بسم الله 🔵شهرت خطبه شقشقیه بر اساس تحقیق ابن میثم بحرانی (ج 1، ص 252)، صدور خطبه شقشقیه از امام علی (ع) شهرت غیرقابل انکاری دارد؛ #ابن_میثم بر آن است که این خطبه حتی پیش از ولادت سید رضی نیز مشهور بوده است. #ابن_ابی_الحدید نیز از طریق استادش، مصدق بن شبیب از #ابن_الخشاب نقل می‌کند که او معتقد بوده این خطبه از امام علی (ع) صادر شده است. ابن خشاب می‌گوید: من خودم این خطبه را در کتاب‌هایی که دویست سال، پیش از تولد #سید_رضی نوشته شده‌ بودند دیده‌ام و اصلا دست‌خط نویسندگان آن کتاب‌ها را می‌شناختم و حتی می‌دانستم که دست‌خط کدام یک از ارباب ادب است. وقتی به ابن خشاب گفتند که برخی این خطبه را از مجعولات سید رضی دانسته‌اند، گفت: رضی و غیررضی کجا و این نفَس و این سبک سخن گفتن کجا؟! من کلام و کتابت رضی را می‌شناسم...!( ابن ابی الحدید، شرح ‏نهج ‏البلاغة، ج 1 ص 205) این خطبه در میان ارباب #لغت نیز با همین نام (#شقشقیه) معروف است؛ چندان که ابن‌اثیر در نهایه، فیروزآبادی در قاموس، ابن منظور در لسان العرب و... خطبه را با همین نام یاد کرده و کلماتی از آن را نقل کرده‌اند. از میان محدثان نیز جناب #صدوق در علل الشرائع و معانی الاخبار، مرحوم #شیخ_مفید در ارشاد و... این خطبه را آورده‌اند. ادامه دارد در اینجا و اینجا #خلفا #با_معارف_نهج، شماره 113 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#امام_حسین ع زنده است و کهنه نمی‌شود 📢أيُّهَا النَّاس خُذُوهَا عَنْ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ (ص) إِنَّهُ يَمُوتُ مَنْ مَاتَ مِنَّا وَ لَيْسَ بِمَيِّت وَ يَبْلَى مَنْ بَلِيَ مِنَّا وَ لَيْسَ بِبَالٍ فَلَا تَقُولُوا بِمَا لَا تَعْرِفُونَ فَإِنَّ أَكْثَرَ الْحَقِّ فِيمَا تُنْكِرُون (#خطبه_86) ای مردم [این سخن را] از #پیامبر ص دریابید که می‌فرماید: از میان ما [اهل بیت] آن کس که بمیرد، می‌میرد اما #مرده نیست از میان ما [اهل بیت] کسی که گرد زمان بر او بنشیند، گرد زمان بر او می‌نشیند ولی کهنه نمی‌شود. بنابراین چیزی را که از آن آگاهی ندارید، باور نکنید و بر زبان مرانید چون بیشتر حقایق در همان چیزهایی است که انکار می‌کنید. سه نکته: 1️⃣پنجاه سال از بعثت پیامبر گذشته بود ولی هنوز مسلمانان مقامات اهل بیت را نشناخته بودند! چندانکه حتی این مسائل را نیز باید امیرالمؤمنین علیه‌السلام توضیح می‌داد. (پیامدهای فرهنگی عصر#خلفا) 2️⃣گویا این سنت همیشگی تاریخ است که انسانها درباره چیزهایی که از آن آگاهی کافی ندارند، زیاد سخن می‌گویند! و در لابلای آن سخنها اکثر حقایق را انکار می‌کنند. 3️⃣کلمه‌ی «قال» وقتی با «ب» متعدی می‌شود به معنای "صِرف گفتن" نیست بلکه به معانی دیگری به کار می‌رود. در اینجا به نظر می‌رسد که «لا تقولوا ب» به معنای سخن گفتن همراه با اعتقاد و جزم و عنایت باشد (مفردات راغب و المحیط فی اللغة) ↩️پ ن: برخی شارحان عبارت «یبلی من بلی منا و لیس ببال» را به معنای پوسیده نشدن پیکر #اهل_بیت علیهم السلام در #قبر حمل کرده و بحث کلامی ارزشمندی را نیز در ذیل این عبارت مطرح کرده‌اند (منهاج البراعة ج 6 ص 213) اما نگارنده بر آن است که این متن را به این معنایی که در اینجا بیان شده نیز می‌توان ترجمه کرد. #جنازه_اهل_بیت #با_معارف_نهج، شماره 114 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵عذرخواهی مسئولان از مردم در آموزه‌های امیرالمؤمنین علیه السلام؛ وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِيَّةُ بِكَ حَيْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِكَ وَ اعْدِلْ عَنْكَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِكَ فَإِنَّ فِي ذَلِكَ رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ وَ رِفْقاً بِرَعِيَّتِكَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَق #نامه_53 ترجمه: اگر مردم به [کاری از کارهای] تو گمانِ ظلم بردند عذرت را آشکارا با آنان در میان نه و با این عذرخواهی آشکار، خود را از بدگمانی آنان نجات بده زیرا این کار [اولاً موجب] تربیت خویشتن خودت و [ثانیاً موجب] مدارا با رعیّت و [ثالثاً] عذرخواهی [شایسته‌ای] است که با آن می‌توانی وظیفه دولتت را که همان حق‌گرا تربیت کردن مردم است، انجام دهی. 🔹نکات: 1️⃣عذرخواهی کردن مسئولان از مردم، در هنگام بروز خطاهای ناخواسته ضروری است (فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِك‏) 2️⃣این عذرخواهی موجب می‌شود مسئولین خویشتن خویش را تربیت بکنند(رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ). طبیعی است که عذرخواهی، #غرور و خودشیفتگی حاکمان را بشکند و موجب رشد اخلاقی آنان شود. 3️⃣یکی از #وظایف_دولت، تربیت اجتماعی مردم بر مدار حق و دور کردن آنها از باطل است (حَاجَتَک). عذرخواهی مردم را به سوی حق‌گرایی و حق‌طلبی سوق می‌دهد (إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَقِّ). 4️⃣عذرخواهی موجب مدارا با مردم می شود(رِفْقاً بِرَعِيَّتِك). 5️⃣مخالف‌سازی برای حکومت، نتیجه مدیریت مسئولان ناکارآمد است (#نامه_62) عذرخواهی باعث می‌شود مردم با حکومت مخالف نشوند. 6️⃣عذرخواهی موجب می‌شود بدگمانی و بی‌اعتمادی مردم به حکومت از بین برود(وَ اعْدِلْ عَنْكَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِكَ). 🔻یکی دیگر از جاهایی که حاکمان باید عذرشان را با مردم در میان نهند، در جایی است که نمی‌توانند درخواستهای آنها را اجابت کنند(و امْنَعْ فِي إِجْمَالٍ وَ إِعْذَار) نامه 53 〰️〰️〰️〰️〰️📧📩〰️〰️〰️〰️ دست به دست کنید تا برسد به دست مسئولانی که عذرخواهی نمیکنند. 〰️〰️〰️〰️〰️🌹🗞〰️〰️〰️〰️ #با_معارف_نهج، شماره 115 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵ترجمه #کلمه_زعم حَتَّى إِذَا مَضَى لِسَبِیلِه جَعَلَهَا فِی جَمَاعَةٍ زَعَمَ أَنِّی أَحَدُهُمْ فَیا لَلَّهِ وَ لِلشُّورَى مَتَى اعْتَرَضَ الرَّیبُ فِیّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر #خطبه_3 #شقشقیه ترجمه : تا [اینکه] او نيز راه خودش را پیمود [و به جهان ديگر رسید] و امر خلافت را در ميان جماعتى قرار داد كه وانمود می‌کرد من هم یکی از آنها هستم. پناه برخدا از دست آن شورا! کی در [بلندی مرتبه‌ی] من نسبت به [خلیفه‌ی] اولشان شکی وجود داشت تا اینکه همنشین امثال این شش نفر بشوم؟ ◀️کلمه «زعم» را در فارسی به معنای «پنداشتن و گمان کردن» برمی‌گردانند. «پنداشتن و گمان کردن» در فارسی معنای مذموم و توبیخ کردنی ندارد اما کلمه «زعم» در عربی چنین نیست. کلمه «زعم» در عربی به دو معنای متضاد به کار می‌رود(قاموس و تاج العروس): 1) گمان نادرست صادقانه اما غیرقابل بخشش و مستحق توبیخ ومذمت 2) دروغ‌گویی 📚در احتمال اول کلمه زعم غالبا درباره کسی به کار می‌ررود که چیزی را بلد نیست اما در این بلد نبودنش مقصّر است. تقصیرش هم در حدی است که مستحق توبیخ است. با این حال دروغ نمی‌گوید یعنی واقعا همین مطلب نادرست و غیرواقعی را در ذهن خود گمان می‌کرده است. (در موارد غیرغالبی کلمه زعم درباره یک واقعیت به کار می‌رود.) همه کاربردهای قرآنی این کلمه در موضع توبیخ و مذمت است(راغب). 