❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛
🔻اصول حاکم بین رابطه ولی عام با کارگزاران و مدیران
1️⃣ رابطه عشق و محبت
⬅️ یعنی هم ولی عام نسبت به عامه مردم و به ویژه نسبت به کارگزاران، مدیران و صاحب منصبان عشق میورزد و با محبت رفتار میکند و هم از سوی دیگر عامه مردم به ویژه کارگزاران و مدیران نسبت به ولی عام، عاشقانه رفتار میکنند.
⬅️ انرژی و قوهای که در نظام سیاسی اسلام، مردم را به اطاعت مجبور میکند، قوه قهریه و تطمیع نیست؛ بلکه عشق و محبت است. البته تخویف هم وجود دارد و کسانی که تخلف کنند با آنها با قاطعیت رفتار خواهد شد؛ ولی اصل و اساس، رابطه عشق و محبت بین ولی عام و عامه مردم است.
⬅️ نصوصی دال بر محبت خدای متعال نسبت به خوبان و نیکان و نفرت، خشم و عدم محبت خدای متعال نسبت به فرمان گریزان و خائنان وجود دارد.
⬅️ خداوند به این دلیل که به همه موجودات عالم وجود داده است، در عالم خلقت همه آنها را مورد شمول رحمت عامه خود قرار داده و زمینه رشد و کمال را برای همه فراهم میکند. اما در عالم امر، این محبت مبتنی بر عکس العملی است که موجودات نسبت به خداوند متعال نشان میدهند؛ موجودی که فرمان گریز باشد، علاوه بر اینکه مشمول رحمت الهی واقع نمیشود با بغض و نفرت الهی نیز مواجه میشود.
⬅️ بنابراین قواعد حاکم بین عالم خلق و عالم امر متفاوت است و بحث ما در نظام سیاسی، در عالم امر است، لذا در این عالم محبت مشروط به اطاعت است؛ از این رو فقط موجوداتی که از فرمان خداوند اطاعت کنند، محبوب او خواهند بود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_اراکی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛
🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی.
❇️ سومین دلیل قرآنی، آیه 36 سوره اسراء است « وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ إِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنهُ مَسئولًا».
⬅️ این آیه به صورت مستقیم دلالت بر موضوع سوء ظن ندارد بلکه بحث کلانی را مطرح می کند که با سوء ظن نیز مرتبط است.
⬅️ خطاب «لا تقفُ» در آیه مفرد است اما چنین خطابی ضرری به استفاده عام از آیه نمیزند؛ زیرا در خصوص الفاظ مفرد در آیه دو احتمال وجود دارد. نخست اینکه خطاب این الفاظ به جنس انسان است؛ از این رو مخاطب «لا تقف» جنس انسان است و مفرد بودنش ضرری به عمومیت آیه نمیرساند. دوم این که «لا تقف» خطاب به پیغمبر اکرم صل الله علیه و آله باشد. در این صورت میتوان به وسیله الغای خصوصیت به این خطاب عمومیت داد.
⬅️«لا تقف» به معنای دنبال نکردن است که سه مصداق دارد: 1– باور نکردن 2– اظهار نکردن 3– عمل نکردن. از این جهت در خصوص این بخش از آیه «وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ» سه حالت قابل تصور است. اول این که انسان به چیزی که علم ندارد اذعان و آن را باور نکند. دوم این است که به آنچه علم ندارد، عمل نکند و سوم اینکه امری را که علم ندارد، نگوید.
⬅️ مواردی وجود دارد که اتباع از «ما لیس لک به علم» حرمت ندارد. در این موارد تعارض میان هیئت با اطلاق متعلق حکم ایجاد میشود که باید اطلاق را بپذیریم و هیئت را هم در مواردی که یقین به عدم حرمت آن داریم، حمل بر کراهت کنیم.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_روابط_اجتماعی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛
⬅️ برخی قائل هستند موضوع واجب کفایی امور اجتماعی است و مخاطب آن جامعه میباشد؛ به بیانی دیگر عموم خطاب، عام مجموعی است. در مقابل برخی بر آن هستند که واجب کفایی واجب فردی نیز میباشد؛ از این رو عموم خطاب عام استغراقی است و مخاطب آن تمام آحاد جامعه میباشد. آنچه در واجب کفایی مهم است و همگان آن را پذیرفتهاند تحقق غرض شارع است.
