آیه بامداد یکشنبه : #قرآن . سوره غافر : لَخَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ «57» . قطعاً #آفرينش آسمان‏ها و زمين از آفرينش مردم بزرگ‏تر است ولى بيشتر مردم نمى ‏دانند. پيام‏ها: 1- اگر به عظمت هستى بنگريم هرگز خود را بزرگ نمى‏بينيم. إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ ... لَخَلْقُ السَّماواتِ‏ ... 2- افراد متكبّر را بايد شكست. «لَخَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَكْبَرُ» براى چه تكبّر مى‏كنى؟! 3- نگاهى كه در آن #عبرت نباشد جهل است. لَخَلْقُ السَّماواتِ‏ ... لا يَعْلَمُونَ‏ 4- ريشه‏ى تكبّر، #جهل و غفلت است. «وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ»

آیات بامداد چهارشنبه : قرآن . سوره فصّلت‏ : إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ «8» . همانا كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام مى‏دهند برايشان پاداش دائمى (و بى منّت) است. سوره فصّلت‏ : قُلْ أَ إِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَ تَجْعَلُونَ لَهُ أَنْداداً ذلِكَ رَبُّ الْعالَمِينَ «9» . بگو: آيا شما به كسى كه زمين را در دو روز آفريده است كفر مى‏ورزيد ؟ و براى او همتايانى قرار مى‏دهيد؟ اوست پروردگار جهانيان. نكته ‏ها: «مَمْنُونٍ» به معناى قطع شده يا مورد منّت است. در آيه‏ى پنجم خوانديم كه كفّار با پنج عبارت گوناگون، لجاجت خود را مطرح كردند و گفتند: دل‏هاى ما در پرده و گوش‏هايمان سنگين است و ... در اين آيه، خداوند به پيامبرش‏ مى‏فرمايد: به اظهارات سنگ دلانه‏ى آنها توجّه نكن و با سؤال و استدلال به كار خود ادامه بده. «قُلْ أَ إِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ» . مراد از آفرينش كره زمين در دو روز، دو مرحله و دوره است، قبل از آفرينش زمين و آسمان و پيدايش شب و روز و ماه و سال، روز معنا نداشته كه بگوييم خداوند زمين را در دو روز آفريده است. قدرت خداوند همراه با حكمت او اعمال مى‏شود. با اين كه خداوند مى‏تواند با يك اراده آسمان‏ها و زمين و آن چه را كه ميان آنهاست خلق كند و بارها با جمله‏ى‏ «كُنْ فَيَكُونُ»* از اين قدرت سخن به ميان آورده است، ولى #آفرينش آسمان‏ها و زمين را در چند مرحله و دوران قرار داده و اين نشان آن است كه اعمال قدرت بايد همراه با مصلحت باشد و مصلحت آفرينش در چند مرحله بوده است. . پيام‏ها: . 1- در كنار تهديدِ كافران، ستايش از خوبان لازم است. وَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ‏ ... إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... 2- ايمان و عمل نيكو از هم جدا نيست. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» 3- ايمان قبل از عمل است. ( «آمَنُوا» قبل از «عَمِلُوا» آمده است). 4- كسانى كه در دنيا عملِ بى‏منّت انجام مى‏دهند، در بهشت پاداش بى‏منّت دريافت مى‏نمايند. «لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ» 5- خداى بزرگ براى آن همه نعمت‏هاى ابدى در بهشت منت نمى‏گذارد. (چه زشت است كه ما به خاطر يك احسان كوچك و موقت منت بگذاريم). «أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ» 6- بهترين راه دعوت كفّار، بيان لطف خداوند است. لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ‏ ... 7- آفرينش كره زمين به تدريج و طىّ دو دوران اتفاق افتاده است. «خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ» 8- چگونه براى خداوند شريك قائل مى‏شويد، در حالى كه او در آفرينش زمين شريك نداشته است. «خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَ تَجْعَلُونَ لَهُ أَنْداداً» 9- آفريدگار، همان پروردگار يكتاست. خَلَقَ‏ ... رَبُّ الْعالَمِينَ‏

آیات بامداد شنبه : #قرآن . سوره جاثيه‏ : وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ «4» و در #آفرينش شما و آنچه از جنبده‏ ها كه (در هستى) پراكنده نموده، براى اهل يقين، نشانه ‏هايى (از قدرت الهى) است. سوره جاثيه‏ : وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِيفِ الرِّياحِ آياتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ «5» . و شب و روز كه در پى يكديگرند و آنچه از روزى كه خداوند از آسمان فرو فرستاده و زمين را به واسطه‏ى آن بعد از پژمردگى‏ اش سبز و زنده نموده است و گردش بادها، براى كسانى كه تعقّل كنند نشانه ‏هايى ( از قدرت الهى ) است. نكته ‏ها: باد و باران و شب و روز، نقش مهمى در حيات موجودات زمينى دارند كه در يك آيه در كنار هم مطرح شده‏ اند. آفرينش يك مسئله است و اداره كردن و روزى دادن مسئله ديگر، روزى هر آفريده‏اى از ابتداى آفرينش تنظيم شده است. مراد از #اختلاف شب و روز يا پيدا شدن يكى خلف ديگرى است و يا تفاوت ساعات شب و روز است كه گاهى روز بلند و شب كوتاه و گاهى بر عكس است. در #باد سه نعمت مهم وجود دارد: جا به جا كردن ابرها، تلقيح گياهان و تصفيه‏ى هوا. در تمام قرآن، هرگاه سخن از آفرينش شب و روز است، نام شب مقدّم است. «اللَّيْلِ وَ النَّهارِ» پيام‏ها: 1- همه هستى كتاب شناخت خداوند است. آسمان، انسان و جانوران، همه ما را به يك هدف مى‏رساند. «وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ» 2- يكى از نعمت‏هاى الهى #پراكنده بودن جنبنده‏ هاست كه در غير اين صورت زندگى انسان فلج مى‏شد. «يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ» 3- آفرينش آسمان‏ها و زمين يك طرف، آفرينش تمام جنبنده ‏ها يك طرف و آفرينش انسان نيز يك طرف. «خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ» (نام انسان قبل از ساير جنبده‏ ها و به صورت جداگانه برده شده كه نشانه اهميّت است) 4- مطالعه در نظام هستى راه رسيدن به يقين است. «لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ» 5- آسمان، منشأ رزق بشر است. «مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ» 6- زمين، مرگ و حيات دارد و همواره (با پائيز و بهار) تكرار مى‏شود. «فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» 7- حركت بادها، امرى تصادفى نيست، بلكه بر اساس برنامه الهى است. «تَصْرِيفِ الرِّياحِ» 8- كتاب هستى، پر است از آيات گوناگون، كه درك آن نياز به تفكّر و #انديشه دارد. «آياتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ»

آیه بامداد شنبه : #قرآن . سوره جاثيه‏ : وَ خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ لِتُجْزى‏ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ «22» و خداوند آسمان‏ها و زمين را به حقّ آفريد تا هر كس به موجب آنچه كسب نموده است پاداش داده شود و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت. نكته ها: اين آيه به منزله‏ى دليل آيه قبل است؛ در آيه قبل خوانديم كه خلافكاران گمان مى‏كنند كه ما آنان را مثل مؤمنان قرار مى‏دهيم. اين آيه آن را خيال باطلى دانسته و مى‏فرمايد: مگر نمى‏دانند آسمان‏ها و زمين بر اساس حقّ آفريده شده و در يك نظام حقّ، خوبان و بدان يكسان نيستند. آرى، لازمه‏ى حقّ بودن خلقت، عدالت در مجازات است. حقّ به چيزى گويند كه بر اساس حكمت و منطق باشد. خلقت بر اساس حقّ، يعنى آفرينش بر اساس برنامه و هدف. دليل #معاد ، حكمت و عدل الهى است كه در اين آيه به هر دو اشاره شده است. امّا حكمت: اگر انسان با مرگ به نيستى رود، آفرينش بيهوده خواهد بود در حالى كه آفرينش بر اساس حقّ و حكيمانه و هدفدار است، كدام كوزه ‏گر حاضر است كوزه ‏هايش را پس از ساختن بيهوده بشكند و مگر مى‏شود #آفرينش با مرگ محو شود؟ امّا عدالت: كيفر هر كس بدون آنكه به او ظلم شود داده مى‏شود. آرى، اگر كيفر داده نشود و يا بيش از حد داده شود، ظلم است. پيام‏ها: 1- نظام هستى بر اساس حقّ بنا شده است، بنابراين با انسان هم بر طبق حقّ رفتار مى‏شود. خَلَقَ‏ ... بِالْحَقِ‏ ... لِتُجْزى‏ 2- برپايى #قيامت و كيفر و پاداش عادلانه، لازمه‏ى آفرينش است. (حرف «واو» در «وَ لِتُجْزى‏» نشانه آن است كه آفرينش، اهدافى را دنبال مى‏كند كه يكى از آنها كيفر و پاداش است.) 3- نظام دنيا و آخرت، بر اساس حقّ و عدل است. خَلَقَ‏ ... بِالْحَقِ‏ ... وَ لِتُجْزى‏ ... وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ‏ 4- مبناى جزا، #عمل است، نه أمل و آرزو. لِتُجْزى‏ ... بِما كَسَبَتْ‏

آیه بامداد پنجشنبه : #قرآن . سوره «ق» : أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ ؟ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ «15» . مگر در #آفرينش نخستين عاجزيم (تا از باز آفريدن شما در رستاخيز ناتوان باشيم)، بلكه آنان از آفرينش جديد در اشتباه و ترديدند. . سوره «ق» : وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ «16» . و همانا ما انسان را آفريده ‏ايم و هر چه را كه نفسش او را #وسوسه مى‏كند مى‏دانيم و ما از شريان و #رگ گردن به او نزديك‏تريم (و بر او مسلّطيم). . نكته ‏ها: كلمه «عيينا» از « #عى» به معناى عجز و ناتوانى، «لَبْسٍ» به معناى خلط و اشتباه و مشتبه شدن است. « #وسوسه» در لغت به معناى صداى آهسته است و در اصطلاح، كنايه از افكار ناپسندى است كه بر فكر و دل انسان مى‏گذرد. كلمه « #وريد» از ريشه‏ى «ورود» به معناى رفتن به سراغ آب است. از آنجا كه اين رگ، شاهراه گردش خون ميان قلب و ديگر اعضاى بدن است، آن را «وريد» گفته ‏اند. . براى ارشاد منحرفان، از هر شيوه صحيحى بايد استفاده كرد در آيات قبل نمونه‏ هايى از قدرت خداوند در هستى و نمونه‏ هايى از سرنوشت شوم كسانى كه تكذيب مى‏كردند، بيان شد. اين آيات، وجدان و عقل مردم را مخاطب قرار داده كه مگر ما در آفرينش اول عاجز شديم تا از آفرينش دوم بازمانيم. مشابه جمله‏ى‏ «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ»، اين آيه است: «أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ» خداوند ميان انسان و قلب او حايل مى‏شود. . سرچشمه‏ى #وسوسه، سه چيز است: الف) نفس و خواهش‏هاى نفسانى. «تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ» ب) شيطان. «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطانُ» ج) بعضى انسان‏ها و جنّيان. «الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ» . پيام‏ها: 1- آفرينش هر موجود، گواه بر قدرت آفريدگار بر آفرينش مجدد آن است. اگر آفريدن اول ممكن بود، خلقت دوباره نيز ممكن است. «أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ» 2- در گفتگو با مخالف، كوتاه‏ ترين و رساترين كلمات را بكار ببريد. «أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ» (ممكن شمردن يكى و محال شمردن ديگرى تناقض است) 3- كافران، دليلى بر انكار #معاد ندارند، تنها شك و ترديد است. «بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ» 4- اگر مى‏خواهيد عقيده ‏اى سالم داشته باشيد بايد وسوسه ‏ها را از خود دور كرده و نفس خود را اصلاح كنيد. (انكار قيامت به خاطر آن است كه خود را از وسوسه‏ها پاك نكرده‏ايد.) بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ‏ ... وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ‏ 5- علم و احاطه‏ى خداوند به بشر، در طول حيات اوست. «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ»

آیات بامداد سه شنبه : #قرآن . سوره نجم : وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏ «45» سوره نجم : مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنى‏ «46» سوره نجم : وَ أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرى‏ «47» و همواست كه دو زوج نر و ماده را آفريد، از نطفه ‏اى، آنگاه كه (در رحم) فروريخته شود. و بر اوست #آفرينش ديگر (در قيامت). سوره نجم : وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنى‏ وَ أَقْنى‏ «48» سوره نجم : وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرى‏ «49» و اوست كه بى ‏نياز كند و نيازمند سازد. و اوست پروردگار (ستاره) شِعرى‏. . نكته ‏ها: «أَغْنى‏» از «غنى» به معناى بى‏ نيازى و «أَقْنى‏» از « #قنيه» به معناى ذخيره ثروت است. البتّه بعضى آن را به معنى فقير كردن گرفته ‏اند. حضرت على عليه السلام در تفسير آيه‏ «أَغْنى‏ وَ أَقْنى‏» فرمود: خداوند هم بى‏ نياز مى‏كند و هم انسان را به همان درآمد خشنود مى‏كند. . «شعرى» نام ستاره ‏اى است كه معبود گروهى بوده كه خيال مى‏كردند اين ستاره در فقر و غناى آنان تأثيرگذار است. قرآن مى‏فرمايد: آن ستاره، مربوب و تحت امر خداست نه مؤثّر در زندگى شما. البتّه بعضى شِعرى‏ را نام بتى دانسته‏ اند. . زوجيّت، رمز بقاى هستى است، اگر زوجيّت را برداريم، زندگى سرد و بى‏ رمق شده و به بن ‏بست خواهد رسيد. پيام‏ها: 1- قانون زوجيّت را خداوند در نظام آفرينش قرار داده است، نه آنكه امرى قراردادى ميان افراد بشر باشد. «أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏» 2- پياده كردن طرح‏هاى متضاد روى يك عنصر مادى، نشانه قدرت و ربوبيّت خداست. «أَضْحَكَ وَ أَبْكى‏، أَماتَ وَ أَحْيا، الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏» 3- آفرينش نر و ماده، هم از عجايب و شگفتى ‏هاست و هم از ضروريات زندگى. «الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏» 4- زن و مرد، در عنصر اوليه آفرينش همگونند. «مِنْ نُطْفَةٍ» 5- خدايى كه از قطره‏اى آب، موجودى جاندار مى‏سازد، مى‏تواند از ذرات مرده خاك، آنها را دوباره زنده كند. «مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنى‏ وَ أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرى‏» 6- زنده كردن مردگان و برپايى #قيامت، بر خدا لازم است. «أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرى‏» 7- هم اصل خلقت از اوست، «خَلَقَ» هم تنوّع خلقت. «الزَّوْجَيْنِ» هم مايه خلقت را آفريد، «نُطْفَةٍ» هم آفرينش او تكرار و استمرار دارد. «النَّشْأَةَ الْأُخْرى‏» و هم تدبير امروز و فرداى آفريده ‏ها به دست اوست. «أَغْنى‏ وَ أَقْنى‏» 8- بى نيازى را از او بخواهيم نه از ديگران. «هُوَ أَغْنى‏» 9- اكنون كه نياز و بى‏نيازى به دست اوست، بخل و غرور و نيازخواهى از غير او چرا؟ «هُوَ أَغْنى‏ وَ أَقْنى‏» 10- تدبير خدا، هم بر نطفه در رحم است، هم بر ستاره در آسمان. نُطْفَةٍ ... رَبُّ الشِّعْرى‏