إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ﴿#۲انفال﴾
مؤمنان، فقط کسانی هستند که چون یاد خدا شود، دل هایشان ترسان می شود، وهنگامی که آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان می افزاید، و بر پروردگارشان توکل می کنند.
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ ﴿#۳انفال﴾
هم آنان که نماز را برپا می دارند و ازآنچه به آنان روزی داده ایم، انفاق می کنند.
🔶اين آیات مؤمنان را با پنج صفت مهم معرفى مى كند. از اين پنج صفت سه صفت اوّلى مربوط به روح مؤمن و دو صفت ديگر مربوط به جسم و عمل اوست و صفاتى است كه اگر خود انسان در آنها تامل و دقت كند خواهد ديد كه داشتن آن ، نفس را براى تقوا و اصلاح ذات بين و اطاعت خدا و رسول آماده مى سازد. و آن صفات عبارت است از:
⭐️۱- ترسيدن و تكان خوردن دل در هنگام ذكر خدا،
⭐️۲- زياد شدن ايمان در اثر استماع آيات خدا،
⭐️۳- توكل ،
⭐️۴- بپاداشتن نماز،
⭐️۵- انفاق از آنچه كه خدا روزى فرموده .
🔸سه صفت اول از اعمال👈🏻 #قلب و دو صفت اخيراز اعمال 👈🏻#جوارح است ، و در ذكر آن رعايت ترتيب واقعى و طبيعى آن شده است .زیرا که : نور ايمان به تدريج در دل تابيده مى شود و همچنان رو به زيادى مى گذارد تا به حد تمام رسيده و حقيقتش كامل شود.
🔶مرتبه اول آن كه همان اثر قلب است عبارت است از 👈🏻وجل و ترس و تكان خوردن دل در هنگام ذكر خدا، (وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ )
و اين ايمان همچنان رو به انبساط نهاده و شروع به ريشه دواندن در دل مى كند، و در اثر سير در آيات داله بر خداى تعالى و همچنين آياتى كه انسان را به سوى معارف حقه رهبرى مى كند، در دل شاخ و برگ مى زند، بطورى كه هر قدر مؤ من بيشتر در آن آيات سير و تأمل كند ايمانش قوى تر و 👈🏻زيادتر مى گردد، تا آنجا كه به مرحله #يقين برسد.👈🏻 (زَادَتْهُمْ إِيمَانًا)
🔶وقتى ايمان انسان زياد گشت و به حدى از كمال رسيد كه مقام پروردگارش را و موقعيت خود را شناخت ، و به واقع مطلب پى برد، و فهميد كه تمامى امور به دست خداى سبحان است ، و او يگانه ربى است كه تمام موجودات به سوى او بازگشت مى كنند در اين موقع بر خود واجب مى داند كه بر او 👈🏻#توكل كرده و تابع اراده او شود، و او را در تمامى مهمات زندگى خود وكيل خود گرفته به آنچه كه او در مسير زندگيش مقدر مى كند رضا داده و بر طبق شرايع و احكامش عمل كند، اوامر و نواهيش را بكار بندد.👈🏻 (وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ)
🔶و وقتى ايمان به حد كاملش در دل مستقر گرديد قهرا انسان به سوى #عبوديت معطوف گشته و پروردگار خود را به خلوص و خضوع عبادت مى كند، و اين عبادت همان 👈🏻#نماز است (يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ)
🔶 بعلاوه ، به سوى اجتماع نيز معطوف گشته حوائج اجتماع خود را
برآورده مى كند، و نواقص و كمبودها را جبران مى نمايد، و از آنچه خدا ارزانيش داشته از مال و علم و غير آن 👈🏻#انفاق مى نمايد. (وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ )
خداوند ما را از این مؤمنان حقیقی قرار دهد. آمین
🌸🍃🌸🍃🌸
#تدبر
#تفسیر_قرآن
#انفال
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیه ۹۴ #یونس(صفحه۲۱۹)
فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ فَاسْأَلِ الَّذِينَ يَقْرَءُونَ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جَاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ ﴿۹۴ #یونس﴾
و اگر از آنچه به سوى تو نازل كرده ايم در ترديدى از كسانى كه پيش از تو كتاب [آسمانى] مى خواندند بپرس قطعا حق از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است پس زنهار از ترديدكنندگان مباش
♻️«شك» به معنای ترديد و دودلى است. اصل اين واژه به معناى ضميمه كردن چيزى به چيزى است. كسى كه شك مى كند ميان دو احتمال وجود و عدم را به هم ضميمه مى كند.
♻️«الممترين» به ترديد افتادگان از «مريه» مشتق شده كه به معناى شك با ظهور دليل است و امتراء به احتجاج براى رفع شك گفته مى شود.
✅ باید اولاً توجه كنيم كه اين آيه در سوره يونس است كه در مكه نازل شده و هنوز پيامبر به مدينه هجرت نكرده بود و با يهود و نصارى درگيرى پيدا نكرده بود و دانشمندان يهود هنوز آيات مربوط به ظهور پيامبر جديد را كتمان نكرده بودند و با خوشوقتى از آن خبر مى دادند.
✅ و ثانیاً اين جمله به معناى آن نيست كه پيامبر اسلام در وحى ترديد داشت بلكه جمله به صورت شرطى است و جمله شرطيه دلالت حتمی بر وقوع شرط ندارد. مانند:
🔅ان كان للرحمن ولداً فأنا اول العابدين(زخرف/۸۱)
اگر براى خداى رحمان فرزندى بود، من نخستين عبادت كنندگان بودم.
🔅ان استطعت ان تبتغى نفقا فى ا لارض، او سلّما فى السماء(انعام/۳۵)
اگر مى توانى نقبى در زمين بزنى و يا نردبانى در آسمان بجويى (پس چنين كن)
✅ نظير همين موضوع در آيات مربوط به مسيح ديده مى شود كه وقتى خداوند در روز رستاخيز از او مى پرسد آيا تو مردم را به عبادت خويش و مادرت دعوت كردى ؟! او صريحا اين مساله را انكار مى كند و اضافه مى كند
🔅ان كنت قلته فقد علمته : (اگر من چنين سخنى را گفته بودم تو مى دانستى ) (سوره مائده آيه۱۱۶).
ملاحظه مى فرماييد كه در اين آيات چيزهايى كه وقوع آنها محال است به صورت جمله شرطيه آمده و منظور استبعاد آنهاست كه با ذكر مطلبى يا دليلى وقوع آن شرط را غيرممكن مى داند.
✅ البته پيدايش #شك و ترديد در پيامبر محال نيست بلكه 👈🏻واقع نشده است !چون او نيز بشر است و ادراكات و احساسات و نيازها و تحولات فكرى كه همواره با بشر همراه است در او نيز امكان وقوع دارد ولى او به درجه اى از كمال فكرى رسيده كه امكان شك در وحى به مرحله وقوع نمى رسد و يكى از عوامل آن همين راهنماييها و هشدارهاى خداوند است كه در اين آيه و آيات ديگر آمده و پيامبر را از افتادن به راه باطل و خطا مصونيت مى دهد و او را در پيمودن راه دشوارى كه در پيش دارد، مصمم تر مى كند و باعث اطمينان خاطر بيشتر او مى شود.
✅ اين آيه نظير آيات ديگرى است كه در آنها به پيامبر، تذكراتى داده شده و هرگز با مقام #عصمت او منافات ندارد. مانند:
🔅يا ايها النبى اتق الله ولاتطع الكافرين و المنافقين(احزاب/۱)
اى پيامبر، از خدا بترس و از كافران و منافقان اطاعت نكن.
ویا :
🔅لئن اشركت ليحبطنّ عملك ولتكوننّ من الخاسرين(زمر/۶۵)
اگر شرك بورزى عمل تو تباه مى شود و از زيانكاران مى شوى.