📚احتمال دوم این است که اصلا کلمه «زعم» به معنای دروغ‌گویی باشد. با توجه به اینکه مسأله قابل مقایسه نبودن شحص علی بن ابیطالب علیه‌السلام (یا لااقل اهل بیت) با دیگر صحابه از مسائل بسیار بدیهی صدر اسلام بوده، این احتمال دوم در معنای عبارت صحیحتر به نظر می‌رسد. ↩️قرینه: در جمله‌های بعدی آمده است که هیچ تردیدی در افضلیت علی بن ابیطالب وجود نداشته است (مَتَى اعْتَرَضَ الرَّیبُ فِیّ مَعَ الْأَوَّلِ مِنْهُمْ حَتَّى صِرْتُ أُقْرَنُ إِلَى هَذِهِ النَّظَائِر!). #مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت #تفضیل_خلفا #قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 45 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵بیماری و باد پاییزی حضرت امیر(ع) در بازگشت از #صفین یکی از اصحاب را که بیمار بود، دیدند و بدو فرمودند: «...وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاق‏» ( ...امّا بیماری، گناهان را از بين مى‏برد و آنها را مانند برگ درختان مى‏ريزد) #حکمت_42 🔹عنصر زیباشناختی: #تشبیه پنهان «بیماری به باد پائیزی»، «انسان به درخت» و «گناه انسان به برگ زرد» 🔻توضیح: هر چند سخنی از باد پائیزی و عمل انسان به میان نیامده است لکن ریزش برگ درختان مربوط به فصل پائیز و در اثر وزش باد پائیزی رخ می‌دهد لذا وقتی ریزش گناهان به ریزش برگ درخت تشبیه شود، چنین تشبیهی سه تشبیه درهم تنیده را در خود دارد که اگر این تشبیه ها را #تجزیه_و_مقارنه کنیم به این صورت بندی دست پیدا میکنیم: 1) تشبیه «بیماری به باد پائیزی» 2) تشبیه «انسان به درخت» 3) تشبیه «اعمال بد انسان به برگهای زرد» ➕افزون بر زیبایی خاصی که ترکیب و انسجام سه‌گانه فوق به تشبیه می‌دهد، دو تشبیه پنهان نیز به خاطر #دیریاب بودنشان زیبایی دیگری به تشبیه داده‌اند. ✍️نکته معنایی امیرالمؤمنین علیه‌السلام در صدد هستند که درک انسان از بیماری را تغییر دهند. وقتی درک انسان از بیماری تغییر کند و به چنین برداشتی برسد که بیماری چیزی مانند باد پاییزی است که با ریختن برگهای زرد (گناه) به داد درخت می‌رسد، اولا تحمل #بیماری برای چنین ذهن و روانی ساده‌تر می‌شود ثانیاً انگیزه‌ی#شکر خداوند در برابر #نعمت بیماری افزایش می‌یابد(#قدرت_انگاره). #بازیباییهای_نهج، شماره 40 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله #بازیباییهای_نهج، شماره 34 🔷 #استعاره در کلمه «یحط» حضرت امیر(ع) در بازگشت از صفین یکی از اصحاب را که بیمار بود، دیدند و بدو فرمودند: «...وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاق» ( امّا بیماری گناهان را از بين مىبرد و آنها را مانند برگ درختان مىريزد) #حکمت_42 عنصر زیباشناختی: #استعاره در کلمه «یحط» ✍️ کلمه «یحط» در #لغت به معنای بر زمین نهادن بار سنگین از دوش حیوان است (العین) حضرت با به کار بردن این کلمه خواسته‌اند بفهمانند #گناه بار سنگینی است بر دوش انسان که به وسیله #بیماری برداشته می‌شود و بدین ترتیب انسان راحت می‌شود، آماده لقاء پروردگارش می‌شود (تخففوا تلحقوا) و پس از #مرگ نیزز در خواب برزخی‌اش آسوده می‌خوابد. باد پاییزی نیز همینطور است یعنی باری از دوش درخت برمی‌دارد تا درخت در فصل زمستان آسوده بخوابد. https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#بیماری و ریزش گناهان حضرت امیر(ع) یکی از اصحاب را که بیمار شده بود، دیدند و بدو فرمودند: «...وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاق» (...