779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ 🌺
💐 ترجمه
آیا ندیدهاند پیش از آنان چه بسیار از نسلها را هلاک گرداندیم که دیگر آنان سوی آنها بازنمیگردند؟!
سوره یس (36) آیه31
1397/4/1
8 شوال 1439
@yekaye
🔹الْقُرُونِ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «قرن» در اصل بر دو معنای مختلف دلالت دارد:
▫️معنای اول که همگان در آن اتفاق نظر دارند «جمع شدن و قرار گرفتن چیزهایی در کنار هم» است، و برخی افزودهاند «مشروط بر اینکه استقلال آن دو چیز حفظ شود»
▫️و معنای دوم «قَرن» شاخ است؛ و به تبع آن، به هر چیزی برآمدهای هم «قرن» گویند، «قَرنِ» انسان، دو برآمدگیِ جلوی پیشانی اوست؛ «قَرن» کوه، قله آن؛ و «قَرن» صحرا، به قسمتهای مرتفع (تپه) در یک صحرا گویند؛ و به موهای زنان هم که به صورت برجسته باشد، «قرن» گویند.
🔸«قَرن» به معنای «جماعتی از مردم» هم به کار رفته است (أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرينَ؛ انعام/۶؛ مومنون/۳۱) که جمع آن «قرون» است (وَ لَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِنْ قَبْلِكُمْ؛ يونس/۱۳) و درباره وجه تسمیهاش برخی گفتهاند آنان جماعتی از مردماند که در یک زمان واحد جمع شدهاند
(کلمه «قرن» به صورت مفرد ۷ بار و به صورت جمع (قرون) ۱۳ بار در قرآن کریم به کار رفته که تمامی استعمالات آن در همین معنای «امت» است.)
🔖جلسه 665 http://yekaye.ir/al-kahf-18-83/
@yekaye
☀️1) حسن صیقل میگوید:
به امام صادق ع عرض کردم آیا واقعا یک لحظه تفکر بهتر از یک شب به عبادت قیام کردن است؟
فرمود: رسول الله ص فرمود که یک لحظه تفکر بهتر از یک شب قیام [به عبادت] است.
گفتم: چگونه تفکر کند؟
فرمود: از خانهها و خرابهها عبور کند و بگوید: کجایند آنان که تو را ساختند؟ کجایند آنان که در تو ساکن بودند؟ چه میشود که سخن نمیگویی؟!
📚المحاسن، ج1، ص26؛ الكافي، ج2، ص54
عَنْهُ عَنْ بُنَانِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنِ الْحُسَيْنِ الْكَرْخِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ الْحَسَنِ الصَّيْقَلِ قَالَ:
قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع تَفَكُّرُ سَاعَةٍ خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ لَيْلَةٍ؟
قَالَ نَعَمْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص تَفَكُّرُ سَاعَةٍ خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ لَيْلَةٍ.
قُلْتُ كَيْفَ يَتَفَكَّرُ؟
قَالَ يَمُرُّ بِالدَّارِ وَ الْخَرِبَةِ فَيَقُولُ أَيْنَ بَانُوكِ أَيْنَ سَاكِنُوكِ مَا لَكِ لَا تَتَكَلَّمِين.
@yekaye
☀️2) از امیرالمومنین ع روایت شده است:
🔹هیچ درد و مرضی بدتر از درد و مرض دل که ناشی از گناهان است، نیست؛
🔹و هیچ ترسی شدیدتر از مرگ نیست؛
🔹و برای تفکر کردن آنچه گذشته کافی است!
🔹و برای موعظه، مرگ کفایت میکند!
📚الكافي، ج2، ص275
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
لَا وَجَعَ أَوْجَعُ لِلْقُلُوبِ مِنَ الذُّنُوبِ
وَ
لَا خَوْفَ أَشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ
وَ
كَفَى بِمَا سَلَفَ تَفَكُّراً
وَ
كَفَى بِالْمَوْتِ وَاعِظاً.
@yekaye
☀️3) از امیرالمومنین ع روایت شده است:
برای شما از آثار درگذشتگانِ پیش از ششما عبرتهایی برایتان مانده؛ پس، از آنان عبرت گیرید!
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص472
خُلِّفَ لَكُمْ عِبَرٌ مِنْ آثَارِ الْمَاضِينَ قَبْلَكُمْ لِتَعْتَبِرُوا بِهَا.
@yekaye
☀️4) از امیرالمومنین ع روایت شده است:
کسی که از [حال و روز] مردم عبرت و موعظه نگیرد، خداوند او را مایه عبرت و موعظه مردم کند!
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص473
مَنْ لَمْ يَتَّعِظْ بِالنَّاسِ وَعَظَ اللَّهُ النَّاسَ بِه.
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
1⃣ «أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ»
💢مرگِ بیبازگشتِ این همه از پیشینیان، از محسوسترین و تجربیترین واقعیاتی است که پیش روی همگان است❗️
💠بحث تخصصی #انسانشناسی:
#مرگآگاهی
انسان هرچقدر هم ظاهرگرا و مادیگرا باشد، واقعیت محسوس و مشهودی پیش روی او هست که نمیتواند انکارش کند؛
و آن، مرگ است:
همه ما دیدهایم دیگرانی که میمیرند و تردیدی نداریم که سرانجام ما نیز همین خواهد بود؛
و اتفاقا تمام شروط یک استقرای تجربی را دارد: بسیار است، متنوع است و در شرایط گوناگون و برای افراد در هر موقعیتی پیش میآید‼️
اگر انسانها همین امر مشهود و محسوس را جدی بگیرند، زندگیشان را جدی میگیرند؛
و کسی که زندگی و مسیر سعادت خویش را جدی بگیرد، پیام الهی را هم جدی خواهد گرفت.
🔖نگاه کنید به تدبر2
https://eitaa.com/yekaye/1724
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
2⃣ «ما يَأْتيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ؛ أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ»
آنان که پیامبران الهی را مسخره میگرفتند، ریشه مشکلشان این بود که مرگ را جدی نگرفته بودند‼️
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
3⃣ «أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا»
تاريخ، برای عبرت گرفتن است.
و
كسانى كه در تاريخ تحقيق نكنند و از سرنوشت گذشتگان عبرت نگيرند، مورد انتقاد قرار مىگيرند.
📚(تفسير نور، ج9، ص538)
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
4⃣ «أَ لَمْ يَرَوْا»
سنّتهاى الهى در تاريخ ثابت است و سرنوشتها به يكديگر شباهت دارد و ديدن يك صحنه مىتواند الگوى صحنههاى ديگر باشد.
📚(تفسير نور، ج9، ص538)
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
5⃣ «كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ ... أَهْلَكْنا»
نتيجهى مسخره کردن انبيا [و جدی نگرفتن هشدارهای الهی] هلاكت است.
📚(تفسير نور، ج9، ص538)
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
6⃣ «أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ»
بعد از قهر الهى راهى براى برگشت و جبران نيست،
فرصتها را از دست ندهيم.
📚(تفسير نور، ج9، ص538)
@yekaye
یک آیه در روز
779) 🌺 أ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
.
7⃣ «كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ»
آیا این جمله نشان میدهد که هیچکس بعد از مرگش به دنیا برنمیگردد⁉️
📝 #شبهه و پاسخ ( #رجعت )
برخی از مخالفان شیعه با استناد به این آیه، باور به رجعت را زیر سوال میبرند.
📚(مثلا: تفسیر قرطبی، ج16، ص24؛ البحر المحيط، ج9، ص63)
در حالی که
🔹آیه در مقام بیان عدم رجوع عادی اغلب هلاک شدگان به دنیاست به عنوان یک وضعیت طبیعی و محسوس و ومشهود همگان؛
یعنی همین که به طور عادی میبینیم که افراد میمیرند و دیگر برنمیگردند؛
اما اعتقاد رجعت،
🔺که یک باور صریح قرآنی است
🔖(مثلا در آیه 83 سوره نمل از حشر «گروهی از تکذیبکنندگان» سخن به میان آمده، در حالی که میدانیم در قیامت همه تکذیبکنندگان محشور میشوند؛ کهف/47)
ناظر به یک واقعه خاص در آینده تاریخ است، نه یک واقعه عادی و عمومی؛
و اتفاقا شیعه که به رجعت باور دارد، چنین نیست که بگوید همگان برمیگردند.
🔹علاوه بر این،
اگر کسی این آیه را به منزله نفی مطلق رجعت انسانها به دنیا قلمداد کند،
آنگاه نه فقط باور شیعه،
بلکه باید بسیاری از آیات دیگری را نیز مورد انکار قرار دهد که از رجوع عدهای از انسانها به عنایت خاص خداوند سخن میگوید:
▪️از حکایت آنان که حضرت موسی برای دیدار پروردگار برگزید (بقره/55-56)
▪️تا آن جوان بنیاسرائیل که در زمان حضرت موسی ع به دنیا برگشت (بقره/67-73)
▪️تا حکایت آن هزاران نفری که از ترس مرگ گریختند و همگان مردند و خداوند دوباره آنها را زنده کرد (بقره/243)
▪️ویا حکایت عُزَیر (بقره/259)
▪️و یا بازگشت برخی از مردگان به دم مسیحایی (آلعمران/49 ؛ مائده/110)
📚(إعتقادات الإمامية (للصدوق)، ص60-63)
@yekaye
780) 🌺 وَ إِنْ كُلٌّ لَمَّا جَميعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ 🌺
💐 ترجمه
و هیچکس نیست جز اینکه همه نزد ما احضار میشوند.
سوره یس (36) آیه32
1397/4/2
9 شوال 1439
@yekaye
🔹جَميعٌ
از ماده «جمع» و بر وزن فعیل و در معنای مفعول (جمعشده) است
📚(البحر المحیط، ج9، ص63)
و قبلا بیان شد که ماده «جمع» بر کنار هم قرار گرفتن و به هم منضم شدن دلالت دارد و وقتی در مورد روز قیامت به کار میرود، معنایی بسیار نزدیک به کلمه «حشر» پیدا میکند ؛
و در تفاوت این دو گفتهاند در کلمه «حشر» نوعی سوق دادن هم لحاظ شده است؛ اما کلمه «جمع» لزوما چنین معنایی ندارد و صرف کنار هم قرار گرفتن را میرساند.
🔖جلسه 168 http://yekaye.ir/an-nisa-4-87/
🔹وَ إِنْ كُلٌّ لَمَّا جَميعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ
صرف نظر از موقعیت «إن» و «لما» (که در ادامه توضیح داده خواهد شد)،
▪️«کلٌ» مبتداست و تنوین آن نایب از مضالف الیه است (یعنی: کلهم)
▪️«جمیع» خبر آن است؛
▪️«لدینا» ظرف است که میتوان آن را متعلق به «جمیع» ویا متعلق به «محضرون» دانست؛
▪️«محضرون» را میتوان خبر دوم برای «کل» و یا صفت برای «جمیع» قلمداد کرد
📚(إعراب القرآن و بيانه، ج8، ص194)
📖 إِنْ كُلٌّ لَمَّا جَميعٌ
▪️«لما» در قرائت اهل شام (ابن عامر) و برخی از اهل کوفه (عاصم و حمزه) و برخی از قرائات غیرمشهور (حست، اعمش، ابنذکوان، ابنجماز، روایت شطوی از ابوجعفر و ابنجبیر) به صورت «لَمَّا» ( با میم مشدد) قرائت شده است؛
▪️اما در بقیه قرائات سبعه و نیز برخی دیگر از قرائتهای غیرمشهور (قرائتی منسوب به امیرالمومنین ع، و قرائت ابوجعفر و خلف و یعقوب و هشام و ابنوردان) به صورت «لَما» (بدون تشدید) قرائت شده است.
🔹به لحاظ تحلیل نحوی،
▪️اگر «لمّا» باشد، آنگاه حرف «إن» حرف نفی است و «لمّا» به معنای «إلّا» میباشد، یعنی تقدیر کلام چنین است: «إن کلٌّ إلّا جمیعٌ ...».
🔖(توضیح تخصصی: البته کسائی این را که «لمّا»به معنای «إلّا» به کار رود امری نامتعارف شمرده و بدین جهت در اصل این قرائت تردید کرده؛ اما فراء برای توضیح چنین کاربردی، یک احتمال را این دانسته که «لمّا» به معنای «لَمَن ما» باشد (= إن كل لمن ما جميع) و به خاطر ادغام ن در م و تلاقی سه میم، یکی از آنها ساقط شده؛ و سیبویه هم آن را ترکیب «لم + ما» دانسته، شبیه «إلّا» که آن را هم مرکب از «إن + لا» میداند که از این جهت کاربرد اینها به جای هم هیچ مشکلی ندارد؛ و ابوحیان صریحا این مطلب را که «لمّا» به معنای «إلّا» به کار رود را امری رایج در زبان عرب دانسته است. )
▪️اما اگر «لما» باشد، آنگاه
▫️معروفترین تحلیل این است که «إن» را «إن» مخفف از «إنّ» (که برای تاکید میآید) دانستهاند (که چون مخفف شده، دیگر اسم «إنّ» منصوب نمیشود) و حرف «لـ» در «لما» نیز حرف تاکید (لام مزحلقه) خواهد بود و «ما» در «لما» «ما»ی زائده (یعنی برای تاکید و بدون معنای خاص) خواهد بود؛ یعنی تقدیر کلام این است که «إنّ کلٌّ لَجمیعٌ ...»
▫️در این حالت، تحلیل دیگری هم از کوفیون نقل شده؛ و آن اینکه «إن» حرف نفی باشد و در «لما»، حرف «لـ» به معنای «إلّا» باشد و «ما» در «لما» «ما»ی زائده محسوب شود؛ که البته این تحلیل اخیر مورد انتقادات شدیدی هم واقع شده است.
▪️این عبارت در مصحف أبَیّ به صورت «ما کلٌّ إلّا جمیعٌ» و نیز «إن منهم إلا جميعٌ» نیز قرائت شده است.
📚معانى القرآن (فراء)، ج2، ص377 ؛
📚مجمع البيان، ج8، ص660 ؛
📚 البحر المحيط، ج9، ص63 ؛
📚مفاتیح الغیب، (فخر رازی)، ج26، ص271 ؛
📚الجامع لأحكام القرآن (قرطبی)، ج16، ص24
@yekaye
☀️1) ابن ابیفاخته میگوید:
شنیدم که امام سجاد ع در مسجد رسول الله ص سخن میگفت و فرمود:
پدرم برایم روایت کرده که یکبار پدرش علی بن ابیطالب برای مردم سخنرانی کرد و فرمود:
هنگامی که روز قیامت شود خداوند تبارک و تعالی مردم را از قبرهایشان مبعوث کند بیساز و برگ، و عاری از رنگ، و برهنه و بیمو، در یک گستره همسطح،
که نور آنان را به پیش میراند و ظلمت آنان را گرد هم آرَد تا بر عقبهی محشر بایستند،
از سر و کول هم بالا میروند و روی هم ازدحام کنند به طوری که مانع گذر همدیگر شوند،
نفسهایشان به شماره افتد و عرق سر و رویشان را فراگیرد و عرصه بر آنان تنگ شود و ضجههایشان شدت گیرد و صدایشان بلند شود.
فرمود: و این اولین هول از هول و هراسهای روز قیامت است.
سپس جلال و جبروتِ خداوند عز و جل از فوق عرش در سایهساری از فرشتگان بر آنان سایه افکند
پس به فرشتهای از فرشتگان دستور دهد و او در میان آنان ندا دهد: «ای جماعت آفریدگان! ساکت شوید و به منادی خداوند جبار گوش فرا دهید!» پس آخرین آنان همان گونه بشنود که اولین آنان شنید.
فرمود: پس در این حال، صداهایشان در هم شکند و چشمانشان خاشع گردد و رعشه بر اندامشان افتد و دلهایشان بیتاب گردد و سرهایشان را به صوی صدا بلند کنند «شتابان و نگران به سوی آن دعوتکننده» (قمر/8) در اینجاست که «کافر گوید این آن روز پرعسرت است» (قمر/8).
پس جلال و جبروتِ خداوند عز و جل، آن حَکَمِ عدل، بر آنان سایه افکند و آنگاه فرماید:
من آن الله هستم که هیچ خدایی جز من نیست؛
من آن حَکَمِ عدل هستم که جور و ستم در کارش نیست؛
بین شما به عدل و قسط خویش حکم کنم؛
به هیچکس امروز در پیشگاه من ظلم نشود؛
امروز حق ضعیف را از قوی بگیرم و هرکسی که مظلمهای برعهدهاش است برای صاحب آن مظلمه با خوبیها و بدیهایش قصاص کنم [= در عوض مظلمهاش خوبیهای این را به آن دهم و بدیهای آن را به این]؛ و بر بخششهایش پاداش دهم؛
از این گردنه امروز در پیشگاه من هیچ ظالمی و کسی که مظلمهای برعهدهاش است عبور نکند مگر مظلمهای که صاحبش آن را ببخشد و من هم برای این کار او را پاداش دهم و هنگام حساب او را برایش در نظر بگیرم؛
پس در هم آویزید و مظلمههایتان را از هرکسی که در دنیا به شما ظلم کرده طلب کنید و من بر شما علیه آنان شهادت دهم و شهادت من کافی است ...
📚الكافي، ج۸، ص۱۰۴-۱۰۵
@yekaye
👇متن حدیث👈
https://eitaa.com/yekaye/1747