📸 محله‌ی گمشده‌ی قم ✏️سیدمحسن حسینی؛ قم‌پژوه 🔹️در اواسط روزگار قاجار شهر قم به ۱۰ محله تقسیم شده بود. یکی از این محلات #اسحاقیه نام دارد. این محله در خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی اول تقریبا تخریب و نام و موقعیت محل نیز از یادها رفت. حتی معمرین/دیرسالان نیز این محل را نمی‌شناسند و به یاد نمی‌آورند. 🔸️علت موسوم بودن به اسحاقیه وجود مزار منسوب به احمد بن اسحاق #اشعری نمایندۀ امام حسن عسکری(ع) است که بعد به همت کجویی اردستانی صاحب انوارالمشعشعین معلوم شد که مزار #ناصرالدین علی از احفاد امام حسن مجتبی(ع) است. 🔹️#مفلس_قمی(شیخ ارده شیره) حدود این محل را چنین می‌گوید: «محله دهم: محلۀ اسحاقیه است. ابتدای او دروازه #خاکفرج است و انتهای او #چاله_خروس باجک است. گذر #کولی‌خان و بازار #مسگرها و حمام چال و کوچه جوب پاها، داخل این محل است.» (تحفه الفاطمیین، چاپ بنیاد قم پژوهی، ج۲، ص ۳۴۹) ♦️توضیحات: ۱. دروازه خاکفرج ابتدای بازار بزرگ و بر سر پل #علیخانی کنونی بوده است. در زمان رضا شاه تخریب شد. ۲. گذر کولیخان در ادامه بازار در چهار راه فعلی #بازار بوده است. در زمان رضا شاه تخریب شد. ۳. قسمتی از بازار #مسگرها بازمانده که تا حدود سی سال پیش فعال بود و کنون مشاغل دیگر آنجا است. ۴. چال خروس کوچه شماره ۳ #باجک فعلی است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 تصویر #مهمان‌خانه حضرت معصومه (س) 🗓دوران قاجار ✏️#ناصرالدین شاه درباره ‌این مهمان خانه در دفتر خاطرات خود می‌نویسد: 🔹️روز چهارشنبه ۲۸ رجب امروز باید برویم مهمان‌خانه ناهار را هم آنجا بخوریم. صبح که از #خواب برخاستیم هوا صاف و آفتاب بسیار خوبی بود‌ رخت پوشیده رفتیم، حرم زیارتی کردیم. بعد بیرون آمده سوار #کالاسکه شده راندیم برای مهمان‌خانه. 🔸️مهمان‌خانه پهلوی #دروازه و #پل است‌. وارد مهمانخانه شدیم. امین‌السلطان در رکاب بود. این مهمان خانه را #میرزانظام_مهندس_کاشی ساخته است. بسیار خوب ساخته است. 🔹️باغ و #عمارت خوبی دارد و کلاه فرنگی سنگی وسط باغ ساخته است خیلی جای باصفای خوبی است رفتیم توی عمارت و #بالاخانه‌های مهمان‌خانه چشم انداز خوبی دارد. 🔺️این مهمان‌خانه بعدها به اداره #پست و تلگراف واگذار شد و در حال حاضر اثری از آن باقی نمانده است. به نظر می‌رسد در حوالی پل #علیخانی واقع بوده است. تصویر این ساختمان از نمای دیگر 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📑 قم و اطراف آن 🔰 بخش چهارم 🔸️اطراف مزارها را باغ انار و انجیر ترتیب داده‌اند و باغبان آن متولی‌باشی مزارها است. 🔹️محصولات قم: یکی از مهم‌ترین #محصول قم پوست برۀ زنده است که دست کمی از سایر پوست‌ها ندارد و از قرار معلوم موقعی که آقا محمدخان #قاجار طایفۀ زندیه را از اطراف فارس کوچ داد مقرر داشت که در اطراف قم چادر بزنند و مشغول #گله‌داری باشند و پوست برۀ فعلی قم منتسب به کریم خان #زند و ایل زند می‌باشد. 🔸️شیرینی مخصوص قم #سوهان است که آن را از ریشه گندم می‌گیرند و حلوای خوشمزه‌ای از آن درست می‌کنند. قم حلوا ارده هم دارد اما البته ارده #اردستان و یزد درجه اول است و با ارده قم خیلی تفاوت دارد. 🔹️موقعی که صابون‌های نخل و #خرما و لوکس معمول نبود خانم‌های باسابقۀ تهران از #صابون صورت‌شوری قم استفاده می‌کردند. 🔸️از زمان فتحعلی شاه تا اواخر سلطنت ناصرالدین شاه مشاطه‌های حرمسرا صابون توالت سالیانه #حرمسرا را از قم وارد می‌کردند؛ 🔹️به‌خصوص در زمان #ناصرالدین شاه هر زنی به نام میرزا باجی خانم یک ماه به نوروز مانده از تهران به قم می‌آمد و مقداری گلاب و روغن #بادام با خود می‌آورد و صابون‌پزهای قم را به کار وا می‌داشت که از پیه و قليا و گلاب و روغن بادام، صابون عید #نوروز بانوان حرمسرا را آماده سازند. ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom