✔️ درباره «لا ضرر و لا ضرار» چهار نظریه وجود دارد: 1⃣ آخوند خراسانی: نفی ماهیت ادعائاً نه حقیقتاً. یعنی ضرر وجود دارد اما شارع این را مانند «لا ضرر» می‌بیند. 2⃣ شیخ انصاری و مشهور: این جمله، نفی حکم می‌کند (از باب مجاز در کلمه). یعنی این جمله معنایش این است که «لا حکم ضرریاً» و کلمه ضرر مجازاً به کار رفته است در حکم ضرری. مثلاً وضو واجب است اما اگر ضرر داشت، وجوبش برداشته می‌شود. و مثلا بیع صحیح است و اگر غبنی شد، ضرر است، لذا صحیح نیست. 3⃣ فاضل تونی و کاشف الغطاء: این جمله، نفی صفت می‌کند (مجاز در حذف)، یعنی یک صفتی در تقدیر است به نام غیر متدارک که آن نفی شده است، یعنی ضرری که شرع مقدس آن را جبران نکرده باشد، نیست. مثلا در بیع غبنی، شارع این ضرر را با خیار جبران کرده است. 4⃣ شیخ الشریعه اصفهانی: «لا» در اینجا «لا نهی» است، یعنی ضرر زدن در اسلام حرام است. #فقه #اصول #قواعد_فقهیه @Nardebane_feghahat

✔️ شیخ الشریعه اصفهانی در مورد «لاضرر» معتقد است که «لا» نهی است (نه نفی)؛ یعنی ضرر حرام است. در «حقائق الاصول» مطلب جالبی در این زمینه بیان شده است: 🔹«الخامس» جعلها ناهية بأن يكون المقصود من نفي الضرر في الخارج الزجر عنه و إحداث الداعي إلى عدمه كما هو ظاهر، في قوله تعالى: (فلا رفث و لا فسوق و لا جدال في الحج)... 📚 حقائق الأصول، الحكيم، السيد محسن ج2 ص377 🔸 «و أما الخامس» فهو المحكي عن البدخشي و احتمله شيخنا الأعظم(ره) في رسائله بل ارتضاه بعض الأعيان من مشايخنا (قدس سره) على ما حكي عنه. 🔹 فان قلت: لا ريب في أن «لا» الناهية مختصة بالفعل المضارع فكيف يصح الحكم بأنّ «لا» في المقام ناهية مع أنها داخلة على الاسم. قلت: ليس المقصود أنها ناهية باصطلاح النحاة بل المقصود أنها مفيدة للنّهي و الزّجر حيث أن الجملة المشتملة عليها مستعملة في نفي الضرر اخباراً أو إنشاء بداعي الزّجر عنه. 🔸 و فيه: إن حمل الكلام على ذلك انما يصح بعد تعذّر حمله على نفي الحقيقة حقيقة الّذي عرفته فحمله عليه مع إمكانه حمل للكلام على خلاف ظاهره و لا سيما بقرينة قوله (صلى اللَّه عليه و آله): «في الإسلام» الّذي عرفت تذييله في المرسلات، فتأمل جيداً و اللَّه سبحانه اعلم. 📚 حقائق الأصول، الحكيم، السيد محسن ج2 ص379 #اصول #قواعد_فقهیه @Nardebane_feghahat

🔸 «و علی الإحتمال الثاني: يكون قوله: (وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا) بصدد دفع توهّم التسوية بين البيعين، و لا شبهة أيضاً في دلالته على الصحّة، سواء كان البيع هو السبب أم المسبّب، بتقريب أنّ قوله تعالى‌ ذلك لردع توهّم التسوية، و كانت دعواهم التسوية لتصحيح أكل الربا، لا لمجرّد تسوية إنشاء لإنشاء، أو مبادلة لمبادلة، بل مرادهم أنّ البيع غير الربوي مثل الربوي في تحصيل النتيجة، و أنّ النتيجة الحاصلة منهما غير مختلفة، و لازم ردعهم بأنّهما في هذه الخاصيّة أي ترتّب النتيجة عليهما ليسا مثلين، بل اللَّه تعالى‌ أحلّ البيع، فنتيجته الحاصلة حلال، و حرّم الربا، فنتيجته حرام، هو صحّة هذا و فساد ذاک. و بالجملة: مقصود القائلين بالتسوية بين البيعين هو التسوية في الربحين؛ ليدفعوا عن أنفسهم عار أكل الربا، و الردع المتوجّه إلى‌ دفعه ينفي التسوية بينهما في هذه الخاصيّة، و يثبت العار عليهم، و عليه لا شبهة في دلالة الآية على الصحّة إن كان المراد بالبيع السببي منه، و على تنفيذ ما لدى العقلاء إن كان المراد المسبّبي منه» 📚 كتاب البيع، الإمام الخميني، السيد روح الله ج1 ص92 #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ تدریس کتابِ فقهی «شرائع الإسلام- محقق حلی- کتاب الصلاة- جلسه هفدهم» 105 🔸 چگونه علم به جهت قبله حاصل می‌شود؟ (فرمایشات مرحوم صاحب حدائق) 🔹 «معاینه، شیاع، خبر محفوف به قرائن، محراب معصوم» راه‌های علم به جهت قبله است 🔹 اذا تعذّر العلم قام الظنّ مقامه 🔸 امارات مفید ظنّ درباره جهت قبله 🔹 قبر معصوم و جهت قبله 🔸 ریاح و منازل القمر (در تشخیص جهت قبله) 🔹 برخی معتقدند که اگر کافر در مورد جهت قبله خبری داد، نمی‌توان اعتماد کرد، به دلیل آیه نبأ (وقتی خبر فاسق قابل اعتماد نیست، در مورد کافر به طریق أولی) 🔸 محقق حلی معتقد است که مناط، افاده ظنّ است، ولو ظن از کلامِ کافر حاصل شده باشد #فقه #تدریس_شرایع @Nardebane_feghahat

✔️ «مدارک الأحکام فی شرح شَرایع الإسلام» کتابی فقهی به زبان عربی تالیف ‎سید شمس‌الدین محمد بن علی بن حسین موسوی عاملی جبعی(متوفای ۱۰۰۹ق) این کتاب در بردارنده بخش عبادات فقه از کتاب شرایع الاسلام است که از «کتاب طهارت» شروع شده و به «کتاب حج» پایان می‌یابد. @Nardebane_feghahat

✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی پور ۱۷ دی ۱۳۹۶ 🔸 راجع به محراب و قبر معصوم (علیه السلام) محقق همدانی و مرحوم خویی فرمودهاند که: اگر احراز هم شود که محراب و قبر معصوم با تشخیص دقیق قبله اختلاف داشته است، اشکالی ندارد زیرا شاید امام نخواسته‌اند به علم غیب اعتماد کنند، کما این که در تشخیص پاکی و نجسی و تشخیص مذکّی و میته‌بودن حیوان به همان علم عادی عمل می‌کردند و شاید در تشخیص قبله هم برای این که بر مسلمین سخت نشود، به همان علم عادی عمل می‌کردند. 🔹 البته راجع به قبر أمیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بحث فرق می‌کند زیرا دفن حضرت در آن مکان غیر عادی بود و قبر را نوح پیامبر برای حضرت تهیه کرده بود «هذا ما حفره نوح النبی» و بعید است که بخواهند در تشخیص قبله نسبت به دفن حضرت، عادی برخورد کنند و این مقدار انحراف قبله را در نظر نگیرند، مگر این که مثل مرحوم خویی بگوییم این مقدار انحراف قبله (حدود 20 درجه و یا کمتر در نجف قبله انحراف دارد) مضرّ نیست و تا 26 درجه انحراف از قبله، استقبال قبله صادق است. 🔹 و در مورد مسجد کوفه هم اختلاف است که چه مقدار انحراف از قبله دارد و ظاهراً در مسجد کوفه به اندازه 20 درجه انحراف دارد و مرحوم خویی فرموده‌اند که برخی گفته‌اند 12 درجه انحراف دارد و برخی گفته‌اند که 21 درجه انحراف دارد. البته در محراب مسجد کوفه اگر مقدار کمی به راست منحرف شویم قبله مراعات می‌شود. #فقه @Nardebane_feghahat

💠 فاصله بسیار است ❖ آیت‌الله‌‌العظمی شبیری زنجانی: ● در دوره‌های قبل دو چیز در میان اهل علم قوی بود: یکی در نظر گرفتن مسئولیت الهی در درس خواندن که ما مسئول هستیم و باید حلال و حرام الهی برای مردم روشن شود. از این رو با کمال احتیاط و جدیت کامل درس می‌خواندند. دوّم اینکه خود علم برای آنان مطلوب ذاتی بود. ● متأسفانه این معنا در حوزه ضعف پیدا کرده و باید این مسئولیت را حس کنیم. در غیر اینصورت آرام آرام فقه مضمحل می‌شود. ● ما اگر فقاهت صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری را با فقاهت امروز مقایسه کنیم، می‌بینیم که فاصله بسیار است. ● مرحوم آقای سیّد محمّدصادق لواسانی از پدرش مرحوم آقای سیّد ابوالقاسم لواسانی که از اعلام و شاگردان مرحوم آخوند بود، نقل کرد: منزل آقایی رفتم. آسیّد محمدصادق اسم او را نمی‌دانست ولی گفت به مسائل علمی عشق می‌ورزید (ایشان حاج شیخ علی محمّد نجف آبادی است). مرحوم آقای سیّد ابوالقاسم گفت: آن شخص مریض بود و من به عیادت او رفتم. و او گفت که شنیده‌ام آقای آخوند ملّا کاظم، «کفایه» نوشته و من می‌دانم که امروز را به آخر نمی‌رسانم، ولی دلم می‌خواهد از مطالب ایشان بشنوم و می‌خواهم شما بیان کنید. می‌گفت: من مقداری از مطالب آخوند را بیان کردم و او آن روز را به آخر نرساند. ● این حالت در میان فقها و علمای ما بوده است و امیدوارم که دست‌کم در میان اقلیتی از اهل علم این معنا حفظ شود تا در طلّاب دیگر تأثیر بگذارد. سابق در تمام مجالس بحث علمی بود و جلسه‌ای پیدا نمی‌شد که بحث علمی نباشد.¹ ————————— 1. آقایی از علمای سابق که نامش را فراموش کرده‌ام، به ساوه رفته بود و در آنجا شاگرد نداشت و برای اینکه مطالبی را که یاد گرفته است، فراموش نکند، هر روز در ساعت مقرری خطاب به ستون مسجد درس می‌گفت و در راه هم اگر به کسی برخورد می‌کرد، می‌گفت که مباحثه دارم. کار ایشان عقلایی هم بود. 📚 جرعه‌ای از دریا؛ ج۴ ص۴۶۶ منبع: @madras_emb @Nardebane_feghahat

🗓تقویم شیعه؛ ☑️ 27ربیع الثانی سالروز وفات آیت الله العظمی حاج سید احمد خوانساری "ره" (27 ربیع‌الثانی 1405 برابر با 30 دی 1363) ❖ آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی درباره تقوای خارق‌العاده آن فقیه عالی‌مقام گفته‌اند: آقای حاج سید احمد خوانساری خیلی از «من» گفتن پرهیز داشت و وقتی مطلبی از وی می‌پرسیدند، رأی و نظر خودش را با عبارتی از بزرگان بیان می‌کرد. مثلاً می‌فرمود: شیخ مرتضی انصاری چنین می‌فرماید، صاحب جواهر چنین عقیده‌ای دارد و ...، و از تعبیری که «من» در آن بود، مجتنب بود. حتّی از معارف معاصر خودش نقل قول می‌کرد، مثلاً: آقای بروجردی چنین نظری دارد، یعنی من هم همین عقیده را دارم. شنیدم در درس خودش از کتاب مصباح الهدی تألیف حاج شیخ محمد تقی آملی استفاده می‌کرد با این‌که خودش از آقای آملی ادقّ نظراً بود. 📚جرعه‌ای از دریا؛ ج3؛ ص 625 منبع: @madras_emb @Nardebane_feghahat

✔️ در بحث «ضمان» گفته شده که «ضمان قیمی» به قیمت است و «ضمان مثلی» به مثل. در این مورد روایتی نداریم، لکن چون ضمان یک امر امضایی است (نه تأسیس شارع) و ما می‌دانیم که ضمان برای «جبران خسارت» است، لذا می‌گوییم که جبران خسارت در قیمی‌ها با قیمت است و در مثلی‌ها با مثل. #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ «فإذا طلع الفجر و أضاء صلّی الغداة» 🔹 رواه الحسين بن سعيد عن النضر عن موسى بن بكر عن زرارة قال : سمعت أبا جعفر (عليه‌السلام) يقول: كان رسول الله (صلى‌الله‌عليه‌وآله) لا يصلي من النهار شيئا حتى تزول الشمس فإذا زالت قدر نصف أصبع صلى ثماني ركعات فإذا فاء الفئ ذراعا صلى الظهر ثم صلى بعد الظهر ركعتين ويصلي قبل وقت العصر ركعتين فإذا فاء الفئ ذراعين صلى العصر وصلى المغرب حين تغيب الشمس فإذا غاب الشفق دخل وقت العشاء وآخر وقت المغرب إياب الشفق فإذا آب الشفق دخل وقت العشاء وآخر وقت العشاء ثلث الليل وكان لا يصلي بعد العشاء حتى ينتصف الليل ثم يصلي ثلاث عشرة ركعة منها الوتر ومنها ركعتا الفجر قبل الغداة فإذا طلع الفجر و أضاء صلى الغداة. 📚 الإستبصار، الشیخ الطوسی ج1 ص269 #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ دوستانی که در مورد تدریس کتاب اصول کافی-کتاب الحجة پرسیده بودند، بخشی از صوتها در کانال زیر (در تلگرام) قرار داده شده (تا جلسه ۷۸) کانال مرقاة الأخبار https://t.me/Merghat_Al_Akhbar313 🔸 به زودی کتاب التوحید اصول کافی را هم شروع خواهیم کرد و صوتها در کانال مذکور (در تلگرام) قرار داده خواهد شد: کانال مرقاة الأخبار https://t.me/Merghat_Al_Akhbar313 ✍ رضا حسینی

✔️ خاطرم هست که روزی آیت الله شبیری زنجانی (مدظله‌العالی) در یکی از جلسات فرمودند: عده‌ای نزد مرحوم آيت الله سيد احمد خوانساری(رضوان الله علیه) رفتند و به ایشان عرض کردند شما که در فقه کتاب «جامع‌ المدارک» نوشته‌اید، کاش به همین کیفیت کتابی هم در علم اصول می‌نوشتید. مرحوم خوانساری(ره) فرموده بودند: کتاب الدّرر (درر الفوائد مرحوم شیخ عبدالکریم حائری) نوشته شده است. ✍ رضا حسینی #فقه #اصول @Nardebane_feghahat