به نام خدا #یادداشت #دین #فرهنگ_شهروندی #اقتصاد موضوع: ثروتمندان و ابرثروتمندان اللهم أغن کل فقیر خدایا! تمام فقیران و مستمندان را بی‌نیاز کن. بارها و بارها در ماه‌های رمضان سال‌های گذشته و امسال، این دعا را خوانده و از خدا خواسته‌ایم فقیران و مستمندان جامعه را بی‌نیاز کند؛ اما همان گونه که پیش‌تر هم گفتیم، اسلام دین حرکت و پویایی و پیشرفت است؛ نه دین سکون و جمود و عقبگرد. بنابراین برای به اجابت رسیدن این دعا و برآورده شده این خواسته، فقط بلند کردن دست و از خدا خواستن، کافی نیست؛ باید تلاش کرد، کار کرد، هزینه کرد، زحمت کشید و به قول قرآن، «جهاد» کرد تا این دعا، مستجاب شود. یکی از کارهایی که می‌توان انجام داد، اختصاص بخشی از درآمد هر شخص برای کمک به نیازمندان جامعه است که نمی‌توانند کار کنند و درآمدی داشته باشند و در اصطلاح، از کارافتاده یا ناتوان یا سالخورده یا بی‌کس یا ... هستند؛ در قرآن کریم، یکی از صفات نمازگزاران، چنین ذکر شده است: وَٱلَّذِينَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ مَّعۡلُومٌ لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ (سوره‌ی معارج، آیات 24 و 25): کسانی که در اموال آنها، حقی معین و مشخص برای درخواست‌کننده و محروم (از معیشت و ثروت) است. همچنین در قرآن کریم، نمازگزارانی که نه خودشان به دیگران کمک می‌کنند و نه اجازه‌ می‌دهند دیگران کمک کنند، با «وای بر نمازگزاران» خطاب شده‌اند: فَوَيۡلٌ لِّلۡمُصَلِّينَ ٱلَّذِينَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ ٱلَّذِينَ هُمۡ يُرَآءُونَ وَيَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ(سوره‌ی ماعون، آیات 4 تا 7) یکی دیگر از کارهایی که نه افراد معمولی، بلکه افراد ثروتمند و دارا بتنهایی یا دست کم گروهی از افراد متوسط جامعه با هم باید انجام دهند، فراهم کردن اسباب اشتغال و کار برای افراد ضعیف‌تر جامعه است که می‌توانند کار کنند، اما برای آنها کار وجود ندارد. اگر دارایی ثروتمندان و پولدارهای جامعه بجای گردش در بازار دلالی و سوداگری و خرید و فروش طلا و ارز و زمین و مسکن، برای ایجاد کارخانه و کارگاه و دامداری و کشاورزی صنعتی و گلخانه(در صورت وجود آب!) و صنایع دستی و خیلی چیزهای دیگر صرف شود، ممکن است کمتر از دلالی سود کنند؛ ولی در عوض، بخشی از جامعه که کار ندارند، با همین اشتغال ایجاد شده، صاحب کار و درآمد خواهند شد و وقت خود را برای کار صرف خواهند کرد؛ وقتی که اگر برای کار صرف نشود، ممکن است صرف امور دیگری شود که یا برای جامعه مفید نیست یا گاه پر از زیان و ضرر است؛ کارهایی شبیه خیابان‌گردی، دزدی، اعتیاد و .... وقتی برای افراد جامعه کار ایجاد شود، اسباب ازدواج هم برای جوانان فراهم خواهد شد و در نتیجه، آمار فساد و فحشا و روابط نامشروع و در پی آن، فسادهای دیگر، کاهش خواهد یافت و درنتیجه جامعه‌ی امن‌تری خواهیم داشت؛ امنیتی که هر کس ثروت بیشتری دارد، به آن بیشتر محتاج است. افراد شاغل هم، بیقین، دعاگو و ممنون صاحبان کار و شغل خواهند بود و این دعاگویی، هم برای صاحبان ثروت، نامی نیک به جا خواهد گذاشت و هم، آخرت آنان را آباد خواهد کرد. اما ثروتی که در راه سوداگری و گران کردن قیمت زمین و مسکن و ارز و طلا و ... صرف شود، جز آه و نفرین ضعفای جامعه، چیز دیگری در پی نخواهد داشت. دقت کنیم که در قرآن کریم، انبار کردن طلا و نقره و درواقع خارج کردن ثروت از دایره‌ی اقتصاد و تولید، بشدت توبیخ و تقبیح شده است: وَٱلَّذِينَ يَكۡنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَٱلۡفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ يَوۡمَ يُحۡمَىٰ عَلَيۡهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكۡوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمۡ وَجُنُوبُهُمۡ وَظُهُورُهُمۡۖ هَٰذَا مَا كَنَزۡتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡنِزُونَ (سوره‌ی توبه، بخشی از آیه‌ی 34 و آیه‌ی 35): و کسانی که طلا و نقره را به صورت گنجینه‌ها انبار کرده، در راه خدا آنها را خرج نمی‌کنند، آنان را به عذابی دردناک مژده ده؛ روزی که آن گنج‌های طلا و نقره را در آتش جهنم ذوب کنند و پیشانی‌ها و پهلوها و پشت‌هایشان را با آن داغ بگذارند؛ این، همان چیزی است که برای خود می‌انباشتید؛ پس آنچه را انبار می‌کردید، بچشید! همواره معتقد بوده‌ام که جامعه به ثروتمندان بزرگ نیاز دارد؛ اما نه برای بورس‌بازی و دلالی و سوداگری؛ بلکه برای ایجاد کار و تولید و اشتغال و کمک به افراد نیازمند. امیدوارم که در پی هر دعا و خواسته‌ای که از خداوند داریم، حرکتی هم داشته باشیم تا این خواسته، اجابت شود. #محمدحسین_یزدانی_بخش انتقاد، نظرات، پیشنهادها: https://eitaa.com/yazdanibakhsh سایر یادداشت‌ها: https://eitaa.com/aghamoalem