🔻در تقارن هفته وحدت و درگذشت حسن حنفی
🔸به مناسبت درگذشت #حسن_حنفی، متفکر مسلمان مصری و یکی از برجستهترین نظریهپردازان جنبش #چپ_اسلامی، و دانش #غربشناسی، روز جمعه روزنامه «العالم الجدید» با انتشار یادداشتی به روابط فکری او را با دوست متفکر عراقیاش، عبدالجبار رفاعی، پرداخت. در این یادداشت که به قلم خود حسن حنفی است، وی خاطرات مشترک خود با #عبدالجبار_رفاعی را در طی سه دهه فهرست میکند.
🔸حسن حنفی در این یادداشت از سفر خود به قم و آشنایی با رفاعی میگوید و با دیدن نزدیکی بسیار دیدگاههای خود با اندیشه دوست شیعی خود، از این میگوید که چقدر دیوارهای کشیده شده میان اهل سنت و شیعه موهوم است و فاصله قم تا قاهره چقدر نزدیک است. حسن حنفی از چپ اسلامی و سرنوشت آن میگوید و از مجله ارزشمند «قضایا إسلامیة معاصرة» رفاعی به نیکی تجلیل میکند، مجلهای که خود او نیز در آن حضوری پررنگ داشت، به ویژه با موضوع «علم الکلام الجدید» که در سالهای نخست، مجله شش شماره را بدان اختصاص داد.
🔸به مناسبت درگذشت این متفکر مسلمان و نیز به مناسبت #هفته_وحدت، ترجمه این مطلب را در ادامه تقدیم میکنیم:
@dolatedin
⭕️ قم، بغداد، قاهره... حسن حنفی اینگونه از دوست عراقی خود یاد کرد
✍️ حسن حنفی
🔹در سفری که پس از #انقلاب به #قم داشتم، به طور اتفاقی در #حوزه علمیه قم با جوانی عراقی آشنا شدم که در شهر اجتهاد و اندیشه، اجتهاد میکرد و میاندیشید. او به شیوه دانشمندان قدیم، خانه خود را به کتابخانه و زیراندازهای اتاقهایش را به انجمنی فکری و کلاسهایی برای پژوهش و سالنهایی برای پذیرایی [از اندیشمندان] تبدیل کرده بود. او و خانوادهاش پذیرای طلاب بودند و هیچ تفاوتی بین خانه و دانشگاه، بین غذای بدن و غذای روح وجود نداشت.
🔹او فقیه و عالمی تراثی است و مانند بسیاری از علمای قم که به نشر تراث میپردازند، نسبت به مسائل روز نگاهی باز دارد، همچنان که «موسسه آل البيت لإحياء التراث» چنین است، موسسهای که اندیشمند جواد شهرستانی آن را بنیان نهاد و در آن هزینه کرد و طلاب جوان در آن فعالیت میکنند. دین و علم مانند صاحبان کتابخانههای تراث در خیابانهای قم، دو شریک هستند. قم همچنین دارای مراکز تحقیقاتی فراوانی برای تحصیل و اقامت طلاب جوان دارد، چنانکه در میراث کهن ما چنین بوده و حتی رواقهای #الازهر تا همین دوره اخیر اینچنین بوده است. علم نیازی به دولتی ندارد که حامی آن باشد یا نهادی که از آن حمایت کند، بلکه کافی است یک دانشمند به طور داوطلبانه همه اینها را با پیروی از سنت پیشینیان رسیدگی کند یا بخش خصوصی یا مؤسسات فرهنگی آن را برعهده بگیرند. علم همان دولت است و دولت عمارتی است که توسط دانشمندان ساخته میشود.
🔹با انتشار شمارههای نخست مجله «قضايا إسلامية معاصرة» محتوا و جهت آن راه سومی را نشان میداد که از #سلفیها و #سکولارها فراتر میرفت. صفحات آن برای بسیاری از نواندیشانی که این گرایش را نمایندگی میکردند، گشوده بود تا در قالب گفتگو با آنها یا مقالههایی از آنها، واضح و قابل فهم خوانندگان را به آنچه میخواهند بخوانند. راهاندازی فصلنامه «چپ اسلامی» که من در اندیشه آن بودم، اکنون بدون توجه به عنوان در قم منتشر میشد. اندیشهها بیتوجه به جغرافیا، قم یا قاهره، با یکدیگر برابری میکردند که این نشان میدهد چه میزان نیاز ما به آنها واقعی است. زمان آن رسیده که اندیشه اصلاح پیشرفت کند و از گفتمان اخلاقی موعظهای به گفتمان علمی تحلیلی منتقل شویم.
🔹رفاعی پس از صدور حکم اعدام در بغداد، در ایام استبداد گذشته و تعقیب علما و بزرگان کشور، از مهاجران عراقی به حوزه علمیه قم است. هجرت به پاریس و لندن نبود تا از راه دور مبارزه را ادامه دهد، بلکه به قم، شهر علم و انقلاب بود که نزدیک بغداد است. مبارزه فرهنگی به عنوان مبنایی برای مبارزه سیاسی در روزهای نخست انقلاب ادامه یافت، انقلابی که سرچشمه امید همه مسلمانان بود، به ویژه برای #فلسطین که پس از انقلاب سفارت اسرائیل زمان شاه به سفارت فلسطین تبدیل شده بود.
🔹اولین شمارههای مجله «قضايا إسلامية معاصرة» که منتشر شد، گویی خود را میخواندم، هیچ فرقی بین #شیعه و #سنی نبود. همان دغدغهها را بازتاب میداد، همان مسائل مربوط به «تراث و تجدید» ، فراتر از آنچه در جهان اسلام، کویت یا مالزی منتشر میشد. این مجله دغدغههایی فرهنگی داشت، اگرچه به صراحت به عراق، ایران یا انقلاب اسلامی اشاره نمیکرد. این امر در مصاحبه با عبدالجبار رفاعی با عنوان «قم سؤال میکند و قاهره جواب میدهد» مشهود بود که برخی از علمای قم را اندوهگین کرد که گویا قم سرگردان است و قاهره نزدش اخباری یقینی است. که البته اصلا درست نیست؛ عنوان میتوانست برعکس باشد: «قاهره میپرسد و قم پاسخ میدهد». سوال گاهی مهمتر از پاسخ است.
🔹در #قاهره، اولین شماره «چپ اسلامی» در سال 1980 با توجه به نگرانیهای امت در عراق، فلسطین، کشمیر و حجاز منتشر شد. چرا کانونهای فرهنگی برای اسلام روشنگرانه، با ورودهای گوناگونی که به این موضوع هست، در قم و قاهره و در هر شهر فرهنگی اسلامی تاسیس نمیشود؟ تحقیقات پیرامون اسلام روشنگرانه در اندونزی، مالزی و آفریقای جنوبی در حال انجام است و به رهایی و نهضت ملتها کمک میکند و نسل جدیدی را ایجاد میکند که راه خود را بین سلفیها و سکولارها، بین قدما و معاصرین و بین #سنتگرایان و #مدرنیستها باز میکند، مانند «#نهضت_العلماء» در اندونزی.
ادامه دارد...
@dolatedin
⭕️ قم، بغداد، قاهره... حسن حنفی اینگونه از دوست عراقی خود یاد کرد
✍️ حسن حنفی
🔹انتقال مجله «قضايا إسلامية معاصرة» از قم به بغداد و بازگشت بنیانگذار آن به سرزمین اصلی خود، شجاعت بزرگی در فضای عراق پس از پایان استبداد است، جایی که هنوز اشغال به هر طریقی در کمین است و خطرات تجزیه عراق را تهدید میکند. آزادی واقعی تنها از طریق مقاومت نظامی در برابر اشغالگری یا مقاومت در برابر تجزیه فرقهای و قومی بین شمال کردی، مرکز سنی و جنوب شیعی به دست نمیآید، بلکه از طریق کار فرهنگی طولانیمدت و بازتفسیر #توحید به گونهای که وحدت عراق را بدست آورد، بازتفسیری از #عدالت به نحوی که به عدالت اجتماعی برسد، بازتفسیری از #نبوت و #معاد به عنوان ابعادی از تاریخ بین گذشته و آینده، و ایمان و عمل که برای اکنون ما است و بر آن تأثیر میگذارد. فقط بازخوانی عقاید، احکام شرعی و اولویت دادن به معاملات بر عبادات کافی نیست. «قضايا إسلامية معاصرة» میتواند به عنوان بستری برای گفتگوی ملی بین روشنفکران و علمای #عراق و نه تنها بین سیاستمداران این کشور باشد. فرهنگ سیاسی بر کنش سیاسی ارجحیت دارد.
🔹عبدالجبار رفاعی در انجمن فلسفی مصر و در کنفرانس آن در دانشگاه کانال سوئز در اسماعیلیه شرکت کرد و یکی از اعضای برجسته آن بود. این نشاندهنده یک روند روشنگرانه در عراق و ایران است. «چپ اسلامی» نیز نماینده این جریان در مصر است. این جریان به عنوان یک موضوع پژوهش در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رایج شده است.
🔹جریانی که «مسائل معاصر اسلامی» و «چپ اسلامی» آن را نمایندگی میکنند، هنوز با مشکلاتی مواجه است. چگونه میتوان تفاسیر فردی در بغداد و قاهره را به یک جریان فکری تبدیل کرد که متفکران، دانشجویان، حامیان و تأثیرات خود را دارد؟ #دوقطبی شدن دو جریان اصلی اسلامی و سکولار همچنان شدید است و تا حد رقابت و تضاد و حتی دشمنی و خصومت میرسد. اسلامگرایان به غیرنظامیان فحش میدهند و غیرنظامیان به اسلامگرایان خیانت میکنند تا جایی که کشور را به دو طرف متخاصم درگیر تقسیم میکنند. هر دوی آنها دشمنی اصلی با استبداد در داخل، تجاوزگری در خارج، تبعیت از آمریکا و شهرکسازی #اسرائیل را فراموش کردند. هر گروهی همچنان برای کسب قدرت رقابت میکند و فکر میکند که اگر آن را به دست آورد، میتواند به برنامه دینی یا مدنی خود برسد: «إن الله يزع بالسلطان ما لا يزع بالقرآن؛ خداوند محارمی را که با قرآن ترک نمیشوند، به مدد سلطنت باز میدارد».
🔹رفاعی هیچ نهاد، حزب یا هیچ نظام سیاسی را تایید نمیکند. منطق غالب [میان مسلمانان] تحت تاثیر حدیث «#فرقه_ناجیه» که حق را تنها نزد یک گروه میشمرد، همواره منطق مبتنی بر تضاد «یا این یا آن» بوده است و نه منطق «با همدیگر» یا «برابر با یکدیگر». در عوض، رویکرد اصلاحگرانه به دنبال بازاندیشی و خروج از بنبست قطببندی بارها شکست خورده است، چرا که به دلیل آزار و شکنجه و زندانی شدن اسلامگرایان، بنابراین بیشتر آنها به سلفیگری محافظهکار روی آوردند.
🔹همه ندای راه حل سوم و ضرورت غلبه بر قطبی شدن را سر میدهند، اما واقعیت این است که هیچ کس او را نمیخواهد و او را درک نمیکند، زیرا آن طور که دو طرف معارض بر سر قدرت میجنگند، او قدرت را نمیطلبد. او روی تغییرات فرهنگی طولانیمدت و گذار به مرحله تاریخی جدید کار میکند. سکولارها او را به اسلامگرایی پنهان و اسلامگرایان او را به سکولاریسم پنهان متهم میکنند. او بستری برای صحبت کردن ندارد. هنوز یک جریان فکری است که توسط برخی از روشنفکران نمایندگی میشود. از اعتدالی که جریانهای محافظهکار اسلامی دنبال میکنند دور است، زیرا گاهی مستلزم انقلاب و افراطگرایی در گرفتن حقوق فقرا از اموال ثروتمندان و حقوق ضعیفان از غارت مستکبران است. با نظامهای سیاسی سر و کار ندارد تا استقلال خود را از دست ندهد و به یک جریان فکری میماند که روشنفکران را مخاطب قرار میدهد تا فرهنگ عامه را بازسازی کند. این با مجله «قضايا إسلامية معاصرة» تحت نظارت و راهنمایی عبدالجبار رفاعی نشان داده شده است.
🔹این مجله نیاز به معرفی بیشتر و انتشار در خارج از عراق دارد و همچنان به افزودن به نویسندگانش نیاز دارد تا آنها به یک دسته محدود نشوند. همه چیز از کوچک شروع میشود و بزرگ به پایان میرسد. مسائل اسلامی معاصر به لطف مالک، بنیانگذار، حامی و محافظ آن در برابر ظالمان زمان، عبدالجبار رفاعی، بزرگ شروع شد و همچنان در حال رشد است.
@dolatedin
💢القاعده مسئولیت ربودن العطاس واعظ یمنی را بر عهده گرفت
🔹الیمن الان: در 12 اکتبر امسال، افراد ناشناس، طاهر بن حسین #العطاس، را در شهر #تریم در مقابل خانه او ربودند.
🔹#القاعده مسئولیت این عملیات را به عهده گرفته است.
🔹روزنامه نگار صبری مخاشن، در حساب شخصی خود در توییتر نوشت: القاعده خواستار آزادی تعدادی از #رهبران خود در زندان #المکلا شد و وزیر کشور یمن موافقت خود را با خواسته های القاعده اعلام کرد.
🔹العطاس از صوفیان #باعلوی یمن است که رهبری آن را #عمر_بن_حفیظ بر عهده دارد.
@dolatedin
💢مولد النبي در نگاه مذاهب اسلامی
🔹بی بی سی عربی: تزیینات و چراغانی، شیرینی ها و غذاهای پرطرفدار، جلسات مداحی و ذکر، پرچم ها و راهپیمایی های مختلف... در بسیاری از شهرها و روستاهای عربی، از غرب گرفته تا شرق، هر ساله به چندین روش #جشن_میلاد_پیامبر (ص) را برگزار می کنند.
🔹و از آنجایی که این جشن به عنوان یک مناسبت، ریشه در سنت های عامیانه دارد، این سوال هر ساله در مورد نظر #مذاهب_فقهی بین حلال و حرام بودن این مراسم، مطرح می شود.
🔹مانند بسیاری از مسائل اسلامی، علمای فقه رویکرد واحدی به جشن میلاد پیامبر (ص) نداشته، حتی در تاریخ ولادت حضرت محمد (ص) نیز میان #اهل_سنت و #شیعه اختلاف است.
🔹درست است که بیشتر مراجع بر این عقیده هستند که پیامبر (ص) در ماه ربیع الاول بر اساس تقویم هجری قمری متولد شده است، اما اهل سنت این سالگرد را در دوازدهم ربیع الاول جشن می گیرند و شیعیان در هفدهم جشن می گیرند. بنابراین، تمام ماه ربیع الاول ماه جشن محسوب می شود.
🔹به دلیل این اختلاف در تاریخ میلاد پیامبر (ص) و از سال 1981(امام راحل) روح الله خمینی آن به نام هفته #وحدت_اسلامی نام گذاری و به عنوان وسیله ای برای #تقریب میان سنی ها و شیعیان شد.
🔹آغاز جشن سالروز ولادت پیامبر (ص) به خلیفه فاطمی #المعز_لدین_الله پس از ورود وی به مصر در سال 969 میلادی نسبت داده می شود. بر اساس منابع تاریخی، برپایی جشن های سازماندهی شده میلاد پیامبر و تعدادی از خاندان او، وسیله ای برای نزدیک شدن آن خلیفه به مصریان از طریق مناسبت های عمومی و شادی بود.
🔹با تغییر حکومت و اختلافات پی در پی اسلامی و با توجه به اولویت های سلطنت ها، جشن میلاد پیامبر ص رو به محو شدن می رفت، بدین ترتیب ایوبیان از آن جلوگیری کردند، سپس بار دیگر ممالیک اجازه برگزاری آن را دادند، تا اینکه در زمان #محمدعلی_پاشا به یک #سنت صوفیانه تبدیل شد.
🔹فرقه های #صوفیه، مکاتب اسلامی هستند که بیش از همه به احیای میلاد پیامبر(ص) و به طور کلی میلاد اولیای صالح می پردازند. این جشنها از جمله سنتهای جاافتاده در مصر است.
🔹بر خلاف تصوف، علمای #سلفی به رهبری عالم دینی سعودی #بن_باز، جشن میلاد پیامبر را #بدعت دانسته و معتقدند که شرع اشاره ای به این مساله نکرده است، زیرا نه پیامبر (ص) و نه صحابه آن را جشن نمی گرفتند، پس بدعت است.
🔹موضوع احیای میلاد پیامبر (ص) یکی از اختلافات رایج فقهی میان سلفیان و صوفیه است که ممکن است منجر به #تکفیر نیز شود.
🔹از سوی دیگر، علمای #الأزهر در فتواهای متعددی که در طول سالیان متمادی صادر شده، موضع مثبتی در مورد جشن میلاد پیامبر (ص) گرفته اند. درست است که در قرآن و روایات به صراحت به جشن میلاد اشاره نشده است، اما بر اساس فتاوا (علمای الأزهر) یکی از مظاهر تجلیل از رسول خدا و نشان دادن عشق به ایشان، نکوداشت میلاد پیامبر (ص) است.
🔹این نظر در میان اکثر مفسران اهل سنت نیز رایج است، زیرا جشن میلاد اگرچه واجب نیست، اما در نظر آنان مردود هم نیست، زیرا میلاد پیامبر اکرم (ص) مظهر رحمت الهی بر انسانها است.
🔹در میان علما و مفسران کسانی هستند که جشن میلاد پیامبر (ص) را #بدعتی_نیکو توصیف می کنند، افرادی همچون ابن حجر #عسقلانی و جلال الدین عبدالرحمن #سیوطی معتقداند که این عمل بدعتی نیکو است که به صاحبش پاداش داده می شود.
🔹از نگاه علمای شیعه، جشن میلاد پیامبر (ص)، ابراز محبت، عزت و ترفیع مقام پیامبر (ص) است.
🔹نزاع اعتقادی امروزه نیز مانند #تاریخ_اسلام، گاهی ابعاد سیاسی پیدا می کند. با روی کار آمدن #حوثی_ها در #یمن، برگزاری جشن میلاد پیامبر (ص) در آنجا فراگیرتر شده است. از سوی دیگر، #داعش از برگزاری جشن میلاد در مناطق تحت کنترل خود در #سوریه و #عراق جلوگیری می کرد.
