#الحلقة_الثانیة
#شهید_صدر
#خلاصه‌ی_مباحث
#الأصول_العملية
#القاعدة_الأولية_في_حالة_الشكّ
📚 ١- القاعدة_الأولية_في_حالة_الشكّ:
✅ در صورتی که فقیه به دلیل مُحرِزی دست نیابد ناگزیر باید به #اصول_عملیه رجوع کند تا دستِ کم بداند چه باید بکند و از تحیّر به درآید.
در این که وظیفه‌ی اولیه‌ای که عقل مستقلّاً -پیش از هر سخنی از جانب شارع- تشخیص می‌دهد نزد اصولیان دو مسلک وجود دارد:
🔶️🔹️ ۱- مسلک اول (مشهور)؛ نظریه‌ی #برائت_عقلی
مشهور اصولیان معتقدند دریافت و اِدراک اولیه‌ی عقل آن است که عقابِ مکلّف -در صورتی که بیانی از جانب شارع به او نرسیده باشد- قبیح است؛ این معروف است به #قاعده‌ی_قبح_عقاب_بلابیان.
📌 این نظریه -بنا بر تحلیل علمی- به معنای آن است که شارع مقدّس نسبت به تکالیف و احکامی که نزد مکلّف معلوم و یقینی نباشد حق اطاعت و فرمان‌بری ندارد.
🔶️🔹️ ۲- مسلک دوم (#شهید_صدر)؛ نظريه‌ی #حقّ_الطاعة
مکلّف نسبت به همه‌ی تکالیف و احکام محتمل -حتی احتمال بسیار ضعیف- نیز وظیفه‌مند و مسئول است.
📌 این نظریه گویای آن است که حقِّ اطاعت و فرمان‌بری نسبت به تکالیف شارع مقدّس بر عهده‌ی عبد، تکالیف احتمالی را نیز در بر می‌گیرد.
🔹️ قاعده‌ی عملیه‌ی اولیه بر اساس مسلک اول #برائت_عقلی است، و بر اساس مسلک دوم #اشتغال.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#الحلقة_الثانیة
#شهید_صدر
#خلاصه‌ی_مباحث
#الأصول_العملية
#القاعدة_الثانوية_في_حالة_الشكّ
📚 ١- #القاعدة_الثانویة_في_حالة_الشكّ:
✅ #شهید_صدر -که #قاعده‌ی اولیه_عملیه را #اشتغال می‌دانست- در #قاعده‌ی_ثانویه_عملیه با دیگر اصولیان همراه شده و #برائت_شرعی را می‌پذیرد و آن را نفی‌کننده‌ی موضوعِ اشتغالی می‌داند که آن را با توضیحاتِ خود از دلِ نظریه‌ی #حق_الطاعة بیرون کشید.
ایشان -مانند دیگر اصولیان- برای اثبات #برائت_شرعی به کتاب و سنّت تمسّک می‌کند.
✅ آیه‌ی اول: آیه‌ی تکلیف
"لَا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إلَّا مَا آتَاهَا" (طلاق/۷)
🔸️ تقريب استدلال: مورد موصول (مَا) در این آیه "مال" است، اما با اطلاقش شامل "فعل" یا "تکلیف" یا "جامع" (جامع بین مال و تکلیف) نیز می‌شود، و "ایتاء" در هر کدام از این مصادیق باید به حسب خودش معنا شود؛ از این رو، "ایتای تکلیف" یعنی بیان‌ِ تکلیف.
🔸️ نقد استدلال (#شیخ_انصاری): مورد آیه که از مفاد آیه قابل حذف نیست و معنای جامع بین آن و "تکلیف" نیز مستلزم آن است که موصول (ما) هم مفعولٌ‌به شود و هم مفعول مطلق؛ و این استعمال لفظ در بیش از یک معناست که مُحال است.
✴️@fegh_osoul_rafiee