بسم الله
به مناسبت فاطمیه س
🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره3
#خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است:
...یا رسول الله... أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ
ای رسول خدا، ...رهن [از من] گرفته شد!
⁉️⁉️کلمه رهینه از چه رو به حضرت زهرا س اطلاق شد است؟
🌾کسی که چیزی به کسی قرض میدهد برای اینکه مطمئن باشد که قرض گیرنده قرضش را برمیگرداند، چیزی ارزشمند (که دست کم به اندازه همان قرض ارزش داشته باشد) از قرض گیرنده به عنوان رهن (گرو) میگیرد و تا زمان رسیدن به مال خود، دلش به همان رهن خوش است.
✍️#ابن_ابی_الحدید معتقد است که پیامبر ص وقتی چهره در خاک کشید و صورت زیبای خود را از دسترسی (و میدان دید) علی ع خارج کرد، متاع با ارزشی از دست علی ع رفت و علی باید تا آخر عمر صبر میکرد تا دوباره به آن چهره دلربا دسترسی بیابد.
به همین خاطر پیامبر ص باید در نزد علی ع چیزی را به رهن میگذاشت که علی ع تا وقت دسترسی به آنچه که از دست داده (چهره پیامبر ص) به همان رهن دلخوش باشد.
🔸این رهن همان چهره حضرت زهرا س بود که در فراق پیامبر ص موجب آرامش قلب علی ع بود. اوج مرثیه علی ع همین بود که حالا دیگر نه به چهره پیامبر ص دسترسی داشت و نه به جمال فاطمه س! یعنی هم مال از دستش رفته بود و هم رهن.
◀️برای همین در ادامه همین جمله فرمود: رهن از من گرفته شد؛ پس حزنم ابدی خواهد شد و شبهایم به بیخوابی خواهد گذشت تا زمانی که خداوند همجواری با تو را برایم رقم بزند (أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّدٌ إِلَى أَنْ يَخْتَارَ اللَّهُ لِي دَارَكَ الَّتِي أَنْتَ بِهَا مُقِيم)
#استعاره #رهینة
#مناسبتی، شماره15 #فاطمیه
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#کلمه_مسهّد
أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد #خطبه_202
این جمله از خطبه مرثیه فاطمی امیرالمومنین انتخاب شده است. (#فاطمیه)
فرموده اند: اندوهم دائمی شد و شبهایم را هم خوابزده کردند
🔸کلمهی مسهّد در اینجا اسم مفعول از #باب_تفعیل و ریشهی آن فعلِ «سهّد» است. کلمه سهّد به این معنا است که خواب کسی را با ایجاد مزاحمت بپرانند. برخی لغویان گفتهاند: «سَهَّدْتُ فلاناً، إِذا أَطَرْتَ نومَه». (معجم مقائیس اللغة) لغوی دیگری گفته است: تعبیر فلانی مسهّد شده یعنی رهایش نمیکنند تا بخوابد «فلان يُسَهَّدُ، أَي لا يُتْرَكُ أَنْ يَنامَ»!
➕چنین تعبیری به دلالت اقتضا میخواهد نشان دهد که این بیخوابی با ظلم و مزاحمت، برای شبهای من ایجاد شده اما به کیستی آن مزاحمان ظالم اشارهای نمیکند! (#تقریب #مصلحت)
🔻کلمه "سهد" در اصل ریشهاش به معنای «خمودگی و غیرفعال بودن» نیز به کار میرود. بنابراین این بیخوابی که در واژه مسهّد وجود دارد بیخوابی مفید نیست که بتوان در فرصت بیداری کاری انجام داد بلکه به معنای بیخوابی خاصی است که در آن، فرصت اقدام و عمل نیز از شخص ربوده میشود.
با این حال مسهّد را به خودشان نسبت نداده اند بلکه به شبها نسبت دادهاند که #مبالغه زیادی دارد.
↩️متاسفانه مترجمان، معادل فارسی مناسبی برای کلمه «مسهد» پیدا نکردهاند!
#با_مترجمان_نهج، شماره52
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
با عرض سلام و احترام خدمت اعضای محترم کانال وزین "با نهج البلاغه" و تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها
چندکلمه ای در تکمیل "اما نومی فمسهد"
بنظر قاصر این عبارت دارای #استعاره باشد .
یعنی حضرت علی علیه السلام خواستند بفرمایند حالت آرامشی که من با فاطمه زهرا سلام الله علیها داشتم با شهادتش به هم ریخت.
به این بیان که حال آرام و نیکوی آن حضرت، درکنار حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها همانند حالت نوم بود، به جامع آرامش و سکینه ای که با خواب بدست می آید و انسان را از غم های روزمره و روزگار جدا می کند اما آن حال خوش ، بعد از شهادت حبیبه اش ، تبدیل به خواب آشفته و بهم ریخته شده است که تنها ثمره اش ناآرامی و ناراحتی است.
