🟢اخلاق و سلوک استادی
🔸شاگردپروری
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸از مهمترین شؤون معلمی «شاگردپروری» است. یک معلم و استاد طراز کسی است که همه وجود خود را وقف پرورش علمی و عملی نیروهای کارآمد برای اسلام و انقلاب و کشور کند.
🔹یک «استاد مربی» در برخورد با شاگردان خود چنان رفتار میکند که هر کدام خود را نزدیکترین و محبوبترین شاگرد نزد او دانسته و او را محرم اسرار خود و کلید راهگشای مشکلات خود میدانند.
🔸رحمت و رضوان الهی بر #علامه_مصباح باد که الگویی کامل در شاگردپروری بود. او حتی تا واپسین ماههای حیات مبارک خود، به احترام، تمام قد جلو شاگردان خود میایستاد. با آنان در موضوعات مختلف جلسات مشورتی میگرفت. بیتکلف و بدون نیاز به هیچ ترتیب و آدابی با شاگردان خود بر سر یک سفره مینشست. خوبیهای آنان را برجسته میکرد. بدیهایشان را نادیده میگرفت و هرگز هیچ کدام از آنان را در میان جمع تحقیر یا تخفیف نمیکرد. او به راستی «معلم خیر» بود.
#دانشگاه
#استاد
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢به هر جا كه دانش رود مرز ماست (مرجعیت علمی)
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸«علم» و «فناوری» اموری بیوطناند؛ متعلق به هیچ قوم و ملتی نیستند؛ به همین دلیل ضرورت علمآموزی در اسلام، ضرورتی مطلق است؛ يعني نه «قيد افرادي» دارد و نه «قيد زماني» و نه «قيد مکاني» و نه هيچ قيد و محدوديت ديگري.
حديث بسيار مشهور و معروف #پيامبر_اکرم(ص) که فرمود: «طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِم؛ علمآموزي بر هر مسلماني واجب است»، اختصاص داشتن تحصيل علم به طبقه يا صنف يا جنس خاصي را رد کرده، آن را جزو واجبات عمومي همة مسلمانان بر ميشمارد.
همچنین حدیث: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ مِنَ الْمَهْدِ إِلَى اللَّحْد؛ زگهواره تا گور دانش بجوي»، محدوديت زماني را براي تحصيل علم از ميان بر ميدارد.
بر اساس حديث «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّين؛ در جستجوی دانش باشید؛ هر چند که در چين باشد» دانسته ميشود که طلب علم، وظيفهاي است که، از نظر اسلام، جا و مکان خاصي نميشناسد.
و احاديثي مانند «الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَلْيَطْلُبْهَا وَ لَوْ فِي أَيْدِي أَهْلِ الشَّر؛ حکمت گمشدة مؤمن است پس آن را فرا میگیرد هر چند در دست منافق باشد.» و «الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَخُذِ الْحِكْمَةَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاق؛ حکمت گمشدة مؤمن است پس آن را فراگيريد هر چند در دست منافق باشد» محدوديت از حيث معلم را نفي ميکند.
🔻جهانگشایی علمی،
اولاً، بسیار کمهزینهتر از جهانگشایی نظامی است؛
ثانیاً، با روی گشاده از سوی اقوام و ملتهای مختلف پذیرفته میشود؛
ثالثاً، ماندگار و دائمی است؛
رابعاً، نفوذ در ذهن و ضمیر است و نه تصرف سرزمین؛
و خامساً، این نوع کشورگشایی، کاری روا و صواب است؛ منشأ خدمت و هدایت و سعادت جامعه میشود (البته مشروط به آنکه علوم مورد نظر چنین نوع جهتگیری ای داشته باشند)
كزين گونه كشور گشايي رواست
به هر جا كه دانش رود مرز ماست
#مرجعیت_علمی
#دانشگاه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢علم نافع، علم مولد و جامعه دانشبنیان
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸در روایات و ادعیه اسلامی تأکید ویژهای بر «علم نافع» شده است. #امیرمؤمنان خطاب به فرزندشان امام حسن علیهما السلام میفرمایند:
وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِي عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ؛ در دانشی که سود ندارد، خیری نیست.
مسأله علم نافع در نظام ارزشی اسلام تا آنجا اهمیت دارد که از دعاهای همیشگی #پیامبر_اکرم(ص) در تعقیبات نماز این بود که: اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَع؛ پروردگارا از علمی که سود نداشته باشد به تو پناه میبرم»
🔻از اینجا دانسته میشود که هر دانشی لزوماً «خوب» نیست؛ علم ذاتاً ارزشمند نیست؛ علمی که برای فرد یا جامعه اسلامی ضرر داشته باشد و یا حتی نفعی در پی نداشته باشد، در نظام ارزشی اسلامی، «فاقد ارزش» و حتی ممکن است «ضدارزش» باشد.
🔹علم نافع، یعنی علمی که برای فرد یا جامعه اسلامی سودمند باشد. علمی که جامعه را عالمتر و آگاهتر کند؛ علمی است که صرفاً در ذهن و ضمیر عالم باقی نماند یا در لابلای کتابها و کتابخانهها دفن نشود. توضیح آنکه یک علم ممکن است برای فردی خاص، نافع باشد، اما زمانی میتواند برای جامعه نافع باشد که سطح دانش و هنر و صنعت مردم را هم بالاتر بیاورد؛ یعنی علمی در خدمت شکلدهی به یک «جامعه دانشبنیان» باشد.
🔸به تعبیر دیگر، ممکن است تکتک آحاد مردم، عالم و دانشمند باشند، اما «جامعه»، جامعهای «دانشمند و دانشبنیان» نباشد. و این در جایی است که دانشهای افراد دانشهایی مولد نباشد، میزان دانش جامعه زمانی بالاتر میرود که دانش تکتک دانشمندان به درستی در میان سایر افراد جامعه توزیع شده باشد و این جز با کاربست دانش در جامعه و صنعت ناشدنی است. «کاربست دانش» موجب میشود دانشی که علیالقاعده در اختیار تعداد قلیلی از افراد است، در اختیار جمع کثیری قرار گیرد. کاربرد دانش موجب میشود «جامعه» دانشمندتر و عالمتر شود.
🔻اما باید توجه داشت که دانش وقتی در محصول، نمایان میشود که افرادی باشند که توانایی کاربردیسازی آن را داشته باشند.
🔹براساس پایگاه استنادی WOS رتبه علمی ایران در سال ۲۰۲۱، ۱۷ بوده است اما رتبه تولید «علم فناورانه» ۲۷ بوده است. یعنی ما ده پله در تولید علوم فناورانه، و علوم و دانشهای کاربردی نسبت به تولید علوم محض، عقب هستیم. این نسبت معالاسف در حوزه علوم انسانی بسیار نگرانکنندهتر است. و این نشان میدهد که ما باید سرمایهگذاری بیشتری در حوزه دانشهای کاربردی یا کاربست دانش داشته باشیم.
#علم_نافع
#علم_مولد
#کاربرد_علم
#دانشگاه
#پژوهش
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢اولویتهای علوم انسانی اسلامی در نقشه جامع علمی کشور
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#نقشه_جامع_علمی کشور در اواخر دهه هشتاد طی جلسات متعددی (۱۶ جلسه) در شورای عالی انقلاب فرهنگی در اواخر سال ۱۳۸۹ به تصویب رسید و برای اجرا ابلاغ شد. در این نقشه وضعیت مطلوب علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران در افق سال ۱۴۰۴ ترسیم شده است. اولویتهای حوزههای مختلف علمی و فناوری در سه سطح الف، ب و ج ترسیم شده است. پاسخ به این سؤال که در ماههای آخر افق ترسیم شده در این نقشه، تا چه میزان در دستیابی به اهداف آن موفق بودهایم، نیازمند بررسی دقیق و مستند است.
در عین حال معتقدم اولویتهای علمی ترسیم شده در این نقشه دست کم در حوزه #علوم_انسانی و معارف اسلامی هنوز هم (که در پایان این برنامه هستیم) از حالت اولویت خارج نشدهاند! و تا رسیدن به نقطه رضایتبخشی در این موضوعات فاصله بسیار زیادی داریم.
🔻اولویتهای الف ترسیم شده در نقشه جامع علمی در حوزه «علوم انسانی و معارف اسلامی» عبارتند از:
1.مطالعات قـرآن و حـديث؛
2.كـلام اسـلامی؛
3.فقـه تخصصی؛
4.اقتصاد، جامعهشناسی، علوم سیاسی، حقوق، روانشناسی، علوم تربیتی و مدیریت مبتنی بر مبانی اسلامی؛
5.فلسفههای مضـاف متكی بر حكمت اسـلامی؛
6.فلسـفه ولايـت و امامـت؛
7.اخـلاق كاربردی و حرفهای اسـلامی؛
8.سیاستگذاری و مدیریت علم، فناوری و فرهنگ؛
9.زبان فارسی در مقام زبان علم
🔻و اولویتهای ب نیز عبارتند از:
1.اخلاق اسلامی و مطالعات بینرشتهای آن؛
2.الهيـأت؛
3.عرفـان اســلامی؛
4.فلســفه؛
5.غــربشناســی انتقــادی؛
6.كــارآفر ينی و مهارتافزایی؛
7.تاریخ اسلام و ایران و انقلاب اسلامی؛
8.مطالعـات زنان و خانواده مبتنی بر مبانی اسلامی؛
9.تاریخ علم (با رویکرد تاریخ اسلام و ایران)
10.جغرافیای سیاسی
🔸هر چند در ده سال گذشته فعالیتهای خوبی در تکتک این موضوعات صورت گرفته است؛ اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار زیادی داریم. اساساً در برخی از این موضوعات، نه در حوزههای علمیه و نه در دانشگاهها، هیچ اقدام قابل ذکری انجام نگرفته است!
🔹معتقدم اهمیت نظارت بر حسن اجرای آییننامهها و اسناد بالادستی در همه حوزهها به ویژه حوزه علم و فناوری، به مراتب بیشتر از اهمیت تدوین و تصویب آنها است.
#حوزه_علمیه
#دانشگاه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢رئيس جمهور و اسناد بالادستی
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸علیرغم همه دروغپراکنیهای دشمنان، حقیقت آن است که روش حکمرانی در جمهوری اسلامی و نظام مردمسالاری دینی، یکی از کاملترین و جامعترین روشهای «حکمرانی مردمی» بوده و هست.
دو روش عمده حکمرانی در طول ۴۶ سال گذشته که در حکمرانی اسلامی مورد توجه بوده است عبارتند از:
یک. «بهرهگیری از خِرد و تجربهی جمعی»
دو. «به کار گرفتن فکرها و زبانها و بازوهای کارآمد و گامهای استوار آحاد مردم».
🔹یکی از نتایج و محصولات این نوع حکمرانی، تهیه، تدوین و تصویب اسناد بالادستی فراوانی برای بخشهای مختلف حاکمیت بوده است. تهیه این اسناد محصول کارهای سنگین و طاقتفرسای جمعی و بهرهگیری از «خرد نخبگانی» با لحاظ اقتضائات مکانی و زمانی و با نگاه به افق متعالی انقلاب اسلامی یعنی فردسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی اسلامی بوده است. اسنادی مثل
1.سند چشمانداز،
2.بیانیه گام دوم انقلاب،
3.سند دانشگاه اسلامی،
4.نقشه جامع علمی کشور،
5.سند آمایش سرزمینی همراه با برشهای استانی آن،
6.قوانین برنامههای پنجساله توسعه (الان قانون برنامه هفتم)
7.سند تحول بنیادین آموزش و پرورش،
8.سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در بخشهای مختلف جمعیت، خانواده، محیط زیست، منابع طبیعی، منابع آب، کشاورزی، توسعه دریامحور، حمل و نقل، بهداشت و درمان، سلامت، امنیت غذایی، علم و فناوری، مسکن و شهرسازی، پدافند غیرعامل، اصلاح الگوی مصرف، معدن، انرژی، نظام اداری، امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات (افتا)، ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران و دهها سند بالادستی دیگر،
🔻بر این اساس رئيس جمهور در جمهوری اسلامی، نمیتواند خودسرانه، دگم و فارغ از مجموعه گرانسنگ اسناد بالادستی نظام عمل کند. او نه تنها باید این اسناد را قبول داشته باشد؛ بلکه باید خود را ملزم به اجرای آنها بداند؛ او باید بداند که «رئیس قوه مجریه» است و نه نظریهپرداز سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و علمی و .... اگر غیر از این باشد بدون شک، حاصل دوران ریاست جمهوری او چیزی جز اختلاف و انشقاق و ناکارآمدی و عقبماندگی و محرومیت و اتلاف منابع و هدررفت سرمایههای مادی و معنوی نخواهد بود.
#سند
#انتخابات
#دانشگاه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🔸گنج بینظیر «گیاهان دارویی»
✍️ احمدحسین شریفی
🔹بیش از ۸۵۰۰ گونه گیاهی در کشور وجود دارد که حدود ۲۷۰۰ گونه آن در حوزه #گیاهان_دارویی (Herbal plants) هستند که بعضاً به صورت انحصاری فقط در ایران وجود دارند.
🔸در نقشه جامع علمی کشور نیز موضوع «گیاهان دارویی» جزء اولویت الف قرار گرفته است. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سال ۱۳۹۲ سند ملی گیاهان دارویی را تصویب کرد.
🔻 متعاقباً کارهای خوب و امیدبخشی در این زمینه انجام گرفت؛ دانشکدههای تخصصی در برخی دانشگاههای کشور تأسیس شد؛ و ...
اما هرگز در اندازه ظرفیتها نبود. اگر در سالهای گذشته فعالیتهای آموزشی و پژوهشی و تحقیقاتی و فناورانه متمرکزی در این باره انجام میگرفت، تاکنون
✔️هم دانش پیشبرندهای در این زمینه تولید شده بود،
✔️هم بسیاری از منابع اصیل روایی و حدیثی ناظر به این موضوعات مورد مداقه اجتهادی قرار گرفته بود،
✔️هم وابستگی به داروهای شیمیایی که حاوی آسیبهای بیشمارند، کاهش یافته بود،
✔️ هم صدها هزار اشتغال پایدار و دانشبنیان ایجاد شده بود،
✔️هم شاهد ارزآوری بسیار بالایی از طریق صادرات داروهای گیاهی بودیم،
✔️هم در دانش پزشکی شاهد پیشرفتهای ناظر به ظرفیتها و توانمندیهای داخلی بودیم،
✔️و هم مرجعیت علمی در این حوزه را در جهان کسب کرده بودیم.
🔸البته ناامید نیستیم، اقدامات خوبی در دولت سیزدهم شروع شد و مطمئن هستیم دیر یا زود این ظرفیت بینظیر و این گنج خدادادی در خدمت سلامت و اقتصاد و پیشرفت کشور قرار خواهد گرفت.
#طب
#دانشگاه
#نقشه_علمی
@Ahmadhoseisharifi
🌹
🟡اهداف کمی ارتقاء نظام علمی کشور در افق ۱۴۰۸
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹رشد علمی، پژوهشی و فناوری جمهوری اسلامی به ویژه در دو دهه اخیر، رشدی معجزهگون بوده است؛ در حال حاضر رتبه پانزدهم دنیا در تولید علم را داریم. اما تداوم این رشد، نیازمند جهاد مستمر علمی و پژوهشی و فناوری است.
🔸در جدول بالا اهداف کمی سنجههای عملکردی ارتقاء نظام علمی، فناوری و پژوهشی کشور در برنامه هفتم توسعه را ملاحظه میکنید. تحقق این اهداف بدون کار جهادی و بدون دور نگهداشتن مدیریت آموزش عالی از التهابات حزبی و تسویهحسابهای جناحی، ممکن نیست.
🔻فراموش نکنیم که رقبای جهانی و منطقهای ما نیز با سرمایهگذاریهای فراوان به سرعت در حال پیشرفت هستند. حتی حفظ رتبه و جایگاه فعلی هم نیازمند تدبیر خردمندانه و همهجانبه در مدیریت آموزش عالی است چه رسد به ارتقاء این جایگاه!
#دانشگاه
#پژوهش
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢برنامه هفتم توسعه و آموزشهای کاربردی و مهارتمحور
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸در تبصره ۲ ماده ۹۵ برنامه هفتم توسعه چنین میخوانیم:
«وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رشتههای غیربالینی، موظفند در هر یک از مقاطع تحصیلی در رشتههای ممکن در کنار دروس نظری، دروس عملی و مهارتی را نیز پیشبینی و ارائه نمایند به گونهای که پس از فراغت از تحصیل در رشته مذکور، دانشآموخته دانشگاهی حداقل در یک حوزه تخصصی دارای مهارتهای کاربردی مورد نیاز کشور باشد. دستگاههای اجرایی موظفند مشارکت لازم را برای اجرای دروس عملی در دستگاه اجرایی خود به عمل آورند.»
♦️به نظر میرسد این بند از #برنامه_هفتم، از طرفی مطالبهای قانونی و انتظاری اجتماعی از دانشگاهها، پژوهشگاهها و مراکز علمی کشور مبنی بر حرکت به سوی «علم نافع» و «کاربردیسازی دانش» ایجاد کرده است و از طرف دیگر فرصتی بیسابقه در اختیار مدیران، استادان و دغدغهمندان آموزش و پژوهش کشور، به ویژه در رشتههای علوم انسانی و اسلامی، قرار داده است که سودمندی و کارآمدی خود را برای ارتقاء و پیشرفت و تعالی جامعه نشان دهند.
#دانشگاه
#پژوهش
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🔴نگرانیها درباره جایگاه علمی ایران؛
🔸مسؤولیت دشوار وزیر علوم
✍️احمدحسین شریفی
🔹در رتبهبندی شانگهای که از مهمترین و معتبرترین نظامهای رتبهبندی دانشگاهها است تعداد ۹ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در میان ۱۰۰۰ دانشگاه برتر دنیا حضور یافتهاند. [یعنی نسبت به سال گذشته (۲۰۲۳) یک دانشگاه کمتر شده است] این در حالی است که ۱۰ دانشگاه از ترکیه و ۱۲ دانشگاه از عربستان سعودی حضور داشتهاند! (یعنی ما به رتبه سوم منطقه تنزل کردهایم و عربستان جایگاه نخست را از آن خود کرده است.)
توجه داشته باشیم که برترین رتبه دانشگاههای ایران مربوط به دانشگاه تهران بوده است که بین ۴۰۱ تا ۵۰۰ قرار گرفته است این در حالی است که دانشگاه King Saud از عربستان سعودی با رتبهی 90 در جایگاه اول دانشگاههای کشورهای اسلامی قرار دارد، و دانشگاه قاهره (Cairo University ) از مصر با رتبه 400-301 رتبه دوم را در میان دانشگاههای جهان اسلام به دست آورده است.
🔹نکته قابل تأمل این است که از ۹ دانشگاه ایرانی، سه دانشگاه علوم پزشکی (تهران، ایران، شهید بهشتی) و سه دانشگاه صنعتی (شریف، امیرکبیر و علم و صنعت ایران) و تنها سه دانشگاه جامع (تهران، تربیت مدرس و تبریز) حضور داشتند.
🔸در رتبهبندی شانگهای تنها آن دسته از دانشگاههایی مورد ارزیابی قرار میگیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان فیلدز مدال، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. همچنین دانشگاههایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل میشوند.
🔻«کیفیت آموزش»، «کیفیت اعضای هیئت علمی»، «برونداد پژوهشی» و «عملکرد سرانه»، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبهبندی شانگهای است که توسط شش شاخص زیر ارزیابی میشوند:
۱. تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال؛
۲.تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال؛
۳. تعداد محققان پر استناد؛
۴. تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس؛
۵. تعداد مقالات نمایه شده در نمایه نامههای توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی؛
۶. و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
🔻متأسفانه همه شاخصهای بینالمللی در چند سال اخیر نشان از افول جایگاه علمی برتر ایران در جهان اسلام دارد. برای بازپسگیری جایگاه از دست رفته و جای گرفتن در میان برترینهای دنیا نیاز به اقدامات جهادی در زمینههای مختلف داریم. از آن جمله:
۱. تأمین زیرساختهای تحقیقاتی، و به روزرسانی آزمایشگاههای تحقیقاتی؛
۲. تغییر رویکردها در جذب هیأت علمی؛ (سن ۴۵ سال برای جذب هیأت علمی آن هم با حداقل فعالیتهای پژوهشی و فناورانه، یک فاجعه علمی است. معتقدم حداکثر سن برای هیئت علمی شدن باید ۳۰ سال باشد)
۳. اصلاح نگرشها نسبت به وظایف هیأت علمی؛
۴. اجرای دقیق و بدون تبعیض و بدون مسامحه قوانین و آییننامههای بالادستی (آییننامههای استخدامی، ارتقاء و ترفیع اعضای هیئت علمی). به عنوان مثال، طبق آییننامههای مزبور در همه دانشگاهها، هیئت علمی باید ۱۶۰ ساعت در خدمت فعالیتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه باشد، اما معتقدم هیچ یک از دانشگاههای دولتی در ایران به این قانون عمل نمیکنند. و کمتر کسی هم جرئت و توان اجرای آنها را دارد. چون مثل شنا کردن در جهت خلاف جریان آب است و بدون نظارت و پیگیری و جدیت مسؤولان ارشد وزارت عتف و سازمانهای نظارتی امکان اجرای آن وجود ندارد.
#دانشگاه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
هدایت شده از احمدحسین شریفی
🟢اولویتهای علوم انسانی اسلامی در نقشه جامع علمی کشور
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#نقشه_جامع_علمی کشور در اواخر دهه هشتاد طی جلسات متعددی (۱۶ جلسه) در شورای عالی انقلاب فرهنگی در اواخر سال ۱۳۸۹ به تصویب رسید و برای اجرا ابلاغ شد. در این نقشه وضعیت مطلوب علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران در افق سال ۱۴۰۴ ترسیم شده است. اولویتهای حوزههای مختلف علمی و فناوری در سه سطح الف، ب و ج ترسیم شده است. پاسخ به این سؤال که در ماههای آخر افق ترسیم شده در این نقشه، تا چه میزان در دستیابی به اهداف آن موفق بودهایم، نیازمند بررسی دقیق و مستند است.
در عین حال معتقدم اولویتهای علمی ترسیم شده در این نقشه دست کم در حوزه #علوم_انسانی و معارف اسلامی هنوز هم (که در پایان این برنامه هستیم) از حالت اولویت خارج نشدهاند! و تا رسیدن به نقطه رضایتبخشی در این موضوعات فاصله بسیار زیادی داریم.
🔻اولویتهای الف ترسیم شده در نقشه جامع علمی در حوزه «علوم انسانی و معارف اسلامی» عبارتند از:
1.مطالعات قـرآن و حـديث؛
2.كـلام اسـلامی؛
3.فقـه تخصصی؛
4.اقتصاد، جامعهشناسی، علوم سیاسی، حقوق، روانشناسی، علوم تربیتی و مدیریت مبتنی بر مبانی اسلامی؛
5.فلسفههای مضـاف متكی بر حكمت اسـلامی؛
6.فلسـفه ولايـت و امامـت؛
7.اخـلاق كاربردی و حرفهای اسـلامی؛
8.سیاستگذاری و مدیریت علم، فناوری و فرهنگ؛
9.زبان فارسی در مقام زبان علم
🔻و اولویتهای ب نیز عبارتند از:
1.اخلاق اسلامی و مطالعات بینرشتهای آن؛
2.الهيـأت؛
3.عرفـان اســلامی؛
4.فلســفه؛
5.غــربشناســی انتقــادی؛
6.كــارآفر ينی و مهارتافزایی؛
7.تاریخ اسلام و ایران و انقلاب اسلامی؛
8.مطالعـات زنان و خانواده مبتنی بر مبانی اسلامی؛
9.تاریخ علم (با رویکرد تاریخ اسلام و ایران)
10.جغرافیای سیاسی
🔸هر چند در ده سال گذشته فعالیتهای خوبی در تکتک این موضوعات صورت گرفته است؛ اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار زیادی داریم. اساساً در برخی از این موضوعات، نه در حوزههای علمیه و نه در دانشگاهها، هیچ اقدام قابل ذکری انجام نگرفته است!
🔹معتقدم اهمیت نظارت بر حسن اجرای آییننامهها و اسناد بالادستی در همه حوزهها به ویژه حوزه علم و فناوری، به مراتب بیشتر از اهمیت تدوین و تصویب آنها است.
#حوزه_علمیه
#دانشگاه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢حال ناخوش علوم انسانی در کشور
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸این بنده نقدهای فراوانی به محتوای علوم انسانی غربی و ناکارآمدی آنها داشته و دارم. و با تمام وجود معتقدم علوم انسانی غربی نه تنها با مبانی فکری ما و فرهنگ اسلامی ایرانی ما ناسازگارند؛ و نه تنها گرهی از کار ما نمیگشایند بلکه گرههای فراوانی هم در کار ما میاندازند. اساساً دستگاه مفهومی و نظری این علوم با فکر و فرهنگ ما بیگانه است. به همین دلیل، توان توصیف و تفسیر و تبیین و پیشبینی و کنترل کنشهای ایرانی اسلامی ما را ندارند. [برای آگاهی بیشتر از این موضوع میتوانید افزون بر مراجعه به کتابهای «مبانی علوم انسانی اسلامی»، «روششناسی علوم انسانی اسلامی» و «نظریهپردازی اسلامی در علوم انسانی»، هشتگ #علوم_انسانی را در همین کانال دنبال کنید]
♦️اما در اینجا میخواهم از «نظر کمّیت» نیز نقدی بر علوم انسانی رایج داشته باشیم. متأسفانه علوم انسانی موجود و دانشمندان و متخصصان آن نتوانستهاند دستکم به میزان هزینهای که برای آنها میشود، درآمد و اعتباری ملی یا بینالمللی برای کشور ما تولید کنند.
توضیح آنکه، علیرغم آنکه حدود نیمی از دانشجویان و به همین نسبت حدود نیمی از اعضای هیئت علمی دانشگاههای کشور ما در حوزههای علوم انسانی مشغول به فعالیتاند و علیرغم آنکه هزینههای بسیار هنگفتی در کشور ما برای علوم انسانی صورت گرفته است، و علیرغم آنکه علوم انسانی توسط رهبر معظم انقلاب به عنوان «هوای تنفس نخبگان» و «نرمافزار» فردسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی و «روح سایر دانشها» معرفی شده است و بسیار بسیار مورد تأکید قرار گرفته است، و علیرغم تدوین و تصویب اسناد بالادستی مهم و فراوانی در حوزه علوم انسانی، اما مع الاسف موفقیت چندانی نداشتهایم.
🔸به عنوان مثال:
🔻از مجموع ۱۶۰۰ نشریه علمی معتبر از نگاه وزارت علوم (تا ابتدای تابستان ۱۴۰۳) ۹۰۰ نشریه (یعنی بیش از ۵۶ درصد آنها) مربوط به علوم انسانی و اجتماعی است. و بقیه مربوط به گروههای «علوم پایه»، «فنی و مهندسی»، «دامپزشکی»، «معماری و هنر»، «کشاورزی» و «دامپروری».
🔻و از مجموع ۳۹۶ انجمن علمی رسمی و مورد تأیید وزارت علوم، تعداد ۱۴۲ (یعنی حدود ۳۶٪) آنها مربوط به علوم انسانی است و ۶۴٪ آنها مربوط به شش گروه علمی دیگر.
این در حالی است که «تقریباً هیچ» دانشمند مطرح، پراستناد و شناختهشدهای در حوزه علوم انسانی در سطح جهان نداریم. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۲ از میان ۹۳۸ دانشمندان پراستناد ایرانی در سطح جهان، فقط ۸ نفر از آنان مربوط به علوم اجتماعی بودهاند. که آن هم بیشتر در حوزه حسابداری و کتابداری و امثال آن بودهاند و نه فلسفه و حقوق و اقتصاد و روانشناسی و جامعهشناسی و علوم سیاسی و علوم تربیتی و امثال آن.
🔹این نشان از یک ضعف مفرط در حوزه علوم انسانی کشور میدهد. یعنی حتی در همین علوم تقلیدی نیز نتوانستهایم در قد و قواره سایر مقلدان رشد کنیم!
#دانشگاه
#علوم_انسانی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟡نمایهسازی و مرجعیت علمی
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹در دنیای جدید، مجلات از مهمترین ابزارهای انتشار آخرین دستاوردهای علمی و پژوهشیاند. به همین دلیل نقشی بیبدیل در توسعه علم و فناوری در جهان مدرن داشته و دارند.
🔸یکی از ابزارهایی که مجلات علمی و محققان و پژوهشگران بتوانند به این هدف و نقش خود بهتر جامه عمل بپوشند، «نمایهسازی» مجلات و شاخصگذاری مقالات در پایگاههای اطلاعاتی معتبر است. که نتیجه قهری آن «نمایانسازی» و «مرجعیتدهی» به دانشمندان و صاحبنظران اصیل است.
🔻به همین دلیل، مجلاتی که فاقد نمایههای بینالمللی هستند، جز به ندرت و به صورت اتفاقی، هیچ فایدهای برای جامعه علمی جهانی ندارند. اساساً، کسی از وجود آنها مطلع نمیشود که به آنها مراجعه کند. بنابراین حتی اگر حاوی قویترین مقالات علمی باشند، بود و نبودشان برای جامعه علمی جهانی یکسان است.
🔸به هر حال، نشر مقالات با نمایههای معتبر، موجب افزایش «رؤیتپذیری» و «اعتبار» آنها و همچنین عاملی مهم در مشارکت عالمان و پژوهشگران در همکاریهای علمی بینالمللی میشود.
🔻به دلیل نقش مهم نمایهسازی مجلات و مقالات علمی، در حال حاضر یکی از ملاکها و شاخصهای رتبهبندی دانشگاهها چه در سطح ملی و چه بینالمللی کمیت و کیفیت مجلات نمایهشده آنها در پایگاههای معتبر علمسنجی است.
#دانشگاه
#پژوهش
@Ahmadhoseinsharifi
🌹