@dolatedin
💢 اپیندیا: افزایش ناگهانی جمعیت #مهاجران_مسلمان در #اوتاراکند و ساخت صدها مدرسه و #مساجد در 2 سال گذشته باعث نگرانی دولت #هند و مسئولین ایالتی آن منطقه پیرامون برهمخوردن توازن جمعیتی شده است. آژانسهای امنیتی نگران افزایش جمعیت مسلمانان در مناطق خاصی از این ایالتِ هممرز با نپال و مشکلات احتمالی در پی آن هستند.
🔹نهادهای امنیتی این افزایش ناگهانی #جمعیت مسلمانان در چندین منطقه اوتاراکند را برآمده از یک برنامهریزی در پشت پرده دانسته و به وزارت کشور #هندوستان هشدار دادهاند. با توجه به این شرایط، آژانسهای امنیتی در اوایل سال جاری گزارشی را به وزارت کشور ارائه کرده بودند که حاوی اطلاعاتی در مورد این مناطقِ آسیبپذیر بود.
🔹طبق این گزارش، در مناطق آسیبپذیرِ مشخص شده جمعیت به طرز قابل توجهی در مقایسه با سرشماری سال 2011 تغییر کرده است. در همین راستا شمار مهاجرین غیرقانونی نیز دو و نیم برابر افزایش پیدا کرده است. در گزارشی که از سوی آژانس امنیتی هندوستان به وزارت کشور آن کشور ارائه شد سه منطقه کوماون، یعنی ادهم سینگ نگر، چمپاوات و پیتوراگره را به عنوان مناطق حساس مشخص کرده است. در میان این مناطق دو شهر پیتوراگره و دارچولا به عنوان مناطق بسیار حساس طبقهبندی شدهاند.
🔸ساخت بیش از 400 مدرسه و مسجد در مناطق مرزی با نپال
🔹در همین راستا، بیش از 400 مدرسه و مسجد در مناطق کنار مرز نپال در مدت کوتاهی ساخته شده است. به غیر از مناطق مرزی اوتاراکند، هشدار برای بسیاری از مناطق در اوتار پرادش نیز صادر شد. دلیل آن این است که طی 2 سال گذشته ، تقریبا 400 مدرسه جدید، مسجد و مؤسسه مذهبی در مناطقی مانند بحرایچ که دارای مرز بینالمللی با نپال در قسمت شمالی است و همچنین در امتداد مرز هند و نپال که تحت گوراخپور قرار دارد ساخته شدهاند. در این گزارش آمده است که با توجه به ورود جمعیتهای غیر بومی به منطقه احتمال خروج ساکنان محلی از منطقه وجود دارد.
🔹بر اساس اطلاعات نهادهای اطلاعاتی ، تصور میشود که توطئهای برای تقسیم هند بر اساس عدم توازن جمعیتی طراحی شده است. بنابراین، طبق دستورالعملهای دولت محلی اوتاراکند، سازمانهای اطلاعاتی در حال بررسی تمام جزئیات و نظارت شدید بر مناطق مرزی هستند.
🔸امکان ساخت کریدوری برای اتصال پاکستان
🔹بر اساس گزارش داینیک جاگران، آژانسهای امنیتی فاش کردهاند که این مهاجران غیرقانونی در تلاش هستند تا یک کریدور از پیش طراحی شده را که اوتاراکند، بنگلادش، بیهار، نپال، اوتار پرادش، هاریانا و پنجاب را به هم متصل میکند را شکل دهند. احتمال اتصال پاکستان به این کریدور نیز وجود دارد. در واقع، بر اساس گزارشها، در 10 سال گذشته، تعداد زیادی از مسلمانان تحت پوشش پناهندگی در قالب طرح ایجاد کریدور مذکور به این منطقه آورده شدهاند.
🔹سازمانهای امنیتی مدعی هستند که سازمان اطلاعات پاکستان در هند از طریق #نپال در حال فعالیت است. بر اساس گزارشها، مدارس یا مدارس دینی اسلامی در درجه اول در مکانهایی تأسیس میشوند که دارای اهمیت ژئوپلوتیک باشند. این فهرست شامل مناطق اوتاراکند، پیتوراگره، ادهم سینگ نگر و چمپاوات و همچنین بخشهای گوراخپور و باستی از اوتار پرادش میباشد.
🔹نانیتال، شهر تفریحی هیمالیا در منطقه کومائون اوتاراکند به دلیل تغییرات جمعیتی قابل توجه، یکی از مهمترین مناطق متاثر از این مساله است. گزارشهایی مبنی بر زمینخواری غیرقانونی در نقاط مختلف دریافت شده است. مردم محلی میگویند که تقریباً همه ساکنان آن مهاجران مسلمان هستند.
🔹گاجراج سینگ بیشت، دبیر کل سابق حزب مردم هند وابسته به نخستوزیر هند، در اوتاراکند، در مورد تغییر جمعیت در این ایالت گفته است: «در ابتدا، این مسلمانان میآیند و به پای شما میافتند. سپس آنها دست به سینه از شما التماس میکنند. اما وقتی تعداد آنها از یک نفر به ده نفر افزایش یابد، آنها حتی به شما اجازه دسترسی به خیابانهای آنجا را نمیدهند».
🔹طبق سرشماری سال 2011، 83 درصد جمعیت اوتاراکند که 21 سال پیش از ایالت اوتار پرادش جدا شد از هندوها میباشند. همچنین مسلمانان دومین گروه بزرگ پس از هندوها 14 درصد از جمعیت این ایالت را تشکیل میدهند. سیکها، مسیحیان و بوداییها 3 درصد باقیمانده از جمعیت را تشکیل میدهند.
✍️ ملاحظه:
🔸گزارشهایی از این دست نشان از آن دارد که دستگاههای امنیتی هند دامنه تهدید مسلمانان را از کشمیر به مناطق جنوبیتر آن کشیدهاند. این احساس تهدید، چه واقعی باشد و چه خودساخته، احتمالا آیندهای پرتنش را برای مسلمانان این مناطق خبر میدهد و باید قلع و قمعهای تازه دولت هند نسبت به مسلمانان ایالتهای جنوبی کشمیر را نیز انتظار کشید.
@dolatedin
⭕️ محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی #طالبان:
🔹 «امارت اسلامی از بیانات آیت الله #خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که خواستار #وحدت بیشتر بین #اهل_سنت و #شیعه در افغانستان شده بود استقبال میکند. مردم #افغانستان، از هر قشری، استقلال یافتهاند و با همدیگر از آن محافظت میکنند. ما اجازه نخواهیم داد که هیچ توطئهای به وحدت مردم و کشور ما لطمه بزند یا آن را تهدید کند.»
✍️ گفتنی است آیتالله خامنهای روز یکشنبه در دیدار با «میهمانان کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی» در بخشی از سخنانشان با اشاره به حملات اخیر به مساجد شیعیان در افغانستان فرمودند: «در همین قضیه افغانستان، یکی از راههای جلوگیری از حوادث، حضور مسئولان محترم کنونی این کشور در مراکز و مساجد و یا تشویق برادران اهل سنت به حضور در اجتماعات مشترک است.»
🔸در پی حملات انتحاری به نمازگزاران شیعه در قندوز و قندهار در دو جمعه پیدرپی، جمعا بیش از ۲۰۰ کشته و شمار زیادی زخمی به جا گذاشت. گروه داعش -شاخه خراسان - مسئولیت این حملات را برعهده گرفته است.
@dolatedin
💢پیشوای قرآنیون مصر: «أشهد أن محمداً رسول الله» باید از اذان حذف شود!
🔹صدی البلد: احمد #صبحی_منصور، بنیانگذار #المركز_العالمي_للقرآن_الكريم و ملقب به پیشوای قرآنیان، گفت: شهادت در اسلام منحصر به متن لا اله الا الله است. هیچ دلیلی بر وجود اشهد ان محمداً رسول الله در اذان نیست.»
🔹دکتر #محمود_مهنا، یکی از اعضای #هیئة_کبار_العلماء، در مورد کسانی که مدعی هستند شهادت و اذان تنها به «لا إله إلا الله» محدود می شود و اینکه شهادت شامل «محمد رسول الله» از آن جهت که در جایگاه خداوند متعال قرار می گیرد، نمی شود؛ گفت: این کلام بی اساس و باطل است.
🔹وی خاطرنشان کرد: کسانی که امور ثابت دین را تحریف میکنند «#سکولار» هستند که به رسول خدا (ص) و اسلام احترام نمیگذارند و می خواهند آنچه را که از اسلام نیست به آن بیفزایند، بنابراین سخنان آنها به اجماع همه امت باطل است.
🔹دکتر محمد إبراهيم #العشماوی استاد حدیث دانشگاه #الازهر، در مورد کسانی که مدعی هستند شهادت و اذان تنها به «أن لا إله إلا الله» محدود می شود، گفت: هر کس این را بگوید اصلاً مورد قبول نبوده، چرا که صلاحیت اجتهاد را ندارد.
🔹العشماوی در بیانیه ای اختصاصی به صدی البلد گفت، الفاظ اذان عبادتی است که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است و الفاظ عبادات توقیفی هستند و هر گونه تغییر و اجتهاد در انها جایز نمی باشد، از این رو، تعدی به کلمه ای در آن یا جایگزینی آن با کلمه ای دیگر جایز نیست.
✍🏼ملاحظه:
🔹#قرآنیان (قرآنیون، قرآنگرایان)، پیروان مکتبی است که در آن، قرآن، به عنوان اصلیترین کتاب یا حتی تنها کتاب در زمینه عقاید و اعمال دینی، مورد قبول است.
🔹قرآنیون #مصر از دل #سلفیت متولد شدند و با نقد تراث حدیثی، قرآن را محور اندیشه و عمل خود قرار دادند. آنان معتقدند همانطور که پیامبر صلی الله علیه وآله و بزرگان اصحاب از نوشتن احادیث منع کرده بودند نیازی به مکتوباتی غیر از متن قرآن نداریم.
🔹همچنین در مسائل فقهی، حکمی که صریحاً در قرآن از آن نهی نشده باشد را مجاز میشمرند و حکمی که صریحاً در قرآن به آن رخصت داده نشده باشد را لازم میشمرند.
🔹آنها به سبب حذف تراث حدیثی و فقهی از منظومه دین شناسی به ورطه دخالت ذوقیات افتاده اند.
🔹قرآنیان اعتقادی به سنت و احادیث نبوی ندارند، از این رو آن را انکار می کنند، زیرا از نظر آنها در قرآن کریم ذکر نشده است و این یک جریان فکری است که در اواخر دهه هشتاد قرن گذشته پدید آمده است.
🔹قرآنیان بر این باورند که احادیث حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم از طریق نقل شفاهی در طول نسل ها تحریف شده است، لذا سنت پیامبر را رد می کنند و تنها به قرآن کریم تمسک می کنند.
🔹شیخ #محمود_عاشور معاون سابق الازهر و از اعضای فرهنگستان تحقیقات اسلامی مصر گفته بود که قرآنیان مرتد هستند و مجازات ارتداد شامل حال آنان می شود.
🔹گفتنی است در سالهای گذشته، یکی از موذن های مصری در اذان صبح با گفتن «الصلاة خیرٌ من الفیسبوك» باعث بروز تنش های زیادی در مصر شده بود، به طوری که وزیر اوقاف به سرعت دستور بازداشت وی را صادر کرد.
🔹دور از ذهن نیست که یکی از انگیزههای اقدام چندی قبل وزارت اوقاف مصر پیرامون طرح اذان واحد، تصمیمی برای پایان دادن این اعمال سلیقهها در اذان بوده است. گرچه انگیزههای دیگری نیز چنانکه پیشتر بدان پرداختیم بیتاثیر نبودهاند.
🔹لازم به یادآوری است که اذان #اهل_تسنن و #شیعیان در عبارت هایی با یکدیگر متفاوت هستند؛ شیعیان در تمام اذان ها بر ولایت علی علیه السلام شهادت می دهند، در حالی که این مساله در اذان اهل تسنن وجود ندارد، علاوه بر آن اهل تسنن در اذان صبح به جای گفتن « حی علی خیر العمل»، عبارت « الصلاه خیر من النوم» را اضافه می کنند.
@dolatedin
🔻اعلام حمایت بایدن از رهبر ارتدوکس ترکیه در بحبوحه تنش با این کشور
🔹فرانس۲۴: دولت #جو_بایدن، رئیس جمهور آمریکا، روز دوشنبه در دیدار با رهبر معنوی مسیحیان #ارتدوکس جهان مستقر در #استانبول، حمایت خود را از آن اعلام کرد.
🔹#بارتولومیو، اسقف اعظم #کلیسای_ارتدوکس_شرقی که به آمریکا سفر کرده پشت درهای بسته با جو بایدن رییس جمهور این کشور دیدار کرد.
🔹وی همچنین با آنتونی بلینکن وزیر خارجه #آمریکا نیز گفتگو کرده است. بایدن در این دیدار از کلیسای ارتدوکس و نیز #آزادی_مذهب در نقاط مختلف جهان از جمله #ترکیه حمایت کرده است. بارتولومیو، #اسقف_اعظم کلیسای ارتدوکس اصلیتی ترکتبار دارد و در میانه تنش در روابط آنکارا و واشنگتن به آمریکا سفر کرده است.
✍🏼ملاحظه:
🔹روابط #اردوغان رییس جمهور ترکیه با سراسقف کلیسای شرقی در استانبول خوب بود اما این روابط سال گذشته به دلیل تغییر کاربری #ایاصوفیه به مسجد به تیرگی گرایید.
🔹دولت بایدن روابط تیرهای با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه داشته است؛ در آخرین اقدام ترکیه هفته گذشته سفرای ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی را به دلیل بیانیهای درباره #حقوق_بشر تهدید به اخراج کرد.
🔹همچنین در زمان رئیس جمهور سابق آمریکا، در اقدامی غیرمعمول، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ترامپ در آخرین سفر بین المللی خود برای دیدار با پاتریک بارتلمئوس رهبر کلیسای ارتدوکس به استانبول سفر کرد و مقامات ترکیه را ندید، وی در این دیدار با تاکید بر اینکه آمریکا بر آزادیهای دینی در تمامی کشورها تاکید می کند، که این امر خشم مقام های ترکیه را برانگیخت.
🔹حامی آکسوی سخنگوی وزارت خارجه ترکیه در اعتراض به برخورد آمریکایی ها با سفر اسقف اعظم به آمریکا، ضمن تاکید بر اینکه "دیدارهای مسئولان خارجی با رهبران دینی در ترکیه، خصوصا مسئولان کلیسای ارتدوکس یک امر متعارف در ترکیه و مسبوق به سابقه است"، افزود: در زمینه آزادیهای دینی پیشرفتهای ترکیه خصوصا در طول ۲۰ سال گذشته مشهود است و در زمانی که #اقلیتهای_دینی خصوصا مسلمانان در کشورهای مختلف امکان حتی عبادت خود را از دست داده اند، اتباع غیرمسلمان ترکیه با آزادی کامل عبادتهای خود را بجای می آورند.
🔹لازم به ذکر است چندی پیش نیز جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا ۲۴ آوریل در یکصد و ششمین سالگرد بزرگداشت قربانیان کشتار و تبعید ارامنه در #امپراتوری_عثمانی، این واقعه را به عنوان "نسلکشی" به رسمیت شناخت. وزیر خارجه ترکیه در واکنش به اظهارات بایدن درباره #نسل_کشی_ارامنه، آن را "پوپولیستی" خواند.
@dolatedin
دولتِ دین | اندیشکده مرصاد
🔻 جشنواره بینالمللی بابل، مجوز مشروبات الکلی، کنسرت پرطرفدارترین خواننده زن عرب؛ تابوشکنیهای دینی
🔻 در پی اعتراضهای دینی به برگزاری جشنواره بابل، استاندار دستور لغو برنامههای خوانندگی را داد؛ مقامات تکذیب میکنند
⭕️ در پی اعتراضهای دینی به برگزاری جشنواره بابل، استاندار دستور لغو برنامههای خوانندگی را داد؛ مقامات تکذیب میکنند
✍️ یک روز پیش از آغاز به کار جشنواره بینالمللی بابل (#مهرجان_بابل_الدولی) که قرار است از فردا پنجشنبه و برای نخستین بار پس از سال ۲۰۰۳ دوباره برگزار شود، حسن مندیل استاندار #بابل در پاسخ به درخواستها و اعتراضهای دینی در استان، دستوری مبنی بر لغو برنامههای #خوانندگی از جشنواره صادر کرد.
🔹حسن مندیل علت لغو بخشهای #آوازخوانی این جشنواره را درخواستهای بسیار از سوی شخصیتهای دینی و اجتماعی عنوان کرده است. در سندی دیگر، کمیته عالی جشنواره بابل به شرکتهای برگزارکننده این جشنواره دستور داده که در پاسخ به درخواستهای «طلاب علوم دینی و شخصیتهای اجتماعی» بخش آوازخوانی جشنواره را لغو کنند.
🔹رسانههای محلی در بغداد به نقل از حیدر ابراهیم، مدیر روابط عمومی استانداری بابل، گفتهاند که استاندار بنا به دستوری اداری تصمیم گرفته است که اجرای آواز در جشنواره بابل را لغو کند. حیدر ابراهیم تصمیم استاندار را ناشی از درخواستهای متعدد و همچنین عزم برخی از مردم برای تظاهرات به منظور جلوگیری از آوازخوانی در جشنواره دانست.
🔹گفتنی است عصر امروز عدهای از طلاب علوم دینی و مردم دیندار شهر حله، مرکز استان بابل، تظاهراتی علیه برنامههای اباحیگرانه جشنواره بابل برگزار کرده و خواستار بیان فرهنگ واقعی و ارزشهای اصیل مردم #عراق در این جشنواره شدند.
🔹از سوی دیگر، خبرگزاری عراق (واع) به نقل از یک مقام دولتی، لغو اجرای آواز در جشنواره بینالمللی بابل را تکذیب کرد. این منبع که هویت او توسط خبرگزاری فاش نشده است، گفت: «گزارشهای پیرامون لغو اجرای آواز در جشنواره بینالمللی بابل صحت ندارد.»
🔹خبرگزاری «ناس» نیز به نقل از یکی از اعضای کمیته برگزاری تأکید کرد که «همه برگزارکنندگان جشنواره نامه استاندار را رد کردند». وی افزود: «استانداری هیچ ارتباطی با درخواست لغو ندارد... نامه استاندار بابل تأثیری بر جشنواره نخواهد داشت و همه رویدادها سر جای خود هستند و همه چیز عالی است.»
🔹در همین زمینه، یک مقام محلی در استان بابل به العربی الجدید گفت که سند منتشر شده صحیح است و این اقدام شخصی استاندار حسن مندیل بوده است، اما به سرعت با مخالفت دولت در بغداد مواجه شد، زیرا موضوع خارج از اختیارات استان است، زیرا جشنواره بینالمللی است و توسط دولت عراق و نه مقامات محلی سازماندهی شده است. وی افزود: استاندار سعی کرد با برخی از نیروهای مسلح و جناحهایی که جشنواره را رد میکنند، با حسن نیت برخورد و از خود سلب مسئولیت کند و چنین نشان دهد که از برگزاری مجالس آواز در جشنواره بابل که به میزبانی جشنواره بابل برگزار میشود راضی نیست.
🔹گفتنی است دو روز پیش حسن مندیل در مورد آخرین خبرها از جشنواره بابل گفته بود: «تدارک جشنواره بینالمللی با حمایت مصطفی الکاظمی نخست وزیر و با مشارکت 28 کشور در حال انجام است».
@dolatedin
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⭕️ اذان مشترک ارباش در مسجدی در قرهباغ آذربایجان
🔹علی #ارباش، رئیس #سازمان_دیانت #ترکیه و عثمان شاهین، قاری قرآن و رئیس کمیته بازنگری قرآن در این سازمان، روز گذشته در مسجدی در قرهباغ آذربایجان #اذان مشترک خواندند.
🔹ارباش در سفر روز گذشته اردوغان به آذربایجان، در #مسجد گوهر آغا، که نماد آزادی شهر باستانی شوشی در قلب #قرهباغ است، حضور یافته و این اذان مشترک را اجرا و در صفحه توییتر خود به اشتراک گذاشت.
🔹چندی پیش نیز علی ارباش و عثمان شاهین در سفر خود به #بلغارستان در مسجد «مرادیه» شهر «پلوودیو» این کشور اذان مشترکی را اجرا کردند که در شبکههای اجتماعی با استقبال گسترده روبهرو شد.
@dolatedin
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⭕️ فعالان در شبکههای اجتماعی ویدئویی را منتشر کردند که در آن امیر قطر پس از اقامه نماز باران، به تاسی از #سنت_پیامبر اکرم(ص) در اقامه #نماز_باران، عبای خود را برمیگرداند و آن را وارونه میپوشد.
🔹امیر قطر امروز، پنجشنبه، در مراسم اقامه نماز طلب باران شرکت کرد.
🔹در این نماز که در مصلای «الوجبه» در دوحه پایتخت #قطر برگزار شد، در کنار شیخ تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی امیر سابق قطر، حسن بن عبدالله الغانم رئیس مجلس شورای قطر و شماری از شیوخ و وزرا و مقامات این کشور حضور داشتند.
🔹این نماز به اقامت شیخ ثقیل بن سایر الشمری قاضی دادگاه عالی قطر و عضو شورای عالی قضایی این کشور اقامه شد.
🔹بیشتر کشورهای حاشیه خلیج فارس دست کم سالی یک بار، نماز باران اقامه می کنند. در #عربستان، این نماز سالی چند بار برگزار میشود.
@dolatedin
⭕️ مقتدی صدر به طلاب حوزه علمیه عراق شهریه میدهد
🔹مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر، امروز پنجشنبه دستور تخصیص #شهریه به #طلاب حوزههای علمیه عراق را صادر کرد.
🔹در سندی که دفتر #مقتدی_صدر صادر کرده آمده است: «به منظور همگامی با پیشرفت تحصیلی و غلبه بر وضعیت اجتماعی طلاب #حوزه علمیه، حجت الاسلام و المسلمین سید مقتدی صدر دستور اختصاص شهریه به طلاب #عراقی علوم دینی حوزههای علمیه را صادر کرد».
🔹گذشته از شرط «عراقی بودن»، دیگر شرط قابل توجه برای دریافت این شهریه ۵۰ هزار دیناری، دادن «تعهد کتبی مبنی بر عدم ورود به مسائل سیاسی» است.
@dolatedin
⭕️ رهبر طالبان پاکستان: نظام اسلامی در افغانستان حاکم شد، حالا نوبت پاکستان است
🔹پس از نشر تصاویری از مانور #نور_ولی_محسود رهبر #طالبان_پاکستان در میان حامیانش، اکنون نوار صوتی منسوب به او منتشر شده که میگوید، پس از حاکمیت نظام اسلامی در #افغانستان، اکنون نوبت #پاکستان است.
🔹روز گذشته برای اولین بار طالبان پاکستان تصاویری از رهبر خود ابومنصور عاصم، مشهور به مفتی نور ولی محسود، منتشر کرد که آشکارا با حضور در یک کاروان بزرگ، صدها عضو این گروه را ملاقات و در اجتماعات بزرگ سخنرانی میکند.
🔹پس از تسلط #طالبان بر افغانستان، این مانور در میان مردم پاکستان به احیای طالبان پاکستان تعبیر میشود.
🔹نور ولی محسود، پس از کشته شدن «ملا فضل الله» رهبر پیشین طالبان پاکستان در حمله هواپیماهای بدون سرنشین در ژوئن ۲۰۱۸ در ولایت کنر افغانستان، جانشین وی شده است.
@dolatedin
⭕️ نسخه سیسی از اسلام
✍️ بنیاد کارنگی - ماجد مندور
🔸بخش اول
🔹درخواست سیسی برای #تجدید_گفتمان_دینی در چارچوب تلاش رژیم برای متمرکز کردن قدرت در دستان خود با تحمیل نسخه سلسله مراتبی از اسلام که توسط دولت حمایت میشود و ریشه در ارزشهای اجتماعی محافظهکارانه دارد، قرار میگیرد.
🔹در 23 اوت 2021، رئیس جمهور سیسی طی یک برنامه تلویزیونی با این استدلال که نظام اعتقادی کنونی بدون درک صحیح یا تفکر انتقادی به ارث رسیده است، خواستار «بازنگری در فهم اعتقادات» شد. این صحبتهای سیسی گوشهای از اظهارات متعدد سیسی از زمان تصدی پست ریاست جمهوری است که در همه آنها به تجدید گفتمان دینی برای مقابله با افراطگرایی و فرقهگرایی استدلال میکند. به عنوان مثال، در سپتامبر 2019، سیسی در کنفرانس ملی جوانان استدلال کرد که تفسیر برخی از متون دینی واپسگرایانه است و 800 سال است که پیشرفت نکرده است و بنابراین #افراطگرایی و #خشونت_مذهبی را ترویج میکند.
🔹در ظاهر، فراخوان برای تجدید گفتمان دینی را میتوان به عنوان تلاشی از سوی رژیم برای مقابله با افراطیون مذهبی خشن و همچنین کاهش جذابیت اسلام سیاسی و در نتیجه تضعیف #اخوان المسلمین تفسیر کرد. با این حال، حتی اگر تا حدی این انگیزه باشد، انگیزههای اولیه رژیم به طور مشخصی شومتر است. به عبارت دیگر، رژیم در صدد ایجاد نام و نشان اسلامی خود است که توسط دولت تصاحب شده و در ارزشهای اجتماعی محافظهکارانه به عنوان ابزاری برای کنترل اجتماعی لنگر انداخته است. این سیاست مبتنی بر سرکوب یا انقیاد نهادها و اندیشمندان مستقل مذهبی است، حتی اگر آنها در دیدگاه رژیم برای تجدید گفتمان دینی مشترک باشند. این بخشی از تلاش بیامان رژیم برای متمرکز کردن قدرت سیاسی و اجتماعی در دستان خود و جلوگیری از توسعه مراکز رقیب قدرت اجتماعی است.
🔹مانع اصلی سیاست رژیم برای ملی کردن مذهب، #الازهر و رئیس آن شیخ #احمد_الطیب بوده است. اصطکاک بین الطیب و رژیم زمانی آغاز شد که الطیب یکی از معدود شخصیتهای برجسته بود که از پراکنده ساختن خشونتآمیز تحصنهای میدان رابعه العدویه و النهضه در سال 2013 انتقاد کرد. به دنبال آن اختلافی آشکار بین سیسی و الازهر به وجود آمد، هنگامی که رئیس جمهور در فوریه 2017 خواستار قانونی برای تنظیم و محدود کردن طلاق شفاهی، که طبق شرع مجاز است، شد. الازهر در یک اعتراض علنی نادر با صدور بیانیهای درخواست رئیس جمهور را رد کرد و قانونی بودن #طلاق_شفاهی را تایید کرد. الطیب در رد غیرمستقیم درخواستهای مستمر سیسی برای تجدید گفتمان دینی تاکید کرد که تجدید نباید با میراث مذهبی موجود در تضاد باشد.
ادامه دارد...
@dolatedin
⭕️ نسخه سیسی از اسلام
✍️ بنیاد کارنگی - ماجد مندور
🔸بخش دوم
🔹این اقدامات اعتراضی علنی، رژیم را به تلاش برای محدود کردن استقلال الازهر و ایجاد نهادهای مذهبی انعطافپذیرتر سوق داد: جدیترین تلاش در ژوئیه 2020 با ارائه قانونی برای تنظیم #دارالافتاء، که مسئول صدور تفاسیر و فتاوای دینی است، آغاز شد. این قانون تلاش کرد تا دارالافتاء را به یک نهاد مذهبی رقیب در مقابل الازهر تبدیل کند، به ویژه با قرار دادن آن تحت نظارت شورای وزیران و دادن اختیار به رئیس جمهور برای تعیین #مفتی_اعظم، به جای رویه فعلی که به موجب آن شورای علمای ارشد الازهر یک مفتی را انتخاب میکند. این قانون با توجه به تعارض شدید میان الطیب و مجلس وابسته به دولت، بر اساس این ادعا که مخالف ماده 7 قانون اساسی مبنی بر تضمین استقلال الازهر است، پس گرفته شد. سیسی در واکنش به ردّ این قانون، فرمان 338 ریاست جمهوری را در اوت 2021 صادر کرد که بر اساس تعریف ماده 21 قانون خدمات کشوری، دارالافتاء را دارای «ماهیت ویژه» اعلام کرد. این فرمان به سیسی اجازه میدهد با وجود رسیدن به سن بازنشستگی، دوره مفتی فعلی را برای یک سال دیگر تمدید کند و همچنین به وی اجازه میدهد الازهر را دور بزند و جانشینی برای مفتی تعیین کند.
🔹انقیاد الازهر با سرکوب متفکران دینیای همراه است که به طوری متناقض، در هدف اعلام شده رژیم برای تجدید گفتمان دینی شریک هستند و تمایل رژیم برای کنترل و دیکته کردن گفتمان دینی خود را برجسته میکند.
🔹بنابراین، رژیم در تلاش برای تحمیل کنترل خود بر «ملیکردن خطاب دینی» و استفاده از آن به عنوان ابزاری محافظهکارانه برای برقراری ثبات اجتماعی، این سیاست منسجم و روشن را در پیش گرفت. این تنها به سرکوب و انقیاد مخالفان و حتی متحدان محدود نمیشود، بلکه با تلاش آشکار برای دادن هالهای مذهبی به رژیم و معرفی آن به عنوان حافظ این ارزشها مشخص میشود. به عنوان مثال، در 22 مارس 2020، در طول همهگیری کووید۱۹، پس از اذانها دعایی با صدای سیسی برای نجات مصر از شر پخش میشد. این دعا در طول روز از طریق رسانههای خصوصی و دولتی پخش شد. از این نظر، هر کس که سیسی را یک اصلاحطلب دینی میداند در اشتباه است، بلکه تنها هدف او این است که کنترل خود را بر گفتمان، اندیشه و نهادهای دینی به گونهای تحمیل کند که در سالهای آینده بتواند بر اندیشه دینی تأثیر بگذارد و او به دنبال این نیست که یک چهره واقعی اصلاحطلب باشد. این تفکر دینی مبتنی بر آزادی عقیده نیست، بلکه بسیار محافظهکارانه، پدرانه، ظالمانه و از همه مهمتر بسیار خودکامه است. این به رژیم سطح بیسابقهای از کنترل و قدرت اجتماعی میدهد و در نهایت مانعی برای تجدید حیات واقعی دین در سالهای آینده میشود.
@dolatedin