بسم الله به مناسبت فاطمیه س 🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره1 #خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است: فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِيعَةُ (#خطبه_202) آن ودیعه‌ [که به من سپردی، از من] باز ستانده شد. 1️⃣ #کلمه_استُرجعت، #فعل_مجهول باب #استفعال است. استرجاع در قالب مجهول به گونه‌ای است که حضرت می‌خواهند بگویند ودیعه از من پس گرفته شد. یعنی می‌خواهند اشاره کنند که خودم به اختیار و اراده خودم پس ندادم، ودیعه خودش به اراده و اختیار خودش هم برنگشت، بلکه کسانی آن را از من بازستاندند انتخاب فعل مجهول برای این است که آن کسان را معرفی نکنند. 2️⃣ #کلمه_ودیعه نیز اشاره به این است که پیامبر ص در هنگام وفاتشان دست حضرت صدیقه را در دست حضرت علی ع نهادند و به ایشان فرمودند: «يا أبا الحسن هذه وديعة اللّه و وديعة رسوله محمّد عندك. فاحفظ اللّه و احفظني فيها» (ای اباالحسن این ودیعه خدا و ودیعه رسول او است در نزد تو. پس [حق] خدا را و حق مرا درباره این ودیعه حفظ کن) #مناسبتی، شماره13 #فاطمیه #ال_عهد_ذهنی @banahjolbalaghe

بسم الله به مناسبت فاطمیه س 🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره2 #خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است: سَتُنَبِّئُكَ ابْنَتُكَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِكَ عَلَى هَضْمِهَا ای پیامبر، دخترت از همدستی امتت در ظلم [و غصب خشونت آمیز] به او به تو خبر خواهد داد. امام (ع) در این جا برای بیان ظلمی که به همسرشان شده از #کلمه_هضم استفاده کرده‌اند، این کلمه را #راغب استعاره‌ برای ظلم می‌داند و ظاهراً استعاره‌ی گویا و موجزی است که به قول ابن سیدة، لغت‌پژوه بزرگ عرب، هر سه معنای "خشونت، ظلم و غصب" را همزمان افاده می‌کند. 🔹بنابراین کلمه هضم به معنای این است که هم ملک او را غصب کردند و هم با خودش رفتار خشنی داشتند! 🔸آن چه در این خطبه آمده همین است که کسانی به دختر پیامبر (ص) ستم کرده‌اند اما امام (ع) به خاطر #مصالح_جهان_اسلام اصراری به معرفی صریح آمران و مباشران این ستم نداشته‌اند. #مناسبتی، شماره14 #فاطمیه #ابن_سیده #لغت @banahjolbalaghe

بسم الله به مناسبت فاطمیه س 🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره3 #خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است: ...یا رسول الله... أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ ای رسول خدا، ...رهن [از من] گرفته شد! ⁉️⁉️کلمه رهینه از چه رو به حضرت زهرا س اطلاق شد است؟ 🌾کسی که چیزی به کسی قرض می‌دهد برای اینکه مطمئن باشد که قرض گیرنده قرضش را برمی‌گرداند، چیزی ارزشمند (که دست کم به اندازه همان قرض ارزش داشته باشد) از قرض گیرنده به عنوان رهن (گرو) می‌گیرد و تا زمان رسیدن به مال خود، دلش به همان رهن خوش است. ✍️#ابن_ابی_الحدید معتقد است که پیامبر ص وقتی چهره در خاک کشید و صورت زیبای خود را از دسترسی (و میدان دید) علی ع خارج کرد، متاع با ارزشی از دست علی ع رفت و علی باید تا آخر عمر صبر می‌کرد تا دوباره به آن چهره دلربا دسترسی بیابد. به همین خاطر پیامبر ص باید در نزد علی ع چیزی را به رهن می‌گذاشت که علی ع تا وقت دسترسی به آنچه که از دست داده (چهره پیامبر ص) به همان رهن دلخوش باشد. 🔸این رهن همان چهره حضرت زهرا س بود که در فراق پیامبر ص موجب آرامش قلب علی ع بود. اوج مرثیه علی ع همین بود که حالا دیگر نه به چهره پیامبر ص دسترسی داشت و نه به جمال فاطمه س! یعنی هم مال از دستش رفته بود و هم رهن. ◀️برای همین در ادامه همین جمله فرمود: رهن از من گرفته شد؛ پس حزنم ابدی خواهد شد و شبهایم به بی‌خوابی خواهد گذشت تا زمانی که خداوند هم‌جواری با تو را برایم رقم بزند (أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّدٌ إِلَى أَنْ يَخْتَارَ اللَّهُ لِي دَارَكَ الَّتِي أَنْتَ بِهَا مُقِيم) #استعاره #رهینة #مناسبتی، شماره15 #فاطمیه https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#کلمه_مسهّد أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد #خطبه_202 این جمله از خطبه مرثیه فاطمی امیرالمومنین انتخاب شده است. (#فاطمیه) فرموده اند: اندوهم دائمی شد و شبهایم را هم خواب‌زده کردند 🔸کلمه‌ی مسهّد در اینجا اسم مفعول از #باب_تفعیل و ریشه‌ی آن فعلِ «سهّد» است. کلمه سهّد به این معنا است که خواب کسی را با ایجاد مزاحمت بپرانند. برخی لغویان گفته‌اند: «سَهَّدْتُ فلاناً، إِذا أَطَرْتَ نومَه». (معجم مقائیس اللغة) لغوی دیگری گفته است: تعبیر فلانی مسهّد شده یعنی رهایش نمی‌کنند تا بخوابد «فلان يُسَهَّدُ، أَي لا يُتْرَكُ أَنْ يَنامَ»! ➕چنین تعبیری به دلالت اقتضا می‌خواهد نشان دهد که این بی‌خوابی با ظلم و مزاحمت، برای شبهای من ایجاد شده اما به کیستی آن مزاحمان ظالم اشاره‌ای نمی‌کند! (#تقریب #مصلحت) 🔻کلمه "سهد" در اصل ریشه‌‌اش به معنای «خمودگی و غیرفعال بودن» نیز به کار می‌رود. بنابراین این بی‌خوابی که در واژه مسهّد وجود دارد بی‌خوابی مفید نیست که بتوان در فرصت بیداری کاری انجام داد بلکه به معنای بی‌خوابی خاصی است که در آن، فرصت اقدام و عمل نیز از شخص ربوده میشود. با این حال مسهّد را به خودشان نسبت نداده اند بلکه به شبها نسبت داده‌اند که #مبالغه زیادی دارد. ↩️متاسفانه مترجمان، معادل فارسی مناسبی برای کلمه «مسهد» پیدا نکرده‌اند! #با_مترجمان_نهج،‌ شماره52 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله با عرض سلام و احترام خدمت اعضای محترم کانال وزین "با نهج البلاغه" و تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها چندکلمه ای در تکمیل "اما نومی فمسهد" بنظر قاصر این عبارت دارای #استعاره باشد . یعنی حضرت علی علیه السلام خواستند بفرمایند حالت آرامشی که من با فاطمه زهرا سلام الله علیها داشتم با شهادتش به هم ریخت. به این بیان که حال آرام و نیکوی آن حضرت، درکنار حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها همانند حالت نوم بود، به جامع آرامش و سکینه ای که با خواب بدست می آید و انسان را از غم های روزمره و روزگار جدا می کند اما آن حال خوش ، بعد از شهادت حبیبه اش ، تبدیل به خواب آشفته و بهم ریخته شده است که تنها ثمره اش ناآرامی و ناراحتی است. بر همین اساس ، لفظ "نوم" را ،استعاره کردند و با اسناد لفظ "مسهد" به آن ، حال خود را به زیبایی به تصویر کشیدند. #خطبه_202 #فاطمیه ┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄ ✍️استاد محمودرضا مختاری؛ حوزه زنگنه همدان. #کلمه_مسهد https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله با زیبایی های نهج 🔵شب های از غصه بیدار... 🏴🏴🏴🏴🏴 در #خطبه_202 امیرالمومنین علیه السلام در درددل های خود با رسول خدا صلوات الله علیه وآله می فرماید : أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد. حزن من بی پایان است و شب های من ( از غصه ) بیدار خواهد بود. 🌹عنصر زیبایی شناختی : ۱. #مسهّد به معنای بیدار بودن است و طبیعتا به کسی که شب را نمی خوابد نسبت داده می شود نه به خودِ شب. در حالیکه در این عبارت بیدار بودن به شب نسبت داده شده. شب نماد آرامش و قرار است اما شب های علی علیه السلام بعد از فاطمه سلام الله علیها با غم و غصه سپری می شود. نسبت دادن بیدار بودن به شب برای بزرگ نمایی و نشان دهنده عظمت این مصیبت است. #فاطمیه صاحب کتاب الدیباج الوضی در مورد این عبارت می گوید : نسبت دادن بیدار بودن به شب برای #مبالغه است. در علم بیان به این صنعت #مجازعقلی گفته می شود که در اینجا #علاقه آن زمانیه است. ۲. #حذف فاعل. ماده سهّد از باب تفعیل است یعنی خواب را از کسی دور کردن. اما در اینجا فاعل حذف شده و از اسم مفعول استفاده شده. یعنی کسی که خواب از او دور شده. به راستی دلیل این حذف چیست؟ آیا بردن نام این ظالمان ارزشی نداشته که بخواهد در گفت وگوی با رسول خدا ص مطرح شود؟ آیا بجهت حفظ مصلحت مسلمین نامی برده نشد؟ و آیا... اما یک مطلب روشن است و آن اینکه مظلومیت مولا در این عبارت به خوبی حس می شود. ۳. #سجع کلمه های سرمد و مسهد هم بر تاثیرگذاری این عبارت افزوده است. ✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم #بازیباییهای_نهج، شماره 48 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره2 #خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است: سَتُنَبِّئُكَ ابْنَتُكَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِكَ عَلَى هَضْمِهَا ای پیامبر، دخترت از همدستی امتت در ظلم [و غصب خشونت آمیز] به او به تو خبر خواهد داد. امام (ع) در این جا برای بیان ظلمی که به همسرشان شده از #کلمه_هضم استفاده کرده‌اند، این کلمه را #راغب استعاره‌ برای ظلم می‌داند و ظاهراً استعاره‌ی گویا و موجزی است که به قول ابن سیدة، لغت‌پژوه بزرگ عرب، هر سه معنای "خشونت، ظلم و غصب" را همزمان افاده می‌کند. 🔹بنابراین کلمه هضم به معنای این است که هم ملک او را غصب کردند و هم با خودش رفتار خشنی داشتند! 🔸آن چه در این خطبه آمده همین است که کسانی به دختر پیامبر (ص) ستم کرده‌اند اما امام (ع) به خاطر #مصالح_جهان_اسلام اصراری به معرفی صریح آمران و مباشران این ستم نداشته‌اند. #مناسبتی، شماره14 #فاطمیه #ابن_سیده #لغت @banahjolbalaghe

بسم الله 🔵یک نکته از خطبه فاطمی امیرالمؤمنین ع #خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در آغاز این خطبه آمده است: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّي وَ عَنِ ابْنَتِكَ النَّازِلَةِ فِي جِوَارِك...» ‏ چرا امیرالمومنین به سلام خودش (عنّی) اکتفا نمی‌کند و از طرف حضرت صدیقه (عن ابنتک) نیز به پیامبر سلام عرض می‌کند؟ شاید به خاطر اینکه حضرت صدیقه در حال وارد شدن به محضر پیامبر بوده (النازلة فی جوارک) و این سلام، سلام اسیتذان است. یعنی امیرالمومنین علیه‌السلام می‌‌خواهند به نیابت از حضرت زهرا س و برای ایشان از پیامبر، اذن دخول بگیرند. (ابن‌ ابی‌الحدید) #فاطمیه #با_معارف_نهج،شماره 138 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵به فاطمه سلام الله علیها اصرار کن.... 🏴🏴🏴🏴🏴 نهج البلاغه : #خطبه_202 السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّي وَ عَنِ ابْنَتِكَ‏... فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ... السَّلَامُ عَلَيْكُمَا سَلَامَ مُوَدِّع‏. در این مرثیه# و نجوای غم انگیز امیرالمؤمنین علیه السلام با رسول خدا صلی الله علیه و آله ، حضرت می فرمایند : سلام بر شما از طرف من و از طرف دختر شما…… به فاطمه س اصرار کن و از او بخواه که برایت توضیح دهد که چه بر ما گذشت !…… سلام میکنم بر هردوی شما ، سلامی از جنس خداحافظی. 🌹عناصر زیبایی شناختی : ۱. زمخشری در کتاب اساس البلاغه ذیل ماده «حفو» می گوید که این واژه به معنای کثرت راه رفتن است. سپس بیان می کند که اگر این کلمه در کنار سوال بیاید تعبیر آن مجازی می شود. گویا مقصود ایشان همان استعاره مصرحه# است که در آن مشبه به حذف شده و مشبه ذکر شده است. کثرت سؤال پرسیدن و استفسار به کثرت قدم زدن تشبیه شده. ثمره معنایی آن مبالغه# در پرس و جو و سوال کردن است. یعنی آن قدر در پرس و جو کردن از احوال فاطمه س قدم بزن تا او احوال ما را برای تو بازگو کند. ۲. این درخواست حضرت از پیامبر ص به چه هدفی صورت گرفته؟ مگر نه این است که رسول خدا ص از همه آنچه اتفاق افتاده آگاه بودند پس این درخواست حضرت دیگر به معنای مطلع شدن پیامبر ص نیست. شاید امیرالمومنین ع شرمسار بودند از بیان آنچه بر ایشان گذشته و نمی خواستند به تفصیل به آن اشاره کنند اما می خواستند به صورت مبهم یادآوری کنند. شاید می خواستند غیر مستقیم اشاره کنند که فاطمه سلام الله علیها محجوب تر از آن بود که از غصه هایش برای من بگوید. او به من چیزی نگفت. به شما هم نخواهد گفت مگر اینکه در سوال کردن از او پافشاری کنید. ۳. امیرالمومنین ع در این کلام ابتدا از طرف خودشان و حضرت زهرا س سلام میکنند و از ایشان با عنوان دخترت یاد میکنند ( عن ابنتک) اما در پایان از ایشان با ضمیر مخاطب یاد میکنند ( السلام علیکما) صنعت التفات# گویا می خواهند بیان کنند که در ابتدا حضرت زهرا س در کنار من بود و باهم به شما سلام می دادیم اما الان دیگر در کنار من نیست و به شما پیوسته. ✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم #بازیباییهای_نهج، شماره 49 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵چرا امیرالمؤمنین علیه السلام حضرت زهرا را «رهینة» نامیده است؟ اُخِذَت الرَّهینة #خطبه_202 «رهینة» مال ارزشمندی است که بدهکار آن را در نزد طلبکار می‌گذارد تا اگر از پرداخت بدهی‌اش سرباز زد، طلبکار بتواند از طریق آن مال، طلب خود را به دست بیاورد. غرض اصلی رهن، استیثاق است. یعنی طلبکار با در اختیار گرفتن آن مال ارزشمند (الرهینة) می‌خواهد اطمینان خاطر داشته باشد و درباره طلبکاری خودش هیچ نگرانی نداشته باشد. ➕در واقع وقتی روزگار مهمترین انیس علی ع (پیامبر) را از او گرفت، فاطمه مانند رهینه‌ای بود که حضورش در نزد علی باعث آرامش علی می‌شد آنگونه که حضور رهن در نزد مرتهن موجب آرامش مرتهن می‌شود. (ابن ابی الحدید) ⁉️حالا این سوال به وجود می‌آید که مگر فاطمه چه خصوصیتی داشت که این چنین می‌توانست جای پیامبر را برای علی پر کند؟ بخاری، ترمذی، ابوداود و نسائی از عایشه روایت کرده‌اند که شبیه‌ترین فرد به پیامبر در هیمنه، خضوع، وقار، خوش‌سیرتی و خوش‌صورتی فاطمه س بود. ⚡️چرا «أُخِذَت» به صورت فعل مجهول به کار رفته است؟ امیرالمؤمنین علیه السلام با این فعل مجهول اولا می‌خواهد نشان بدهد که رهینه را خودش به اختیار خودش پس نداده بلکه دیگران رهینه‌ی علی ع را از علی ع گرفته‌اند ثانیا برای رعایت مصالحی، نمی‌خواهد کسانی را که رهینه را از علی گرفتند، نام ببرد! (#تقریب) پ ن: عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: (مَا رَأَيْتُ أَحَدًا أَشْبَهَ سَمْتًا وَدَلًّا وَهَدْيًا بِرَسُولِ اللهِ - صلى الله عليه وسلم - مِنْ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلَامُ. #فاطمیه #با_معارف_نهج البلاغه 194 https://eitaa.com/banahjolbalaghe لینک کانال↙️ https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a