پژوهشکده تاریخ معاصر
در آستانه انقلاب اسلامی، شاه به کسانی چون #سیدحسین_نصر و #احسان_نراقی متشبث شده بود شماره آرشیو: 3
✳️ نقدی بر مدرنیزاسیون عصر پهلوی؛
دیدگاه #احسان_نراقی به برنامههای توسعه #محمدرضاشاه
#مقاله
#چکیده
#نراقی در دیدارهایی که سال 1357 با شخص شاه داشت، صراحتاً به وی اعلام میکند که ابتداییترین اقدام برای عبور از مشکلات و توسعه کشور، رعایت قانون اساسی و بازگشت شخص شاه به قانون است. وی با طرح این موضوع، به شاه گوشزد میکند که رعایت قانون از سوی شخص نخست حکومت، مهمترین و نخستین اقدام در مسیر مدرنیزاسیون کشور است. علاوه بر این، فکر میکرد بسیاری از فسادها، مشکلات و تنگناهایی که حکومت پهلوی برای مردم ایجاد کرده بود، با حرکت در مسیر قانون حل خواهد شد. در واقع نراقی با طرح این مسئله، به دنبال این است که به شخص محمدرضاشاه بفهماند، مدرنیزاسیون باید متناسب با شرایط داخلی کشور انجام شود نه با کپیبرداری از غرب و رعایت قانونی که مختص مردم ایران تدوین شده است، آغاز حرکت در مسیر توسعه و پیشرفت است.
به طور کلی باید گفت نراقی معتقد بود که جامعه ایران در برخورد با #مدرنیزاسیون_پهلوی دچار یک پارادوکس شده بود. از یک سو، شاه با الگوبرداری صرف از فرآیند توسعه در غرب، هیچ توجهی به فرهنگ و بومیگرایی آن در داخل نداشت و از سوی دیگر با دخالتهای مکرر و اجرای دیکتاتورمأبانه این الگوها، به کلی امکان شکلگیری نهادهای مدنی و درپی آن، اجرای خواستههای مردم نیز از بین رفت. از این رو باید گفت که مدرنیزاسیون در حکومت پهلوی همچون اقتصاد، سیاست، مسائل اجتماعی ـ فرهنگی و دموکراسی موفق عمل نکرد.
#محمدرضاشاه هرچند به پیشرفت و توسعه باور داشت و برای تحقق این دو امر تلاش میکرد ولی درک اشتباه وی از این دو مقوله در کنار شیوه استبدادی وی نتوانست منجر به بهبود وضعیت ایران و بقای حکومت او شود.
برای مطالعه متن کامل این یادداشت به لینک زیر مراجعه کنید ؛
http://yon.ir/4XgUp
@iichs_ir
✳️ ایز گم کردن اعلیحضرت!
شنبه 21 شهریور 1349
« #شهبانو برای افتتاح کنگره پزشکی به #رامسر پرواز کرد. در غیاب او شاه و من، قبل از بازدید از دستگاههای چاپ جدید اطلاعات در ساعت 6/5، دو نفری به یک «پیکنیک مخصوص» رفتیم. اما ظهر به من خبر دادند که ملکه دو ساعت زودتر از موقعی که قرار بود، باز میگردد. به شاه گفتم ممکن است اظهار علاقه کند همراه ما به اطلاعات بیاید، ولی شاه گفت: بعید به نظر میرسد و ما به کارمان ادامه دادیم. در این فاصله طبعا ملکه تصمیم گرفت به ما ملحق شود، ولی هرچه کرد موفق نشد هیچکدام از ما را تلفنی پیدا کند. خوشبختانه چون من گوش به زنگ بودم، به هر ترتیبی بود، شاه را چند دقیقه زودتر از ملکه به اطلاعات رساندم. شانس آوردیم، اما مطمئنم بو برده بود که خبری بوده، ولی نتوانست از قضیه سر در بیاورد.»1
#شرح_عکس : #محمدرضاشاه به اتفاق #فرح_پهلوی و #رضا_پهلوی در بازدید از موسسه اطلاعات
شماره آرشیو: 4528-7ع
1. #اسدالله_علم ، گفتگوهای من با شاه (خاطرات محرمانه امیراسدالله علم)، ج 1، تهران، طرح نو، چ اول، بهار 1371، ص 265.
http://yon.ir/WxvYp
@iichs_ir
✳️ اعترافگیری #ساواک به روایت زندانیان ساواک؛
جدالِ شکنجه و مقاومت تا پیروزی
#مقاله
#چکیده
پس از سقوط دولت دکتر محمد #مصدق ، دولت مطلقه بار دیگر در ایران استقرار یافت. #محمدرضاشاه در تلاش برای تکوین چنین دولتی، ساواک را تأسیس کرد. وظیفه اصلی ساواک محافظت از دولت مطلقه محمدرضا در مقابل مخالفان سیاسی بود. ساواک از تمام ابزار و بهطور ویژه از شکنجههای بسیار گسترده و متنوع برای از بین بردن مخالفان استفاده میکرد. تحت چنین شرایطی جدالی عمیق میان شکنجه و مقاومت برپاشده بود که درنهایت مقاومت زمینهساز پیروزی مردم انقلابی و سقوط عوامل دولت مطلقه شد.
#شرح_عکس
نمایی از #شکنجه در حیاط #کمیته_مشترک ضد خرابکاری ساواک
برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک کلیک کنید!
https://instagram.com/iichs.ir
@iichs_ir
✳️ حال روز #محمدرضا_پهلوی پس از اشغال
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ پس از اشغال ایران در #شهریور_1320 به دستور #متفقین #رضاشاه از کشور خارج و فرزندش، محمدرضا پهلوی، به تخت شاهی ایران نشست. دکتر سیف پور فاطمی در خصوص شرایط محمدرضا پهلوی در آغازین روزهای #سلطنت میگوید:
« #محمدرضاشاه در آن وقت به سن 21 سالگی بود و تمام عمر تحت فشار یک پدر خیلی مقتدر و قوی و سختگیر بود... در آن موقع تحت نفوذ مادرش و خواهرش اشرف بود... وقتی که او به سلطنت رسید، بغض و دشمنی و عداوت مردم با این فامیل زیاد بود. روزی نبود که تمام روزنامههای تهران مملو از حمله و شکایت مردم نباشد. تمام این اوضاعی که در مملکت پیدا شده بود، حضور قشون خارجی، اینها تمام یکمرتبه در مقابل یک جوان 21 ساله، که هیچ در کارها تجربه و دخالتی نداشته است، البته او را به کلی از همان وهله اول ترسو و بیاراده بار آورد».
#منبع
انقلاب ایران به روایت رادیو بیبیسی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، صص 88-89
https://instagram.com/iichs.ir
@iichs_ir
✳️ ثروت نجومی شاه
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در مورد میزان ثروت #محمدرضاشاه ارقامی نجومی مطرح بود؛ به طور مثال، روزنامه «نیویورک تایمز» در شماره مورخ ۱۰ ژانویه ۱۹۷۹ خود با استناد به گفته منابع بانکی جهان، ادعا کرد که فقط اوراق بهادار متعلق به شاه بیش از یکمیلیارد دلار قیمت دارد و نیز مبلغی بین دو تا چهارمیلیارد دلار تنها در طول این دو سال آخر از سوی خانواده سلطنتی ایران به آمریکا منتقل شده است.*
#شرح_عکس
محمدرضا، #فرح و #رضا_پهلوی با لباس و تجهیزات اسکی در یکی از پیستهای خارج از کشور
#منبع
* فریدون هویدا، سقوط شاه، انتشارات اطلاعات، 1365، ص 146.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ به مناسبت سالگرد کودتای 28 مرداد؛
آیا فرمان عزل #مصدق قانونی بود؟
#مقاله
#چکیده
در طول سالیان اخیر، بسیاری از زوایای پنهان #کودتای_28_مرداد_1332 آشکار شده است. از نقش پر رنگ انگلیس و آمریکا گرفته تا اشغال خانه مصدق به وسیلهی افرادی همچون #شعبان_جعفری و دار و دستهاش. آنچه در این بین از سوی بسیاری از کارشناسان و صاحبان اندیشه، کماکان محل بحث و نظر است، شرایط عزل دکتر مصدق و قانونی بودن یا نبودن آن است.
موضوع مهم دیگر، نحوه واکنش مصدق نسبت به کودتا است.
البته باید مد نظر داشت که منظور ما در این خصوص به اتفاقات پس از کودتا محدود نمیشود بلکه نوع رفتار مصدق در دوران نخستوزیری وی را نیز دربر میگیرد. بسیاری بر این باورند که عزل مصدق از سوی #محمدرضاشاه یک عمل قانونی بوده و شخص شاه بر اساس قانون این امکان را داشته است که دستور عزل نخستوزیر را صادر نماید. بخشی دیگر خلاف این نظر را دارند و معتقدند بر اساس اصل بیست و ششم متمم قانون اساسی مشروطه، هر قدرتی در کشور باید مطیع نظر و انتخاب مردم باشد و از این رو، عزل مصدق به معنای بیاعتبار کردن نظر مردم و خلاف قانون اساسی مشروطه است.
متن کامل یادداشت را در این لینک بخوانید!
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug