✍ با نگاهی به ریشه های تربیت معنوی علمای تهران در اوایل قرن چهاردهم هجری قمری، شاهد حضور جمعی از عالمان اهل معرفت هستیم که با جمع میان فقاهت و عرفان عملی، حضور چشمگیری در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی داشته‌اند. به تعبیر دیگر، اینان دسته‌ای از عالمان اند که عرفان عملی شان در عرصه اجتماعی و سیاسی تبلور یافته و سلوک عرفانی شان، مانع از مجاهدت‌های فکری و تعاملات اجتماعی شان نشده است.
این دسته از عالمان اهل معنا که در شهر تهران منشأ تحولات اجتماعی و سیاسی بودند، عمدتا تربیت یافته #مکتب_سامرا و از شاگردان #میرزای_شیرازی بودند و در سلوک عرفانی از محضر آخوند #ملافتحعلی_سلطان_آبادی بهره‌مند گردیده بودند.
✨ از آنجمله می‌توان به شهید حاج #شیخ_فضل_الله_نوری و آیت‌الله #شیخ_عبدالنبی_نوری اشاره کرد که هردو از ملازمان آخوند ملافتحعلی بوده و علم #مشروطه_مشروعه را برافراشته و به نحوی به مخالفت با مشروطه‌خواهان پرداخته بودند.
🔹 از جنبه‌های مغفول شهید شیخ فضل الله نوری جنبه‌های سلوک معنوی وی بود. ایشان ارتباط معنوی عمیقی با آخوند ملافتحعلی داشت و از آن انسان کامل دستورالعمل ذکر می‌گرفت. شرح حالات و مکاشفات حاج شیخ عبدالنبی نوری هم که خود دفتری مجزا می‌طلبد.
🔰از دیگر شاگردان آخوند ملافتحعلی در تهران، عارف بالله آيت‌الله #حاج_آقابزرگ_ساوجی بود که در #مدرسه_مروی تدریس می‌کرد و شاگردی چون آقا #سید_مهدی_قوام داشت که خدمات فرهنگی و اجتماعیِ عارفانه اش، زبانزد خاص و عام است.
🔸این رویکرد در میان شاگردان آخوند ملافتحعلی کمی متفاوت با رویکرد شاگردان آخوند #ملاحسینقلی_همدانی می‌باشد.
🍃 @feyziye_tehran
📷 سید جواد امامی در کنار پدربزرگ خود ناصرالدین شاه
✍ #سید_جواد_امامی معروف به ظهیرالاسلام(متوفای ۱۳۴۴ش) فرزند #میرزا_زین‌العابدین_امام جمعه تهران و #احترام_السلطنه (دختر سوم #ناصرالدین_شاه)، از پنج سالگی به کسوت روحانیت در آمد و پس از انجام تحصیلات مقدماتی به تحصیل علوم اسلامی و فقه و اصول پرداخت.
🔹امامی پس از درگذشت پدرش در ذیقعده ۱۳۲۱قمری به لقب #ظهیرالاسلام ملقب گردید. پس از فوت #مظفرالدین_شاه و روی کار آمدن #محمدعلی_شاه و دشمنی قاجار با #مشروطه_خواهان، به #شیخ_فضل‌الله_نوری گروید و ضمن حرام دانستن #مجلس_شورای_ملی به صف مخالفین مشروطه پیوست و خواهان #مشروطه_مشروعه گردید.
🔸در سال ۱۳۲۳ قمری با دختر مظفرالدین شاه ازدواج نمود. در سال ۱۳۲۴ قمری برای اولین بار به نایب‌التولیگی #مدرسه_عالی_سپهسالار منصوب شد ولی انتصاب وی مخالفت عده‌ای از طلاب را ایجاد کرد.
🔹مشاغل مهم وی: نایب التولیه مدرسه عالی سپهسالار، نایب‌التولیه #آستان_قدس_رضوی، سناتور انتصابی تهران در دوره اول #مجلس_سنا و در #دوره_پهلوی هم چند مأموریت سیاسی و روحانی داشت.
🔸 #خیابان_ظهیرالاسلام در تهران به خاطر قرارگرفتن خانه وی در آن معروف است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ در خاک شهر تهران ستارگانی دفن‌اند که روزگاری راهنمای مردم سرگشته در تاریکی فتنه‌ها بوده‌اند.
🌟یکی از این ستارگان آسمان علم و معرفت جناب آخوند #ملا_محمدعلی_رستم_آبادی است که در دوره قاجار محل رجوع و اطمینان مردم این سرزمین بوده است.
شخصیتی که در نماز جماعتش نزدیک به ۲۰ هزار نفر از اهالی دارالخلافه تهران شرکت می‌کردند.
💡آنگاه که خیلی‌ها شهید سرافراز #شیخ_فضل_الله_نوری را رها کردند، #حاج_آخوند_رستم_آبادی به حمایت از #مشروطه_مشروعه شیخ قیام کرد. طبیعی است وقتی عالمی ربانی که در آن حد مقبول خاص و عام است، در اوج فتنه مشروطه می‌تواند حامل عَلَم اهل بصیرت و صبر باشد تا غبار فتنه از دیدگان مردم کنار زند.
🔹چون این فتنه سخت به شهادت حاج شیخ فضل‌الله نوری انحامید، آخوند رستم آبادی از تهران فاصله گرفت و به زادگاه خود روستای رستم‌آباد که در شمیران تهران قرارداشت رفت و تا پایان عمر شریفش یعنی سال ۱۳۳۲ق/ حدود ۱۲۹۲ش در همان‌جا ماند و پس از وفات در رستم‌آباد به خاک سپرده شد.
✨مزار این عالم ربانی اکنون در مجاورت #بوستان_داور در ناحیه شمالی #میدان_اختیاریه در میان پیاده‌رو قراردارد و باتوجه به شرایط محیطی، اقدام پسندیده‌ای در ساخت بنایی برای مقبره ایشان صورت گرفته است.
✨زیارت این قبر نورانی را از دست ندهید، چنانکه مشهور است که حضرت امام ره هم پس از اقامت در جماران، به زیارت قبر ایشان رفته‌اند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ #ميرزا_ابوتراب_شهیدی_قزوینی (نوه #ملا_محمدتقی_برغانی_قزوينی مشهور به #شهيد_ثالث) از شاگردان ممتاز #آخوند_خراسانی در سال ۱۳۲۳ق مقارن با جنبش #مشروطيت بنا به درخواست مردم قزوين به زادگاهش برگشت تا به ارشاد و موعظه مردم بپردازد.
وي سپس به تهران آمد و پس از مباحثات علمي با #شيخ_فضل_الله_نوری، از او نيز اجازه اجتهاد گرفته به قزوين مراجعت نمود. حاج ميرزا ابوتراب پس از مدتي بار ديگر به تهران مهاجرت نمود و هر چند وقت سفري به قزوين انجام مي‌داد.
وی در اين دوران هم رأي و هم نظر با حاج شيخ فضل‌الله نوري در صف منتقدان #مشروطه قرار گرفت و با ايراد خطابه‌ها و نگارش رساله‌ها و مکتوبات متعدد به طرفداري از #مشروطه_مشروعه پرداخت.
وي از سال ۱۳۴۰ق به بعد تقريباً در تهران ساکن شد و در #مسجد_همت_آباد واقع در جنوب خيابان البرز و چهارراه حاج محراب که نزديک منزلش بود نماز جماعت برگزار مي‌کرد و به موعظه و ارشاد مردم و نشر احکام و فضائل اسلامي مي‌پرداخت.
حاج ميرزا ابوتراب روز دوشنبه ۱۸ تير ۱۳۳۵ به سن ۹۸ سالگي در تهران درگذشت و در #ابن_بابويه به خاک سپرده شد.
📚از آثار ایشان کتاب #تذکرة_الغافل_و_ارشاد_الجاهل در دفاع از مشروطه مشروعه است که برخی آن را به شیخ فضل‌الله نوری نسبت میدهند اما بنابر تحقیق نوشته مرحوم میرزا ابوتراب است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran