✳️ #رؤیت_هلال(۲۴)
🔹 مانعی ندارد که منجمین طبق معیارهای خود آغازی برای ماه جدید داشته باشند و شرع هم برای تکلیفِ مکلّفین همان زمان یا غیر آن را تعیین نماید.
🔸 لذا ما در این بحث که مرتبط با روزه گرفتن است، باید سراغ ادله شرعیه برویم تا ببینیم آیا شارع دخالتی در ظرف زمانیِ تکلیفِ #روزه کرده یا نه ؟!
🔹 مثال دیگرش #لیالی_مقمره است که منجمین می گویند آغاز طلوع فجر فلان موقع است ولی برخی مراجع معتقدند شارع زمان دیگری را مد نظر گرفته .
🔸 این به معنای انکار قول منجمین نیست بلکه صرفاً بیان یک حکم در دائره شرع است.
🔹 این که فقه برای طلوع فجر که یک پدیده فیزیکی است بتواند وارد شود و اظهار نظر کند، اشکالی ندارد و غیر معقول نیست.
✍ رضا حسینی
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #لیالی_مقمره (۱)
🔸 «لیالی مقمره» یا شب های مهتابی به شب هایی گفته می شود که در مقایسه با سایر لیالی روشن تر هستند؛ به نحوی که نور ماه، مانع رؤیتِ #فجر_صادق در اول وقت طلوع آن می شود. سپیده صبح در این لیالی با مقداری تأخیر (۱۰ دقیقه یا حتی ۱۵ دقیقه با توجه به شرایط) دیده می شود.
#فقه
@Nardebane_feghahat
#لیالی_مقمره (۲)
☑️ درس خارج #فقه استاد #شهیدی 95/12/23
🔸 محقق همدانی (ره) و نیز مرحوم #امام_خمینی (ره) فرمودند: در لیالی مقمره باید نماز را از اذان رسمی تأخیر انداخت زیرا در لیالی مقمره به دلیل غلبه نور ماه، #خیط_أبیض در افق شرقی قابلیّت برای تبیّن ندارد و فجر در افق تشکیل نمی شود.
✅ پ.ن: از مراجع معاصر آیت الله #شبیری_زنجانی نیز قائل به این نظریه هستند.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #لیالی_مقمره (۳)
(به نقل از کانال استاد عرفانیان زیدعزّه @doroos_erfanian)
☑️ حضرت آیت الله استاد حاج سید احمد #مددی موسوی، خارج اصول، 23/ 6/ 1390 :
مرحوم استاد فرمودهاند: «أمثلته كثيرة؛ منها: قوله تعالى: "حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الفَجرِ" [سورۀ بقره، آیۀ 187]؛ فإنّ الموضوع لوجوب الإمساك هو نفس طلوع الفجر لا علم المكلَّف به»
📚 [مصباح الأُصول (موسوعة الإمام الخوئي)، تقرير بحث السيد الخوئي للبهسودي، ج 47، ص 36 ـ 37].
🔸 ایشان میگویند: چون امر واقعی است لیالی مقمره با غیر مقمره فرق نمیکند. این مثال که ایشان زدهاند و مثال واحد هم آوردهاند، محل اشکال است. البته مبنای ایشان این است که فجر یک امر واقعی است که اصطلاحاً امروز خورشید به 18 درجه زیرِ زمین در افق واقعی ما برسد (متعارف فجر، خودش هم بين اعلام اختلافی است، لكن معروفترین رای همان 18 درجه است)،
🔹 اما آقایانی که در لیالی مقمره اشکال میکنند، یک مقدار حرفشان این است که فجر امر واقعی نیست و اصلاً فجر واقعیتی ندارد، بلکه تبین، خودش فجر است.
🔸 توضیح اینکه: اگر لیالی مقمره بود، به خاطر نور ماه آن دایرۀ افق زود روشن نمیشد و یک مقدار زمان (حدود 15 دقیقه) باید بگذرد تا روشن شود. "حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ" یعنی در دایرۀ افق روشن شود و تاریکی از روشنی روشن شود، این تبین خودش فجر است، نه اینکه فجر یک واقعیتی است که "الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ" كنايه از آن باشد.
🔹 واقعاً اگر کسی بخواهد مراقبت فجر کند، تا 18 درجه حالت خیط ندارد و فجر خیط نیست. در روی مدار رأسالسرطان به قول آقایان ـ که 23 درجه باشد ـ اگر در دایرۀ افق حسی نگاه کنید ـ اول که فجر کاذب است و حدوداً 10 دقیقه قبل از این فجر است مثل یک تکه نور مستقیم و مثل دم گرگ ـ به قول آقایان ـ بالا میرود. در 18 درجه که ما الآن فجر میگوییم و اذان ایران هم روی 18 درجه است، مثل یک توپ و گلولۀ نور بر روی افقِ 23 درجه دیده میشود. بعد کمکم توسعه پیدا میکند و یکدفعه روی دایرۀ افق دیده میشود. اگر خیط ابیض را آن دایرۀ افق بگیریم، حدود 10 تا 12 و حتی 15 دقیقه وقت میگیرد.
@doroos_erfanian
✳️ #لیالی_مقمره (۴)
❓ آيا در ليالي مقمره مي توان بلافاصله بعد از اذان صبح به نماز ايستاد؟
✅ آیت الله #شبیری_زنجانی:
بنابر احتياط واجب، در ليالي مقمره، به مقداري که صبح روشن شود؛ بايد تأخير کرد.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #لیالی_مقمره (۵)
❓ خواندن نماز صبح، در لیالی مقمره (شبهایی که سحر مهتاب است) چگونه است؟
✅ #امام_خمینی:
🔸 در شب های مهتابی برای نماز صبح، باید مدتی صبر کنند تا روشنایی طلوع فجر احراز شود.
📚 استفتاءات، ج 1، احکام نماز، س 19 و 20.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #لیالی_مقمره (۶)
🔸 نظر #امام_خمینی پیرامون زمان طلوع فجر در این لیالی ، و آیه شریفه "
كُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يتَبَينَ لَكُمُ الْخَيطُ الْأَبْيضُ مِنَ الْخَيطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ"
#فقه
@Nardebane_feghahat
نردبان فقاهت
✳️ #کتاب_الإرث (۱) 🔹 اگر پسری قبل از پدرش از دنیا رفته باشد، فرزندانش (یعنی نوه های میت) از جد خود
✳️ #کتاب_الإرث (۲)
🔸 یکی از اعضای محترم کانال ذیل مطلب فوق ، این کتاب از #نجاح_الطائی را برایم ارسال کردند تا بفرمایند که ایشان در این کتاب در صدد آنند که ثابت کنند:
"الولد المیت قبل ابیه یستحق اولاده الایتام الارث"
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج #فقه- استاد #فاضل_لنکرانی
95/08/09
🔸 در اسلام فقط همین #شهادتین کافی است، اگر بخواهیم حکم اسلام را (حکم اسلام یعنی دَمِ او محترم و مالش محترم است، اگر پدرش مُرد، #ارث میبرد و توارث وجود دارد، #نکاح با او صحیح است، وقتی مُرد در قبرستان مسلمین دفن شود) بر این شخص جاری کنیم، همین مقدار که کسی شهادتین را بگوید کافی است اگرچه بدانیم که قلباً هم معتقد نباشد.
🔷 منافق محکوم به اسلام است. در مورد منافقین که خدای تبارک و تعالی میفرماید (منافقین در ادعای اسلامشان دروغ میگویند) ، ولی باز منافق به حسب ظاهر محکوم به اسلام است. اینگونه نیست که اگر منافق مُرد، بگویند در قبرستان کفار باید #دفن شود، بلکه او نیز باید در قبرستان مسلمین دفن شود (البته مراد #منافق_فقهی است نه منافق سیاسی)
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال (۲۵)
❓پرسش:
با توجه به اختلافات فاحش در رؤیت هلال ماه:
1⃣ میزان رؤیت چیست؟
2⃣ آیا استفاده از تقویمهای موجود کافی می باشد یا اینکه باید از طرف مراجع اعلام رؤیت گردد؟
3⃣ آیا دیدن ماه در یک کشور ملاک برای دیگر کشورها نیست؟ افق یک کشور تا کجاست؟
4⃣ آیا به محض رؤیت در یک شهر بقیه شهرهای آن کشور باید تبعیت نمایند؟
✅ پاسخ آیت الله #سیستانی:
1⃣ دیدن ماه با چشم عادی غیر مسلح.
2⃣ تقویم فی نفسه اعتبار ندارد.
3⃣ و 4⃣: بله مانند قم و تهران اگر از نظر عرض جغرافیایی نزدیک هم باشند.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال (۲۶)
☑️ استدلال آیت الله #سیستانی بر رویت هلال با چشم غیر مسلح
🔸 آیت الله سیستانی:
🔹 قرآن کریم دلالت بر این دارد که «هلال هر ماه» به عنوان «شاخص زمان» قرار داده شده است تا عموم مردم در کار دین و دنیای خود بر آن تکیه کنند. خداوند متعال فرموده است: «یَسألونک عن الأهلّة، قُل هیَ مَواقیتُ للنّاسِ و الحَجّ» و آن چیزی که شایسته است میقات و شاخص زمان برای عموم مردم باشد، همان هلالی است که به گونه قابل رؤیت با چشم عادی در افق محلیِ هر منطقه نمایان میشود؛ اما اگر این هلال تنها با دوربین دیده می شود، صلاحیت آن را ندارد که به عنوان شاخص زمان برای "عموم مردم" تلقی گردد.
✅ پ.ن: در #رؤیت_هلال(۲) نیز ذکر کردیم که آیت الله شبیری زنجانی هم به این آیه استدلال کرده اند.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج #فقه آیتالله #شبیری_زنجانی
کتاب الخمس ، جلسه ۲
✅ ظهور آیه #خمس
☑️ (در مورد استدلال به آیه خمس برای شمول بر تمام اموال)، به نظر ما آیه شریفه از ظهور قوی برخوردار است.
🔸 زیرا آیه شریفه میفرماید : «وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ»(انفال،۴۱) ؛ تعبیر «من شیء» نشان میدهد که اختصاص به قسم خاصی ندارد ، بلکه آن چه «شیء» بر آن صدق کند را شامل میشود.
🔹مسئله قسم خاصی دون خاصی از مغتنم نیست. این به منزله تصریح به آن است که اختصاص به قسمی دون قسمی ندارد و ظهور بسیار قوی در این معنای عام دارد و نمیتوان صرفا با تکیه بر #اشعار از آن رفع ید کرد.
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج #اصول آیت الله #سبحانی
98/11/28
🔸 آیا اگر انسان(مکلَّف) در #واجب_موسع مسامحه کند و آن را تا آخر وقت به تاخیر بینندازد و نخواند ، یعنی به اندازه ای به عقب بیندازد که اگر بیش از آن به عقب بیندازد ، نمازش قضا و فوت می شود مثلاً : نماز ظهر را نخواند تا اینکه ده دقیقه به مغرب باقی بماند، آیا در «این فرض» این واجب موسع از موسع بودنش بیرون می آید و تبدیل به #واجب_مضیق می شود، یا حتی در این فرض نیز به همان عنوان موسع بودن خودش باقی می ماند ؟؟
❓«هل یصیرالواجب الموسع مضیقاً، أم لا»؟
🔹 هرچند همگان (معمولاً) می گویند که از موسع بودن بیرون می آید و تبدیل می شود به واجب #مضیق، و حال آنکه مطلب آن گونه که گفته اند، نیست! بلکه به همان واجب موسع بودن خودش باقی است. یعنی باز هم این نماز، واجب #موسع است.
چرا؟
🔹چون زمان او بیش از فعلش است ، منتها الآن این نماز در آن آخرین ظرف زمان خودش واقع شده است که اگر بیش از آن به عقب بیندازیم ، فوت خواهد شد ، نه اینکه تبدیل به مضیق شده باشد ، چون«#الشیء_لاینقلب_عما_هو_علیه».
🔸 و لذا حتماً باید آن را در این ظرف آخر زمان بخواند. چرا ؟ چون اگر نخواند و بیش از آن به تأخیر بیندازد، «واجب» فوت می شود.
🔹به عبارت دیگر: اینکه حتماً باید نمازش را در آخرین لحظه از زمان بخواند و بیش از آن به عقب نیندازد، نه از این نظر است که «واجب موسع» تبدیل به واجب مضیق شد(صار الواجب الموسع واجباً مضیقاً) ، بلکه از این نظر که این واجب به حدی رسیده است که اگر بیش از آن به عقب بیندازد ، مفوِّت واجب است و چون مٌفوِّت واجب است ، فلذا می گویند: حتما باید بخواند، نه اینکه از واجب موسع بودنش خارج بشود.
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال (۲۷)
🔹 آیتالله #خویی(رضوان الله علیه)، آیت الله #تبریزی(ره) و برخی دیگر معتقدند که اگر هلال در جایی مشاهده گردد، برای بقیه کشورها و شهرهایی که در قسمتی از از شب، با آن مکانی که هلال در آن دیده شده، اشتراک در شب دارند، کافی است.
🔸 اما آیتالله #سیستانی اعتقاد دارند که آغاز ماه قمری، یک امر نسبی است که در شهرهای گوناگون، تفاوت دارد و در همه جا یکسان نیست و آنچه شارع برای فرد ساکنِ یک منطقه حجّت قرار داده، قابلیّت رؤیت هلال با عین مجرده در همان محل یا جاهایی است که اگر هلال در آنها دیده شود (اگر موانع جوّی مانند ابر یا غبار وجود نداشته باشد)، در محل سکونت آن شخص هم مشاهده می گردد؛ یعنی #اتحاد_افق شرط می باشد.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ آیت الله سید احمد #مددی حفظه الله :
🔸 در #کوفه روات زیاد بودند ؛ مثلاً حسن بن علی بن وشاء می گوید :
فإني أدركت في هذا المسجد تسعمائة شيخ كل يقول حدثني جعفر بن محمد : من در مسجد کوفه به 900 شیخ را دیدم که همه میگفتند : حدثنی جعفر بن محمد.
🔹 وقتی در کوفه این عدد سنگین هست ، خواه ناخواه احادیث با هم مقارنه میشود ، مباحثه میشود که چه کسی این را نقل کرده است ، معارضاتش بررسی میشود و نقادی میشود .
🔸 ازاین رو حدیث کوفه یک خوبی دارد و یک بدی ؛
بدیاش این است که بیشترین #تعارض در حدیث کوفه است ؛ چون کوفیها زیاد بودند ، تعارض هم زیاد بود اما حدیث بصره تعارض کم دارد.
و خوبی حدیث کوفه این است که نقی تر است؛ چون کاملا نقادی و تصحیح و تنقیح شده است، اما حدیث #بصره چون کم بودند چنین نیست .
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ ویژگیهای حدیث بصره
☑️ آیت الله سید احمد #مددی حفظه الله:
🔹 چون در بصره اکثریت با #اهل_سنت بود و اصولاً شیعه کم بودند چه برسد به روات شیعه. (مثلا معروف است که امام به #فضیل_بن_یسار که از بزرگان بصره و ثقه می باشد، فرمودند: "کیف تری اقبال الناس علی هذا الأمر" مردم نسبت به تشیع و امامت و ولایت چگونه هستند؟فضیل پاسخ میدهد: خیلی اقبال نیست. امام میفرماید: علیک بالأحداث.
این حدیث ناظر به وضع شیعه در بصره است.
🔸 وضعیت #مکه هم مثل #بصره بوده است. اصولاً در بصره شیعیان به دلایل مختلفی که الآن نمیخواهیم متعرض آن شویم در بصره کمتر بودند. خصلت اساسی میراث اهل بصره این است که به علت قلت شیعه و قلت ناقلین آثار، آثار آن نقادی نمیشد.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج اصول آیت الله #مددی 1398/1/18
🔸 در حدیث بصره ما ثقات و اجلا داریم که از همه شان اجل شاناً #فضیل_بن_یسار است.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ درس خارج فقه آیت الله سید احمد #مددی
۲۶ مهر ۸۸
🔸 همزمان با #کوفه در سالهای ۱۲۰ و ۱۳۰ در #بصره هم رواتی وجود داشتند؛ مثل #فضیل_بن_یسار و #مسمع_بن_عبدالملک.
🔹 البته چون روایت بصره کمتر بودند، تعارضها هم کمتر بود.
#رجال
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال(۲۸)
☑️ استدلال به آیه "يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ" و بررسی آن (۱)
🔹 در پستِ "رویت هلال" شماره (۲) و (۲۶) استدلالِ دوتن از مراجعِ عالی قدر (آیات عظام #سیستانی و #شبیری_زنجانی) برای اثبات رویت با عینِ مجرده را ذکر نمودیم.
❎ نقد و بررسی:
🔸 سخن این بزرگواران با شان نزول آیه و قول مفسران سازگار نیست. زیرا آیه در مقام بیان مبدأ ماه نیست که بخواهیم به آن استناد نماییم.
🔹 در آیه آمده است که از "اهله" از تو سوال می نمایند ، اما سوالشان چیست؟ آیا مرادشان اول ماه قمری است؟ در آیه سوالشان نیامده است. برای فهم سوالشان دو راه داریم:
1⃣ سوال را از شأن نزول بفهمیم.
2⃣ از روی جواب بفهمیم.
✅ راه اول : شأن نزول
🔸 اگر به شأن نزولِ آیه دقت کنیم، بدین نحو است که عده ای نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می آیند و از تغییراتی که در هلال ایجاد می شود سوال می کنند نه از خصوص هلال.
✔️ لذا فرمایش این دو بزرگوار با شأن نزول آیه سازگار نیست.
✅ راه دوم : از روی جواب:
🔹در جواب آن ها گفته شده :"قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ".
"میقات و وقت" پاره ای از زمان است که انسان اعمال خود را در آن انجام می دهد.
🔸 هلال، یک وضعیت از ماه است و لذا نمی تواند ظرف زمان باشد.
❓پس چطور اهله مواقیت للناس است؟
🔹 لذا عده ای "توسعه معنایی" در مورد "اهله" قائل شده اند و مقصود از "اهله" تغییراتی است که در ماه اتفاق می افتد مثلا ماه بزرگ تر می شود، کوچک تر می شود و...(و مثل خورشید نیست که ثابت باشد).
🔸 لذا در جوابشان پیامبر اکرم فرموده است که علت آن این است که ما اعمالمان را مطابق با این تغییرات انجام می دهیم، مثلا در ماه رمضان روزه بگیریم، در ذی الحجه به حج برویم، در "اشهر حرم" قتال نکنیم و ...
وگرنه اگر ماه تغییر نمی کرد و ثابت بود، نمی توانستیم "مواقیت" داشته باشیم!
✔️ پس سوال این شد:
يَسْئَلُونَکَ عَن تغییرِ الْأَهِلَّةِ
☑️ پس اصلاً پرسش راجع به هلال ماه جدید نیست که این بزرگواران(حفظهما الله) بحث کنند که "للناس" برای عموم است و ...!
🔸 پس آیه در مقام بیان این مطالب نمی باشد!
اقوال برخی مفسرین را جدا کرده ام و در پست بعدی تقدیم می نمایم ⬇️⬇️⬇️
#فقه
@Nardebane_feghahat
اقوال مفسرین پیرامون آیه.pdf
373K
✳️ #رؤیت_هلال(۲۹)
✔️ اقوال برخی مفسرین پیرامون آیه
شریفه : "يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَواقِيتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَجِّ"
🔸 اما آیت الله #سیستانی و آیت الله #شبیری_زنجانی (حفظهما الله) آیه را جور دیگری تبیین کرده اند که در شماره 2 و 26 از پست های رؤیت هلال گذشت.
✅ باید گفت : حتی اگر این مراجع بزرگوار اقوال مفسرین و شان نزول آیه را نپذیرند، باز هم باید معتقد باشند که آنچه فرموده اند صرفاً یک احتمال است و این اقوال مفسرین هم احتمالی دیگر. و اذا جاء الاحتمال بطل الاستدلال.
لذا نمی توانند به این آیه شریفه استناد نمایند.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال (۳۰)
☑️ استدلال به آیه "يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ" و بررسی آن(۲)
🔸 گذشت که آیت عظام #سیستانی و #شبیری_زنجانی معتقد شده بودند که: "للناس" در آیه شریفه به این معناست که این هلال ها یک راه عمومی برای تشخیص ماه جدید است و از طریق آن عموم مردم بودن می توانند ماه قمری بعدی را شناسایی کنند.
🔸 راه عمومی بودن، منافاتی با این ندارد که عده ای از متخصصین، پس از مشاهده هلال، آن را به عموم مردم گزارش بدهند.
🔹 در صورتِ فوق هم "للناس" است ؛ گاهی "للناس" به صورت مستقیم و گاهی به صورت غیر مستقیم.
گاهی با چشم مسلح گاهی با چشم غیر مسلح.
@Nardebane_feghahat
✳️ #کتاب_الطلاق (۱)
1⃣ تعریف طلاق:
و هو اِزالةُ قیدِ النِّکاحِ بغیرِ عوضٍ بصیغةِ «طالق».
2⃣ صیغه طلاق: اَنتِ طالق یا زوجتی طالق.
3⃣ طلاق ایقاع هست و نیاز به قبول از طرف زن ندارد.
#فقه
#طلاق
@Nardebane_feghahat
✳️ متسالم عليها است که #علم_اجمالی در تنجّز مثل #علم_تفصيلی است ، البته در اين ميان ده نفر مخالف وجود دارد که #ميرزای_قمی در قوانين الاصول و محقق #نراقی در #مستند_الشيعة از جمله مخالفين هستند و در تقريرات منسوب به #ميرزای_شيرازی نيز همين مطلب آمده است.
#اصول
@Nardebane_feghahat
بسمه تعالی.
در کانال (نردبان فقاهت) در صدد هستیم دروس خارج فقها، و مسائل حوزوی از قبیل ادبیات، فقه، اصول، رجال و... را مورد کنکاش و بررسی قرار دهیم.
دوستانِ طلبه خود را به این کانال دعوت نمایید.
ایتا :
@Nardebane_feghahat
تلگرام :
t.me/Nardebane_feghahat
✍ رضاحسينی
20 اردیبهشت 1399