✅ همه اين تذكرات براى ايجاد 👈🏻اطمينان قلبى بيشتر و تقويت روحى پيامبر و بالا بردن درجه #يقين اوست و خدا اين كار را با پيامبران ديگر هم مى كرد. مثلا به حضرت ابراهيم كه از خدا چگونگى زنده شدن مردگان را درخواست كرده بود، گوشه اى از قدرت خود را با زنده كردن آن چهار پرنده اى كه ابراهيم آنها را ذبح كرده بود، نشان داد و اين باعث اطمينان قلبى ابراهيم شد و در آيه ديگرى از نشان دادن ملكوت آسمانها و زمين به ابراهيم خبر مى دهد و هدف از آن را بالا بردن درجه يقين او اعلام مى كند:
🔅وكذلك نرى ابراهيم ملكوت السموات و الارض وليكون من الموقنين(انعام/۷۵)
و اين چنين ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نشان مى دهيم و تا از يقين كنندگان باشد.
✳️ اين نشان مى دهد كه پيامبران نيز همواره و در هر لحظه اى نيازمند لطف و عنايت خداوند و راهنماييها و تذكرات او هستند و #عصمت آنها هم از همين جا حاصل مى شود و گرنه آنان نيز بشرى مانند ديگران هستند و اگر #فيض الهى از آنها قطع شود، تفاوتى با ديگران نخواهند داشت.
❎ از ديدگاه بعضی مفسران هم ، روى سخن در آيه مورد بحث با هر شنونده و هر تلاوتگر قرآن است، امّا اين پيام به وسيله پيامبر به مردم مى رسد و مفهوم آن اين است كه: هان اى شنونده و اى تلاوت كننده قرآن! اگر در آنچه به سوى پيامبر گرامى فرستاديم در ترديد هستى، از كسانى كه كتاب آسمانى مى خوانند بپرس.
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات پایانی سوره #حجر
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ ﴿۹۷﴾
ما می دانیم که تو از آنچه [مشرکان] می گویند، دلتنگ می شوی.
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ ﴿۹۸﴾
پس [برای دفع دلتنگی] پروردگارت را همراه با سپاس و ستایش تسبیح گوی و از سجده کنندگان باش.
وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ ﴿۹۹﴾
و پروردگارت را تا هنگامی که تو را مرگ بیاید، بندگی کن.
🔶خداوندبه پیامبر، که از کفار تنگدل بودند، فرمان مى دهد كه با #تسبيح گويى و سجده و عبادت، خود را درمان كند و روحيه اش را از دست ندهد.
🔸منظور از تسبيح، گفتن ذكر سبحان اللّه و مبرّا دانستن خدا از هر عيب و نقصى است و منظور از #سجده، خواندن نماز است . ذكر خدا و نماز و روزه تأثير شگفتى در بالا بردن #روحيّه انسان و شادابى و طراوت روان او دارد و لذا در آيه ديگرى از مؤمنان خواسته مى شود كه همواره از صبر و نماز يارى بجويند و بر مقاومت خود بيفزايند:
يا ايّها الذين آمنوا استعينوا بالصبر و الصلوة اِنّ اللّه مع الصابرين (بقره/153)
اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به صبر و نماز استعانت بجوييد كه خدا با شكيبايان است.
🔶اين نشان مى دهد كه #عبادت اثر عميقى در تقويت روح و ايمان و #اراده آدمى دارد.
🔸از روايات مختلف نيز استفاده مى شود كه پيشوايان بزرگ، هنگامى كه با بحرانها و مشكلات عظيم روبرو مى شدند به در خانه خدا مى رفتند و در پرتو عبادتش آرامش و نيرو مى يافتند.
🔶پس تسبيح و حمد خدا و سجده و عبادت ، در زايل كردن اندوه و سبك كردن مصيبت ، اثر دارد.
🔸نكته ديگر اين است كه ياد خدا و عبادت در صورتى اثر خود را مى بخشد كه به آن مداومت شود. بنابراین به پيامبر دستور مى دهد كه تا دم مرگ خدا را عبادت كن.
🔸مراد از آمدن #يقين ، رسيدن اجل #مرگ است كه با فرا رسيدنش غيب ، مبدل به شهادت و خبر مبدل به عيان مى شود.
🔸بنابراين، همه انسان ها و حتى پيامبر خدا كه در حال يقين مطلق به سر مى برد بايد تا روز مرگ خدا را عبادت كنند و در هيچ مرحله اى تكليف الهى از انسان برداشته نمى شود، و اين كه برخى از متصوفان گفته اند: عبادت تا هنگامى لازم است كه انسان به مرحله يقين برسد و در اين مرحله ديگر لازم نيست عبادت كند، سخن باطلى است كه مى خواهند بى مبالاتى خود را با آن توجيه كنند.
پایان سوره مبارکه الحجر
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#تدبر
#حجر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیه ۳۶ سوره #إسری ( صفحه ۲۸۵)
وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا
و چيزى را كه بدان علم ندارى دنبال مكن زيرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد
💠این آیه در صدد بیان این مهم است که از آنچه به آن آگاهى ندارید پیروى نکنید؛ یعنى سوء ظن و بدگمانى نداشته باشید و بر اساس تخمینها و گمانها درباره مردم به داورى منشینید. پس از بیان این مطلب اضافه مىکند که گوش، چشم و دل که سه وسیله براى ارتباط با دنیاى خارجاند، همه مسئولیت دارند و در قیامت بازخواست خواهند شد. بنابر این، باید داورىها بر اساس آگاهىهایى باشد که به درستى از این ابزار کسب میشود.
💠در واقع آیه میفرماید تنها از علم و #یقین پیروی کنید..یعنی نه در عمل شخصى خود از غیر علم پیروى کنید، و نه به هنگام قضاوت در باره دیگران.. نه شهادت به غیر علم دهید، و نه به غیر علم اعتقاد پیدا کنید.
💠البته، نهى از پیروى غیر علم معناى وسیعى دارد که مسائل اعتقادى، گفتار، شهادت، #قضاوت و عمل را شامل مىشود. آنها که بدون تکیه بر دانش، اعتقادى پیدا مىکنند، به قضاوت و داورى مىنشینند، شهادت مىدهند، و یا حتى در عمل شخصى خود طبق آن رفتار مىکنند بر خلاف این دستور صریح اسلامى گام برداشتهاند.
💠به تعبیر دیگر، نه #شایعات مىتواند مقیاس #قضاوت و شهادت و عمل گردد و نه قرائن ظنى و نه اخبار غیر قطعى که از منابع غیر موثق به ما مىرسد.
💠در این آیه به يكى از مهمترين اصول زندگى اجتماعى اشاره شده است كه نـاديـده گـرفـتـن آن نـتـيـجـه اى جـز هرج و مرج اجتماعى و از بين رفتن روابط انسانى و پيوندهاى عاطفى نخواهد داشت .
و اگـر بـراستى اين برنامه قرآنى در كل #جامعه انسانى و همه جوامع بشرى بطور دقيق اجـرا شود بسيارى از نابسامانيها كه از شايعه سازى و جوسازى و قضاوتهاى عجولانه و گمانهاى بى اساس و اخبار مشكوك و دروغ سرچشمه مى گيرد برچيده خواهد شد.
در غير اين صورت ، هرج و مرج در روابط اجتماعى همه جا را فرا خواهد گرفت ، هيچكس از گمان بد ديگرى در امان نخواهد بود، هيچكس به ديگرى اطمينان پيدا نخواهد كرد، و آبرو و حيثيت افراد همواره در مخاطره قرار خواهد گرفت .
🌐 پناه بر خدا ..کاش این آیه شریفه را همواره مد نظر داشتیم...
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#اسرا
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir