🔹مساجد آمریکایی در حال آمریکایی شدن هستند؛ این نتیجه‌گیری نویسندگان گزارش مفصلی است که برای «موسسه سیاست اجتماعی و تفاهم» انجام شده است. این گزارش که هر 10 سال یکبار برای بررسی #مساجد #آمریکا صورت می‌گیرد، نشان می‌دهد که مساجد #اهل_سنت آمریکا به طور فزاینده‌ای مخلوط‌کننده سنت‌ها هستند و مذاهب مختلف فقه اسلامی را در هم آمیخته‌اند. از بسیاری جهات این رویکرد کثرت‌گرا نشان از بازگشت به سنت #بدون_مذاهبی اسلام در دوران نخستین دارد.
🔹حتی برای مثال در مورد نقش مردان و زنان، یافته‌های گزارش حاکی از آن است که مساجد آمریکایی در حال احیای جایگاه رهبری خاصی برای زنان در مسجد هستند. به گفته این گزارش: «#رهبران مساجد آمریکایی به درکی از اسلام متکی هستند که از متن منابع بنیادین اسلام (قرآن و سنت) ریشه می‌گیرد و برای تفاسیری که به اهداف و روح قوانین اسلامی و شرایط مدرن توجه دارند، گشایش نشان می‌دهند».
🔹در بسیاری از کشورهای جهان اسلام، یک #مذهب مسلط است و در حالی که #مهاجران آمریکایی از آن کشورها این شیوه‌ها را حفظ می‌کنند، مساجد آنها اغلب سنت‌ها را با هم ترکیب می‌کنند تا بتوانند طیف وسیعی از جماعت مسلمان را جذب کنند.
🔹اصول خاص یک مذهب می‌تواند متفاوت باشد، از جزئیات مراسم نماز گرفته تا احکام مربوط به مالکیت حیوانات خانگی. پایبندی قوی به اصول یک مذهب خاص، به ویژه در جوامع مهاجر مختلط، ممکن است بخشی از جماعت دین‌داران حاضر در مسجد را خاموش کند، در حالی که یک رویکرد ترکیبی به مذاهب اجازه می‌دهد تا روندهای مختلف در زندگی روزمره مسجد با هم ترکیب شوند.
🔹احسان بگبی، مدیر تیم پژوهشی این مطالعه، می‌گوید: «به طور مشخص، من کسی را می‌شناسم که در هیئت مدیره مسجدی در آتلانتا است و احساس می‌کند باید به همه یادآوری کند که این مسجد حنفی نیست».
🔹بر اساس این مطالعه مساجد #حنفی و #شافعی بیشترین مساجد در آمریکا هستند. با این حال، مساجد #مالکی در حال افزایش هستند، به دلیل مهاجرت‌های اخیر از آفریقا و به دلیل جذب بسیاری از نوکیشان آمریکایی به تفسیر انعطاف‌پذیرتر از برخی اعمال اسلامی.
🔹در شیوه‌های سنتی اسلامی، افراد ممکن است سنت‌ها را تا حدی ترکیب کنند، اما در چند نسل گذشته، با تبدیل مساجد به نهادهای دولتی در بسیاری از کشورهای مسلمان، پایبندی به یک مذهب خاص سختگیرانه‌تر شده است.
🔹در آمریکا، عوامل متعددی احتمالاً بر رویه‌های مسجد تأثیر گذاشته است. گزارش جدید به طور خاص به مشارکت در سیاست و همچنین افزایش استفاده از زبان انگلیسی در زندگی روزمره و شیوه‌های جامعه اشاره می‌کند. در نظرسنجی موسسه در سال 2000، 53 درصد از مساجد آمریکایی از زبان انگلیسی برای خطبه جمعه استفاده می‌کردند، اما امروز این رقم 72 درصد است. در این گزارش همچنین آمده است که 51 درصد از مساجد مورد بررسی، میزبان سیاستمداری برای دیدار یا گفتگو بودند. به گفته بگبی، این سطح بالاتری از مشارکت سیاسی نسبت به کلیساهای مسیحی است.
🔹بگبی می‌گوید: «تعداد زیادی از مساجد از تلاش‌هایی مانند این نه لزوماً به دلایل سیاسی، بلکه بیشتر به این دلیل که معتقدند روابط بین مسلمانان و غیر مسلمانان را پیش می‌برند، حمایت می‌کنند. این درصد نسبتاً بالایی است و نشان‌دهنده تغییرات گفته‌شده است».
🔹این مطالعه نشان داد که تعداد زیادی از مساجد در تلاش‌های بین‌ادیانی که برای ایجاد ارتباط بین جامعه مسلمانان و اعضای دیگر گروه‌های اعتقادی طراحی شده است مشارکت دارند. در این گزارش همچنین اشاره شده است که 67 درصد از مساجد در ایالات متحده دارای زنانی هستند که در هیئت مدیره خود خدمت می‌کنند. این افزایش قابل توجهی را نسبت به نسخه‌های قبلی این گزارش نشان می‌دهد که تنها 50 درصد از مساجد در سال 2000 و 59 درصد در سال 2010 در هیئت مدیره خود زن داشتند.
🔹بگبی می‌گوید: «مساجد آمریکایی از نظر جنسیتی نسبت به مساجد جاهای دیگر یکپارچه‌تر است، مانند عدم تقسیم جداگانه بین مکان‌هایی که مردان و زنان در آن نماز می‌خوانند و (سایر اعمال)، اما این مساجد استدلال می‌کنند که این شیوه‌ها نوآوری نیست بلکه بازگشت به شیوه‌هایی است که ریشه در سنت‌های نخستین مسلمانان دارد».
✍️ ملاحظه: #دیگ_ذوب (Melting pot) اصطلاحی فرهنگی در مورد جامعه‌ای ناهمگون از لحاظ فرهنگی است که به مرور همگون می‌گردد. عناصر متفاوت فرهنگی با یک فرهنگ قالب عمومی ترکیب شده و همگی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. این اصطلاح به‌طور خاص در مورد همگن شدن فرهنگی مهاجران به ایالات متحده استفاده شده است.
🔹گزارش بسیار مفصل احسان بگبی در دو بخش در ژوئن و جولای گذشته منتشر شد. متن این دو بخش را می‌توانید در اینجا و اینجا ببینید.
@dolatedin
🔹الفرات نیوز: منابعی از #حوزه_علمیه نجف خبر دادند که #احمد_الطیب، شیخ الازهر، اوایل ماه آینده میلادی همراه با یک هیئت عالی رتبه از علمای #الازهر به #عراق سفر می‌کند.
🔹یک روحانی برجسته در حوزه علمیه نجف گفت که الازهر این سفر را تأیید کرده است و «ما اکنون برای آن آماده می‌شویم».
🔹به گفته همان منبع، قرار است اولین ملاقات شیخ الازهر با مرجعیت اعلی، آیت الله #سیستانی باشد: «احمد الطیب در بدو ورود با آیت الله سیستانی ملاقات می‌کند. همچنین برای بازدید شیخ الازهر از مهم‌ترین زیارتگاه‌های اسلامی در شهرهای #کربلا و #نجف برنامه‌ریزی شده است».
🔹یک منبع نزدیک به آیت الله سیستانی گفت: «برنامه دقیق و مشخصی برای این سفر در نظر گرفته شده است که در آغاز احمد الطیب با سید سیستانی ملاقات می‌کند و سپس در #حرم امام علی بن ابی طالب(ع) اقامه نماز می‌کند».
🔹این منبع افزود: «این دیدار تاریخی است و مدت‌ها به تأخیر افتاده است. از زمان سرنگونی صدام حسین در سال 2003، هر دولت جدید عراق از شیخ الازهر دعوت کرده بود، اما این موضوع در آن زمان به نتیجه نرسید».
🔹لازم به ذکر است که در مارس 2021، #سعد_کمبش، رئیس #اوقاف #اهل_سنت، از قاهره دیدن کرد و با شیخ الازهر دیدار و از طرف دولت عراق، شیخ الازهر را برای دیدار از این کشور دعوت کرد.
🔹به گفته منابع، شیخ الازهر همچنین به شهر #موصل و سپس شهر #اربیل در منطقه کردستان نیز سفر کرده و با روحانیون آنجا دیدار خواهد کرد.
@dolatedin
💢مولد النبي در نگاه مذاهب اسلامی
🔹بی بی سی عربی: تزیینات و چراغانی، شیرینی ها و غذاهای پرطرفدار، جلسات مداحی و ذکر، پرچم ها و راهپیمایی های مختلف... در بسیاری از شهرها و روستاهای عربی، از غرب گرفته تا شرق، هر ساله به چندین روش #جشن_میلاد_پیامبر (ص) را برگزار می کنند.
🔹و از آنجایی که این جشن به عنوان یک مناسبت، ریشه در سنت های عامیانه دارد، این سوال هر ساله در مورد نظر #مذاهب_فقهی بین حلال و حرام بودن این مراسم، مطرح می شود.
🔹مانند بسیاری از مسائل اسلامی، علمای فقه رویکرد واحدی به جشن میلاد پیامبر (ص) نداشته، حتی در تاریخ ولادت حضرت محمد (ص) نیز میان #اهل_سنت و #شیعه اختلاف است.
🔹درست است که بیشتر مراجع بر این عقیده هستند که پیامبر (ص) در ماه ربیع الاول بر اساس تقویم هجری قمری متولد شده است، اما اهل سنت این سالگرد را در دوازدهم ربیع الاول جشن می گیرند و شیعیان در هفدهم جشن می گیرند. بنابراین، تمام ماه ربیع الاول ماه جشن محسوب می شود.
🔹به دلیل این اختلاف در تاریخ میلاد پیامبر (ص) و از سال 1981(امام راحل) روح الله خمینی آن به نام هفته #وحدت_اسلامی نام گذاری و به عنوان وسیله ای برای #تقریب میان سنی ها و شیعیان شد.
🔹آغاز جشن سالروز ولادت پیامبر (ص) به خلیفه فاطمی #المعز_لدین_الله پس از ورود وی به مصر در سال 969 میلادی نسبت داده می شود. بر اساس منابع تاریخی، برپایی جشن های سازماندهی شده میلاد پیامبر و تعدادی از خاندان او، وسیله ای برای نزدیک شدن آن خلیفه به مصریان از طریق مناسبت های عمومی و شادی بود.
🔹با تغییر حکومت و اختلافات پی در پی اسلامی و با توجه به اولویت های سلطنت ها، جشن میلاد پیامبر ص رو به محو شدن می رفت، بدین ترتیب ایوبیان از آن جلوگیری کردند، سپس بار دیگر ممالیک اجازه برگزاری آن را دادند، تا اینکه در زمان #محمدعلی_پاشا به یک #سنت صوفیانه تبدیل شد.
🔹فرقه های #صوفیه، مکاتب اسلامی هستند که بیش از همه به احیای میلاد پیامبر(ص) و به طور کلی میلاد اولیای صالح می پردازند. این جشن‌ها از جمله سنت‌های جاافتاده در مصر است.
🔹بر خلاف تصوف، علمای #سلفی به رهبری عالم دینی سعودی #بن_باز، جشن میلاد پیامبر را #بدعت دانسته و معتقدند که شرع اشاره ای به این مساله نکرده است، زیرا نه پیامبر (ص) و نه صحابه آن را جشن نمی گرفتند، پس بدعت است.
🔹موضوع احیای میلاد پیامبر (ص) یکی از اختلافات رایج فقهی میان سلفیان و صوفیه است که ممکن است منجر به #تکفیر نیز شود.
🔹از سوی دیگر، علمای #الأزهر در فتواهای متعددی که در طول سالیان متمادی صادر شده، موضع مثبتی در مورد جشن میلاد پیامبر (ص) گرفته اند. درست است که در قرآن و روایات به صراحت به جشن میلاد اشاره نشده است، اما بر اساس فتاوا (علمای الأزهر) یکی از مظاهر تجلیل از رسول خدا و نشان دادن عشق به ایشان، نکوداشت میلاد پیامبر (ص) است.
🔹این نظر در میان اکثر مفسران اهل سنت نیز رایج است، زیرا جشن میلاد اگرچه واجب نیست، اما در نظر آنان مردود هم نیست، زیرا میلاد پیامبر اکرم (ص) مظهر رحمت الهی بر انسانها است.
🔹در میان علما و مفسران کسانی هستند که جشن میلاد پیامبر (ص) را #بدعتی_نیکو توصیف می کنند، افرادی همچون ابن حجر #عسقلانی و جلال الدین عبدالرحمن #سیوطی معتقداند که این عمل بدعتی نیکو است که به صاحبش پاداش داده می شود.
🔹از نگاه علمای شیعه، جشن میلاد پیامبر (ص)، ابراز محبت، عزت و ترفیع مقام پیامبر (ص) است.
🔹نزاع اعتقادی امروزه نیز مانند #تاریخ_اسلام، گاهی ابعاد سیاسی پیدا می کند. با روی کار آمدن #حوثی_ها در #یمن، برگزاری جشن میلاد پیامبر (ص) در آنجا فراگیرتر شده است. از سوی دیگر، #داعش از برگزاری جشن میلاد در مناطق تحت کنترل خود در #سوریه و #عراق جلوگیری می کرد.
@dolatedin
⭕️ محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی #طالبان:
🔹 «امارت اسلامی از بیانات آیت الله #خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که خواستار #وحدت بیشتر بین #اهل_سنت و #شیعه در افغانستان شده بود استقبال می‌کند. مردم #افغانستان، از هر قشری، استقلال یافته‌اند و با همدیگر از آن محافظت می‌کنند. ما اجازه نخواهیم داد که هیچ توطئه‌ای به وحدت مردم و کشور ما لطمه بزند یا آن را تهدید کند.»
✍️ گفتنی است آیت‌الله خامنه‌ای روز یکشنبه در دیدار با «میهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی» در بخشی از سخنان‌شان با اشاره به حملات اخیر به مساجد شیعیان در افغانستان فرمودند: «در همین قضیه افغانستان، یکی از راه‌های جلوگیری از حوادث، حضور مسئولان محترم کنونی این کشور در مراکز و مساجد و یا تشویق برادران اهل سنت به حضور در اجتماعات مشترک است.»
🔸در پی حملات انتحاری به نمازگزاران شیعه در قندوز و قندهار در دو جمعه پی‌درپی، جمعا بیش از ۲۰۰ کشته و شمار زیادی زخمی به جا گذاشت. گروه داعش -شاخه خراسان - مسئولیت این حملات را برعهده گرفته است.
@dolatedin
💢فارین پالیسی: بیشترین امید آمريکا به مقتدی صدر است
مقتدی صدر که زمانی دشمن سرسخت آمريکا در عراق بود امروز بهترین گزینه برای تامین منافع ایالات متحده می باشد.
🔹در انتخابات سراسری اخیر، عراقی‌ها گامی بی‌سابقه در پس زدن ائتلاف شبه نظامیان شیعه –حشد الشعبی- مورد حمایت #ایران برداشتند. در این انتخابات کرسی‌های ائتلاف فتح متشکل از شبه نظامیان و نیروهای #حشد_الشعبی که توسط هادی العامری رهبری می‌شود از 48 کرسی در سال 2018 به 15 کرسی کاهش یافت و در مقابل ائتلاف #سائرون که در سال 2018، 54 کرسی را کسب کرده بود به عنوان پیروز بزرگ ظاهر شد و کرسی‌های خود را به 73 کرسی رساند.
🔹در این انتخابات یک جریان شیعه ظاهرا #سکولار –جریان مقتدی صدر- بر یک گروه فرقه‌گرا و مسلح –نزدیکان به حشد الشعبی- پیروز شده است. جریان صدر بر اساس وعده‌هایی که داده است اصلاحات سیاسی خود را آغاز می‌کند که عبارت است: از مبارزه با فرقه‌گرایی، ساخت جامعه‌ای سکولار، پایان دادن به مداخله‌های ایران و اخراج کردن نیروهای –عملیاتی و رزمی- آمریکایی از عراق.
🔹اگرچه در هویت ضد آمریکایی او –مقتدی صدر- شکی نیست اما این دولت آمریکاست که باید از شرایط جدید عراق خشنود باشد. صدر تنها رهبر سیاسی در عراق است که از محبوبیت کافی برای تغییراتی از جمله از بین بردن سهمیه‌های سیاسی یا همان محاصصه و همچنین مهار شبه نظامیان مورد حمایت ایران برخوردار است، امری که در واقع با منافع آمریکا در منطقه تطابق دارد.
🔹برای رسیدن به ائتلاف اکثریت، صدر باید ابتدا با 329 عضو پارلمان مذاکره کند. در همین راستا برخی منابع نزدیک به #مقتدی_صدر گفته‌اند که او علاوه بر 73 کرسی کسب شده می‌تواند روی حمایت 10 نامزد مستقل برخواسته از تظاهرات #تشرین نیز حساب باز کند.
🔹ضیاء الاسدی که یکی از مقامات ارشد دفتر سیاسی صدر است می‌گوید که صدر می‌تواند با حذف همه جناح‌های مورد حمایت ایران ائتلاف پیروز را تشکیل دهد. وی افزود: اتحاد با کسانی مثل نوری مالکی که با صدر مخالف هستند ممکن نیست. این احتمال وجود دارد که با فراکسیون #اهل_سنت –تقدم- که 38 کرسی دارد و یا کردها و مستقل‌ها ائتلاف کند که در این صورت ائتلاف دارای هزینه خواهد بود چراکه این گروه‌ها قدرت خود را از سهمیه‌بندی سیاسی و محاصصه می‌گیرند. گرچه مقتدی صدر تاکید دارد که باید به همه گروه‌ها نماینده‌ای داد و از آنها نیز درخواست کرده که بااستعدادترین اشخاص خود را معرفی کنند اما این گروه‌ها خواهان معرفی افرادی هستند که نسبت به منافع فرقه‌ای و حزبی خود وفادار باشند.
🔹تحلیلگران می‌گویند با توجه به مشارکت جریان صدر در دولت‌های گذشته، این جریان علاوه بر ناکارآمدی در اصلاحات، خود یکی از متهمان فساد موجود است. آنها معتقدند که مقتدی صدر یک سیاستمدار کارکشته نیست بلکه تنها یک پوپولیست می‌باشد.
🔹ابوعون، مدیر برنامه‌های خاورمیانه و شمال آفریقا در مؤسسه صلح ایالات متحده گفت نامزد‌های جریان او در پرونده‌های فسادزا دخیل بوده‌اند و برخی دیگر از آنان تخلفات خود را قبول دارند.
🔹با این حال، برخی دیگر می‌گویند که علیرغم تضادهای فراوان و سوابق ناامیدکننده صدر در تلاش برای اصلاحات، او با این وجود یک مدل سیاسی جدید را معرفی کرده است که باید الهام‌بخش #عراق و منطقه باشد. مدل سیاسی جدید نبردی است برای تغییر یک نظام سیاسی که به وفاداری –به وطن- اهمیت می‌دهد. در ایجاد آن، گروه هایی مانند صدر با طرفداران انبوه می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.
🔹حتی برای ایالات متحده، صدر فرصتی برای ثبات پایدار کشوری است که نزدیک به دو دهه در آن گرفتار بوده است. صدر پیشنهاد کرد که ممکن است حاضر باشد حضور نیروهای آمریکایی در عراق را در نقش مستشاری بپذیرد و بدین ترتیب به دولت بایدن راهکاری برای خروج اکثریت نیروهایش از این کشور بدهد.
🔹مقتدی صدر مرد #آمریکا نیست، اما مرد ایران هم نیست. جاه‌طلبی او برای مهار ایران با ایالات متحده و متحدانش در منطقه همپوشانی دارد. حتی عراقی‌ها می‌دانند که صدر درمانی برای بحران‌های متعدد کشور در اختیار ندارد و فساد هم یک‌شبه از بین نمی‌روند.
@dolatedin
💢 افتتاح دانشکده‌ای مسیحی در سوریه در بحبوحه ماجرای لغو منصب مفتی
🔹رصیف22: دولت #سوریه چند روز پس از لغو منصب #مفتی جمهوری، دانشکده الهیاتی مختص به #مسیحیان افتتاح کرد که اولین دانشکده الهیات در نوع خود در سوریه به شمار آمده و اختصاص به مطالعه الهیات مسیحی دارد. این موضوع سؤالاتی را در مورد آینده "صحنه مذهبی" در سوریه ایجاد کرده است.
🔹دولت سوریه هیأتی متشکل از منصور عزام وزیر امور ریاست جمهوری و بسام ابراهیم وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی را برای شرکت در مراسم افتتاحیه که در آن پاتریارک انطاکیه و اسقف یوسف العبسی شرکت داشته‌اند، اعزام کرده است.
🔹در جریان افتتاحیه، اسقف العبسی گفت که رئیس جمهور بشار اسد در سال 2019 فرمان تاسیس این دانشکده را داده است.
🔹ایمن عبدالنور، رئیس سازمان مسیحیان سوریه برای صلح، به رصیف 22 گفت: «دانشکده الهیات وابسته به کاتولیک‌های رومی است و نه همه مسیحیان سوریه. به عبارت دیگر، این یک "هدیه" برای پاپ در واتیکان است و هدیه‌ای از سوی اسد به کاتولیک‌های سریانی است که وابسته به پاپ نیز هستند و همچنین پاداشی برای سفر هیئت بلندپایه واتیکان به سوریه در سال 2019 است.»
🔹وی خاطرنشان کرد: «نظام سوریه در استفاده از کارت دینی برای جلب حمایت به ویژه در خارج از کشور خوب عمل می‌کند. اسد نه تنها این رویه را در داخل کشور دنبال کرده، بلکه برای تقویت روابط با غرب از طریق #واتیکان و نیز با پروتستان‌ها در آمریکا با اعطای حق تأسیس پنج کلیسای جدید و همچنین اجازه برگزاری سمینارها و گردهمایی‌ها به هندوها و... تلاش کرده است.»
🔹واتیکان از زمان وقوع انقلاب در سال 2011 برخلاف دولت‌های غربی به رسمیت شناختن نظام سوریه یا حتی سفیر خود در دمشق را پس نگرفته است و در عوض، دیدارهای سطح بالا و تبادل پیام‌های دیپلماتیک را ادامه داده است.
🔹در سال 2013، واتیکان به آرامی ایالات متحده را تحت فشار قرار داد تا از مداخله نظامی دولت باراک اوباما علیه نظام سوریه جلوگیری کند و همچنان مدافع سرسخت آنچه که «راه حل دیپلماتیک» در سوریه می‌خواند، باقی ماند.
🔹خبر تأسیس دانشکده اختصاصی الهیات برای مسیحیان چند روز پس از آن اعلام شد که رئیس جمهور سوریه دستور لغو منصب مفتی جمهوری که همواره یکی از علمای #اهل_سنت آن را بر عهده داشت، صادر کرد، اقدامی که عبدالنور آن را بخشی از تلاش‌های نظام برای تغییر صحنه مذهبی در سوریه قلمداد کرد.
✍️ ملاحظه: طبق برآوردها، مسیحیان حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، که کلیسای #ارتدوکس_یونانی و کلیسای #کاتولیک_رومی بزرگترین گروه‌های مذهبی مسیحیان را شامل می‌شوند. مسیحیان در سراسر کشور پخش هستند و جمعیت آنها در دمشق، حمص و لاذقیه قابل توجه است.
🔸روستاهای عمدتا مسیحی‌نشین مانند صیدنایا و معلولا و همچنین شهر ساحلی و مسیحی‌نشین صافیتا در اطراف دمشق واقع شده‌اند. مسیحیان از سطح نسبتا بالایی از تسامح مذهبی بهره‌مند هستند. آنها آزادانه به عبادت می‌پردازند و برخی سمت‌های ارشد دولتی را در اختیار دارند.
🔸باور عمومی بر این است که اکثر مسیحیان از شرکت در اعتراضات علیه دولت خودداری کرده‌اند، چرا که بیم دارند بعد از روی کار آمدن یک دولت اسلامگرا امتیازات دینی خود را از دست بدهند.
🔸رسانه های سوری از چهره‌های مذهبی، نظیر ایگناتیوس چهارم (هزیم)، اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس یونانی، برای دفاع از مواضع دولت استفاده کرده‌اند.
🔸گزارش شده بشار اسد اندکی بعد از شروع نا آرامی‌ها با رهبران مسیحیان دیدار کرده و به آنها گفته است که آینده‌شان با بودن او در قدرت بیشتر در امان است. رهبران مسیحی در تظاهرات طرفداران حکومت سخنرانی کرده‌اند و ضمن حمایت از مقامات کشور، از سوری‌ها خواسته‌اند راه گفتگو را در پیش بگیرند.
@dolatedin
⭕️ چالش مساله گوشت آزمایشگاهی در میان مسلمانان و یهودیان
🔹یورو نیوز: در حالیکه تلاش برای تولید گوشت از سلول‌های بنیادین در لابراتوارها برای مقابله با افزایش جمعیت کره زمین بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد، تولیدکنندگان این دست محصولات غذایی در بازارهای مسلمان و یهودی با چالش مساله گوشت #حلال و #کاشر روبه‌رو هستند.
🔹طبق دستور شریعت اسلام، گوشت برای مصرف #مسلمانان باید محصول #ذبح شرعی باشد. این قاعده، همانند بسیاری دیگر از دستورات شریعت اسلامی، هزاران سال پیشتر در #یهودیت، البته با کم و کیف متفاوت وجود داشته است.
🔹به گزارش یورونیوز، همزمان با پیشرفت در فناوری استفاده از سلول‌های بنیادین، در سال‌های اخیر ساخت گوشت قرمز و سفید در لابراتوارها هم ممکن و هم تجاری شده است.
🔹براساس یک گزارش اخیراً منتشرشده در نشریه بلومبرگ، در حالیکه شرکت‌های پرشمار اسرائیلی کار بر روی این فناوری را پیشاپیش آغاز کرده‌اند، گروهی از خاخام‌های یهودی در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با تفسیر منابع مذهبی راهی را برای کاشر (معادل یهودی حلال) اعلام کردن #گوشت_آزمایشگاهی پیدا کنند. این در حالی است که جوامع #ارتدوکس (راست‌آیین یهودی) عمدتاً با استفاده از چنین گوشتی مخالف هستند.
🔹استارت‌‌‌آپ ایت جاست (Eat just) در ایالات متحده #آمریکا موفق شده در سال ۲۰۲۰ ناگت مرغ آزمایشگاهی را به کشور مسلمان #سنگاپور صادر کند. قرار است این روند امسال با صادرات گوشت سینه مرغ آزمایشگاهی ادامه پیدا کند. با وجود مجوز دولتی برای فروش و مصرف این محصول در سنگاپور، شورای اسلامی این کشور، متصدی رسمی صدور فتوا، می‌گوید گوشت لابراتواری مساله‌ای جدید است و به نتیجه رسیدن درباره #حلال و #حرام بودنش، زمان می‌برد.
🔹شرکت ایت جاست می‌خواهد خط تولید گوشت آزمایشگاهی را در #قطر هم راه‌اندازی کند اما چنین کاری مستلزم دریافت اجازه مراجع دولتی از مقام‌های مذهبی است.
🔹در #اندونزی، پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان ماجرا بسیار پیچیده‌تر از سنگاپور و قطر است. #نهضت_العلما، مرجع سنتی صدور فتوا در این کشور جنوب شرق آسیا ماه سپتامبر با صدور بیانیه‌ای (فتوایی) اعلام کرد سلول گوشت آزمایشگاهی از لاشه مردار به دست می‌آید که #نجس [عین نجاست] است. بنابراین چنین گوشتی نمی‌تواند حلال باشد.
🔹در #پاکستان، دومین کشور پرجمعیت مسلمان #محمدتقی_عثمانی یکی از علمای بزرگ اهل سنت با صدور فتوایی اعلام کرد گوشت آزمایشگاهی تنها در صورتی که از سلول حیوان شرعاً ذبح شده تولید شده باشد، حلال است. این پاسخ اما در بسیاری از موارد کارگشا نیست، چرا که تولیدکنندگان معمولاً سلول بنیادین را از حیوان زنده می‌گیرند و نه از حیوان ذبح شده.
🔸 حکم گوشت آزمایشگاهی برای علمای شیعه
🔹اگرچه مساله استنباط حکم جدید برای علمای #اهل_سنت احتمالاً چالشی دشوار و زمان‌بر است، اما از قرار معلوم مساله در میان علمای #شیعه پیشاپیش حل شده است. برای مثال آیت‌الله #مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی در این مورد پاسخ داده است: «در صورتی که تغذیه آن گوشت [گوشت پایه تهیه سلول بنیادین] به‌وسیله مواد حلال باشد و خوردن آن ضرر قابل توجهی نداشته باشد، مانعی ندارد.»
🔹این تفاوت میان فقه شیعه و سنی البته موضوعی مسبوق به سابقه و عمدتاً بر مبنای اصول استنباط احکام اسلامی است. احتمالاً یکی از جالب‌ترین موارد از این دست، بدیهی بودن شرب #آبجو بدون #الکل، با نام فقهی #ماءالشعیر نزد شیعیان و حرمت همین نوشیدنی نزد اهل تسنن به‌ویژه در کشورهای مسلمان شمال آفریقا باشد. در حالی که علمای شیعه با استناد به «عقل»، بدون الکل بودن ماءالشعیر را دلیل جواز نوشیدن آن می‌دانند، روحانیون سنی با «قیاس» و کشف تشابه میان آبجو بدون الکل با آبجو تخمیری (بی‌یر اروپایی) مصرف آن را حرام می‌دانند.
@dolatedin
⭕️ یکسان‌سازی متون درسی در پاکستان؛ شیعیان چه می‌گویند؟
📌 بخش اول
🔹ایکنا: دولت #پاکستان در تلاش است طرح «متون ملی واحد» با شعار «کتاب واحد برای یک ملت» را در این کشور پیاده کند تا دانش‌آموزان در سراسر پاکستان از یک متون درسی واحد بهره‌مند شوند؛ اما نادیده گرفته شدن اعتقادات #شیعیان در کتاب‌های تعلیمات دینی و اسلامی در مقاطع ابتدایی، متوسطه و دبیرستان در مدارس دولتی و خصوصی، سطح نارضایتی‌های علمای مطرح شیعه را افزایش داده است.
🔹دولت قصد دارد روند تکمیلی این طرح را به صورت مرحلهای در سراسر پاکستان به اجرا درآورد. براساس این طرح متون درسی برای همه #مدارس دولتی و خصوصی به صورت یکسان و برخلاف گذشته این بار به زبان #اردو خواهد بود. عمران خان نخستوزیر پاکستان گفته است یکسان‌سازی متون درسی می‌تواند به تربیت صحیح نسل جدید و رشد فکری و شکوفایی خلاقیت‌ها کمک کند.
🔹بنا به اعلام خانه فرهنگ ایران در لاهور، سیستمهای آموزشی مختلفی در مدارس و مراکز آموزشی خصوصی و دولتی پاکستان رایج است. کتب درسی بیشتر مراکز آموزش خصوصی این کشور به زبان انگلیسی و برگرفته از متون درسی کشورهای انگلیس و آمریکاست. اما بیشتر کتاب‌های درسی بخش دولتی به زبان اردو است.
🔸مخالفت علمای شیعه
🔹علمای شیعه می‌گویند دانش‌آموزان شیعه در پاکستان برای کسب نمره قبولی نباید مجبور به یادگیری اعتقادات #اهل_سنت مندرج در کتب درسی شوند. از سوی دیگر مسئولان دولتی مدعیاند دیدگاه‌های همه جریان‌های مذهبی را در متون درسی یکسان در نظر گرفته‌اند.
🔹علامه مقصود دومکی؛ سخنگوی #شورای_وحدت_مسلمین به همراه دیگر اعضای ارشد این حزب در یک کنفرانس مطبوعاتی با حضور خبرنگاران شبکه‌های محلی و روزنامهنگاران پاکستانی با اعلام موضع این حزب از جانب شیعیان این کشور در قبال طرح «متون ملی واحد» گفت: «در متن کتاب‌های درسی جدید برای دانش‌آموزان، دیدگاه‌های شیعیان نادیده گرفته شده و تنها اعتقادات یک جریان مذهبی در آن بیان شده است.»
🔹وی گفت: «اگر هدف از تهیه و تدوین متون درسی واحد، پایان تبعیض بین دانش‌آموزان فقیر و پولدار در جامعه باشد امری بسیار خوشایند است اما اینکه در کنار آن، دیدگاهها و نظرات یک مذهب اسلامی ارجحیت داده شود، این نظام آموزشی قابل قبول نخواهد بود.»
🔹وی بیان کرد: در متون درسی واحد سخنی درباره نقش مهم برخی از اصحاب نزدیک #پیامبر گرامی اسلام(ص) و #اهل_بیت عصمت و طهارت(ع) در ترویج و پایه‌گذاری اسلام مطرح نشده است در نتیجه دانش آموز از شناخت مشترکات مذاهب اسلامی بی‌بهره می‌شوند.
🔹مقصود دومکی تأکید کرد: با توجه به اینکه شهادت #امام_حسین (ع) و حادثه #کربلا که به عنوان جنگ حق علیه باطل در تاریخ بشریت و جهان به ثبت رسیده؛ اما این حادثه و برخی دیگر از تحولات مهم تاریخ اسلام در متون درسی گنجانیده نشده است.
🔹سخنگوی شورای وحدت مسلمین در ادامه افزود: هر چند جنگ های بدر، احد و خندق در صدر اسلام در متون درسی جدید گنجانیده شده است اما سخنی از نقش محوری و شجاعت‌های بی‌مثال #امام_علی (ع) در این غزوات به میان نیامده است.
🔹علامه مقصود دومکی افزود: با توجه به اینکه #بنی_هاشم نقش مهم و تعیینکنندهای در ترویج اسلام داشتند و پیامبر(ص) نیز از بنی هاشم بود، نام بنی امیه و بنی عباس در متون درسی واحد بیان شده است اما نامی از بنی هاشم در این متون دیده نمی‌شود.
👇 ادامه دارد...
@dolatedin
⭕ توبیخ دبیرکل سابق بزرگترین حزب اسلامی اردن به دلیل حمله به معاویه
🔹الخلیج365: دبیر کل سابق بزرگترین حزب اسلامی در #اردن به دلیل حمله به #معاویه در شبکه‌های اجتماعی و مخالفت با عقب‌نشینی از موضع خود از عضویت در حزب متبوعش تعلیق شد.
🔹حزب جبهه عمل اسلامی اردن درباره صدور حکم تعلیق عضویت زکی بنی إرشید در این حزب گفت که پس از اینکه دادگاه‌های داخلی حزب تصمیم گرفتند در نتیجه توهین بنی ارشید به معاویه بن ابی سفیان در شبکه‌های اجتماعی عضویت او را به مدت دو سال به حال تعلیق درآورند، او به دادگاه بدوی حکومتی در این خصوص شکایت کرد.
🔹این حزب توهین به معاویه را مغایر با دیدگاه #اهل_سنت خواند و گفت: «رهبری حزب طی مقطع اخیر تلاش کرد تا زکی را متقاعد کند که از توهین به معاویه و متهم کردن او به قتل، استبداد و تشبیه کردن آن به داعشی‌ها عقب‌نشینی کند اما او از این امر خودداری کرد.»
🔹حزب جبهه عمل اسلامی اردن افزود: «در پی اجتناب بنی ارشید از عقب‌نشینی از موضع خود دادگاه داخلی حزب به دنبال شکایت یکی از اعضای شورای مشورتی حزب تصمیم به تعلیق عضویت بنی ارشید گرفت؛ اما به وی حق اعتراض داده شده است تا تلاش شود از رأی خود انصراف دهد.» (ایکنا)
@dolatedin
⭕️ ترکیه دانش‌آموزان ایرانی را برای مدارس دینی امام-خطیب بورسیه می‌کند
🔹تی آر تی: دانش‌آموزان ایرانی که خواستار تحصیل در مقطع دبیرستان در ترکیه هستند دوشنبه گذشته در آزمون گزینش دانش‌آموزان خارجی که توسط #سازمان_دیانت و وزارت آموزش و پرورش #ترکیه در چارچوب «بورسیه‌های بین‌المللی دانش‌آموزی» در تهران برگزار شد، شرکت کردند.
🔹این آزمون در موسسه فرهنگی یونس امره ترکیه در تهران آغاز شد و به مدت دو روز و در دو مرحله کتبی و شفاهی برگزار شد.
🔹اغلب این دانش آموزان که از مناطق محروم و دورافتاده #ایران برای شرکت در آزمون به تهران آمده‌اند، برای تحصیل در دبیرستان‌های دینی #امام_خطیب ترکیه رقابت می‌کنند.
🔹عبدالعزیز پرنیان‌پور یکی از والدین دانش‌آموزان شرکت‌کننده به خبرنگار آناتولی گفت: «برای این آزمون از شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان به تهران آمدیم.»
🔹بکر آکمان، مدیر دبیرستان دخترانه آناتولی پندیک که در کمیته امتحانات حضور دارد، اظهار داشت: دانش‌آموزان از بیش از 100 کشور در این برنامه در ترکیه تحصیل می‌کنند.
🔹وی افزود: در حال حاضر، 108 دانش‌آموز از 60 کشور در مدرسه ما تحصیل می‌کنند. ابتدا کلاس آموزش زبان ترکی برای دانش‌آموزان برگزار می‌شود و از ترم اول کلاس نهم می‌توانند ترکی صحبت کنند.
✍️ مدارس دولتی امام-خطیب، مجموعه مدارسی در مقطع دبیرستان در ترکیه هستند که دوره‌های درسی را برای علاقمندان به دروس دینی به طور ویژه ارائه می‌دهد. این #مدارس_دینی، دانش‌آموزان را بورسیه می‌کند و به آنها کمک هزینه تحصیلی اعطا می‌کند.
🔸چنانکه از متن گزارش منتشر شده برمی‌آید، بیشتر دانش‌آموزان مناطق #اهل_سنت ایران و احتمالا با انگیزه‌های مالی، علاقه‌مندان بورسیه در این مدارس دینی هستند.
🔸انتشار این خبر، با واکنش مهدی فیاضی، رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور، روبه‌رو شد و در نامه‌ای به اداره کل کنسولی وزارت امور خارجه، این اقدام موسسه یونس امره را غیر قانونی و مخالف با منویات مقام معظم رهبری دانست.
🔸وی در این نامه آورده: «این موسسه مبادرت به برگزاری امتحان برای بورسیه دانش‌آموزان در مدارس ترکیه کرده است و با اغوای دانش آموزان در اقصی نقاط ایران آنها را به تهران فراخوانده و از میان این دانش آموزان نخبه، مسابقه علمی برگزار کرده و نخبه‌ترین‌ها را برای ترکیه بورسیه می‌کند که معمولاً دانش‌آموزان ایرانی به دلیل اغوا به مالباخته تبدیل می‌شوند زیرا مدارس ترکیه و دانشگاه‌های ترکیه در مقطع لیسانس هیچ برتری بر مدارس و دانشگاه‌های ایرانی ندارند، اما تبلیغات یونس امره آنها را نهایتاً پس از #مهاجرت به مالباخته تبدیل می‌کند.»
@dolatedin
⭕️ بازدید دالایی لاما از مسجد شیعیان امامیه
🔹«دالایی لاما» رهبر معنوی تبت که در هند به سر می‌برد، در سفری طولانی به منطقه‌ی «لداخ» در مسجد انجمن امامیه #شیعیان حضور یافت. منطقه لداخ در شمال ایالت «کشمیر و جامو» در شمال هند قرار دارد که به خاطر حضور #بوداییان به «تبت هند» مشهور است.
🔹پس از ورود به لداخ در ۱۵ جولای، #دالایی_لاما اولین فعالیت‌های عمومی خود را در ۲۴ جولای انجام داد و از جوخنگ، معبد اصلی بودایی‌های منطقه، مسجد جامع اهل سنت، مسجد انجمن امامیه شیعیان و همچنین کلیسای موراویا در لِه (مرکز لداخ) بازدید کرد.
🔹دالایی لاما در بازدید از مسجد جامع #اهل_سنت گفت: «من از کودکی در «آمدو» با #مسلمانان رابطه دوستانه داشتم. بعدها در لهاسا نیز با جامعه کوچک تاجران مسلمان که به طور منظم در مراسم رسمی دولت تبت شرکت می‌کردند، دوست بودم. خوشحالم که بار دیگر با برادران و خواهران مسلمان دیدار می‌کنم.»
🔹در ادامه وی از مسجد شیعیان موسوم به انجمن امامیه بازدید کرد. روحانی مسجد ضمن خیرمقدم، یادآور شد که دالایی لاما خود در سال ۲۰۰۶ این مسجد را افتتاح کرده و از آن زمان انجمن بارها از او استقبال کرده‌اند. سخنرانان مختلف دالایی لاما را به عنوان منجی صلح و منادی برادری ستودند. یکی از سخنرانان اعلام کرد: «حضور امروز شما در اینجا پیامی قوی و مورد نیاز از اتحاد، صلح و برادری در میان گروه‌های مذهبی مختلف لداخ به سراسر جهان می‌فرستد».
🔹دالایی لاما در بخشی از سخنان خود به اختلافات درون فرقه‌های اسلامی اشاره کرد و نزاع بین شیعیان و اهل سنت را ناگوار خواند. او اشاره کرد که چقدر مایه تاسف است که این روزها تقصیر بسیاری از حملات تروریستی را بر گردن مسلمانان می‌اندازند.
🔹او بر لزوم تغییر این نگرش تاکید کرد و گفت: «زمانی که یک نفر یک اقدام تروریستی انجام می‌دهد، از همان لحظه دیگر پیرو واقعی دین خود نیست». او اظهار داشت که از ۱۱ سپتامبر به این سو مشغول تلاش برای دفاع از اسلام بوده است و ذات اسلام را عشق‌ورزی دانست.
🔹او با حضور در مساجد مسلمانان به همراه ایشان دست به دعا برد و گفت: «روش من این است که هر زمان که بتوانم در عبادتگاه‌های دیگران دعا بخوانم. از آنجایی که همه ادیان پیام شفقت (کَرونا) را منتقل می‌کنند، حتی اگر دیدگاه‌های فلسفی آنها متفاوت باشد، شایسته احترام هستند.»
🔹دالایی لاما در ادامه سفر خود به لداخ، ۱۳ آگوست به دعوت جامعه مسلمانان پادوم، از عیدگاه این منطقه بازدید کرد. دالایی لاما در این دیدار که بیش از ۴۰۰۰ نفر از دانشجویان و مردم مسلمان حضور داشتند گفت: «من خوشحالم که اینجا در زانسکار، جوامع مسلمان و بودایی در صلح و آرامش با یکدیگر زندگی می‌کنند، به همین دلیل می‌خواهم امروز دوباره از برادران و خواهران مسلمان خود تشکر کنم.»
🔹رهبر بوداییان در ۱۶ آگوست نیز به مسجد تاریخی شاه همدان در کشمیر رفته و در آنجا مورد استقبال رهبران جوامع سنی و شیعه قرار گرفت. او در جمع مخاطبان مسلمان خود گفت: «بیش از شش دهه است که تبتی‌ها با مشکلات قابل‌توجهی مواجه بوده‌اند، و با این حال ما توانسته‌ایم فرهنگ خود را زنده نگه داریم و روح تبتی تزلزل‌ناپذیر باقی مانده است.»
