نردبان فقاهت
✳️ نظر مرحوم #شوشتری در مورد روایت (لا بأس بییع العذرة) : 🔸 فلا بدّ أن نقول في مثله بوقوع #تحريف في
✅ نقدی بر سخن مرحوم شوشتری (ره)
🔸 اگر چه مقام علمی مرحوم شوشتری بسیار بالاست و لکن باید پذیرفت که : العصمة لأهلها!
و از مولایمان امام صادق علیه السلام آموخته ایم که :
«ایاک ان تّنْصِبَ رَجُلاً دوُنَ الحُجَّهِ فتصدِّقَهُ فی کُلِّ ما قالَ» (بحار، ج 1، ص 90).
لذا بنا بر منهج آزادیِ نقد علمی در حوزه های علمیه چند سطری را در مورد مطلب ایشان متذکر می شوم :
۱- به راحتی نمی توان احتمال #تحریف در روایات را داد ، زیرا قدمای ما در زمینه نقل اخبار نهایت دقت و توان خود را به کار گرفته اند و خون دل ها خورده اند و زحمت هایی کشیده اند که لا یدرک و لا یوصف ...
🔹 آن ها نسبت به روایات به دید #دین نگاه می کرده اند نه به دید یک داستان و افسانه !
و حتی اهل سنت هم نقل کرده اند که :
اعلموا أنّ حدیثکم هذا دین، فانظروا عمّن تأخذون دینکم (عن هشام، عن محمد بن سيرين، قال: إن هذا العلم #دين ، فانظروا عمّن تأخذون #دينكم) (صحيح مسلم، ج 1، ص 11) و به تعبیر آیت الله #مددی این روایت در کتب شیعه نیز نقل گردیده است.
🔹 به همین سبب روایات شیعه در نهایت #دقت و #حساسیت گردآوری، تصحیح و غربال شدند.
🔸 که البته در این زمینه حضرت آیت الله مددی و دیگران سنگ تمام گذاشته اند و نگاهشان به روایات شیعه بسیار راهگشاست.
۲- اگر شخصی به ظرافت هایی که در نقل روایات هست دقت بفرماید، متوجه می شود که ائمه اطهار علیهم السلام و اصحاب در ضبط روایات و کتابت آنها تاکید ویژه داشته اند.
🔹 کتاب های بسیاری که در قرون 3 و 4 و حتی در قرن 2 توسط بزرگان شیعه نوشته شده است (مثلا #شيخ_صدوق، #شيخ_طوسی ، #نعمانی و... - قدس الله اسرارهم) در هنگام نوشتن آن کتب، #جوامع_روایی در نزد آنان بوده است .
از ديگر سو شدت امانت داری #محدثين متقدم ما بر احدی پوشیده نیست.... حتی می بینیم که در دوره ای از زمان متن حدیث به عنوان فتوای فقهاء مطرح بوده است.
🔸 لذا اگر تأملی در این مطالب کنیم، متوجه می شویم که جا برای این (إن قلت) ها و ایرادات نمی ماند !
۳- بنابراین شاید بهتر باشد کمی از این شک های بی مورد و عدم اعتماد به مجامع روایی شیعه دست برداریم و با دید قوی تری به روایاتی که توسط قدماء به ما رسیده است نگاه کنیم ....
✍ رضاحسینی
@Nardebane_feghahat
✳️ #محمد_بن_علی_بن_محبوب (۳)
✅ آیت الله سید احمد #مددی حفظه الله:
🔸 از عجایب این است که با این که محمد بن علی بن محبوب شیخ القمیین فی زمانه است، مرحوم #کلینی حتی یک روایت از این کتاب در بخش فقه کافی نقل نکرده است. شیخ کلینی با یک واسطه شاگرد ایشان است. ایشان در کل کتاب کافی فقط یک حدیث از ایشان در کتاب "ایمان و کفر" نقل کرده است.
🔹 آنچه که ما الآن از کتاب محمد بن علی بن محبوب داریم نسخه‌ای است که شیخ طوسی به قلم خودشان استنساخ کرده‌اند. این بحث مهم نیست که آیا طریق ایشان به وی معتبر است یا نه؛ چون نسخه‌ای است که وقتی #شیخ_طوسی به بغداد آمد از کتاب محمد بن علی بن محبوب به خط خودشان استنساخ کردند و از این نسخه نقل می‌کند، روایات این نسخه انفراد و شاذ زیاد دارد کس دیگری مثل کلینی از این کتاب نقل نمی‌کند. #شیخ_صدوق نسبتا خیلی کم از این کتاب نقل می‌کند. بعد از شیخ طوسی این کتاب در اختیار #ابن_ادریس قرار می‌گیرد و ایشان در خاتمة #سرائر مقداری از این کتاب که نسخة دستخط شیخ طوسی بوده است نقل می‌کند.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج #فقه استاد #مقتدایی
93/10/20
🔸 «وَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَدانِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ(ع) قَالَ: الْخُمُسُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ عَلَى الْكُنُوزِ وَ الْمَعَادِنِ وَ الْغَوْصِ وَ الْغَنِيمَةِ وَ نَسِيَ ابْنُ أَبِي عُمَيْرٍ الْخَامِسَ.»
🔹 ابن ابی عمیر نقل می‌کند از تعداد زیادی از افراد از ابی عبدالله(علیه السلام) که خمس بر 5 چیز واجب است که چهار مورد را نقل می‌کند و مورد پنجم را فراموش کرده بود (که شاید مال مختلط به حرام باشد.) و آن چهار قسم عبارت است از :
1-کنز
2-معدن
3-غوص یعنی فرو رفتن در دریا و بدست آوردن اشیاء قیمتی.
4-غنیمت.
و منافاتی هم ندارد که دیگر موارد در روایات دیگر آمده است.
✅ مرحوم آقای #خویی می‌فرماید:
🔸«فإنّ أحمد بن زياد بن جعفر الهمداني هو شيخ الصدوق و قد وثّقه صريحاً فقال: ثقة فاضل ديّن و إن لم يتعرّض له في كتب الرجال . و ما في الوسائل من ضبط: (عن جعفر) غلط، إمّا في هذه النسخة أو من صاحب الوسائل لو كان جميع نسخ الوسائل كذلك، و الصواب: ابن جعفر، كما أثبتناه، فإنّ جعفر جدّ أحمد، لا أنّه راوٍ آخر. و بالجملة: لا ينبغي التأمّل في صحّة الرواية.»
🔹 در صدر روایت شخصی بنام احمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی است که از ابن ابی عمیر نقل می‌کند مرحوم آقای خوئی می‌فرماید در این #وسائل که ما داریم (احمد بن زیاد بن جعفر) است اما در وسائل دیگر احمد بن زیاد عن جعفر آمده باشد که (عن جعفر) غلط است بلکه (زیاد بن جعفر) صحیح است و "جعفر" شخص جداگانه و از روات سلسله این حدیث نیست بلکه جد همان "احمد بن زیاد" است و هو شیخ الصدوق و قد وثقه صریحا . یعنی احمد استادِ #شیخ_صدوق است و صریحا او را #توثیق نموده و فرموده "ثقة فاضل دَیِّنٌ" شخصی است فاضل و ثقه و دیندار.
بنابراین احمد بن زیاد موثق است.
✅ در سند ، بعد از آن هم ابن ابی عمیر است و می‌فرماید عن غیر واحد از امام صادق!
و #ابن_ابی_عمیر را هم قبول داریم که لایرسل و لاینقل الا عن ثقه، یعنی فقط از #ثقه نقل می‌کند و مرسلات ابن ابی عمیر هم حکم مسند را دارد پس معلوم می‌شود واسطه ای که نام نبرده ثقه بوده پس تامل و شک در صحت روایت سزاوار نیست.
#خمس
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ #سقط_جنین (۳)
☑️ درس خارج #فقه استاد #قائینی
🔸 مردد شدن ولوج روح بین ۴۰ تا ۱۲۰ روز بسیار جنجالی است و از نظر برخی بزرگان فقه مانند #شیخ_صدوق معیار در "ولوج روح" گذشت ماه است که از نظر پزشکی شاید متجاوز از 20 هفتگی هم باشد و روایات مربوط به ولوج روح در 5 ماهگی مبتلا به معارض است بنابراین التزام به اینکه ولوج روح و پیدایش حیات در ماه پنجم رخ می‌دهد جای اما و اگر و تردید دارد. برخی از پزشکان معتقدند تشخیص ناهنجاری‌های جنینی زیر چهار ماه ممکن نیست و امکان آن پس از چهارماهگی که امکان ولوج روح وجود دارد بیشتر است.
🔹 نسبت به قبل از ولوج روح، معروف بین بزرگان و اصحاب فتوای معاصر این است که در مرحله قبل از ولوج روح چنانچه استمرار حاملگی برای مادر منشأ #حرج و مشقت شدید باشد که می‌تواند ناشی از ناهنجاری‌های خلقتی جنین، پیامدهای جنین برای حیات مادر و پیامدهای ادامه بارداری و حاملگی برای سلامتی مادر و یا مسائل خارج از این باشد ولو مسائل مرتبط با آبرو، در این زمینه حرج مجوز اسقاط است.
🔸 از نظر فقهی تشخیص معیار حرج خود مادر است اما در مواردی که مادر امکان تشخیص نداشته باشد این امر بر عهده کارشناس قرار داده می‌شود لکن این که گفته شده سه نفر پزشک باید آن را تایید کنند توجیه فقهی ندارد و می‌توان به نظر یک نفر خبره اعتماد کرد.
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج #فقه استاد #مقتدایی
93/10/20
🔸 «وَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَدانِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ(ع) قَالَ: الْخُمُسُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ عَلَى الْكُنُوزِ وَ الْمَعَادِنِ وَ الْغَوْصِ وَ الْغَنِيمَةِ وَ نَسِيَ ابْنُ أَبِي عُمَيْرٍ الْخَامِسَ.»
🔹 ابن ابی عمیر نقل می‌کند از تعداد زیادی از افراد از ابی عبدالله(علیه السلام) که خمس بر 5 چیز واجب است که چهار مورد را نقل می‌کند و مورد پنجم را فراموش کرده بود (که شاید مال مختلط به حرام باشد.) و آن چهار قسم عبارت است از :
1-کنز
2-معدن
3-غوص یعنی فرو رفتن در دریا و بدست آوردن اشیاء قیمتی.
4-غنیمت.
و منافاتی هم ندارد که دیگر موارد در روایات دیگر آمده است.
✅ مرحوم آقای #خویی می‌فرماید:
🔸«فإنّ أحمد بن زياد بن جعفر الهمداني هو شيخ الصدوق و قد وثّقه صريحاً فقال: ثقة فاضل ديّن و إن لم يتعرّض له في كتب الرجال . و ما في الوسائل من ضبط: (عن جعفر) غلط، إمّا في هذه النسخة أو من صاحب الوسائل لو كان جميع نسخ الوسائل كذلك، و الصواب: ابن جعفر، كما أثبتناه، فإنّ جعفر جدّ أحمد، لا أنّه راوٍ آخر. و بالجملة: لا ينبغي التأمّل في صحّة الرواية.»
🔹 در صدر روایت شخصی بنام احمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی است که از ابن ابی عمیر نقل می‌کند مرحوم آقای خوئی می‌فرماید در این #وسائل که ما داریم (احمد بن زیاد بن جعفر) است اما در وسائل دیگر احمد بن زیاد عن جعفر آمده باشد که (عن جعفر) غلط است بلکه (زیاد بن جعفر) صحیح است و "جعفر" شخص جداگانه و از روات سلسله این حدیث نیست بلکه جد همان "احمد بن زیاد" است و هو شیخ الصدوق و قد وثقه صریحا . یعنی احمد استادِ #شیخ_صدوق است و صریحا او را #توثیق نموده و فرموده "ثقة فاضل دَیِّنٌ" شخصی است فاضل و ثقه و دیندار.
بنابراین احمد بن زیاد موثق است.
✅ در سند ، بعد از آن هم ابن ابی عمیر است و می‌فرماید عن غیر واحد از امام صادق!
و #ابن_ابی_عمیر را هم قبول داریم که لایرسل و لاینقل الا عن ثقه، یعنی فقط از #ثقه نقل می‌کند و مرسلات ابن ابی عمیر هم حکم مسند را دارد پس معلوم می‌شود واسطه ای که نام نبرده ثقه بوده پس تامل و شک در صحت روایت سزاوار نیست.
#خمس
#رجال
@Nardebane_feghahat
✔️ آیت الله #وحید_خراسانی:
🔹 #شیخ_صدوق(ره) از دنیا می رود، بعد از هزار سال قبر شکافته می شود، می آیند علمای تهران، همه می بینند، از طرف حکومت وقت هم می آیند می بینند: بدن سالم، ناخن ها را که گرفته یک ناخن مانده، از آن معلوم می شود، کی فوت شده، روز پنجشبه بوده، چون مستحب این است. تا این اندازه این مرد هنر کرده. وعملوا الصالحات به این حد. آن وقت مهم این است: بدن مثل گل نوشکفته، بعد از هزار سال. آنچه مهم تر است این است که عنکبوت دور عورت تنیده. چون همه حساب شده است که این قبر خراب می شود، می آیند می بینند، برای این که حرمت او حفظ بشود، عنکبوت را خدا می فرستد، دور عورت او بتند تا این عورت دیده نشود، آن وقت فحل الفحولِ فلسفه وقتی چشمش به آن بدن می افتد نظرش در بدایع الحکم بر می گردد. آقا علی مدرس زنوزی، انقلاب فکری اش از دیدن جنازه صدوق بوده است.
@Nardebane_feghahat
✔️ #شیخ_صدوق (ره) می نویسد:
🔸 تقول في قنوت كل صلاتك:
«رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم إنك أنت الأعزّ الأكرم».
و إياك أن تدع القنوت فإن من ترك قنوته متعمدا فلا صلاة له.
📚 المقنع ص115
#قنوت
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ آیت الله سید احمد #مددی حفظه الله :
🔸 #شیخ_صدوق شاگرد #ابن_ولید است که ابن ولید انصافاً باید با احترام تمام به او نگاه کنیم. ایشان یک حدیث‌شناس و نقاد حدیث و رجالی بزرگ ماست و با این که آثار کمی از ایشان به ما رسیده است و البته چند مطلب غیر صحیح هم دارد ، شیخ صدوق صد درصد شاگرد ایشان است و تصریح می‌کند که هرچه ابن ولید قبول کرده من قبول می‌کنم و هرچه قبول نکرده من قبول نمی‌کنم.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✔️ آیت الله #وحید_خراسانی:
🔹 #شیخ_صدوق(ره) از دنیا می‌رود، بعد از هزار سال قبر شکافته می شود، می‌آیند علمای تهران، همه می‌بینند، از طرف حکومت وقت هم می‌آیند می‌بینند: بدن سالم، ناخن ها را که گرفته یک ناخن مانده، از آن معلوم می شود، کی فوت شده، روز پنجشبه بوده، چون مستحب این است. تا این اندازه این مرد هنر کرده. و عملوا الصالحات به این حدّ. آن وقت مهم این است: بدن مثل گل نوشکفته، بعد از هزار سال. آنچه مهم‌تر است این است که عنکبوت دور عورت تنیده. چون همه حساب شده است که این قبر خراب می شود، می آیند می‌بینند برای این که حرمت او حفظ بشود، عنکبوت را خدا می‌فرستد، دور عورت او بتند تا این عورت دیده نشود، آن وقت فحل الفحولِ فلسفه وقتی چشمش به آن بدن می‌افتد نظرش در بدایع الحکم بر‌می‌گردد. آقا علی مدرس زنوزی، انقلاب فکری‌اش از دیدن جنازه صدوق بوده است.
@Nardebane_feghahat