنای جدید به خود میگیرند🔻
١.اسم استفهام مثل،ما مَعَک مِن المالِ.؟ و مثل
مَن عِندَک.؟
٢.اسم شرط مثل،ما تَصْنِعُ مِن خیرٍ تَجِد جزائَه خیرا. و مثل،مَنْ یَعمَل سوءً یُجزَ به.
٣.نکره موصوفه(نکره ای که صفتی برایش می آید) مثل رُبَّ ما کَرِهتَه تَحَقَّقَ فیه نفعُک و مثل رُبَّ مَن نَصِحتَه استفادَ مِن نَصحِک.
۴.نکره تامه،نکره ای که صفت برای او نمی آید
مثل رُبَّ ما رایتُه که رایتُه خبر "ما" هست یا مثل رُبَّ مَن رایتُه..
#غالبا معنای "مَن" انسان و معنای "ما" شئ است.
# معانی دیگری که اختصاص به "ما" دارند.
١.برای تعجب باشد مثل"ما اَحسنَ الدینَ و الدنیا"
٢.حرف نفی باشد مثل"ما الخائنُ صدیقٌ."
٣.کافه باشد،مثل "انَّما الهُکم واحد"ٌ.
۴.حرف زائده باشد،مثل "مِمّا خَطِیئاتِهم"
اُغْرِقُوا،
مِن جار و خَطِیئاتِ مجرور و "ما" زائده است.
۵.مصدریه باشد خواه "ظرفیه" خواه "غیر ظرفیه" مثل "اَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ "مَا"دُمْتُ حَيًّا" و
مثل "ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِ"مَا" رَحُبَتْ."
۶.مُهَیِّئة باشد،یعنی به "غیر شرط" متصل میشود و از او "شرطیت" میسازد مانند حیثُ که شرطیه نیست ولی با دخول "ما"شرطیه میشود مثل حیثُما تَصَدِّقْ تَجِد لک انصاراً.
٧.مُغَیِّرة باشد،به حرف "شرطی" متصل میشود و او را از شرطیت خارج میکند مثل دخولش بر "لو" شرطیه که میشود "لوما"
در حالی که لوما شرطیه نیست و حرف تحضیض هست.
٨.صفت بشود برای موصوفی اسم دیگرش ما ابهامیه است مثل "اعطِ زیدا شیئا ما"
#بعضی از علمای نحو،این "ما"را صفت نمیگیرند بلکه حرف زائد و مفید تقویت کلام میگیرند والله اعلم...
#خلاصه صفحه ٢٩٢ تا ٢٩۵
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹افعالُ الرجاء🔹
💥معنای افعال رجاء،امیدواری حصول خبر برای اسم است،مشهورترین این افعال،عسی،حَرَی و اخْلَولقَ است.
💥عمل این افعال.
این افعال "جامد" و در لفظ،"ماضی" هستند،و غالبا ناسخ هستد که رفع به اسم و نصب به خبر میدهند.
#خبر این افعال مضارع منصوب به"أَن" و فاعل این مضارع ضمیر مستتر است و البته در عسی جایز است که خبر مسبوق به "أَن"نباشد همانطور که جایز است این خبر فاعلش اسم ظاهر باشد مثلِ"عسیٰ الوطنُ یدومُ عزّه"
💥حکم این افعال.
#تقدیم این"افعال"بر معمولشان واجب است،پس صحیح نیست تقدیم معمولِ این افعال یا تقدیم یکی از این معمول ها بر این افعال.
#واجب است طبق یک نظر تاخیر خبر مسبوق به"أَنْ"
#حذف خبر به کمک دلیلی،جایز است.
#غالبا استعمال این افعال به صورت ناقصه است،اما جایز است،"عسی" و "اخلولقَ" به صورت تامه استعمال شوند،و فاعلشان،"أنْ"مصدریه و "فعل مضارع" بعد باشد،در صورت تامه بودن این افعال،به آنها ضمیر ملحق نمیشود مثلِ"الرجلانِ عسیٰ انْ یَقُوما" یا "الرجالُ عسیٰ أنْ یقُوموا"
و در صورت ناقصه بودن،به عسی یا اخلولقَ ضمیر مطابق با اسم ملحق میشود.
#اگر فاعلِ فعل مضارع "اسمِ ظاهر" باشد،در عسیٰ یا اخلولقَ تامه بودن یا ناقصه بودن،جایز است.
#خلاصه صفحه ۵۰۶ تا ۵۰۹
@talcheslkotob