🌀 یهودیان قم ✏️محمد مهیار 🔺️بخش اول 🔸️ یهودیان در مرکز ایران، از جمله در منطقه جوباره اصفهان، در حوالی خیابانِ فعلیِ محتشم در کاشان، و در سه راه بازار #قم و احتمالا در چند شهر دیگر می‌زیسته‌اند. 🔹️شغل آنها غالباً #خرّازی، #بزّازی، #طلا_فروشی و دیگر حِرَفی بود که به نوعی با خرید و فروش عتیقه پیوند داشت. 🔸️من خود از این یهودیان، خاطراتی دارم؛ هنوز کودکی پنج شش ساله بودم که در کوچه پس‌کوچه‌های قم فروشندگان #دوره‌گردی را می‌دیدم که قیافه ای بسیار متین و موقّر داشتند؛ یعنی وضعِ ظاهرشان چند سر و گردن از دیگران بالاتر بود؛ 🔹️این فروشندگان دوره گرد، #الاغی داشتند که بارش پارچه بود، و شاگردی که آن الاغ را هدایت می‌کرد؛ فروشنده #یهودی در حالی که نیم متری فلزّی در دست داشت، چند قدم جلوتر از الاغ و شاگردش حرکت می‌کرد و #جار می‌زد: بزّازی، بزّازی. 🔸️این نکته را هم ناگفته نگذارم که مردم به این فروشندگان دوره گردِ یهودی #اعتماد کامل داشتند و یهودیان هم سعی می‌کردند این اعتماد آسیب نبیند. 🔹️باری، قاعده فروشِ، نقد که نبود، غالباً #نسیه و یا تهاتر با اشیای کهنه و عتیقه، بدین صورت بود که فروشنده بساطش را که تماماً شامل پارچه‌های ارزان قیمت بود، داخل خانه مشتری و در وسط حیاط پهن می‌کرد و با به نمایش گذاشتن پارچه‌های #رنگارنگِ چیت و کُدَری و دارایی و دَبیت و غیره دلِ خریدار را می‌بُرد. ادامه دارد... #یهودیان_قم 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 یهودیان قم ✏️محمد مهیار 🔺️بخش دوم 🔸️خریدار دل از کف داده هم که نمی‌توانست چشم از این #قماشِ الوان بردارد و از سویی پولی در بساط نداشت، حاضر می‌شد در مقابل چند متر پارچه یکی از لوازم #خانه‌اش را که شامل چراغِ لامپا، چراغ بغدادی، ظروف چینی و یا بلورِ و یا مسی بود تهاتر کند. 🔹️حتی اگر خریدار دلش نمی‌آمد که این لوازم خانه را #معاوضه کند فروشنده حاضر می‌شد به او نسیه بدهد و یا آن ظرف را به امانت بردارد. به هر حال می‌دانست که روزی آن شئ #نصیب خودش می‌شود. 🔸️البته این بزّازهای دوره‌گردِ یهودی با هم کار می‌کردند؛ مثلاّ اگر می‌خواستند شیئ را به قیمت #ارزان از چنگ کسی به درآورند، اوّلی اگر قیمتی را تعیین می‌کرد، دوره‌گرد دوم قیمت #پایین‌تری را برای آن شئ بیان می‌کرد، و تا زمانی که آن شئ را به چنگ نمی‌آوردند از پا نمی‌نشستند. 🔹️امّا یهودیان #کاشان بیشتر بودند و شغل‌های متنوع‌تری را بر عهده داشتند، و نظام اجتماعی خود را رعایت می‌کردند؛ مثلاً برای خود #کشتارگاه و گورستان جداگانه داشتند و برخی از آنها که به هر دلیل مسلمان می‌شدند، #جدیدالاسلام و یا #نومسلمان نامیده می‌شدند. #یهودیان_قم 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀یهودیان قم ✏️ابوالفضل قیامی 🔺️در تکمیل یادداشت آقای محمد مهیار 🔸️مرحوم پدرم همواره از یک #پزشک یهودی ساکن قم نام می‌برد به نام "حکیم مهدی" به زبان قمی حکیم میتی. حالا چرا یهودی اسمش مهدی بود نمی‌دانم. این نام را مردم می گفتند. به گفته آقای سید علی اکبر #سبحانی مطب ایشان پشت تکیه #آسیدحسن بود و خودش می‌گفت من مهدی نیستم. مرد بسیار خوشنامی بوده است. 🔹️یک پزشک دیگر دندانساز بود. مطب ایشان در میدان #آستانه در کوچه جنب چلو کبابی گلستان بود. حالا هم اون کوچه هست. انتهای این کوچه مطب ایشان بود 🔸️در قم پزشکان متعدد یهودی بودند. یکی هم به نام #حق‌نظر بوده است. جزییات و تاریخچه این پزشکان موضوع خوبی برای تحقیق است. #یهودیان_قم 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀یهودیان قم ✏️ اکرم صادقی 🔸️همیشه از مادربزرگ مرحوم و مادرم راجع به اطبای #یهودی زیاده شنیده بودم؛ اطبای بسیار خبره. دکتر مهدی یا #میتی به دعوت علمای وقت مسلمان شده بود. همین‌طور دکتر نجات یهودی که برادرزاده حکیم میتی بوده است. اما دکتر ناهید مسلمان بوده و بیشتر شک بر صوفی بودن ایشان بوده است. 🔹️در بین یهودیان قم خانم دکتر یهودی دیگری هم بوده به نام #زن_غیاث معروف به خانم که ایشان هم برادرزاده حکیم میتی بوده است و رایگان طبابت می‌کرده است. بسیار دل‌رحم و خیّر بوده است. 🔸️آیت‌الله العظمی #بروجردی یکی از حامیان ایشان در مقابل اعتراض دکترهای دیگر بوده است و نزدیک تکیه شاه خراسان می‌نشستند. دکتر نجات تا زمان فوت که وصیت می‌کند در قبرستان #مسلمانان دفن شود کسی اطلاع بر مسلمان شدنش نداشته است. 🔹️حمام یهودیان در قم جدا بوده و نزدیک پامنار قرار داشته است. حکمای یهودی به‌جز زن غیاث که #رایگان طبابت می‌کرده، نرخ برای طبابت مشخص نمی‌کردند و بیمار بر حسب توان مالی هزینه پرداخت می‌کرد. 🔸️حکیم میتی قبل از انقلاب فوت می‌کند. دکتر نجات بعد از #انقلاب در تهران ساکن می‌شود، اما زن غیاث از ایران می‌رود. #یهودیان_قم 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom