✍️ انتشار پیش‌نویس قانون اساسی جدید تونس؛ گسترش اختیارات رئیس جمهور و کاهش قدرت پارلمان 🔹«قیس سعید» رئیس جمهور #تونس از پیش‌نویس قانون اساسی جدید این کشور رونمایی کرد. پیش‌نویس قانون اساسی جدید به رئیس جمهور اختیارات گسترده‌ای می‌دهد و قرار است ۲۵ ژوئیه (۳ مرداد) به همه‌پرسی گذاشته شود. 🔹در پیش‌نویس قانون اساسی جدید آمده است که رئیس‌جمهور با کمک دولت، رئیس قوه مجریه خواهد بود. در این پیش‌نویس عنوان شده است: رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و سایر اعضای هیئت وزیران را پس از پیشنهاد نخست‌وزیر تعیین خواهد کرد. این نظامی است که از نظر بین‌المللی به نظام ریاستی شناخته می‌شود، درحالی که در قانون اساسی ۲۰۱۴ بیشتر شبیه نظام پارلمانی بود. 🔹در پیش‌نویس قانون اساسی جدید تونس همچنین منصوب شدن قضات با فرمان رئیس جمهور امکان پذیر خواهد بود. این شورای عالی قضایی است که نامزدهای خود برای قضاوت را انتخاب می‌کند تا رئیس‌جمهور به بررسی صلاحیت‌های آنها رسیدگی کند. 🔹افزون بر این، بر اساس پیش‌نویس قانون اساسی جدید تونس دو مجلس قانونگذاری تحت عنوان مجلس نمایندگان و مجلس شورای ملی در تونس تشکیل خواهند شد. قوانین این دو مجلس در صورتی تصویب خواهد شد که به تصویب رئیس جمهور برسد. 🔹براساس این پیش‌نویس رئیس جمهور در طول ریاست‌جمهوری‌اش از مصونیت برخوردار است و درباره اقداماتی که در چارچوب شغلش انجام داده مجازات نمی‌شود. با این وجود، رئیس جمهور تنها یک بار می‌تواند نامزدی خود برای تصدی پست ریاست جمهوری را تمدید کند. 🔹در مقابل گسترش اختیارات رئیس‌جمهور، نقش پارلمان به استثنای نظارت بر عملکرد رئیس جمهور یا نخست وزیر، تا حد زیادی محدود شده است. 🔹در ماده اول این پیش‌نویس آمده است که تونس یک کشور آزاد مستقل و دارای حاکمیت است. در ماده اول قانون اساسی سال ۲۰۱۴ «#اسلام دین کشور» معرفی شده بود که در پیش‌نویس جدید حذف شده است. با این وجود در ماده پنجم که به همه‌پرسی گذاشته خواهد شد آمده است: «تونس بخشی از امت اسلامی است و این کشور به تنهایی باید برای تحقق #مقاصد اسلام درباره حفظ جان و آبرو و مال و دین و آزادی تلاش کند.» 🔹رئیس‌جمهور تونس در سوم مرداد ماه گذشته با صدور فرمانی دولت هشام المشیشی، نخست‌وزیر وقت، را برکنار کرد، به فعالیت پارلمان این کشور پایان داد و با صدور احکامی امور تونس را به دست گرفت. 🔹احزاب سیاسی، این اقدامات «قیس سعید» را کودتا علیه روند دموکراتیک در تونس و نهادهای قانونی این کشور خواندند. @dolatedin

🗂 بسته خبری 🗂 🔗 رئیس کمیته قانون اساسی تونس: قیس سعید پیش‌نویسی را که به او دادم، تغییر داده است صادق بلعید که قیس سعیّد او را مأمور تدوین قانون اساسی جدید تونس کرده است، با بیان اینکه پیش‌نویس پیشنهادی قیس سعیّد هیچ شباهتی با پیش‌نویس اولی که به کمیته ارائه شده ندارد، خاطرنشان کرد: یکی از فصل‌های پیش‌نویس قانون اساسی پیشنهادی سعید به رئیس‌جمهور تونس این قدرت را می‌دهد که دوران ریاست‌جمهوری خود را تمدید کند. وی گفت: منحصرکردن اعضای دادگاه قانون اساسی به قضاتی که رئیس‌جمهور آنان را تعیین و منصوب می‌کند استقلال این دستگاه را تضعیف می‌کند. 🔗 سیسی، اخوان‌المسلمین مصر را از «گفتگوی ملی» مستثنی کرد عبدالفتاح السیسی اعلام کرد، اولین «گفتگوی ملی» در دورۀ ریاست‌جمهوری وی با حضور تمامی گروه‌ها و احزاب به استثنای گروه اخوان‌المسلمین آغاز می‌شود. سیسی دلیل این استثنا را «عدم استقبال اخوان‌المسلمین» از پیشنهادش در سوم ژوئیه ۲۰۱۳ درخصوص برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری عنوان کرد. 🔗 دیدار بن بیه با خاخام اعظم یهودیان در لندن عبدالله بن بیه، رئیس شورای فتوای امارات متحده عربی و رئیس مجمع صلح ابوظبی، با خاخام افرایم میرویس، خاخام اعظم بریتانیا و کشورهای مشترک المنافع، در دیداری کم‌سابقه پیرامون روابط میان ادیانی گفتگو کرد. 🔗 پایان نشست سه روزه علمای افغانستان در کابل شرکت‌کنندگان در نشست سه روزه علمای افغانستان، ضمن اعلام بیعت خویش با رهبر طالبان، از کشورهای جهان، به ویژه کشورها و سازمان ‌های اسلامی خواستند تا با دولت موقت طالبان تعامل کرده و تمام تحریم ها را از افغانستان بردارند و سرمایه‌ های مسدود شده ملت افغان را آزاد کنند. 🔗 پاپ فرانسیس: سازمان ملل ابزاری برای اثبات اقتدار خود ندارد رهبر مسیحیان کاتولیک جهان گفت که سازمان ملل "هیچ قدرتی" برای حل و فصل جنگ اوکراین ندارد، اگرچه می‌تواند به جلوگیری از جنگ‌ها کمک کند، اما نمی‌تواند موجب توقف آنها شود. 🔗 صادرات تسلیحاتی رژیم صهیونیستی به میانمار برای کشتار مسلمانان روزنامه عبری «هاآرتص» گزارش داد که رژیم حاکم در میانمار یکی از مشتریان اصلی تسلیحات رژیم صهیونیستی بوده و تل‌آویو با وجود هشدار سازمان‌های حقوق‌بشری در فروش تسلیحات به آن در سال ۲۰۱۷ تردید نکرده است. بر اساس گزارش‌ها، نزدیک به یک میلیون مسلمان روهینگیا به دلیل کشتار سیستماتیک سال ۲۰۱۷ مجبور به فرار به بنگلادش و زندگی در شرایط بحرانی شدند. 🔗 محکومیت‌های جهانی علیه رژیم آپارتاید صهیونیستی کمیته مرکزی شورای جهانی کلیساهای مسیحیان با اشاره به تهدیدات گرووهای افراطی اسرائیلی علیه روحانیون و اماکن مسیحیان، در بیانیه‌ای اعلام کرد که تبعیض علیه فلسطینی‌ها علنی و سازمان‌یافته شده است. کالونی‌های کلیسای جامع پروتستان آمریکا نیز در دویست و بیست و پنجمین مجمع عمومی خود به اتفاق آرا اسرائیل را به عنوان "رژیم آپارتاید" شناسایی کرده و به طور رسمی تشکیل اسرائیل را در تقویم خود "روز نکبت" خواند. 🔗 ازدواج اسلامی در آفریقای جنوبی قانونی شد دادگاه قانون اساسی آفریقای جنوبی به اتفاق آرا حکم داد که قانون ۲۵ ازدواج در سال ۱۹۶۱ و قانون ۷۰ طلاق در سال ۱۹۷۹ به دلیل مستثنی کردن ازدواج بر اساس قوانین شریعت، خلاف قانون اساسی هستند. در نتیجه این حکم، زنان مسلمان می‌توانند از حقوق مسکن، زمین، و دارایی انباشته شده در ازدواج پس از پایان ازدواجشان استفاده کنند و فرزندان حاصل از ازدواج مسلمانان می‌توانند به مکانیسم‌های حمایتی در مراحل طلاق دسترسی داشته باشند. 🔗 نیویورک میزبان کنگره جهانی زرتشتیان هم‌زمان با فرا رسیدن جشن تیرگان، دوازدهمین کنگره جهانی زرتشتیان از روز جمعه ۱۰ تیر با حضور نزدیک به ۱۲۰۰ نفر از پیروان دین زرتشتی از ۱۶ کشور جهان در منهتن در ایالت نیویورک آمریکا آغاز شده است. در این رویداد جهانی که پیش از این در سال ۲۰۰۰ نیز آمریکا برگزار شده بود، «زرتشتیان درباره تجربه‌های شخصی خود از چالش‌ها و شیوه زندگی در کشورهای خود به تبادل اندیشه می‌پردازند.» @dolatedin

⭕️ عبدالسلام وجیه، دبیر کل انجمن علمای یمن درگذشت 🔹المیادین: «عبدالسلام وجیه»، دبیر کل انجمن علمای #یمن، پس از چند ماه بیماری صعب العلاج، صبح امروز(سه شنبه) در گذشت. 🔹انجمن علمای یمن، درگذشت «عبدالسلام الوجیه»، دبیر کل این انجمن را تسلیت گفت و عنوان کرد که ائتلاف سعودی مانع از درمان وی در خارج از کشور شده است. 🔹در بیانیه این انجمن آمده است که وی به موضع شجاعانه و یاریگری مسئله #فلسطین و حزب الله لبنان و انقلاب جمهوری اسلامی #ایران شناخته شده است و با وجود تهدیدات رژیم حاکم و وهابی های تکفیری نقش بزرگی در احیای جنبش علمی داشت». 🔹سید عبىالملک الحوثی رهبر جنبش انصار الله يمن نیز در پیامی درگذشت اين عالم مجاهد را تسليت گفت. 🔹همچنین سخنگوی جنبش #انصارالله با تسلیت درگذشت عبدالسلام وجیه، عنوان کرد که وضعیت سلامتی وی در پی محاصره رو به وخامت رفت و دشمن متجاوز اجازه درمان وی در خارج از کشور را نداد. @dolatedin

⭕ با بدتر شدن وضعیت جسمی فتح الله گولن، پزشکان او را وارد بیهوشی کرده‌اند بر اساس آنچه که رسانه های ترک اعلام کرده اند، وضعیت جسمی گولن در وضعیت بغرنجی قرار دارد و اعضای این سازمان در شبکه های مجازی از مراسم دعا برای سلامتی او خبر میدهند. برخی منابع معقتدند که وضعیت جسمی او در یک سال اخیر به شدت خراب بوده است و این سازمان - طریقت برای جلوگیری از فروپاشی و گسست در میان اعضا تلاش کرده است که وضعیت سلامتی او را پنهان نگه دارد. هم اکنون با بدتر شدن حال او پزشک مخصوصش او را وارد یک بیهوشی 48 ساعته کرده است. 🔵کانال مطالعات ترکیه و قفقاز اندیشکده مرصاد @turkeycaucasus

✍️ عربستان برای نماینده حج و زیارت ایران روادید صادر نکرد؛ «حج جای شعارهای سیاسی نیست» 🔹عربستان سعودی برای حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، ویزا صادر نکرد. دلیل صادر نشدن روادید برای سرپرست حجاج ایرانی رعایت شرط سنی زیر ۶۵ سال دولت #عربستان در سال جاری برای حجاج عنوان شده است. 🔹بر اساس گزارشی که خبرگزاری ایرنا منتشر و ساعتی بعد آن را حذف کرد، نماینده ولی فقیه در امور #حج و زیارت به این اقدام دولت عربستان اعتراض کرده و گفته است که تصمیم «عربستان در گذاشتن شرایط سنی برای تشرف زائران کاری غیرصحیح بود». 🔹حجت الاسلام نواب در اعتراض به عدم صدور ویزای وی از سوی عربستان برای شرکت در مراسم حج گفت: «با توجه به این شرایط، بنده عدم حضورم را در سرزمین وحی اعلام می‌کنم».⁣ 🔹نواب که تنها به بهانه گذشت ۴۵ روز از سن ۶۵ سالگی مانع از اعزام وی به این سفر شده‌اند، در خصوص شرط حضورش در عربستان گفت: «من تنها در صورتی مشرف می‌شوم که وزیر حج عربستان بابت اقداماتی که انجام گرفته است، عذرخواهی کند و باید در فرودگاه عربستان به استقبال نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی بیاید. از طرفی هم دفتر مقام معظم رهبری اجازه این سفر را به من بدهد». 🔹امسال عربستان محدودیت سنی برای تشرف به حج تمتع اعمال کرد، به طوری که همه زائران باید حداکثر ۶۵ سال داشته باشند. بر همین اساس، از بین بیش از ۷۴ هزار مشمول حج تمتع در ایران که در سال ۹۹ با واریز هزینه حج تمتع ثبت‌نام خود را تکمیل کرده و قرار بود امسال به حج تمتع مشرف شوند، ۲۲ هزار نفر به دلیل داشتن سن بالاتر از ۶۵ سال از این سفر معنوی بازماندند. 🔹با این همه، چنین می‌نماید که انگیزه‌های سیاسی اصلی‌ترین دلیل پرهیز سعودی‌ها از صدور روادید برای نماینده حج و زیارت ایران بوده است. سعودی‌ها که این روزها در پیشواز سفر بایدن به منطقه، به شدت در تکاپوی نمایش عادی‌سازی روابط با #رژیم_صهیونیستی هستند، از هرگونه اقدامی که در پیشبرد اهدافشان خللی ایجاد کند، هراس دارند. به ویژه که به گفته برخی منابع مطلع، برخی از عوامل حج کشورها با وجود داشتن بیش از ۶۵ سال، امسال برای حج تمتع به سرزمین وحی مشرف شده‌اند! 🔹پس از آنکه مقام معظم رهبری در دیدار روز ۱۸ خرداد با کارگزاران حج تمتع به صراحت از آنان خواست تا «به هر شکلی که بلدند و می‌توانند، بلای صهیونیسم را افشا کنند»، حجت الاسلام سیدعبدالفتاح نواب در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه‌، گفت «برائت از مشرکین و اعلام انزجار از مستکبرین» یکی از برنامه‌های جمهوری اسلامی در حج تمتع است. 🔹در واکنش به این سخنان، ژنرال محمد البسامی، فرمانده نیروهای امنیتی عربستان سعودی، روز دوشنبه (۴ ژوئیه) در یک نشست خبری تاکید کرد که «حج جای شعارهای سیاسی نیست» و «وزارت کشور عربستان سعودی اجازه نمی‌دهد هیچ‌چیز امنیت و ایمنی زائران را تحت تاثیر قرار دهد.» 🔹بی‌شک نبود نماینده حج و زیارت ایران و بی‌سرپرست ماندن حجاج ایرانی، خیال سعودی‌ها را برای برگزاری حجی بی‌دردسر و دلخواه صهیونیست‌ها راحت می‌کند. 🔹باید دید آیا این اقدام سیاسی سعودی‌ها در بی‌سرپرست گذاشتن حجاج ایرانی، تأثیری در مذاکرات ایران و عربستان در بغداد خواهد گذاشت یا همچون اقدام خبرگزاری رسمی دولت در حذف خبر اعتراض نماینده حج و زیارت، شاهد سکوت دولتمردان ایران خواهیم بود. @dolatedin

⭕️ پادشاه عربستان قرائت خطبه عرفه را به محمد العیسی سپرد 🔹الشرق الأوسط: سلمان بن عبدالعزیز پادشاه #عربستان سعودی با قرائت خطبه و نماز در روز عرفه توسط شیخ محمد بن عبدالرحمن العیسی عضو هیئت #کبار_العلماء این کشور و دبیرکل #رابطة_العالم الاسلامي در مسجد نمره در #حج امسال موافقت کرد. 🔹از سوی دیگر تولیت حرمین شریفین اعلام کرد که خطبه عرفه به چهارده زبان زنده دنیا ترجمه و پخش خواهد کرد. 🔹شیخ عبدالرحمن السدیس رئیس کل امور حرمین شریفین با اشاره به این موضوع گفت: خطبه روز عرفه از خطبه های دارای ابعاد مهم اسلامی نه فقط برای ملت های اسلامی بلکه کل جهان است زیرا حامل پیام اسلام مبتنی بر مدارا، میانه روی و اعتدال است./شفقنا ✍️گفتنی است شیخ #محمد_العیسی چهره شناخته‌شده سعودی‌ها در ترویج سیاست تازه اعتدالی آنها در سالیان اخیر بوده است. این مقام سعودی همچنین به زمینه‌سازی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی متهم شده است. 🔸سازمان‌های یهودی آمریکایی و بین‌المللی سال گذشته از شیخ #محمد_العیسی به خاطر آنچه پایبندی به مبارزه علیه نابرابری مذهبی خواندند، با اهدای نخستین جایزه مبارزه با یهودستیزی از او تقدیر کردند. 🔸العیسی همچنین ژانویه 2020 در بازدیدی از اردوگاه آشوویتس اعلام کرد که بازدید حدود شصت تن از مسئولان مذهبی و یا انجمنی جهان از این اردوگاه “یک وظیفه مقدس و یک افتخار بزرگ است”. 🔸او همچنین ژانویه 2019 در مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن پست، "جنایات وحشتناک نازی‌ها" را محکوم کرده و نوشته بود، مسلمانان جهان مسئولیت دارند از هولوکاست درس بگیرند. 🔸رابطة العالم همچنین سپتامبر 2019 برای نخستین بار رسما از یک هیئت یهودی دعوت کرد به عربستان سعودی سفر کنند. وزارت خارجه اسرائیل در توییتر عربی خود، با اعلام این خبر، آن را «اقدامی تاریخی» نامید. @dolatedin

⭕ تکمیلی: سرپرست حجاج ایرانی راهی عربستان شد 🔹فارس: پس از آن‌که وزارت حج عربستان از صدور ویزا برای حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت به دلیل بالا بودن سن ایشان از ۶۵ سال امتناع کرد، حال با برطرف شدن این موضوع، سرپرست حجاج ایرانی، عصر امروز راهی سرزمین وحی شد. 🔹پیش از این عربستان از صدور ویزا برای سرپرست حجاج ایرانی به دلیل داشتن بیش از ۶۵ سال ممانعت کرده بود اما اکنون با پیگیری‌های وزارت امور خارجه این موضوع برطرف و طرف سعودی اقدام به صدور ویزا کرد. @dolatedin

⭕️ وزارت علوم عراق اعتبار 27 دانشگاه ایرانی را مردود اعلام کرد 🔹الزمان: وزارت علوم #عراق اعلام کرد ده‌ها دانشگاه ایرانی و عربی را به دلیل سطح پایین علمی، برای تحصیل در خارج از کشور به رسمیت نمی‌شناسد. 🔹حازم باقر، مدیر کل بخش بورسیه وزارت علوم، اعلام کرد از سپتامبر پیش‌رو فهرست دانشگاه‌های معتبر برای تحصیل دانشجویان در خارج از کشور بر پایه رتبه‌بندی‌های جهانی دانشگاه‌ها مشخص می‌شود. 🔹بر این اساس، برای دانشجویانی که قصد دارند با هزینه بخش خصوصی در دانشگاه‌های خارج تحصیل کنند، تنها مدارک این سه دسته دانشگاه از سوی وزارت معتبر شناخته خواهد شد: تمامی دانشگاه‌های موجود در رتبه‌بندی شانگهای، 1000 دانشگاه رتبه‌بندی تایمز و 500 دانشگاه نخست رتبه‌بندی کیو اس. 🔹در پی این تصمیم، 27 دانشگاه ایرانی (از جمله دو دانشگاه اصلی در جذب دانشجویان عراقی؛ یعنی دانشگاه ادیان و مذاهب قم و دانشگاه آزاد اسلامی)، از سپتامبر آینده از سوی وزارت علوم معتبر شناخته نشده و مدارک دانشجویان عراقی که از این تاریخ در این دانشگاه‌ها پذیرش شوند، از سوی وزارت تایید نمی‌شود. 🔹گرچه به جز این 27 دانشگاه ایرانی، اعتبار ده‌ها دانشگاه کشورهای دیگر نیز لغو شده است (برای نمونه 64 دانشگاه از ترکیه)، اما در ادامه ماجرای رسوایی فروش مدرک به دانشجویان عراقی، بار دیگر این نام لبنان و به ویژه #ایران است که در تیترهای خبرگزاری‌های عربی پررنگ شده است. 👈 پیش از این ما در یادداشتی با عنوان «رسوایی فروش مدرک به دانشجویان عراقی؛ از تعلیق دانشگاه اسلامی لبنان تا زنگ خطر برای دانشگاه ادیان»، به تفصیل به ماجرای فروش مدرک به دانشجویان عراقی، به ویژه در دوران کرونا، پرداخته و سوء‌استفاده‌های بدخواهان ایران از این رسوایی‌ها را گوشزد کرده بودیم. @dolatedin

⭕️ رئیس جمهوری خودمختار چچن در عربستان 🔹فارس: «رمضان قدیروف» رئیس جمهوری خودمختار #چچن امروز (جمعه) برای زیارت و اقامه نماز در مسجد النبی وارد #عربستان شده و به مدینه منوره رفت. 🔹طبق گزارش خبرگزاری رسمی دولت عربستان «واس»، در بدو ورود او به فرودگاه بین‌المللی «محمد بن عبدالعزیز»، مورد استقبال «محمد عباس» دبیرکل شورای منطقه‌ مدینه منوره و همچنین «ابراهیم بن عبدالله بری» مدیرکل دفتر مراسمات سلطنتی و تعداد دیگری از مقامات این منطقه قرار گرفت. 🔹قدیروف متحد #روسیه است و این اتحاد باعث شده تا جمهوری خودمختار چچن مورد تحریم‌های غرب واقع شود. او درباره این تحریم‌ها گفته است: «از هیچ تحریمی نمی‌ترسم؛ مگر اینکه این تحریم‌ها از جانب خداوند متعال و یا از طرف پوتین [رئیس‌جمهور روسیه] باشد». 🔹آمریکا از سال‌ها پیش رمضان قدیراف را به اتهام نقض حقوق بشر هدف تحریم‌های خود قرار داده است. با این حال و پس از پیوستن نیروهای چچنی به ارتش روسیه در عملیات نظامی علیه #اوکراین، آمریکا و اروپا تحریم‌های جدیدی را علیه او و خانواده‌اش اعمال کردند. @dolatedin

🔹 سه شنبه چهاردهم تیرماه 1401 خبر فوت عالم برجسته یمنی علامه عبدالسلام الوجیه منتشر شد. با توجه به جایگاه علمی و نقش موثر ایشان در فضای سیاسی و فرهنگی یمن، میز یمن اندیشکده مرصاد از جناب آقای سیدعلی موسوی نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب که از دیرباز با این شخصیت یمنی آشنا بوده اند دعوت کرد تا ابعاد شخصیت علمی و اجتماعی ایشان در یمن را برای ما بازگو کنند. 🔹 استاد موسوی نژاد در این مصاحبه ضمن اشاره به ابعاد مختلف شخصیتی و علمی ایشان ناگفته هایی از سفرهای ایشان به ایران را برای اولین بار رسانه ای کردند. 🔗متن کامل این مصاحبه را در اینجا ببینید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

⭕️ رئیس جمهور تونس نسخه اصلاح شده قانون اساسی را ارائه کرد 🔹ایسنا: قیس سعید، رئیس جمهور #تونس شامگاه جمعه نسخه اصلاح شده از پیش نویس قانون اساسی جدید خود را منتشر کرد که تاثیر چندانی بر گستره اختیارات رئیس جمهور ندارد و قرار است ۲۵ ژوئیه به همه پرسی گذاشته شود. 🔹به نقل از خبرگزاری فرانسه، اصلاحات پیشنهادی در قانون اساسی ۴۶ بندی تونس عمدتاً جزئی و رسمی است و در بحبوحه انتقاد شدید از پیش‌نویس پیشنهادی رئیس‌جمهور در ۳۰ ژوئن صورت می‌گیرد که برخی آن را زمینه‌سازی برای یک دیکتاتوری می‌دانند. 🔹در نسخه جدید که حدود نیمه شب در یک روزنامه رسمی منتشر شد، قیس سعید دو بند بحث برانگیز و جنجالی را اصلاح کرد که یکی مربوط به جایگاه اسلام و دیگری حقوق و آزادی‌هاست. 🔹در فصل پنجم قانون اساسی جدید، رئیس جمهور عبارت «در قلب یک نظام دموکراتیک» را گنجانده است و در این جمله تاکید می‌کند که تونس بخشی از جامعه اسلامی است و دولت باید برای رسیدن به اهداف #اسلام تلاش کند. 🔹این بند به شدت از سوی حامیان «جدایی قطعی دین و دولت» مورد انتقاد قرار گرفته است. آن‌ها ابهامات احتمالی در تفسیر آن را محکوم کردند. 🔹عفو بین الملل معتقد است این ماده قانونی می‌تواند موجب تبعیض علیه سایر گروه‌های مذهبی شود. 🔹چند ساعت پیش از انتشار متن جدید قانون اساسی، قیس سعید در یک ویدئوی رسمی اعلام کرد برای جلوگیری از سردرگمی و تفسیر قرار است توضیحاتی به اولین متن قانون اساسی که ۳۰ ژوئن منتشر شده بود، اضافه شود. 🔹بخش مهم دیگر مربوط به ماده ۵۵ حقوق و آزادی‌ها است. 🔹حالا در این ماده آمده است: نمی‌توان برای حقوق و آزادی‌های تضمین شده در قانون اساسی هیچ محدودیتی اعمال کرد مگر آنکه به دلیل یک قانون و ضرورت ناشی از نظم دموکراتیک باشد. 🔹احزاب مخالف دولت و شماری از سازمان‌های مردم نهاد در خصوص ماده ۵۵ نگرانند؛ زیرا از دیدگاه آن‌ها به مقامات اجازه می‌دهد آزادی‌ها را بدون هیچ خط قرمز واقعی محدود کنند. 🔹به عقیده برخی، قیس سعید به عنوان عامل کودتای یک سال پیش که طی آن همه قدرت را در اختیار گرفت، خطوط اصلی متن اولیه را که نشان دهنده گسست ریشه‌ای با نظام پارلمانی است که از سال ۲۰۱۴ روی کار آمده بود، تغییر نداده است. 🔹رئیس جمهور با رئیس دولتی که خود منصوب می‌کند آن هم بدون نیاز به رای اعتماد پارلمان، قدرت اجرایی را در دست دارد. به علاوه رئیس جمهور فرمانده عالی ارتش است، خط مشی کشور را تعیین و قوانین را تصویب می‌کند و می‌تواند به طور مستقیم متون قانونی را به پارلمان ارائه دهد. در متن قانون اساسی جدید کاهش شدید نقش پارلمان پیش بینی شده است. 🔹مخالفان و سازمان‌های غیر دولتی این قانون اساسی سفارشی و تمرکز بیش از اندازه قدرت در دست رئیس جمهور را محکوم کرده‌اند. 🔹صادق بلعید وکیلی که از سوی قیس سعید مامور تهیه پیش نویس قانون اساسی جدید شده بود، در نهایت خود از روند تهیه متن نهایی کناره گیری کرد. وی معتقد است این قانون اساسی جدید می‌تواند راه را برای یک حاکمیت دیکتاتوری باز کند. @dolatedin

💢 اخوان ادبیات سازمانی خود را از کجا وام گرفته است؟ از کمونیسم یا از دعوت سنوسی؟ ✍🏼 عصام تليمة 📌 بخش اول 🔹الجزیرة: در مورد تشکیلات #اخوان المسلمین، به ویژه تشکیلات مخفی آنها، مانند: سازمان خصوصی، خانواده (الأسرة) و بقیه جزئیات تشکیلاتی، شایعه‌ای شناخته‌شده مطرح است که حسن البنا این تشکل‌های مخفی را از سازمان‌های کمونیستی زمان خود به عاریت گرفته است. 🔹مسئله بهره‌مندی یا تأثیرپذیری البنا و دیگران از وقایع پیرامون آنها به طور کلی امری غیر قابل انکار است؛ انسان فرزند محیط خود است و اخوان خود در واکنش به سقوط خلافت عثمانی و پیامدهای گوناگونی که در تمام جهان اسلام به دنبال داشت تأسیس شد. اما با توجه به شناخت دقیقی که از تاریخ اخوان و ادبیات آنها و تاریخ نهضت‌های اسلامی قدیم و جدید دارم، معتقدم که ادعای اقتباس از کمونیسم یا از باب تساهل در مباحث علمی است یا شتاب‌زدگی. اینکه برخی از جزئیات این دو جریان شبیه به یکدیگر است، برای هر اقدام و سازمان سری طبیعی است، چه اسلام‌گرا باشد، چه کمونیست و چه هر جریان و سازمان مخفی دیگری. 👇 ادامه دارد... @dolatedin

💢 اخوان ادبیات سازمانی خود را از کجا وام گرفته است؟ از کمونیسم یا از دعوت سنوسی؟ ✍🏼 عصام تليمة 📌 بخش دوم 🔸اخوان تحت تأثیر دعوت سنوسی 🔹الجزیرة: به صورت مختصر، اگر شکل‌گیری تشکیلات اخوان المسلمین را از نظر علمی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و غیره به دقت بررسی کنیم، می‌یابیم که این ساختار در تاریخ جنبش‌های اصلاحی اسلامی در تاریخ ما تازگی ندارد، بلکه بیشتر کارهایی که البنا در اخوان انجام داد بر اساس جنبش‌های اسلامی پیش از او بود، اما برخی از جزئیات آن را متناسب با وضعیت مصر به روز کرده است. 🔹نزدیک‌ترین نمونه‌ای که حسن البنا و اخوان تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند، دعوت سنوسیه است که به مؤسس آن محمد بن علی السنوسی الخطابی الادریسی (۱۷۸۷-۱۸۵۹م) مربوط می‌شود، کسى که همانند اکثر اهل مغرب پیرو مکتب مالکى بود و در فقه سرآمد بود، در اندیشه و رفتار به تحصیل و ممارست در تصوف پرداخت و جهاد با اشغالگران و متجاوزان را با همه اینها درآمیخت. 🔹#سنوسی روش تربیتی خود را از تصوف گرفت تا روح را از گناهان پاک کند و آنها را در صراط مستقیم قرار دهد، اما اضافه کرد که تربیت تنها به پرورش روح نیست، بلکه پرورش فکر با فرهنگ و تربیت بدن‌ها با ورزش و تمرینات نظامی سخت و خشن محقق می‌شود. #سنوسیه جنبش و دعوت و طریقت را با هم داشت و روشی بود که تصوف و فقه و عقیده را درهم‌آمیخت. در عین حال سنوسیه یک تشکل اجتماعی و تربیتی به سبک صوفیه بود که به جهاد دعوت می‌کرد و از خطا و انحرافاتی که برخی از صوفیان به آن گرفتارند، برکنار بود. در نتیجه، سنوسی دولتی تأسیس کرد که بر چندین منطقه مغرب حکومت می‌کرد و کتاب‌های زیادی درباره او، دولت و جنبش او توسط مسلمانان و خاورشناسان نوشته شد. 🔹البنا این ترکیب را که بر جامعیت اسلام متکی است، از سنوسی گرفت و کوشید آن را به کار برد، این در حالی است که هر که به تشکیلات دعوت سنوسی و سیستم آموزشی آن نگاه کند، آن را در سازمان اخوان نیز می‌یابد. حتی تشکیلات، خانواده، نقباء و گردان‌های اخوان، در دعوت سنوسی یافت می‌شود. اذکار صبح و شبی که اعضای اخوان تکرار می‌کردند که بنا در رساله «المأثورات» به آنها پرداخته، برگرفته از کتاب «الوظیفة الزروقیة» اثر یکی از قطب‌های فقه و تصوف، علامه احمد زروق (۸۴۶-۸۹۹هـ)، است که پیش از اخوان، دعوت سنوسیه آن را برگرفته بوده است. 🔹البنا همچنین برخی از درجات سازمانی را از جریان سنوسی گرفت، به عنوان نمونه، رهبر سنوسیه، مرشد نامیده می‌شود، این همان عنوانی است که اخوان برای بزرگترین رهبر سازمانی خود نیز انتخاب کرده است. همچنین اصطلاحات دیگری نیز وجود دارد که حسن البنا، آنها را از جریان سنوسیه گرفته است، همچون: الشعب، الکتائب، مسؤول الأسرة الإخوانية و.... 🔹البنا همچنین آرزوی تشکیل یک دولت را داشت و دعوت سنوسی نیز همین دیدگاه را داشت و در واقع آن را اجرایی کرد و حکومتی را تأسیس کرد که بر چندین منطقه از کشورهای همسایه مصر حکومت می‌کرد و نفوذ خود را گسترش داد و حتی از نواحی غربی مصر نیز پیروان و حامیانی داشت. چندین کتاب در مورد سنوسی و دولت آن نوشته شده است و از برجسته‌ترین رهبران معاصر آن، مجاهد مشهور لیبیایی عمر مختار است. 🔹همچنین نامگذاری اخوان المسلمین نیز با نام سنوسیه موافق است، زیرا سنوسیه با عنوان «اخوان سنوسی» شناخته می‌شد. 🔹منظور من این نیست که اخوان تکراری از سنوسیه است، بلکه نسخه اصلاح‌شده آن است، همانطور که سنوسیه برای سایر کشورهای همسایه مصر، مانند لیبی و سودان مناسب بود. به همین خاطر، اخوان و ایدئولوژی آن تا سال‌ها پس از مرگ خود البنا به سودان در همسایگی مصر منتقل نشد، در حالی که این ایدئولوژی در زمان حیات البنا به فلسطین و سوریه توسعه یافت و دلیل آن به نظر من این است که بقایای دعوت سنوسی هنوز در این کشورها وجود داشت و سنوسیه اندیشه‌ای کاملاً موافق با عقاید اخوان بود. از همین رو در شبه قاره هند نیز اخوان هیچ تشکیلاتی ندارد، چون الجماعة الاسلامیة که ابوالاعلی مودودی بنیانگذار آن بود در همان راستای اندیشه‌های اخوان بود. 🔹این جزئیات گاه از چشم و تأمل کسانی که درباره یک واقعه تاریخی می‌نویسند غایب است و آن را از بافت محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی و زمینه‌های تاریخی پیش از آن خارج می‌کنند. عمل بشری، به ویژه از نوع دینی و سیاسی آن، از ریشه و تاریخ دور و نزدیک آن بریده نمی‌شود و این اشتباهی است که کتاب‌هایی از اخوان و غیر اخوان در پرداختن به تاریخ این گروه مرتکب شده‌اند. @dolatedin

📣حج با طعم عادی سازی؛ پیشقراول ارتباط با صهیونیست‌ها، سخنران روز عرفه در مکه! 👤 سید هاشم رضوی ✂️ برش هایی از متن 🔹 حکومت سعودی سالهاست با شعار ممنوعیت سیاسی کردن حج، از برگزاری بسیاری از برنامه های فرهنگی و اجتماعی در موسم حج و در سرزمین وحی جلوگیری می کند و از همین رو بزرگترین اجتماع سالانه مسلمانان را عملا به یک تجمع عبادی و فردی صرف تبدیل کرده، و کارکرد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حج را به کمترین حد ممکن رسانده است. 🔹 العیسی پیش از روی کار آمدن ملک سلمان و در کابینه ملک عبدالله به پست وزیر دادگستری را در اختیار داشت، اما با قدرت گرفتن بن سلمان جوان و سرکوب بسیاری از متنفذین سیاسی و مذهبی در عربستان، برخی مانند العیسی به یکباره مورد توجه حاکمیت قرار گرفته و جایگاهی فراتر از حد انتظار پیدا کردند. محمد العیسی که دانش آموخته رشته علوم قضایی از دانشگاه اسلامی محمد بن سعود است فعالیت خود را به عنوان قاضی در سیستم قضایی سعودی آغاز کرد تا اینکه به عنوان پژوهشگر وارد دبیرخانه هیئت کبار علمای سعودی شد. نام وی اما زمانی بر سر زبان ها افتاد که در سال ۲۰۰۹ به عنوان وزیر دادگستری منصوب شد. 🔹 با روی کار آمدن بن سلمان و تصمیم بر ایجاد تغییرات اساسی در روند سیاسی و مذهبی سعودی، سازمان رابطه العالم الاسلامی نیز در دو حوزه اصلی ماموریت یافت. اولین ماموریت سازمان، ارائه چهره‌ای جدید از دین در عربستان بود که با آنچه تاکنون وهابیت ارائه داده متفاوت باشد. در همین راستا العیسی تلاش فراوانی به کار بست تا مفاهیمی چون بنیادگرایی، افراطی‌گری و ضد زن بودن را که از شاخصه‌های بارز تفکر وهابیت در طول سال‌های اعمال حاکمیت دولت سعودی بوده از چهره آن بزداید و آئینی جدید بر مبنای پذیرش مصالح، اعتدال و همزیستی با پیروان ادیان دیگر و توجه جدی به زنان و رعایت حقوق و جایگاه آنان ارائه دهد. 🔗متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

♨️بحرین اجرای "سلام فرمانده" را ممنوع کرد! 🔺به گفته فعالان اجتماعی بحرین، حکومت این کشور اجرای هرگونه سرود مرتبط با سلام فرمانده را در بحرین ممنوع اعلام کرده است! 🔺نسخه بحرینی این سرود که از اولین نسخه های عربی به شمار می‌رود، تا پیش از فراگیر شدن نسخه لبنانی در روزهای اخیر، علاوه بر بحرین در چند کشور عربی دیگر اجرا شده بود. 🔺در نسخه بحرینی به دلیل جو خفقان حاکم بر این کشور، مضامین سرود تا حد زیادی رقیق شده و بر خلاف عمده نسخه های دیگر، نام هیچ یک از شخصیت‌‌های سیاسی و مذهبی معاصر در آن برده نشده بود و حتی سلام نظامی در هنگام اجرای سرود حذف شده و با مشت گره کرده جایگزین شده بود. #بحرین 🔸مطالعات خلیج فارس @PGulfStudies

⭕️ الازهر، اوقاف و دارالافتاء؛ چه کسی نهادهای مذهبی مصر را کنترل می‌کند؟ ✍️ عایده سالم ✂️ برش‌هایی از متن 🔹#مختار_جمعه، وزیر #اوقاف و با سابقه‌ترین عضو کابینه، در ماه مه زمانی که از دستیارانش خواست فهرستی از املاکی را تهیه کنند که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب باشد تا برای ارزآوری به دولت کمک کند، انتقادات زیادی را در مورد وزارتخانه‌اش برانگیخت. 🔹در طول سال گذشته، دفتر مطبوعاتی رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی بیانیه‌های متعددی در مورد دیدارهای بین رئیس‌جمهور و جمعه برای بحث در مورد "حداکثر بهره‌مندی از موقوفات" صادر کرد. 🔹در سال 2020، قانونی برای اصلاح مقررات سازمان اوقاف صادر شد و به آن اختیارات قانونی برای مدیریت و سرمایه‌گذاری دارایی‌های موقوفه داد. در سال 2021، صندوق موقوفات خیریه به طور رسمی تأسیس شد و مستقیماً توسط هیئت وزیران اداره می‌شود و هدف آن جمع‌آوری درآمد مازاد موقوفات و هدایت آنها به سمت اولویت‌های تعیین شده توسط دولت است. 🔹تلاش دولت برای کنترل موقوفات برای خدمت به اهداف دیگر جدید نیست. در دهه‌های 1950 و 1960، جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور پیشین، اختیارات وزارت اوقاف را به عنوان بخشی از سیاست خود برای تحمیل کنترل دولتی بر تمام جنبه‌های زندگی، سلب کرد. وزارتخانه‌های کشاورزی، اصلاحات ارضی، معارف و بهداشت، بخش بزرگی از موقوفات را که در خدمت برنامه‌های اصلاحی ناصر بود، تحت کنترل داشتند. این اقدام در آن زمان برای مردم و کارمندان این وزارت با دستاویز تلاش برای سود بیشتر وقف برای فقرا توضیح داده شد. 🔹به موازات جنگ دارایی‌های موقوفه، اخیراً اختلاف دیگری نیز بر سر وزیر، مختار جمعه، به دلیل برخورد نادرست وی با موضوع نماز تهجد در ده روز آخر ماه مبارک رمضان به وجود آمده است. پس از آغاز ماه رمضان در 2 آوریل گذشته، وزیر اوقاف ممنوعیت نماز تهجد در مساجد را اعلام کرد و این امر را با پیشگیری از ابتلا به ویروس کووید 19 توجیه کرد. این تصمیم با خشم عمومی در رسانه‌های اجتماعی مواجه شد، به‌ویژه که به گفته یک منبع خبری از وزارتخانه، اکثر اقدامات فاصله‌گذاری اجتماعی مرتبط با ویروس تا آن زمان به پایان رسیده بود. 🔹این منبع می‌گوید که وزیر توصیه برخی از دستیاران خود را در مخالفت با این تصمیم رد کرد و دلیل آن این بود که اداره «امنیت ملی» پشت صدور آن بوده است. این منبع به نقل از جمعه گفت که امنیت ملی از تحرکات اعتراضی احتمالی علیه افزایش قیمت‌ها از سوی جمعیت کثیری که در نماز حضور داشتند، هراس داشت. 🔹اندکی پس از اعلام تصمیم وزیر، #احمد_الطیب تصمیم گرفت مسجد #الازهر را برای نماز تهجد در ده روز آخر ماه مبارک رمضان باز کند، زیرا مسجد تابع وزارت اوقاف نیست و الازهر یک نهاد مستقل است. متعاقباً سرویس‌های امنیتی پیشنهاد کردند که به تمام مساجد وزارت اوقاف اجازه داده شود تا سه شب متوالی برای نماز باز شوند. با این حال، به گفته منبع این وزارتخانه، این مداخله جمعه را از انتقاد فزاینده در داخل وزارتخانه نجات نداد. 🔹این منبع در این وزارتخانه می‌افزاید که مختار جمعه دوباره زمانی که تصمیم گرفت متن واحدی را برای خطبه نمازهای جمعه تحمیل کند، دوباره دچار مشکل شد: «این بی‌سابقه است. #ائمه_جماعات سال‌هاست که در مورد خط‌قرمزها دستور می‌گیرند، اما تاکنون مجبور به خواندن متنی که از دفتر وزیر فرستاده می‌شود، نشده‌اند». 🔹همبستگی شیوخ نزدیک به محافل قوه مجریه با موضع وزیر اوقاف و در مقابله با شیخ الازهر که در این نبرد و موارد دیگر به تنهایی ایستاده است، بخشی از تلاش این شیوخ برای رسیدن به مقام و منزلت‌های ریاستی است. 🔹مثلاً #علی_جمعه در سال 2021 بنیاد «مساجد» را برای مدیریت نوسازی برخی از مساجد به ویژه مساجد بیت نبوی تأسیس کرد. این بنیاد با هماهنگی سازمان مهندسی نیروهای مسلح کار می‌کند و «نیازی سلام»، رئیس بانک غذای مصر در موسسه مصر الخیر، ریاست هیئت امنای این بنیاد است که تبرعات و کمک‌های مالی زیادی دریافت می‌کند و ریاست آن را شخص علی جمعه بر عهده دارد. #بنیاد_مساجد اخیراً بازسازی #مسجد_الحسین را با کمک مالی فرقه #بهره، یک فرقه شیعه در هند، بر عهده گرفت که خشم برخی از شخصیت‌های سلفی را برانگیخت، زیرا بازسازی فضای داخلی مسجد ویژگی‌های شیعی آشکاری داشت. همان منبع گفت که ایده «مساجد» ناشی از تمایل علی جمعه برای افزایش پشتوانه مردمی سیسی در میان صوفی‌ها است که یک بلوک سنتی رای‌دهی به رئیس‌جمهور مخلوع حسنی مبارک بودند و به مساجد اهل بیت اهمیت زیادی می‌دهند. 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. @dolatedin

🎥 مستند در هفت سال 🔹 گاهی شکست باعث شک افراد می شود! نه فقط شک نسبت به درستی تصمیمات گرفته شده بلکه تردید نسبت به مبانی! مستند هفت سال که محصول شبکه الجزیره است به دگردیسی های برخی جوانان مصری می پردازد که حوادث تابستان سال 2013 آنها را دچار تحول کرد. برخی در این تحول به سمت الحاد سقوط کردند و برخی جانب تکفیر را گرفتند. 🔹 این موضوع اگرچه در جامعه مصر روایت می شود اما دیگر جوامع مسلمان و از جمله ایران نیز از این موارد مستثنا نیستند. مشاهده این مستند به همه علاقه مندان تحولات دینداری پیشنهاد می شود. ❗️طبیعتا آنچه توسط مصاحبه شوندگان در این مستند بیان می شود، موضع پایگاه شعوبا نیست. 🎞 پنج شنبه های تماشا : در هفت سال برای مشاهده کامل مستند اینجا کلیک کنید #اسلامگرایی #اخوان_المسلمین #مصر ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان: @shouba

⭕️ بازوی مذهبی اردوغان برای انتخابات پیش‌رو و جذب آرای مهاجران ترک آماده می‌شود ✍️ عبدالله بزقرت 🔹نوردیک مانیتور: رئیس‌جمهور #ترکیه عوامل مذهبی خود را که در کشورهای خارجی فعالیت می‌کنند، بسیج کرده تا با رأی‌هایی که از اقلیت‌های خارج‌نشین ترک جمع می‌کند، امید داشته باشد در انتخابات آتی که در آن هر رأی برای بقای سیاسی او در بحبوحه بدتر شدن چشم‌انداز اقتصاد ترکیه حیاتی است، رأی بیاورد. 🔹در 30 مه نشست وابسته‌های مذهبی و کنسول‌ها توسط رئیس #سازمان_دیانت، علی ارباش، برای اداره شبکه عظیمی از روحانیون و #مساجد خارج از کشور که با بودجه قابل توجهی تامین می‌شود، در آنکارا برگزار شد. در یک جلسه پشت درهای بسته، ارباش به نیروهای خود در خارج از کشور دستور داد تا برای دستیابی به اهداف تعیین‌شده توسط آنکارا با سایر نهادهای دولتی همکاری نزدیک داشته باشند. 🔹همچنین در 2 ژوئن رئیس جمهور ترکیه در جمع وابستگان مذهبی و کنسول‌های شاغل در سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های ترکیه در خارج از کشور سخنرانی کرد. هیچ خبری در مورد محتوای این نشست از سوی مطبوعات ترکیه منتشر نشد. 🔹اردوغان و همکارانش کاملاً نگران تصویر واقعی ترک‌ها نسبت به دولت اردوغان و واکنش احتمالی رأی‌دهندگان در مواجهه با افزایش شدید قیمت مواد غذایی و انرژی، تورم بیش از حد، افزایش بیکاری و کاهش سریع قدرت خرید مردم و ارزش لیر ترکیه هستند. در چنین وضعیتی، اردوغان برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی به تک تک رای‌ها نیاز دارد. اینجاست که آرای #مهاجران ترک بسیار مهم است. کل جمعیت شهروندان ترکیه که در خارج از کشور زندگی می‌کنند بیش از 6.5 میلیون نفر است که حدود 5.5 میلیون نفر از آنها در کشورهای اروپای غربی زندگی می‌کنند. 🔹داده‌های رسمی از انتخابات پارلمانی 2018 نشان می‌دهد که حزب عدالت و توسعه 52.5 درصد از آرای مهاجران ترک را به دست آورده است که با احتساب آرای شریک راستگرای آن، حزب حرکت ملی (MHP)، به 60.6 درصد افزایش می‌یابد. در انتخابات ریاست جمهوری همان سال، اردوغان 59.4 درصد از کل آرای مهاجران را در رقابت با نامزد اصلی اپوزیسیون به دست آورد. 🔹دیانت در دهه گذشته تحت حکومت اردوغان به شدت تغییر کرده است و به ابزاری برای طرح ایدئولوژی اسلام‌گرای حزب حاکم در داخل و خارج ترکیه تبدیل شده است. مساجد، انجمن‌ها و بنیادهای ترکیه که توسط دولت ترکیه در کشورهای دیگر حمایت و تامین مالی می‌شوند، نقش مهمی در مبارزات انتخاباتی ایفا می‌کنند و رئیس جمهور اردوغان از جمله روی دیانت حساب می‌کند تا تعداد آرای خود را در میان مهاجران ترک بالا نگه دارد. حمله مداوم اردوغان به اروپا، جایی که اکثریت رای‌دهندگان ترک خارج‌نشین در آن زندگی می‌کنند، با هدف جذب رأی‌دهندگانی است که از کشورهای محل اقامت خود گلایه دارند. 🔹بودجه دیانت 16.1 میلیارد لیره برای سال 2022 است، حدود 90,000 مسجد را مدیریت می‌کند و نزدیک به 140,000 کارمند از جمله افرادی که در خارج مشغول به کار هستند را در اختیار دارد. برخی از عملیات‌های خارج از کشور توسط #بنیاد_وقف دیانت (Türkiye Diyanet Vakfı, TDV)، سازمانی با دارایی‌های قابل توجه و بودجه سالانه بیش از یک میلیارد لیره تامین می‌شود. 🔹این بنیاد در 149 کشور فعال است و 1003 شعبه در ترکیه دارد. پروژه شاخص این بنیاد آموزش و تربیت دانشجویان مطابق با ایدئولوژی اسلام‌گرای دولت اردوغان و پرورش نسلی از اسلام‌گرایان جوان است که به ترویج این ایدئولوژی در سایر کشورها کمک خواهند کرد. 🔹مساجد و روحانیون ترکیه در اروپا در سال 2016 به جاسوسی از منتقدان و مخالفان رژیم اردوغان متهم شدند. سندی در سال 2016 منتشر شد که نشان می‌داد سازمان دیانت اعضای #جنبش_گولن، گروهی منتقد دولت اردوغان، را در 38 کشور از جمله سوئیس، هلند، آلمان، نروژ و اتریش تحت نظر قرار داده است. 🔹در دسامبر 2016، ترکیه مجبور شد یوسف آکار، وابسته امور مذهبی سفارت ترکیه در لاهه را پس از اینکه مقامات هلندی او را به جمع‌آوری اطلاعات درباره گولنیست‌ها متهم کردند، فراخواند. به همین ترتیب، مقامات بلژیک در سال 2017 درخواست ویزای 12 امام جماعت ترکیه را که به دنبال کار در این کشور بودند، رد کردند. 🔹همچنین دولت ایالت هسن در آلمان، به همکاری خود با اتحادیه ترکی-اسلامی برای امور مذهبی (Diyanet İşleri Türk İslam Birliği یا DITIB) پایان داد. الکساندر لورز وزیر فرهنگ گفت: «تردیدها در مورد استقلال بنیادین DITIB از دولت ترکیه قابل حل نیست.» DITIB، شاخه آلمانی دیانت است و امامان فرستاده شده توسط دولت ترکیه به کشورهای اروپایی را کنترل می‌کند. @dolatedin

⭕️ "جنگ داخلی محتمل است"؛ هشدار جبه‌لی احمد نسبت به تداوم فعالیت وهابی‌ها در ترکیه 🔹روحانی شناخته‌شده #ترکیه، احمد محمود اونلو که با نام #جبه‌لی_احمد شناخته می‌شود، در یک سخنرانی خود در شبکه‌های مجازی با اشاره به سخنرانی #عثمان_الخمیس از علمای وهابی در شهر ساکاریا نسبت به تداوم فعالیت وهابیان در ترکیه هشدار داد. 🔹او با اشاره به این که #سازمان_دیانت وظیفه خود را در این موضوع عملی نمی‌کند، گفت: «به سازمان دیانت هشدار می‌دهم که مانع سخنرانی‌های وهابیان شوند. در غیر این صورت باعث پیدایش جنگ داخلی خواهند شد. هشدار می‌دهیم که فارغ از این که اهل کدام ملت و نژاد باشند اگر به این افراد سلفی و وهابی اجازه سخنرانی دهید آتش جنگ داخلی را شعله‌ور خواهید کرد.» 🔹او در ادامه هشدار خود گفت: «دیانت باید به خودش بیاید و کسانی را که در داخل این سازمان با عقاید فاسد و ذهنیت وهابی هستند را شناسایی و اخراج کند. دیانت باید مطلقا نظارت بر مساجد را در نظر داشته باشد.» 🔹او همچنین با حمله به موسسه و نشریه آکیت (از نشریات نزدیک به دولت) گفت: «اگر کسی در خانه‌اش کتاب التوحید را که روزنامه آکیت منتشر کرده است دارد هشدار می‌دهم که آن کتاب را بسوزاند و نخواند. آن کتاب یکی از کتاب‌های اصلی وهابیان است.» 🔹او ادامه داد: «باید ورود کسانی چون عثمان الخمیس و محمود الحسنات به ترکیه ممنوع شود. در این مورد می‌توان اسامی بیشتری را ذکر کرد. نباید فریب مدح‌گویی این افراد به رئیس جمهورمان و به اشتراک‌گذاری پرچم ترکیه از سوی آنان را خورد. ما در ویدئوهای دیگر آنها که به زبان عربی است دیده‌ایم که ماتریدیه را کفر می‌دانند و مردم ترکیه را مسلمانان کافر معرفی می‌کنند. اینها فعلا در حال باز کردن جای پا برای خودشان هستند و وقتی که جمعیتی را به خودشان جذب کردند در آن مرحله آنان را به خیابان خواهند ریخت. آنها باعث آشوب در کشور خواهند شد. با توجه به همین به بزرگان دولت هشدار می‌دهیم.» 🔹پس از اظهارات جبه‌لی احمد در مورد خطرات جریان #وهابیت برای ترکیه و نفوذ این جریان در سازمان دیانت، مفتی شهر ساکاریا در مصاحبه با روزنامه آکیت اظهارات این روحانی شناخته‌شده را نادرست دانسته و تاکید کرد که عثمان الخمیس، در سخنرانی خود در شهر ساکاریا هیچ اظهارنظری در مورد ترکیه و دولت ترکیه نداشته و هیچ سخنی که دال بر تبلیغ وهابیت باشد بر زبان نیاورده است. 🔹پس از این پاسخ مفتی شهر ساکاریا، جبه‌لی احمد روز گذشته در یک رشته توییت بلند بار دیگر بر خطرات وهابیت برای کشور تاکید کرده و افشا کرد که خود مفتی ساکاریا از تحصیل‌کردگان معارف اسلامی در عربستان سعودی و از جمله افراد متعلق به جریان وهابی در کشور است. او با اشاره به شبکه روابط مفتی ساکاریا در عربستان و کویت او را متهم به حرکت در راستای منافع جریان وهابی و سعودی کرد. 🔵 کانال مطالعات ترکیه و قفقاز اندیشکده مرصاد @turkeycaucasus @dolatedin