بر همین اساس ، لفظ "نوم" را ،استعاره کردند و با اسناد لفظ "مسهد" به آن ، حال خود را به زیبایی به تصویر کشیدند.
#خطبه_202 #فاطمیه
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
✍️استاد محمودرضا مختاری؛ حوزه زنگنه همدان.
#کلمه_مسهد
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
با زیبایی های نهج
🔵شب های از غصه بیدار... 🏴🏴🏴🏴🏴
در #خطبه_202 امیرالمومنین علیه السلام در درددل های خود با رسول خدا صلوات الله علیه وآله می فرماید :
أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد.
حزن من بی پایان است و شب های من ( از غصه ) بیدار خواهد بود.
🌹عنصر زیبایی شناختی :
۱. #مسهّد به معنای بیدار بودن است و طبیعتا به کسی که شب را نمی خوابد نسبت داده می شود نه به خودِ شب. در حالیکه در این عبارت بیدار بودن به شب نسبت داده شده. شب نماد آرامش و قرار است اما شب های علی علیه السلام بعد از فاطمه سلام الله علیها با غم و غصه سپری می شود. نسبت دادن بیدار بودن به شب برای بزرگ نمایی و نشان دهنده عظمت این مصیبت است. #فاطمیه
صاحب کتاب الدیباج الوضی در مورد این عبارت می گوید : نسبت دادن بیدار بودن به شب برای #مبالغه است.
در علم بیان به این صنعت #مجازعقلی گفته می شود که در اینجا #علاقه آن زمانیه است.
۲. #حذف فاعل. ماده سهّد از باب تفعیل است یعنی خواب را از کسی دور کردن. اما در اینجا فاعل حذف شده و از اسم مفعول استفاده شده. یعنی کسی که خواب از او دور شده.
به راستی دلیل این حذف چیست؟
آیا بردن نام این ظالمان ارزشی نداشته که بخواهد در گفت وگوی با رسول خدا ص مطرح شود؟
آیا بجهت حفظ مصلحت مسلمین نامی برده نشد؟
و آیا...
اما یک مطلب روشن است و آن اینکه مظلومیت مولا در این عبارت به خوبی حس می شود.
۳. #سجع کلمه های سرمد و مسهد هم بر تاثیرگذاری این عبارت افزوده است.
✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم
#بازیباییهای_نهج، شماره 48
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵برشی از مرثیه فاطمی امیرالمومنین ع، شماره2
#خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در این خطبه آمده است:
سَتُنَبِّئُكَ ابْنَتُكَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِكَ عَلَى هَضْمِهَا
ای پیامبر، دخترت از همدستی امتت در ظلم [و غصب خشونت آمیز] به او به تو خبر خواهد داد.
امام (ع) در این جا برای بیان ظلمی که به همسرشان شده از #کلمه_هضم استفاده کردهاند، این کلمه را #راغب استعاره برای ظلم میداند و ظاهراً استعارهی گویا و موجزی است که به قول ابن سیدة، لغتپژوه بزرگ عرب، هر سه معنای "خشونت، ظلم و غصب" را همزمان افاده میکند.
🔹بنابراین کلمه هضم به معنای این است که هم ملک او را غصب کردند و هم با خودش رفتار خشنی داشتند!
🔸آن چه در این خطبه آمده همین است که کسانی به دختر پیامبر (ص) ستم کردهاند اما امام (ع) به خاطر #مصالح_جهان_اسلام اصراری به معرفی صریح آمران و مباشران این ستم نداشتهاند.
#مناسبتی، شماره14 #فاطمیه #ابن_سیده #لغت
@banahjolbalaghe
بسم الله
🔵یک نکته از خطبه فاطمی امیرالمؤمنین ع
#خطبه_202 نهج البلاغه مرثیه ای است که امام علی ع پس از دفن حضرت زهرا س به صورت مناجاتی با پیامبر ص ایراد کرده اند، در آغاز این خطبه آمده است:
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّي وَ عَنِ ابْنَتِكَ النَّازِلَةِ فِي جِوَارِك...»
چرا امیرالمومنین به سلام خودش (عنّی) اکتفا نمیکند و از طرف حضرت صدیقه (عن ابنتک) نیز به پیامبر سلام عرض میکند؟
شاید به خاطر اینکه حضرت صدیقه در حال وارد شدن به محضر پیامبر بوده (النازلة فی جوارک) و این سلام، سلام اسیتذان است. یعنی امیرالمومنین علیهالسلام میخواهند به نیابت از حضرت زهرا س و برای ایشان از پیامبر، اذن دخول بگیرند. (ابن ابیالحدید)
#فاطمیه #با_معارف_نهج،شماره 138
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بر روی هشتک #فاطمیه کلیک کنید و مطالبی را که پیش از این در این کانال درباره شهادت حضرت صدیقه منشتر شده بخوانید.
بسم الله
🔵چرا امیرالمؤمنین علیه السلام حضرت زهرا را «رهینة» نامیده است؟
اُخِذَت الرَّهینة #خطبه_202
«رهینة» مال ارزشمندی است که بدهکار آن را در نزد طلبکار میگذارد تا اگر از پرداخت بدهیاش سرباز زد، طلبکار بتواند از طریق آن مال، طلب خود را به دست بیاورد. غرض اصلی رهن، استیثاق است. یعنی طلبکار با در اختیار گرفتن آن مال ارزشمند (الرهینة) میخواهد اطمینان خاطر داشته باشد و درباره طلبکاری خودش هیچ نگرانی نداشته باشد.
➕در واقع وقتی روزگار مهمترین انیس علی ع (پیامبر) را از او گرفت، فاطمه مانند رهینهای بود که حضورش در نزد علی باعث آرامش علی میشد آنگونه که حضور رهن در نزد مرتهن موجب آرامش مرتهن میشود. (ابن ابی الحدید)
⁉️حالا این سوال به وجود میآید که مگر فاطمه چه خصوصیتی داشت که این چنین میتوانست جای پیامبر را برای علی پر کند؟ بخاری، ترمذی، ابوداود و نسائی از عایشه روایت کردهاند که شبیهترین فرد به پیامبر در هیمنه، خضوع، وقار، خوشسیرتی و خوشصورتی فاطمه س بود.
⚡️چرا «أُخِذَت» به صورت فعل مجهول به کار رفته است؟
امیرالمؤمنین علیه السلام با این فعل مجهول اولا میخواهد نشان بدهد که رهینه را خودش به اختیار خودش پس نداده بلکه دیگران رهینهی علی ع را از علی ع گرفتهاند ثانیا برای رعایت مصالحی، نمیخواهد کسانی را که رهینه را از علی گرفتند، نام ببرد! (#تقریب)
پ ن:
عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: (مَا رَأَيْتُ أَحَدًا أَشْبَهَ سَمْتًا وَدَلًّا وَهَدْيًا بِرَسُولِ اللهِ - صلى الله عليه وسلم - مِنْ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلَامُ.
#فاطمیه
#با_معارف_نهج البلاغه 194
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵چند بیتی از قصیده بائیه حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها
حضرت صدیقه طاهره پس از پایان گرفتن خطبه معروف به خطبه فدکیه، به سوی قبر پدرش رفت و ابیاتی را ارتجالا سرود. چند بیتی از این قصیده:
قَدْ كَانَ بَعْدَكَ أَنْبَاءٌ وَ هَنْبَثَةٌ
لَوْ كُنْتَ شَاهِدَهَا لَمْ تَكْبُرِ الْخَطْبُ
بعد از تو خبرها و گرفتاریهایی پیش آمد که اگر تو بودی مشکلات پیش نمیآمد
إِنَّا فَقَدْنَاكَ فَقْدَ الْأَرْضِ وَابِلَهَا
وَ اخْتَلَّ قَوْمُكَ فَاشْهَدْهُمْ وَ قَدْ نَكَبُوا (لا تغب)
ما تو را چنان از دست دادیم که زمین باران را از دست بدهد. حالا خاندان تو ویران شده است. خودت شاهد باش که اهلبیتت فروریخت!
أَبْدَتْ رِجَالٌ لَنَا نَجْوَى صُدُورِهِمْ
لَمَّا مَضَيْتَ وَ حَالَتْ دُونَكَ التُّرَبُ
وقتی تو رفتی و خاک بین ما و تو فاصله انداخت منافقان اسرار سینههایشان را آشکار کردند
تَجَهَّمَتْنَا رِجَالٌ وَ اسْتُخِفَّ بِنَا
لَمَّا فُقِدْتَ وَكُلُّ الْأَرْث مُغْتَصَب
وقتی تو را ازدست دادیم و همه میراثمان غصب شد آن منافقان چهره هایشان را به ما نشان دادند و ما از چشمها افتادیم
فَلَيْتَ قَبْلَكَ كَانَ الْمَوْتُ صَادَفَنَا
لَمَّا مَضَيْتَ وَ حَالَتْ دُونَكَ الْكُثُبُ
وقتی که تو رفتی و خاک تو را فرا گرفت [گفتیم:] ای کاش پیش از تو مرگ ما فرا رسیده بود
اِنَّا رُزِينَا بِمَا لَمْ يُرْزَ ذُو شَجَنٍ
مِنَ الْبَرِيَّةِ لَا عُجْمٌ وَ لَا عَرَبُ
ما، [سوگواران غم تو]، بلایی به سرمان آمد که تا کنون بر سر هیچ سوگوار عرب یا غیرعربی نیامده است.