امّا بیماری، گناهان را از بين مىبرد و آنها را مانند برگ درختان مىريزد) (#حکمت_42) 🔸عنصر زیباشناختی: تشبیه #گناهان به برگهای پاییزی ◀️وجه شبه: 1. همانطور که باد پائیزی به راحتی برگ را از درخت جدا می سازد، بیماری نیز (در مقایسه با عذاب اخروی) بسیار سهل و آسان، #گناه را فرومی‌ریزد. 2. هر قدر شدّت وزش باد بیشتر باشد، ریزش برگها نیز بیشتر خواهد بود. شدت #بیماری نیز با شدت ریزش گناهان رابطه مستقیم دارد. 3. هر چه قدر مدّت زمان وزش باد طولانی‌تر باشد، برگ‌های بیشتری به زمین می ریزد کما اینکه طول مدت بیماری ریزش گناهان بیشتری را در پی خواهد داشت. #بازیباییهای_نهج، شماره 37 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵خلق جمیل پیامبر ص پیش از بعثت ابن شهرآشوب در #مناقب (ج1، ص: 123) آورده است که #پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، پیش از #بعثت به بیش از بیست صفت اخلاقی ارزشمند شناخته شده بودند که اگر کسی تنها یکی از این صفات را داشته باشد، نشانه عظمت او است تا چه رسد به کسی همه این صفات را داشته باشد؟! حضرت به این صفات شناخته شده بودند: 1. امین 2. راستگو 3. زبردست (حاذق) 4. أصيل 5. نبيل (شرافتمند) 6. مكين (صاحب منزلت) 7. فصيح (شیوا سخن) 8. عاقل 9. فاضل 10. عابد 11. زاهد 12. دست و دل باز (سخیّ) 13. شجاع (كميّ) 14. قانع 15. متواضع 16. حليم 17. مهربان 18. غیرتمند (غیور) 19. صبور 20. سازگار (موافقاََ) 21. سهل‌گیر (مرافقاََ) #مناسبتی، شماره 42 #اخلاق_پیامبر https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#اشرافیت در حکمرانی نشانه‌های #مسئولان اشرافیت زده: 1) مردم وقتی میخواهند از مسئولان اشرافی، حقشان را بگیرند، مانند برده ای هستند که میخواهد از اربابش یاری بگیرد (لَا يَكُونَ انْتِصَارُ أَحَدِكُمْ مِنْهُمْ إِلَّا كَانْتِصَارِ الْعَبْدِ مِنْ رَبِّه) (#خطبه_92) 2) مسئولان اشرافی، وقتی #حق مردم را به مردم میدهند به گونه ای میدهند که برای مردم گوارا نیست؛ یعنی مردم در مسیر گرفتن حقشان آنقدر به زحمت یا دردسر یا تحقیر مبتلا میشوند که دیگر استفاده از آن حق برایشان لذتی ندارد(ِوَ أَعْطِ مَا أَعْطَيْتَ هَنِيئاً) (#نامه_53) 3) ممکن است مردم فرصت مواجهه حضوری با مسئولان اشرافی را پیدا کنند اما چون مرعوب هیمنه ظاهری آنها میشوند، در بیان احتیاجاتشان به لکنت میافتند (تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً فَتَتَوَاضَعُ فِيهِ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَكَ وَ تُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَكَ وَ أَعْوَانَكَ مِنْ أَحْرَاسِكَ وَ شُرَطِكَ حَتَّى يُكَلِّمَكَ مُتَكَلِّمُهُمْ غَيْرَ مُتَعْتِعٍ) (#نامه_53) 4) اشرافیها حاضر به #عذرخواهی از مردم نیستند چون عذرخواهی از مردم باعث ریاضت نفس مسئولان میشود (رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِك #نامه_53) در حالیکه نَفْسهای اشرافیت زده، حاضر به تحمل ریاضت موجود در عذرخواهی نیستند. 5) رابطه #مدیران غیراشرافی بامردم یک رابطه هم سطح است یعنی مدیر خود را در سطح مردم میداند (إما اخٌ لک فی الدین و إما نظیرٌ لک فی الخلق نامه 53) اما مدیران اشرافی رابطه خود را با مردم رابطه #برده و مالک (الْعَبْدِ مِنْ رَبِّهِ) یا رابطه نامتوازن دیگری (الصَّاحِبِ مِنْ مُسْتَصْحِبِه #خطبه_92) میدانند. 6) اشرافیها دوست دارند به خاطر انجام وظایفشان مورد #مدح و #چاپلوسی قرار بگیرند (قَدْ كَرِهْتُ أَنْ يَكُونَ جَالَ فِي ظَنِّكُمْ أَنِّي أُحِبُّ الْإِطْرَاءَ وَ اسْتِمَاعَ الثناء—#خطبه_216) #مدیران_اشرافی #عدالت #حقوق_عامه #حق_الناس #حکومت #با_معارف_نهج، شماره 116 . https://eitaa.com/banahjolbalaghe