✍️ "تنزین گیاتسو" گرچه با لقب رهبر معنوی بوداییان به «دالایی لاما» شناخته می‌شود، از رهبران سیاسی تبت است که در مجامع بین‌المللی حق حاکمیت ملی تبتی‌ها را تبلیغ می‌کند. حضور پرتکرار رهبر بوداییان در میان تبتی‌هایی که پیرو ادیان و مذاهب دیگری هستند، در همین راستا تحلیل می‌شود.
🔸دالایی لاما که براساس باورهای دینی بوداییان تبت، مرشد معنوی و رهبر اتحادبخش سرزمین‌شان محسوب می‌شود، از مارس ۱۹۵۹ و در پی سرکوب جنبش استقلال‌طلبی مردمان تبت از سوی نظامیان چین، به هند گریخت و بیش از ۶۰ سال است که در آنجا - در شهر تارامشلا (دارمسلا) - دولت در تبعید تبت را تشکیل داده است.
🔸حمایت سیاسی #هند از حضور دالایی لاما در این کشور همواره نارضایتی چین را در پی داشته است. در آخرین مورد، #چین از نارندرا مودی نخست وزیر هند به دلیل تبریک تولد ۸۷ سالگی دالایی لاما در ۶ جولای انتقاد کرد و گفت که دهلی نو باید استفاده از مسائل مربوط به تبت را برای مداخله در "امور داخلی" چین متوقف کند. دولت هند نیز در پاسخ گفت: «این یک سیاست ثابت دولت ما بوده است که با دالایی لاما به عنوان یک مهمان در هند و به عنوان یک رهبر مذهبی محترم که از طرفداران زیادی در هند برخوردار است رفتار کنیم.»
🔸گفتنی است ۶ سال پیش نیز دالایی لاما در جولای ۲۰۱۶ به منطقه تبتی‌نشین لداخ سفر کرده بود که حضور او در مسجد شیعیان دوازده امامی و تصویر وی در کنار تصاویر امام خمینی و مقام معظم رهبری در رسانه‌های فارسی خبرساز شده بود.
@dolatedin
⭕️ ترور نافرجام عالم اهل سنت عراق در پی حمایت از ایران
🔹سحرگاه پنجشنبه ۱۴ مهر یک گروه مسلح به هتل محل اقامت شیخ «خالد الملا»، رئیس «جماعة علماء و مثقفي العراق»، در منطقه نزدیک به کاخ ریاست جمهوری بصره تیراندازی کرده و سپس از محل گریختند.
🔹با ناکام ماندن این حمله، مقامات امنیتی در محل هتل مینوی پاشا در بصره حاضر شده و تحقیقات خود را آغاز کردند. بر اساس گزارش منابع عراقی شیخ الملا با پسر خود به بصره سفر کرده بود که با اسلحه نیمه سنگین هدف قرار گرفت. با این حال، جزئیاتی در خصوص انگیزه این افراد منتشر نشده است.
🔹شیخ خالد الملا پنجشنبه شب در گفتگو با شبکه المیادین در توضیحاتی پیرامون این حمله گفت: «من دیروز در یک جمع سخنی گفتم، شاید این سخن باب میل برخی‌ها نبود به همین خاطر مورد خشم ان‌ها قرار گرفتم.»
🔹وی اضافه کرد: «من گفتم، تعجب می‌کنم ما درکشوری هستیم که کشور دیگری با مال و سلاح و فرزندان خود در کنار ما ایستاد و خون و گوشت آنها با خون و گوشت ما در آمیخته است.»
🔹این عالم #اهل_سنت افزود: «این کشور فرزندانش را برای دفاع از ما فدا کرد همانطور که ما فرزندانمان را فدا کردیم و اکنون برخی‌ها با بی‌شرمی تمام درباره #ایران سخن می‌گویند.»
🔹وی گفت: «کشور دیگری که خودروهای بمب‌گذاری شده و تندروها و هزاران تروریست انتحاری را به #عراق فرستاده و هم اکنون هزاران تروریست در زندان‌های عراق دارد، پرچمش را بلند می‌کنیم و آنها را بزرگ می‌داریم.»
🔹الملا افزود: «ما با هیچ کشوری مشکلی نداریم نه کشور اسلامی نه عربی و نه خارجی و روابط با برادران عرب به روی سر و چشم می‌گذاریم ولی چیزهایی هست که باید گفته شود.»
🔹خالد الملا تصریح کرد: «ما موضوع بزرگی به نام امنیت و حاکمیت عراق داریم ولی برخی‌ها از تشکر از ایران به خاطر ایستادگی در کنار ما ناراحت می‌شوند.»
🔹الملا اضافه کرد: «هم اکنون جریان جدیدی به رنگ حزب بعث و با‌اندیشه‌ها و رویکرد جدیدی درعراق وجود دارد که ما با آن مقابله می‌کنیم و این برخی‌ها را ناراحت می‌کند.»
@dolatedin
⭕️ فارن افرز: جنگ غزه باعث اتحاد شیعه و سنی شد
نشریه فعال در حوزه سیاست خارجی آمریکا با اشاره به تحولات منطقه عنوان کرده است؛ جنگ غزه دیگر محدود به اسرائیل و حماس نیست. این خطر جدی وجود دارد که تبادل حملات، منجر به درگیری مستقیم میان ایران و آمریکا شود.
اما نکته‌ای که کمتر به آن توجه شده این است که این طیف گسترده از درگیری‌ها موجب کمرنگ شدن اختلافات فرقه‌ای شده که اغلب شکل‌دهنده اصلی تحولات منطقه خاورمیانه بوده است. برای سال‌های متمادی، درگیری بین سنی و شیعه عامل اصلی جنگ‌های داخلی در عراق، سوریه و یمن بوده است. اما جنگ در غزه موجب به فراموشی سپرده‌شدن این […]
🔗ادامه مطلب:
syaaq.com/32205
🏷 #اهل_سنت #ایران #رژیم_صهیونیستی #شیعیان #طوفان_الاقصی #فلسطین #محور_مقاومت #وحدت_جهان_اسلام
@dolatedin