بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر کامل تسنیم
🧠استفاده برای#عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره: حمد
📝پیشگفتار سوره
🔸سوره مباركه فاتحة الكتاب، كلام خداي سبحان است، ولي به نيابت از #عبد_سالكي كه چهره جان خويش را متوجه ذات اقدس خداوند كرده، به #رازگويي_محبّانه و عاشقانه با او ميپردازد.
🗝خداي سبحان در اين سوره، #ادب_تحميد، #شيوه_اظهار_بندگي و راه #سخن_گفتن عبد سالك با #ربّ_مالك را به سالكان كويش آموخته است و آن را پايه «عمود دين» قرار داده: «لا صلاة إلاّ بفاتحة الكتاب*نماز صحیح نیست مگر با فاتحه الکتاب»، #ده_بار تلاوت آن را در هر شبانه روز، بر متقرِّبان به فرايض، فرض و #چندين برابرِ آن را به شائقان قرب نوافل(نمازهای نافله) سفارش كرده است.
🎲اگر سوره مباركه حمد، مشتمل بر عصاره #معرفتهاي_قرآني، كه همان اسرار مبدأ و معاد و دانش سلوك انسان به سوي پروردگار است، نمي بود، اين گونه در كتاب خدا #همتاي «قرآن عظيم» قرار نمي گرفت و در كلام اسوه هاي سلوك إلي الله (اهلبيت عليهمالسلام) با #عظمت از آن ياد نميشد.
🌴نامهاي سوره
🌾قرآنكريم اسماء و صفات فراواني دارد و سوره حمد نيز كه «امّ القرآن*مادر قرآن» و مشتمل بر عصاره معارف قرآني است، به همين مناسبت داراي نامها و القاب بسياري است. نامهاي معروف اين سوره عبارت است از: امّ الكتاب، فاتحة الكتاب، السبع المثاني و حمد، و نامهاي غير مشهور آن، فاتحة القرآن، القرآن العظيم، الوافية، الكافية، الشافية، الشفاء، الصلاة، الدّعاء، الأساس، الشكر، الكنز، النّور، السؤال، تعليم المسألة، المناجاة، التفويض، (سورة) الحمد الاُولي والحمد القُصري است.
🔍بررسي جايگاه و محتواي اين سوره نشان ميدهد كه تسميه(نامگذاری) آن به هر يك از اين نامها ناشي از #مناسبتهاي موجود در معارف آن و يا #جايگاه_ويژه سوره است.
🔦اكنون به بررسي اسرار نام گذاري سوره حمد به اين نامها مي پردازيم:
1 ـ «أُمّ الكتاب»، «أُمّ القرآن»: نامگذاري سوره حمد به اين دو نام، كه در روايات فراواني به نقل فريقين(شیعه و سنی) آمده است، از اين روست كه مشتمل بر #عصاره_معارف_قرآن_كريم است.
🖇معارف قرآني داراي سه بخش «مبدأ شناسي(خدا شناسی)، معادشناسي و رسالت شناسي(پیامبر شناسی)» است و كلام منسوب به حضرتاميرالمؤمنين (عليهالسلام) نيز كه فرمودند: «رحم الله امرأً علم من أيْن وفى أيْن وإلي أين*خدا رحمت کند بنده ای را که بداند از کجا آمده؟ و در کجاست؟ و به کجا می رود؟» ناظر به شناخت همين #اصول_سه گانه است.
💡سوره مباركه #فاتحة_الكتاب نيز مشتمل بر معرفت هاي ياد شده است؛ زيرا بخش #آغازين آن مربوط به #مبدأ و #ربوبيت مطلق(مالک مطلق)(الحمد لله رب العالمین...) او بر عوالم هستي و همچنين صفات جمالي او مانند رحمت مطلق و رحمت خاصّ(الرحمن الرحیم) است و #بخش_مياني آن (مالك يوم الدين) ناظر به معاد و ظهور مالكيت مطلقه خداي سبحان در قيامت است و #بخش_پاياني آن كه سخن از #حصر عبادت و استعانت(کمک گرفتن) در خداي سبحان و طلب هدايت به صراط مستقيم دارد (إيّاك نعبد... ولا الضالّين)، مربوط به هدايت و ضلالت در سير از مبدأ تا معاد است و مدار و محور آن مسئله وحي و رسالت است.