⬅️ شهید ثانی در کتاب منیه المرید میفرماید واجب کفایی برتر از واجب عینی است؛ زیرا انجام واجب عینی فقط شخص مکلف را از گناه و عذاب الهی باز میدارد اما اجرای واجب کفایی سبب میشود که نه تنها شخص مجری بلکه سایر افرادی که خطاب آن واجب متوجه آنها بوده است از گناه مصون مانده و از عذاب خداوند متعال دور بمانند.
⬅️ برپایی دین خدا از واجبات کفایی به شمار میرود که وظیفه همگانی است و اگر در این خصوص غرض شارع تحقق نیابد، تمام آحاد جامعه در پیشگاه خداوند متعال پاسخگو و مسئول هستند.
⬅️ از آنجا که مقدمه واجب، واجب است و اهتمام و اقدام برای انجام واجب از واضحترین مقدمات میباشد، پس اهتمام و اقدام در واجب کفایی برای همگان لازم است.
⬅️ از آنجا که برپایی دین خدا مهمترین معروف و ترک آن بدترین منکر است باید همگان نسبت به آن حداکثر اهتمام را داشته باشند. از طرفی وجوب برپایی دین خدا مطلق بوده و محدود یا مشروط به هیچ مکان و زمانی نمیباشد؛ پس باید در هر شرایطی دین خدا برپا گردد. همچنین خداوند متعال لحظهای راضی به ترک برپایی دین خود نمیباشد؛ از این رو اقدام هر مکلف برای برپایی دین خدا نه تنها واجب است، بلکه فوری نیز میباشد.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛
⬅️ تنبیه دو نوع است؛ الف: افعالی مانند زدن یا اخم کردن و ... که عامل آزاردهندهای را متوجه طرف میکند. ب: محرومسازی از یک عامل اثباتی و ایجابی.
⬅️ تنبیه در بحث تربیت غیر از تنبیه در باب حدود است. در مواقعی برای شخصی به دلیل ارتکاب جرم خطایی مجازاتی مانند شلاق، زندان و... در نظر میگیرند که فقط جنبه مجازاتی دارد. اما در مواقعی چنین مجازاتهایی با هدف اصلاح شخص انجام میشود؛ لذا باید میان این دو تفاوت گذاشت.
⬅️ تنبیه به مفهوم عام لغوی آن، یعنی آزاری را متوجه کسی کردن که در نظام فقهی اسلام و در نظام عقلایی به دو قسم اساسی تقسیم میشود؛ اول: مجازات و کیفرها. دوم: روشهای تربیتی و اصلاحی. قسم اول دارای دو نوع است؛ الف: مجازاتها و کیفرهایی که در آن نقش تربیتی و اصلاحی شخصی قابل تصور نیست که تنها مصداق آن قتل است. ب: مجازاتهایی که دارای نقش بازدارنده میباشند و فرد را از ارتکاب مجدد به گناه باز میدارند.
⬅️ در اینکه آیا هدف اصلی در حدود و تعزیرات تربیت و بازدارندگی دیگران است؟ باید گفت در باب تعلیم و تربیت تنبیه شخص برای اصلاح خودش است اما این که مجازات او برای اصلاح دیگران باشد، در تعلیم و تربیت منظور نیست.
⬅️تنبیه فرد به وسیله تشویق دیگری از اقدامات تربیتی است؛ زیرا در مواقعی تشویق افراد موجب آزار روحی دیگری میشود که نوعی تنبیه فنی است؛ یعنی بواسطه کاری که در جای دیگر کرده است از جهت روحی به او آزار وارد میشود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛
⬅️ مسئله تابعیت در نظامهای جهانی امری کاملاً پذیرفته شده است. زمانی که فرد در یک کشور خارجی حق شهروندی کسب میکند، دقیقاً تابعیت درجه دو در آن کشور را کسب کرده است اما به این معنا نیست که چنین فردی میتواند از مناصب مهم حکومتی مانند ریاست جمهوری یا عضویت در پارلمان را عهدهدار شود. این امر در تمامی نظامات حقوقی جهان پذیرفته شده است.
⬅️ آیتالله مصباح ذیل بحث تابعیت میفرماید: طرح اصلى و اوليه در نظريه حقوقى اسلام براى مرزبندى كشورها، اعتقادات است و مرزهاى جغرافيايى اصالت ندارد. طرح اوليه اسلام اين است كه حكومت جهانى اسلام تشكيل شود كه در آن مرزهاى جغرافيايى برداشته مىشود و امّت اسلامى همه شهروندان يك كشور و تابع يك حكومت خواهند بود و ملاك تابعيّت آنها اسلام است.
⬅️ در طرح اوليه و ايدهآل اسلام، يكى از شرايط تابعيّت، اسلام است و مسلمان داراى تابعيّت درجه يك و غيرمسلمان دارای تابعیت درجه دو میباشند.
⬅️ از طرح اولیه اسلام در بیان آیتالله مصباح، ابتدا این امر برداشت میشود که مقصود، حکم واقعی است اما بعد از تدقیق در این بیان مشخص میشود که مقصود ایشان از طرح اولیه اسلام، حکم واقعی اولی است.
⬅️ میتوان مسئله مرز را به وسیله احکام ثانویه نیز برطرف کرد؛ زیرا عدم لحاظ مرز برای کشور با توجه به مسائلی که در حال حاضر وجود دارد، کشور را دچار ضرر و زیان خواهد کرد؛ لذا با بکارگیری مرزها از طریق عناوین ثانویه میتوان از این مشکلات جلوگیری کرد.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی
#آیت_الله_ملک_زاده
🔎@fiqhenezam_com
✅ معرفی دروس خارج فقه نظام (5)
⬅️ استاد: آیت الله اعرافی
⬅️ موضوع: فقه تربیتی
⬅️فایلهای صوتی و مکتوب این درس در سایت www.eshragh-erfan.com بارگذاری شده است.
————————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎 @fiqhenezam_com
❇️ آیتالله محسن اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» بیان کرد؛
⬅️ مبارزه با تفاوت طبقاتی یا امتیازات اجتماعی از تأکیدات مهم اسلام است. تفاوتهای طبقاتی یعنی در نظر گرفتن جایگاه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و قضایی شخص.
⬅️ پیامبر اسلام صل الله علیه وآله میفرماید «یکی از دلایل هلاکت اقوام و امتهای پیشین این بود که در اجرای حدود، رعایت عدالت و حق نمیکردند، بلکه اجرای حدود تنها برای ضعفا بود.»
⬅️ پایگاه اجتماعی اشخاص نباید مانع از اجرای حد شود. اسلام هرگونه امتیاز درعرصه قضا و حقوق براساس تفاوت طبقاتی و روابط اجتماعی را رد میکند.امیرمؤمنان(ع) در عهدنامه مالک اشتر میفرمایند: از پیامبر(ص) مکرر شنیدم امت پاک، امتی است که حق ضعیف را از قوی بگیرد بدون آن که ضعیف در اظهار حق خود دچار واهمه شود.
⬅️ ما باید حق را بیان و اجرا کنیم. برخی به این دلیل از اجرای حق خود داری میکنند که جاری کردن حق موجب گمراهی بیشتر فلانی میشود. در حالی که گمراه شدن او به سبب خودش است و نمیتواند دلیلی بر اجرا نکردن حق باشد.
⬅️ در عهده نامه مالک اشتر آمده است که فرد باید عاقبت و نتیجه اجرای حق را بپذیرد ولی بداند سرانجام کار خوب خواهد بود؛ یعنی در پایان مردم از او سپاس گذاری خواهند کرد. همچنین اگر مردم خیال کردند به آنها ظلم میشود، باید صراحتا عذر خواهی شود و مردم در جریان امور قرار بگیرند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_اراکی
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیتالله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» بیان کرد؛
⬅️ امر به معروف و نهی از منکر از اهم واجبات کفایی دین به شمار میروند که برپایی سایر واجبات در گرو برپایی آنها است. حقیقت این دو واجب آن است که مؤمنین باید ناظر بر افعال یکدیگر باشند و همدیگر را در برپایی دین خدا امر و نهی نمایند؛ پس مؤمنین در برپایی دین خدا نسبت به یکدیگر مسئول میباشند.
⬅️ امر به معروف و نهی از منکر به عنوان ضامن برپایی دین خدا، آحاد جامعه را نسبت به یکدیگر مسئول قرار داده و مؤمنین در اجرای آن مجاز به واگذاری به دیگری نیستند.
⬅️ در مسئوليتهاي همگاني مسئوليتِ اولی صد در صد شخصي میباشد؛ از این رو شخص مکلف غير از آنکه بايد در روز قيامت پاسخگوی وظایف شخصی خود باشد، به دلیل مخاطب قرار گرفتن در تكاليف اجتماعي، باید در آن امور هم پاسخگو باشد؛ زیرا شارع به صورت عام استغراقی تمام اشخاص را به طور مجزا مخاطب خود قرار داده است.
⬅️ زمانی احکام و قوانین الهی در جامعه اثر خود را بر جای میگذارد و آحاد جامعه از آن منتفع میگردند که مسئولیت همگانی تحقق یابد و زمانی این مسئولیت متحقق میشود که اشخاص مکلفین به وظیفه شخصی خود نیز عمل نمایند.
⬅️ برخی معتقدند که عدم اجرای دین توسط اشخاص بر سایرین اثر نمیگذارد و آنچه که سایرین را متأثر میسازد ترک مسئولیت همگانی است؛ بنابراین برپایی دین در عرصههای اجتماعی مسئولیتی شخصی نبوده بلکه همگانی است و خطاب شارع در اینگونه از فرامین شامل اشخاص نمیشود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
🔻 آیت الله سیدمنذر حکیم، در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» بیان داشت:
✅ زمانی که عنوان بحث نظام جامع خانواده شد، ناگزیر باید به سراغ تعیین قلمرو، ابعاد و نیازهای گوناگون آن رفت. اما باید توجه داشت از آن جایی که هر نوع نیازی، قوانین خاصّ خود را میطلبد و قوانین نیز گوناگون هستند، یک منظومه تشکیل میشود. به همین خاطر از لفظ نظام جامع خانواده استفاده شد که زیرمجموعهی نظام اجتماعی است؛ یعنی کلان نظام اجتماعی ما، متشکل از چندین خرده نظام مانند نظام خانواده، نظام اقتصادی جامعه، نظام سیاسی جامعه، نظام تشریع و قانونگذاری، نظام قضایی و غیره است.
✅ روش عرضه کردن مسائل این نظام متفاوت است؛ برخی بر این باور هستند که باید مسائل را بر اساس تسلسل زمانی مانند دوران کودکی، جوانی، بزرگسالی و کهنسالی عرضه کرد. دیگری ملاک را نیازهای اصلی و غیراصلیِ فرد و جامعه قرار میدهد. برخی از مباحثی که بر این اساس مطرح میشود عبارتند از اینکه برای تأمین هر نیازی چه راهکار شرعی وجود دارد یا این که بحث از قلمرو، ابعاد و اجزای کانون خانواده باشد؛ مانند وظایف و حقوق زوجین، وظایف و حقوق والدین ووظایف و حقوق اولاد.
✅ از دیدگاه ما محوریّت، ارکان تشکیل دهندهی خانواده است. حال به هر طریق و چینشی انجام شود. تفاوت چینشها به کلّیت این نظام لطمهای وارد نمیکند؛ زیرا از آنجایی که این روشها با یکدیگر ارتباط ارگانیک دارند و اجزای یک پازل را تشکیل میدهند، عالم ثبوت آنها یکی است، امّا عالم اثبات متفاوتی دارند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_نظام_جامع_خانواده
#آیت_الله_سید_منذر_حکیم
🔎@fiqhenezam_com