. 6⃣ «أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیطانَ ... وَ أَنِ اعْبُدُونی» انسان، از دو حال خارج نيست، يا بنده خداست يا بنده شيطان. 📚(تفسير نور، ج9، ص552) @Yekaye

811 ) 🌺 وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلاًّ كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ 🌺 💐 ترجمه و قطعا که از شما مردمان فراوانی را گمراه کرد؛ مگر قرار نبود بیندیشید؟ سوره یس (36) آیه 62 1397/5/9 17 ذی‌القعده 1439 @Yekaye

@Yekaye

🔹جبِلّاً ▪️کاربرد ماده «جبل» در دو معنای اصلی بسیار شایع است، ▫️یکی در معنای «کوه» و ▫️دیگری در معنای طبیعت و فطرتی که موجودات بر آن سرشته شده‌اند؛ با این حال، اغلب اهل لغت ریشه واحدی برای این دو معنا در نظر گرفته‌اند. ▪️برخی اصل آن را «جمع شدن چیزی در رفعت و علوّ» دانسته‌اند و تطبیق آن بر کوه که واضح است؛ «امرأةٌ جَبْلة» به زنی گویند که خلق و خوی تندی دارد؛ و «جَبَل» یا «جِبِل» یا «جُبُل» (که البته چه‌بسا «جُبُل»، جمعِ «جِبِل» باشد) هم به معنای جماعت عظیم و کثیر است. 📚(معجم المقاييس اللغة، ج1، ص502) ▪️برخی معنای «کوه» (جَبَل، که جمع آن «أَجْبَال» و «جِبَال» است و البته فقط دومی در قرآن به کار رفته) را معنای اصلی این ماده دانسته؛ و گفته‌اند که به تبع معنای «کوه» این کلمه به طور مجازی برای هرجایی که ثبات دارد و تزلزلی در آن نیست، استعمال شده، و از همین باب در خصوص طبیعتی که در چیزی قرار داده شده که براحتی نمی‌توان تغییرش داد، تعبیر «جِبِلّة» به کار رفته (وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ؛ شعراء/184)؛ و کار برد آن در خصوص جماعت عظیم و کثیر (وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً؛ یس/62) هم از باب تشبیه عظمت و کثرت آنان به کوه است. 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص185) ▪️برخی هم اصل این ماده را در معنای «فطری و عظیم بودن» دانسته‌اند که نمونه بارز چنین چیزی در طبیعت، کوه است و برای هر چیزی که در طبیعتش عظمتی یافت شود به کار رفته است 📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص48) ▪️در هر صورت، بحثی نیست که «جبلّ» (که این کلمه در زبان عربی به صورت‌های مختلف دیگری هم تلفظ شده، از جمله: جُبُلّ، جُبْل، جَبْل، و ...؛📚 مفردات ألفاظ القرآن، ص186) به معنای «مردمان فراوان و زیاد» است؛ و در تفاوت کلمه «جبلة» و «ناس: مردم» گفته‌اند که «جبلة» جماعتی از مردم‌اند که عظمت و سیاهی لشکری داشته باشند؛ و در این کلمه نوعی غلظت و عظمت لحاظ شده است. 📚(الفروق في اللغة، ص271) ماده «جبل» 41 بار در قرآن کریم به کار رفته است که غیر از دو مورد (وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ، شعراء/184؛ وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً، یس/62) ، همواره در معنای «کوه» («جَبَل»؛ یا جمعِ آن: «جِبال») بوده است. 📖 اختلاف قرائت این کلمه به انواع صورت‌ها تلفظ شده است: 🔸قرائت اهل مدینه (نافع) و برخی از اهل کوفه (عاصم) (از قرائات سبع) و برخی قرائات غیرمشهور: جِبِلًّا 🔸قرائت اهل شام (ابن عامر) و بصره (ابوعمرو) (از قرائات سبع) و برخی دیگر از قرائات غیرمشهور: جُبْلاً 🔸قرائت اهل مکه (ابن‌کثیر) و برخی از اهل کوفه (حمزه و کسائی) (از قرائات سبع) و برخی دیگر از قرائات غیرمشهور: جُبُلاً 🔸و در سایر قرائات به صورت‌های «جُبُلّاً» ، «جِبِلاً» ، «جُبْلاً» و «جِبَلاً» هم قرائت شده است. 🔹ظاهرا در معنا تفاوتی نیست، جز اینکه «جِبَلاً» را جمعِ «جِبِلة» دانسته‌اند و برخی هم احتمال داده‌اند که «جُبُلّ» نیز جمعِ «جِبِلّ» باشد. 🔸همچنین این کلمه به صورت «جیلاً» نیز قرائت شده است که در این صورت به معنای «نسل» (که جمع آن: «أجیال» است) می‌باشد. 📚مجمع البيان، ج8، ص672 ؛ البحر المحيط، ج9، ص78 @Yekaye

☀️1) از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است که خداوند جل جلاله می‌فرماید: ای بندگانم! همگی‌تان گمراهید مگر کسی که من هدایتش کنم؛ و همگی‌تان فقیر و نیازمندید مگر کسی که من بی‌نیازش سازم؛ و همگی‌تان گناهکارید مگر کسی که من او را از گناه حفظ کنم. 📚الأمالي( للصدوق)، ص101 حَدَّثَنَا الشَّيْخُ الْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ الْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ نُوحِ بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِيِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ: عِبَادِي كُلُّكُمْ ضَالٌّ إِلَّا مَنْ هَدَيْتُهُ وَ كُلُّكُمْ فَقِيرٌ إِلَّا مَنْ أَغْنَيْتُهُ وَ كُلُّكُمْ مُذْنِبٌ إِلَّا مَنْ عَصَمْتُهُ. @Yekaye

2) از امام صادق ع روایت شده است: به خدا سوگند، اگر اهل آسمانها و زمین جمع شوند که بنده‌ای را خداوند می‌خواهد گمراهش کند هدایت کنند توان هدایت او را ندارند؛ و اگر اهل آسمانها و زمین جمع شوند که بنده‌ای را که خداوند می‌خواهد هدایت کند گمراه کنند، نمی‌توانند؛ پس، از مردم [= از اینکه بخواهید خودتان هدایت کسی را عهده‌دار شوید] بازایستید و کسی نگوید فلانی عمر و برادر و پسر عمو و همسایه‌ام هست [و بدین جهت حتما می‌خواهم هدایت شود] چرا که خداوند هنگامی که خیر بنده‌ای را بخواهد روحش را پاک می‌گرداند پس هیچ سخن معروف سزاواری نمی‌شنود مگر اینکه بدان اعتراف می‌کند و هیچ مطلب منکر و ناشایستی را نمی‌شنود مگر اینکه آن را مورد انکار قرار می‌دهد ؛ سپس خداوند در قلب او کلمه‌ای می‌اندازد که امرش را به سبب آن جمع و جور می‌کند. 📚الكافي، ج1، ص165 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ السَّرَّاجِ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ ثَابِتِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع ... وَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ أَهْلَ السَّمَاوَاتِ وَ أَهْلَ الْأَرَضِينَ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يَهْدُوا عَبْداً يُرِيدُ اللَّهُ ضَلَالَتَهُ مَا اسْتَطَاعُوا عَلَى أَنْ يَهْدُوهُ وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ السَّمَاوَاتِ وَ أَهْلَ الْأَرَضِينَ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يُضِلُّوا عَبْداً يُرِيدُ اللَّهُ هِدَايَتَهُ مَا اسْتَطَاعُوا أَنْ يُضِلُّوهُ كُفُّوا عَنِ النَّاسِ وَ لَا يَقُولُ أَحَدٌ عَمِّي وَ أَخِي وَ ابْنُ عَمِّي وَ جَارِي فَإِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَيْراً طَيَّبَ رُوحَهُ فَلَا يَسْمَعُ مَعْرُوفاً إِلَّا عَرَفَهُ وَ لَا مُنْكَراً إِلَّا أَنْكَرَهُ- ثُمَّ يَقْذِفُ اللَّهُ فِي قَلْبِهِ كَلِمَةً يَجْمَعُ بِهَا أَمْرَه. ✳️توجه در تدبر 3 درباره این حدیث توضیحی خواهد آمد. (لینک زیر) https://eitaa.com/yekaye/2415 @Yekaye

. 1⃣ «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلّاً كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» خدا در میثاق نخستین، و یا در عمق فطرتمان با ما انسان‌ها عهد بسته که : 🔺خودش را بپرستیم، یعنی کمال مطلق را نهایت سیر خود بدانیم؛ 🔻و نه شیطان، وهر مانع و محدودکننده‌ای را، که دشمن ماست، و ما را از غایت واقعی خویش بازمی‌دارد و سرمایه‌های وجودی ما را هدر می‌دهد. با این حال، این شیطان نسل‌های عظیمی از ما انسان‌ها را به بیراهه برد. آیا جای ملامت ندارد⁉️ @Yekaye

. 2⃣ «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلّاً كَثیراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» «و قطعا که از شما مردمان فراوانی را گمراه کرد؛ مگر قرار نبود بیندیشید؟» 🔹یعنی اگر روال انسانها برا تعقل و اندیشیدن باشد، در این مسیر گمراهی قرار نمی‌گرفتند؛ 🔹یعنی در منطق قرآن، تعقل و اندیشیدن مهمترین عاملی است که مانع گمراهی می‌شود. 💠نکته تخصصی #دین‌شناسی و #معرفت‌شناسی بسیاری از دین‌ها و مکاتب جهان، عقل را دشمن راه خود می‌دانند و با انواع توجیهات – مانند اینکه عقل ما خطاکار است، عقل را یارای فهم حقیقت نیست، و ... – از ما می‌خواهند عقل را کنار بگذاریم و بدانها ایمان بیاوریم❗️ متاسفانه این منطق ناصواب به دلایل مختلف در جامعه اسلامی و در ادبیات و اشعار مسلمانان نیز راه یافته، و به مذمت عقل، افتخار می‌شود‼️ 💢این منطق قطعاً خلاف منطق قرآن کریم است❗️ برخی چنین توجیه می‌کنند که منظور از این عقل، عقل متعالی انسان است، و منظور از عقلی که مذمت می‌شود عقل ابزاری، عقل دنیامدار و ... است. اما باید گفت که این توجیه نیز توجیه ناصوابی است: 💢اگر آنچه به عنوان «عقلِ چنین و چنان» مذمت می‌شود، واقعا عقل نیست و وهم، و خیال‌پردازی، و شیطنت، و ... است؛ 🔻آیا عاقلانه است که ما این کلمه قرآنی را که این اندازه مورد تحسین قرار گرفته، در معنای غلطی به کار ببریم و بعد آن معنای غلط را مذمت کنیم⁉️ 🔻 آیا این کار ما بهانه‌ای نمی‌شود که افراد را –لااقل: ناخواسته - با تعقل و اندیشه‌ورزی دشمن کنیم و تعقل را در برابر تدین قرار دهیم⁉️ 🔻آیا خود همین مذمت عقل – عقلی که در قرآن و روایات همواره مدح شده – یک ترفند شیطان نیست⁉️ @Yekaye