💢 مفتی عمان: مکتب اباضیه با خوارج موافق نیست و اجرای شریعت بر دموکراسی رجحان دارد 🔹الجزیره: برنامه «المقابله» در شبکه الجزیره میزبان #مفتی سلطان‌نشین #عمان، شیخ احمد بن حمد الخلیلی بود تا در مورد زندگی خود، اعتقادات #اباضیه و تجربیاتی که به عنوان مفتی اعظم عمان پشت سر گذاشته است، صحبت کند. 🔹الخلیلی در رابطه با ارتباط خود با سلطان فقید عمان، قابوس بن سعید، تأکید کرد که وی به بسیاری از موارد مانند نوشیدن مشروبات الکلی، بی‌حجابی و موارد دیگر انتقاد داشته و با وجود انتقاداتش، مورد آزار و طرد قرار نگرفته است و سلطان قابوس نیز به نوبه خود شنونده نصیحت‌های او بوده است. 🔸عمان و مذهب اباضیه 🔹مفتی اعظم عمان در مورد تبدیل سلطنت عمان به مرکز مذهب اِباضیه و نحوه برخورد آن با محیط چندمذهبی، تاکید کرد که ریشه این مذهب به سال 130 هجری قمری باز می‌گردد و این مذهب با همگان تعامل می‌کند، مگر سه گروه: مشرک به خدا و بت‌پرست، کافر از اهل کتاب و یا امام ظالمی که بر مردم مسلط است. 🔹وی افزود: اباضی‌ها جز شهادتین از دیگری چیزی نمی‌پرسند و هر کس که شهادتین را بر زبان جاری کند، او را برادری می‌دانند که باید حق وی رعایت شود. 🔹#احمد_الخلیلی با اشاره به فراگیری علوم دینی نزد شاگردان شافعی، مالکی و حنفی و مطالعه میراث #شیعه، افزود: «فتاوای اباضیه برگرفته از قرآن و سنت و اجماع علمای اهل فن است.» 🔸مخالفت اباضیه با حاکم فاسد 🔹الخلیلی درباره ماهیت رابطه مفتی با حاکم و استقلال #فتوا از فشارهای سیاسی تاکید کرد که اباضی‌ها به حاکم وفادار نیستند و در صورتی که حاکم به حکم خدا حکومت نکند، او را طرد می‌کنند. 🔹وی گفت فرقه اباضیه از حاکم می‌خواهد که تنها با آنچه خداوند نازل کرده حکومت کند و عدالت را برقرار نموده و به مردم آزادی بدهد. وی اظهارات برخی از علما - از دیگر فرق - را مبنی بر نهی از قیام بر حاکم را حتی در صورت ارتکاب وی به زنا به صورت علنی، محکوم و نکوهش کرد. 🔹مفتی اعظم عمان گفت فرقه اباضیه با #خوارج موافق نیست، بلکه آنها، خوارج را انکار می‌کنند و آنها را گروهی سرکش می‌دانند. وی توضیح داد که دو طرف (اباضیه و خوارج) در مورد جواز قیام علیه حاکمی که به قانون شرع حکم نکند، اتفاق نظر دارند، همچنان که مکتب اباضیه در بسیاری از امور با #زیدیه هم عقیده است و به گفته وی، اختلافات میان آنان کم است. 🔸ناسازگاری دموکراسی با شریعت 🔹الخلیلی در قسمت دوم برنامه «المقابله» تاکید کرد که #دموکراسی گاه با مسائل دین اسلام به ویژه مسائل تشریعی سازگار نیست و احکام دین اسلام را باید از قوانین عرفی که در بسیاری از کشورها در قالب قوانین وضع می‌شود، جدا کرد. 🔹وی افزود: در مجلس شورا اجرای آن چیزی که شرع مقرر کرده است، اهمیت دارد و در مورد آنچه #شریعت تصریح نکرده است، باید تحقیق کنند. وی تأکید کرد که در دموکراسی به شریعت توجه نمی‌شود و به خاطر دموکراسی نباید به امور شرعی خدشه‌ای وارد می‌شود. 🔸موضع مفتی عمان در مورد عادی‌سازی 🔹مفتی عمان در خصوص #عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم اشغالگر صهیونیستی و سفر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق #رژیم_صهیونیستی به عمان، که آن را سیاسی توصیف کرد، اظهار داشت: «مخالف هرگونه مصالحه در مورد #فلسطین است و عادی‌سازی نتیجه‌ای ندارد و در نهایت فلسطین با طرفداران عادی‌سازی یا بدون آنها پیروز خواهد شد.» 🔹احمد الخلیلی تسلط طالبان بر #افغانستان پس از عقب‌نشینی آمریکایی‌ها را پیروزی آشکار جنبش اسلامی #طالبان دانست و گفت هیمنه آمریکا در مقابل ایمان مجاهدین شکسته شد و راز آن در ترکیب ایمان و قدرت طالبان نهفته است. 🔹 وی افزود که از هر دستوری که جایگاه اسلام را در هر کجای جهان بالا ببرد، از جمله تبدیل «ایاصوفیه» از کلیسا به مسجد در #ترکیه، و از اردوغان به خاطر مواضعش در حمایت از اسلام، حمایت می‌کنم. 🔹الخلیلی سخنان خود را با پیامی خطاب به مسلمانان ملتزم به تقوا، به پایان رساند، زیرا طبق گفته‌های خود، این کلید آسایش مسلمانان است و فاش کرد که در حال حاضر مشغول تفسیر قرآن است و سعی دارد هر چه زودتر آن را تکمیل کند. ✍️ ملاحظه: در حالی که سیاست کلی عمان دهه‌ها بر حفظ بی‌طرفی در رابطه با برخی از مهم‌ترین مسائل منطقه و خاورمیانه استوار بوده، احمد بن حمد الخلیلی، مفتی اعظم این کشور مسیری متفاوت در پیش گرفته و نظرات خود در رابطه با سیاست‌ها و تحولات داخلی و منطقه‌ای را آشکارا در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارد. 🔸درخواست از سلطان عمان برای پایین آوردن قیمت‌ها، حمایت از پیروزی طالبان، حمایت از سیاست‌های مالی اردوغان، انتقاد از وضعیت حقوق بشری مسلمانان هند، حمایت همه‌جانبه از مسأله فلسطین و بسیاری دیگر از این چنین مسائل جهان اسلام، الخلیلی را به «مرجع دینی تراز» در نگاه بسیاری از اسلام‌گرایان اهل سنت تبدیل کرده است. @dolatedin

💠 عید غدیر خم در یمن؛ هویتی حیاتی برای انصارالله ✍️ احمد حاجی صادقیان 🔹 عید غدیر خم برای زیدیه در یمن یکی از مسائل حیاتی و هویتی اساسی را شکل می دهد. به جهت تاریخی از قرون نخستین اسلامی در آثار زیدیه توجه به مساله غدیر خم دیده می شود به گونه ای که در آثار ائمه و عالمان زیدی مساله غدیر همواره محل توجه بوده است. 🔹زیدی ها که از غدیر به یوم النشور یاد می کنند سنتی داشته اند که در روز غدیر در میادین شهرها تجمع کنند و این تجمع را بیعت با امام علی(ع) بشمارند و البته این تجمع نوعی بیعت با امام زیدیه هم محسوب می شده است. 🔹 با انقلاب جمهوری خواهان در دهه 60 میلادی که عمدتا سکولار یا اهل سنت بودند رسم برپایی جشن روز عید غدیر خم کمرنگ شد تا این که پس از سقوط دولت علی عبدالله صالح در سال 2011 و بخصوص پس از قدرت گرفتن انصارالله در سال 2014 این جشن دوباره احیا شد. این مساله باعث شده برخی دشمنان و مخالفین انصارالله آنها را مبدع این جشن در یمن بدانند که انصارالله این مساله را رد و تاریخ یمن را گواه رد کلام دشمنانش می داند. 🔹از جهت دیگر برگزاری جشن هایی مانند عیدغدیر و مولد النبی می تواند نوعی یارگیری از میان اهل سنت یمن برای انصار الله ایجاد کند. انصارالله که با وهابیت در تضاد است و از طرفی نمی خواهد خود را مقابل اهل سنت یمن قرار دهد می تواند در این بستر به گروه های صوفیه اهل سنت نزدیک شود. 👈 برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید @shouba

⭕️ شی جین پینگ خواستار «چینی‌سازی اسلام» در این کشور شد 🔹ایندین اکسپرس: شی جین پینگ در جریان سفر چهار روزه خود به استان مسلمان‌نشین #سین‌کیانگ که از ۱۲ ژوئیه (سه‌شنبه ۲۱ تیر) آغاز شد، با مقامات محلی این منطقه دیدار کرد. 🔹رسانه‌های رسمی گزارش دادند که وی بر تقویت حس اجتماعی قوی برای ملت #چین، ترویج مبادلات، تعاملات و ادغام میان گروه‌های قومی مختلف تأکید کرد. 🔹شی بر ضرورت ارتقای ظرفیت اداره امور مذهبی و تحقق توسعه سالم ادیان تأکید کرد. 🔹به نقل از خبرگزاری دولتی شینهوا، وی گفت که باید تلاش‌های بیشتری برای حفظ این اصل که اسلام در چین باید جهت‌گیری چینی داشته باشد و با جامعه سوسیالیستی منطبق باشد، انجام شود. 🔹شی افزود: نیازهای دینی عادی مؤمنان باید تأمین شود و آنها باید از نزدیک حول حزب و دولت متحد شوند. 🔹در چند سال گذشته، رئیس‌جمهور چین از #چینی‌سازی اسلام حمایت می‌کند که به طور کلی به معنای هماهنگ کردن آن با سیاست‌های حزب کمونیست حاکم است. 🔹دولت چین، جنبش اسلامی ترکستان شرقی (ETIM) را که در منطقه فعال است به انجام حملات تروریستی متعدد متهم می‌کند. 🔹میشل باچله، رئیس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، پس از یک روند طولانی مذاکرات طولانی با پکن، برای بررسی اتهامات مربوط به بازداشت بیش از یک میلیون مسلمان اویغور در سنین مختلف به عنوان بخشی از سرکوب شبه نظامیان اسلامگرا توسط چین، از سین‌کیانگ بازدید کرد. 🔹باشله در پایان دیدار خود از سین‌کیانگ در ۲۸ ماه مِی گفت که در مورد اعمال اقدامات ضد تروریسم و رادیکال‌زدایی و کاربرد گسترده آنها، به‌ویژه تأثیر آنها بر حقوق اویغورها و سایر اقلیت‌های عمدتاً مسلمان، سؤالات و نگرانی‌هایی را مطرح کرده است. 🔹سازمان‌های حقوق بشری گزارش‌های بسیاری در مورد وجود اردوگاه‌های کار اجباری، جدا کردن فرزندان از والدین و از بین بردن هویت اسلامی در سین‌کیانگ منتشر کرده‌اند. با این همه مقامات دولتی چین این گزارش‌ها را رد و اقدامات خود را مبارزه با افراط‌گرایی اسلامی توصیف کرده‌اند./ایکنا @dolatedin

⭕️ امیدواری پاپ از توافق با دولت چین 🔹حوزه نیوز: #پاپ فرانسیس در مصاحبه‌ای که با خبرگزاری رویترز داشت بیان کرد: روند توافق موقت #واتیکان با جمهوری خلق #چین به خوبی پیش می‌رود و امیدوارم که بتواند در اکتبر آینده تمدید شود. 🔹پاپ در مقایسه وضعیت فعلی با وضعیت قبل از سال ۱۹۸۹ بیان کرد که انتصاب اسقف‌ها در چین از سال ۲۰۱۸ کند بوده، اما نتایجی داشته است. وی همچنین ابراز کرد: این روند ممکن است که آهسته پیش برود، اما (بعضی اسقف‌ها) منصوب شده‌اند و این به معنای نتیجه‌ای مثبت لحاظ می‌شود. ✍️ چین و واتیکان د‌ه‌ها سال است که بر سر تعیین اسقف‌های کلیساها روابط پرتنشی را با یکدیگر تجربه کرده‌اند. جمهوری کمونیستی خلق چین از سال ۱۹۵۱ روابط خود را با کشور کوچک واتیکان قطع کرد. 🔸واتیکان سال‌ها است به دنبال این بوده که اسقف‌هایی برای کلیساهای چین تعیین شوند که هم با کلیسای جهانی در وحدت باشند و هم از سوی مقام‌های این کشور به رسمیت شناخته شوند. 🔸در 22 سپتامبر 2018، دولت چین و واتیکان توافق‌نامه‌ای تاریخی در مورد انتصاب اسقف‌ها در چین امضا کردند. بر اساس این توافق‌نامه موقت، اسقف‌های چین با صلاحدید مقام‌های دولتی انتخاب می‌شوند. پس از آن نتیجه به رم اطلاع داده خواهد شد تا مورد تأیید قرار بگیرد. اگر رم این انتخاب را وتو کند، باز باید دولت چین دنبال کاندیدای دیگری بگردد. اما دوره این توافق‌نامه دو سال بعد در سپتامبر 2020 به پایان رسید و تمدید نشد. @dolatedin

💢 علمای اسلام‌گرا به «حماس»: در تصمیم خود برای بازگرداندن روابط با اسد تجدیدنظر کنید 🔹آناتولی: هیئتی از علمای مسلمان وابسته به نهادهای مختلف از جمله المجلس الإسلامي السوري، الاتحاد العالمي لعلماء المسلمين، رابطة علماء المسلمين، هيئة علماء اليمن و مجلس البحوث بدار الإفتاء الليبية، به جنبش #حماس توصیه کردند که در تصمیم خود برای بازگرداندن رابطه با دولت #سوریه را به دلیل "شرارت‌های بزرگی" که در پی دارد، بازبینی کند. 🔹این مطلب در بیانیه 8 تن از علمای #اسلام‌گرا که پیش از این با رهبری دفتر سیاسی حماس دیدار کرده بودند تا مستقیماً از تصمیم آنها برای بازگرداندن روابط با دولت سوریه مطلع شوند، منتشر شد. حماس در مورد این بیانیه اظهار نظری نکرده است. 🔹در این بیانیه تصریح شده است که این تصمیم، مفاسد بزرگی دارد و با اصول، ارزش‌ها و ضوابط شرعی همخوانی ندارد. 🔹در این بیانیه آمده است: رئیس دفتر سیاسی حماس (اسماعیل هنیه) قول داده است که سخنان علما را در نزدیکترین نشست به دفتر جنبش ارائه کند. 🔹این بیانیه می‌افزاید که علما پیوسته با حماس در تماس بوده و منتظرند رهبری جنبش این «واجب شرعی» که متناسب با شرایط و در راستای تحقق مصلحت آرمان #فلسطین است، ادا کنند. 🔹این بیانیه به امضای شيخ عبد المجيد الزندانی رئيس هيئة علماء يمن و شيخ أسامة الرفاعی رئيس المجلس الإسلامی السوری و شيخ علی قره داغی دبیر کل اتحاد العالمی لعلماء المسلمين و شيخ عصام أحمد البشير نائب رئيس الاتحاد العالمی لعلماء المسلمين رسیده است. 🔹این بیانیه همچنین به امضای شیخ عبد الحی يوسف عضو مجلس أمناء الاتحاد العالمی لعلماء المسلمين و شيخ محمد عبد الكريم دبیر کل رابطة علماء المسلمين و شيخ سامی الساعدی دبیر کل مجلس البحوث بدار الإفتاء الليبية و شيخ وصفي عاشور أبو زيد عضو مجلس أمناء الاتحاد العالمی لعلماء المسلمين نیز رسیده است. 🔸در 28 ژوئن، خلیل الحية، یکی از رهبران حماس، صحت این خبر را تایید کرد که این جنبش که از سال 2012 روابط خود را با دولت سوریه قطع کرده است، برای بازگرداندن روابط تلاش دارد. 🔸این بیانیه که بیشتر به فتوای جمعی از علمای اسلام‌گرا می‌نماید و قطع روابط با دولت سوریه را بر حماس فریضه‌ای شرعی برمی‌شمرد، با واکنش‌های منفی برخی ناظران روبه‌رو شده است. 🔸پرسش اصلی از این چند عالم که هر یک در راس نهادی اسلام‌گرا قرار دارند، آن است که چرا در بزنگاه‌های پراهمیت دیگری «واجبات شرعی» را به هم‌مسلکان خود گوشزد نکردند؟ 🔸دکتر ولید القططی، عضو دفتر سیاسی جنبش جهاد اسلامی فلسطین، در یادداشتی با انتقاد از این رویه متناقض، می‌نویسد: چرا زمانی که حزب عدالت و توسعه به نمایندگی از سعد الدین العثمانی، نخست وزیر مراکش، توافق‌نامه عادی‌سازی روابط مراکش و اسرائیل را امضا کرد، چنین فتوایی صادر نشد؟ 🔸چرا آن هنگام که مقاومت لبنان و فلسطین از سوی رژیم‌های عربی برچسب تروریسم خوردند، این عالمان غایب بودند؟ 🔸چرا در تقویت اتحاد امنیتی و اقتصادی ترکیه اردوغان و رژیم صهیونیستی غایب بودند و در تشکیل ائتلاف نظامی اعراب و اسرائیل تحت حمایت آمریکا علیه محور مقاومت غایب هستند؟ 🔸زمانی که سلاح «جهاد» برای هر هدفی جز فلسطین در دست گرفته شد، واجب شرعی در میان نبود و فتواهای «اولویت مبارزه با مرتدان بر کفار اصلی» و نیز «اولویت جهاد در سوریه بر فلسطین» یادآوری می‌شد. 🔸الققطی می‌افزاید: «فتوای علما در هشدار به بازگشت رابطه جنبش مقاومت اسلامی حماس و دولت سوریه، نشان می‌دهد که یک بحران سیاسی و فکری در رابطه فتوا و واقعیت وجود دارد، به‌ویژه در میان آنچه در رسانه‌ها با عنوان "اسلام سیاسی" یا جنبش اسلامی خوانده می‌شود». @dolatedin

⭕️ بسته مستند: دیپلماسی نرم کشورهای اسلامی در بوسنی و هرزگوین 1️⃣ جمهوری اسلامی ایران؛ صدور انقلاب اسلامی به منطقه ای اروپایی 2️⃣ ترکیه؛ رویای احیای عثمانی در بالکان 3️⃣ عربستان سعودی؛ سلفیت نجدی و چشم رنگی های اروپایی ❓ موفقیت سهم کدام یک بوده است؟ 🎥 کلیپ: اشک های راننده بوسنیایی پس از شنیدن نام رسول الله(ص) بخش به یادماندنی از مستند خنجر و شقایق اثر نادر طالب زاده و با گویندگی سید مرتضی آوینی در مورد جنگ بوسنی #مستند ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان: @shouba