🔊 پس #اصول #معارف_قرآني در اين سوره #ترسيم شده است.
🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯
ایتا:https://eitaa.com/bourhan
سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
🎁ترتيب نزول
💎در بحث پيش برخي اقوال و قراين درباره اين كه سوره مباركه حمد #اولين سوره نازله بر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است مطرح شد.
⏳ برخي از پژوهشگران علوم قرآني نيز بر اساس روايت جابربن زيد و مانند آن و برخي نصوص تاريخي، آن را #پنجمين سوره نازله دانسته اند كه پس از سوره هاي علق، قلم، مزمّل و مدّثر و پيش از سوره مَسَد نازل شده است.
🎲تعداد آيات
💡سوره مباركه حمد، به اتفاق مسلمانان، #هفت_آيه دارد و براساس روايات اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) #اوّلين_آيه آن است: «قيل لأميرالمؤمنين (عليه السلام): يا أميرالمؤمنين أخبرنا عن (بسم الله الرّحمن الرحيم) اي هِىَ من فاتحة الكتاب؟ فقال: «نعم كان رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) يقرايها ويعدّها آية منها...*به حضرت امیر ع گفته شد که آیا بسم الله الرحمن الرحیم جز سوره حمد است؟فرمودند: ایشان سوره را همراه با بسم الله... می خواندند. ».
📣بنابراين، قرائت (بسم الله...) در ابتداي سوره حمد تنها براي تبرك جستن به آن #نيست، بلكه #جزئي از سوره است و از اين رو در صورت وجوب تلاوت سوره حمد، در نماز يا غير آن، اگر بدون بسم الله تلاوت شود، امر خداوند امتثال #نشده است.
⚜گوياترين #شاهد بر تعداد آيات سوره حمد، آيه كريمه (ولقد آتيناك سبعاً من المثاني والقرآن العظيم* و به تحقیق ما به تو 7 آیه(سوره حمد) و قرآن عظیم را عطا کردیم) است كه به شهادت روايات معصومين (عليهم السلام) مراد از آن #فاتحة_الكتاب است.
🏮روايات #فريقين(شیعه و اهل تسنن) نيز بي هيچ گونه اختلافي، همين عدد را تأييد مي كند.
〽️تنها اختلافي كه در آيات اين سوره است درباره تقطيع(جداسازی) و #مرزبندي آيات آن است، نه اصلِ عدد هفت؛ زيرا كساني كه (بسم الله الرّحمن الرحيم) را #اوّلين آيه سوره حمد دانسته اند از #صراط_الّذين... تا آخر سوره را يك آيه و ديگران كه بسم الله را آيه اي از اين سوره نمي دانند #غير_المغضوب... را آيه اي مستقل به شمار آورده اند.
🗳غُرَر آيات
🖍در برخي روايات از (بسم الله...) به عنوان #برترين_آيه_قرآن ياد شده است: «وأىّ آية أعظم فى كتاب الله؟ فقال: (بسم الله الرّحمن الرحيم)».
🔎همچنين محمدبن مسلم از امام صادق (عليه السلام) نقل مي كند كه (بسم الله ...) #بهترين_آيه_سوره_حمد است: سألت أبا عبدالله (عليه السلام) عن السبع المثانى... هى الفاتحة؟ قال: «نعم». قلت: (بسم الله الرّحمن الرحيم) من السبع المثانى؟ قال: «نعم هى أفضلهنّ»
🔆اگرچه (بسم الله...) از #غرر آيات محسوب مي شود، ليكن چون اختصاصي به سوره حمد #ندارد، نمي توان آن را تنها در اين سوره از غرر محسوب داشت.
🏝چنين به نظر مي رسد كه از جهت #حكمت_نظري، مضمون خبري آيه مباركه (الحمد لله رب العالمين) و از جهت #حكمت_عملي، مضمون خبري آيه كريمه (إياك نعبد وإياك نستعين) از #غرر_آيات سوره حمد محسوب مي شود.
🍥🍥🍥🍥🍥🍥🍥🍥🍥
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
(ولقد آتيناك سبعاً من المثاني والقرآن العظيم).[1]
💎چنانكه در حديثي ديگر #ميزان اين برتري را نيز مشخص كرده، فرمود: «لو أنّ #فاتحة_الكتاب وضعت فى كفة الميزان ووضع #القرآن في كفةٍ #لرجحت فاتحة الكتاب سبع مرّات».