#مناسبتی، شماره67 #فاطمیه #شعر
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.
بسم الله
🔵معاویهی دیروز «قرآن» را بر سر نیزه میکرد و معاویهی امروز «پرچم فاطمیه» را
1️⃣دیروز:
کوفیانی که در سپاه علی ع بودند، میدانستند که جنگ امیرالمؤمنین با معاویه جنگ حق با باطل است. معاویه فهمید که باید اندیشه «علیٌ مع الحق» را با تردید مواجه کند. برای همین قرآن را بر سر نیزه برد و تا سپاهیان علی را با این پرسش مواجه کند که وقتی علی بن ابیطالب با مقدسات شما (قرآن) میجنگد چگونه او را حق میدانید؟
معاویه قرآن را با دقت انتخاب کرده بود چون کوفه کانون قاریان و قرآن از مهمترین مقدسات کوفه بود. اینجا بود که سپاه علی به دو دسته تقسیم شد: دستهای معتقد شدند «علی» با «قرآن» دو چیزاست پس علی نباید با قرآن بجنگد (اینها شدند خوارج)، دستهی دوم ـاماـ فراموش نکردند که علی حق و معاویه باطل است و باطل تا وقتی که حقیقت قرآن را زیر پانهاده، حتی اگر کاغذهای قرآن را روی سرش بگذارد بهرهای از حقانیت کسب نخواهد کرد.
2️⃣امروز:
قاسم سلیمانی (مدافع حرم) حق است و همه کسانی که پشت سر داعش (مهاجمان حرم ) ایستادهاند باطل هستند. باطل پرچم فاطمیه را بالا برده و میگوید: چرا جمهوری اسلامی در ایام فاطمیه به جای تبلیغات فاطمی به تبلیغ حاج قاسم پرداخته؟ ما ولی دو دسته نشدهایم: همهی ما باور داریم که «حاج قاسمِ مدافعِ حرم» با «فاطمیه» دو چیز نیست و مهاجمان حرم حتی اگر دلسوزنمایی کنند و پرچم فاطمیه را بر سر نیزههایشان بزنند، تا وقتی که حقیقت فاطمیه را زیر پا نهادهاند، بهرهای از حقانیت کسب نخواهند کرد.
↩️حالا بماند که ج.ا تبلیغات حاج قاسم را اصلا نه در فاطمیه اول و نه در فاطمیه دوم بلکه در بین دو فاطمیه برگزار کرد.
#مناسبتی، شماره68 #فاطمیه #جنگ_نرم
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a.
بسم الله
🔵کتک زدن زنان توسط #خلیفه_دوم
✍️خلیفه دوم از زمان حیات پیامبر ص معتقد بود که نباید برای اموات گریست. وی بر اساس همین عقیدهی خودش زنانی را که برای اموات میگریستند کتک میزد ولی پیامبر همواره او را نهی میکردند و مانع از این کار او میشدند. وقتی زینب دختر/ دخترخوانده پیامبر رحلت کرده بود، خلیفه دوم زنانی را که در فراق او میگریستند، به باد کتک گرفت! ولی پیامبر مانع از این کار او شدند! فاطمه هم بر لب قبر خواهرش زینب میگریست و پیامبر با آستین لباسشان اشکهایش را میزدودند (یمسح عین فاطمة بثوبه رحمة لها)!(مسند احمد و مستدرک حاکم و ...)
وقتی رقیه دختر پیامبر رحلت کرد نیز خلیفه دوم مانع از گریستن زنان میشد، اما پیامبر او را نهی کردند! فاطمه نیز میگریست و پیامبر با دستشان اشکهایش را میزدودند!(سنن بیهقی)
😢علامه امینی نوشته است: زنانی که آن روز برای فرزند پیامبر گریه میکردهاند باید همان زنان و دختران و نزدیکان پیامبر بوده باشند! اما نمیدانم فاطمه صدیقه س، که او نیز آن روز از گریهکنندگان بود، از دست خلیفه دوم کتک خورد یا نخورد!! #فاطمیه
↩️پ ن:
خلیفه پس از رحلت پیامبر ص، نیز به این رویه ادامه داد. تا جایی که در روز وفات ابابکر، دختر ابابکر را، به زیر شلاق گرفت (شرح ابن ابیالحدید، ج 1 ص 181). در روز مرگ خالد بن ولید بازماندگان گریان او را چنان به زیر تازیانه گرفت که خمار از صورت یکی از آنها افتاد و هرچه مردم گفتند خمارش افتاد، خلیفه گفت: کسی که بر اموات بگرید، هیچ حرمتی ندارد(الغدیر، ج 6 ص 195)!
#مناسبتی شماره49
https://eitaa.com/banahjolbalaghe