آیه بامداد دوشنبه :
#قرآن
.
سوره احقاف : قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ
وَ ما أَدْرِي ما يُفْعَلُ بِي وَ لا بِكُمْ
إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا ما يُوحى إِلَيَّ
وَ ما أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ «9»
.
بگو: من در ميان پيامبران، بى سابقه نيستم
و نمىدانم با من و شما چگونه عمل خواهد شد
و جز آنچه به من وحى مىشود از چيز ديگرى #پيروى نمىكنم
و من جز #هشدار دهنده اى آشكار نيستم.
.
نكته ها:
«بدع» به معناى پديده نوظهور و بىسابقه است.
مخالفان به گونهاى با پيامبر برخورد مىكردند كه گويا تا به حال هيچ پيامبرى نيامده و اين امرى نوظهور است.
پيامبر، آنچه را از غيب آماده و مطلع است كه خداوند به او عطا كند، «تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ»
و بدون عطا و #وحى و تعليم الهى، هيچ كس از غيب و آينده خبر ندارد.
چنانكه قرآن مىفرمايد: «فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ»
پيامبر، در سخن جز وحى نمىگويد، «ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى»
و در عمل جز از وحى پيروى نمىكند، «إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا ما يُوحى إِلَيَّ»
بنابراين كلام و #سيره پيامبر براى مردم حجّت و الگو است.
پيامها:
1- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مأمور پاسخگويى به شبهات است. قُلْ ...
2- رهبران الهى، حتّى در شيوه دفاع از حقّانيّت خود، طبق دستور خدا عمل مىكنند. قُلْ ما كُنْتُ ...
3- بعثت پيامبران و رسالت آنان، يك جريان #مستمر در طول تاريخ بوده است.
«ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ»
4- بايد شبهات را با منطق و مدارا پاسخ داد. مخالفان مىگفتند: سِحْرٌ مُبِينٌ ...
افْتَراهُ ولى پيامبر مىفرمود:
كَفى بِهِ شَهِيداً ... ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ
5- چون مردم در برابر مسائل جديد و نوظهور حساسيّت نشان مىدهند،
بيان سابقه و تاريخ گذشته لازم است. «قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ»
6- لازمهى رسالت، دانستن همه چيز نيست. «ما أَدْرِي»
7- رهبر بايد با مردم صادقانه سخن بگويد. «وَ ما أَدْرِي ما يُفْعَلُ بِي وَ لا بِكُمْ»
8- در بيان مشتركات، اول از خود شروع كنيد بعد ديگران. «ما يُفْعَلُ بِي وَ لا بِكُمْ»
9- وظيفه پيامبر، اجبار مردم به ايمان آوردن نيست،
وظيفه او هشدار و اعلام خطر است. «ما أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ»
10- براى مردم غافل، هشدار دادن از اميد دادن لازمتر است.
«ما أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ»
آیه بامداد شنبه :
#قرآن
.
سوره نجم : الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ
إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ
هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ
فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقى «32»
.
كسانى كه از #گناهان بزرگ و زشتى هاى آشكار اجتناب مىكنند جز گناهان ناخواسته،
بى شك پروردگارت (نسبت به آنان) آمرزشش گسترده است.
او به شما داناتر است، آنگاه كه شما را از زمين پديد آورد و آنگاه كه شما در شكم مادرانتان جنين بوديد،
پس خود را بى عيب نشماريد كه او به تقواپيشگان داناتر است.
.
نكته ها:
براى كلمه « #لمم» در روايات و كتب لغت و تفسير، معانى گوناگونى نقل شده است، از جمله:
1. گناهى كه ناخواسته و بدون اصرار باشد.
2. گناهى كه تصميم بر آن گرفته شده باشد، ولى عملى نشود.
3. گناهى كه بعد از آن عذرخواهى و توبه صورت گرفته باشد.
4. گناهى كه وعده عذاب براى آن داده نشده باشد.
5. گناهى كه براى ارتكاب آن، حدّى تعيين نشده باشد.
.
امام باقر عليه السلام به مناسبت جمله «فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ» فرمودند:
به نماز و زكات و روزه و عبادات خود #افتخار نكنيد
كه خداوند اهل تقوا را بهتر مىشناسد.
از امام صادق عليه السلام پرسيدند: آيا جايز است كسى از خودش #تعريف و ستايش كند؟
فرمود: اگر اضطرار پيش آمد، مانعى ندارد،
سپس فرمودند: آيا نشنيده اى كه يوسف نزد حاكم مصر از خود ستايش كرد و فرمود:
«اجْعَلْنِي عَلى خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ» مرا مسئول درآمدها و محصولات زمين قرار بده زيرا كه من حافظ بيت المال و فردى آگاهم.
.
پيامها:
1- با بيان نشانه ها، خوبان را معرّفى كنيم. الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى ... الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ
2- انجام كارهاى خوب، زمانى ارزشمند است كه همراه با تقوا و دورى از گناه باشد.
أَحْسَنُوا ... يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ
3- اجتناب از گناه بايد #سيره و ملكه انسان باشد.
«يَجْتَنِبُونَ» (فعل مضارع نشانه استمرار و دوام است)
4- روشن ترين نشانه نيكوكاران، دورى از گناهان كبيره
و گناهانى است كه قبح بيشترى دارند.
الَّذِينَ أَحْسَنُوا ... الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ
5- #نزديك شدن به گناه، انسان را به گناه مىكشاند. (لذا قرآن، واژه اجتناب و دورى از گناه را به كار برده است.) «يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ»
6- در زمين به سراغ فرشته نگرديد ! انسان، جايزالخطا است
و حتّى نيكوكاران در معرض لغزش و خطا هستند.
الَّذِينَ أَحْسَنُوا ... الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ ... إِلَّا اللَّمَمَ
7- مربّى بايد خطاپوش باشد و از يك سرى لغزشها، گذشت كند. «إِلَّا اللَّمَمَ»
8- از گناهانى كه لحظه اى انجام مىگيرد و لجاجت و اصرارى بر آن نيست، بايد گذشت. «إِلَّا اللَّمَمَ»
9- انگيزه در عمل، اثر دارد. گناهانى كه با انگيزه سرپيچى و نافرمانى صورت نمى گيرد، مورد عفو است. «إِلَّا اللَّمَمَ»
10- مغفرت الهى، دليل و توجيهى براى گناه كردن نيست،
در هر حال بايد از گناه اجتناب كنيم. يَجْتَنِبُونَ ... واسِعُ الْمَغْفِرَةِ
11- حتّى مرتكبين گناه كبيره، نبايد از رحمت الهى مأيوس شوند. «إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ»
12- خداوند، هم علم دارد و هم قدرت ولى در عين حال #خطاپوش است. «واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ»
13- خداوند نه تنها امروز ما، بلكه دوران پست جنينى ما را نيز مىداند، پس فخرفروشى نكنيم. «إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ»
14- كسانى كه از گناه دورى مىكنند، گرفتار #خودستايى نشوند. يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ ...
فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ
15- توجّه به ناچيزى و ضعف و ذلت سابق، انسان را از خودستايى باز مىدارد.
«إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ»
16- اصلاح رفتار مردم بايد از طريق اصلاح عقايد باشد. عقيده به علم و نظارت الهى انسان را از خودستايى باز مىدارد. هُوَ أَعْلَمُ ... فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ
17- اگر كمالى داريم همه از اوست، چرا به خود افتخار مىكنيم.
أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ ... فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ
18- با تظاهر به تقوا، انسان متّقى نمىشود. «هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقى»