eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.3هزار دنبال‌کننده
1.7هزار عکس
64 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
1359. درحال مرور جراید در دفتر نخست وزیری http://yon.ir/89BwW @iichs_ir
1359. درجمع تنی چند از پاسداران نخست وزیری http://yon.ir/89BwW @iichs_ir
✳️ همه‌چیز در باره کودتای 28 مرداد 1332 گفت‌وگو با مظفر شاهدی سایت گفت و گویی از درباره را منتشر ساخته است که مطالعه آن را در سالگرد کودتا به علاقمندان توصیه می کنیم. در این گفت و گو به سوالات زیر پاسخ داده شده است : □ اخیرا اسنادی در رابطه با نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد 1332 از سوی موسسه غیرانتفاعی آرشیو امنیت ملی امریکا منتشر شده است. این اسناد به موضوع "پیشنهاد بریتانیا برای سازمان‌دهی کودتا در ایران" می‌پردازد. نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد اظهر من الشمس است. اما به نظر شما اهداف و انگیزه‌های امریکا از انتشار این اسناد چیست؟ آیا می‌شود گفت امریکا با انتشار این قبیل اسناد به دنبال آن است تا انگلیس را طراح کودتا معرفی کرده و به نوعی خود را تبرئه کند؟ □ امریکا در اسنادی که اخیر منتشر کرده است می کوشد تا نشان دهد که روحانیون و از جمله آیت الله کاشانی در کودتای 28 مرداد نقش داشته اند. این درحالی است که کرمیت روزولت در کتاب خاطرات خود اشاره می‌کند که امریکایی‌ها تلاش کردند که آیت‌الله کاشانی را نیز درگیر کودتا کنند اما فرستادگان امریکا از دیدار آیت‌الله "ناراضی" برگشتند. علاوه بر این، در جریان ملی شدن نفت آیت‌الله کاشانی بسیار فعال بود به طوری که هندرسون آیت‌الله کاشانی را عامل مزاحم در حل قضیه نفت به سود استعمارگران می‌دانست. او قبل از نهضت ملی نفت نیز سابقه مبارزه با استعمار انگلیس را داشت و علاوه بر آن امریکا را نیز استعمارگر می‌دانست. به نظر شما با توجه به پیشینه مبارزات ضداستعماری آیت‌‌الله کاشانی با امریکا و انگلیس، امکان همکاری او با آنها برای ساقط کردن مصدق وجود دارد؟ □ این اولین بار نیست که امریکایی‌ها می‌کوشند تا روحانیت را تخریب کنند. آنها در سال‌های گذشته به دروغ عنوان کردند که حضرت امام خمینی در دوران مبارزه با امریکایی‌ها ارتباط و مذاکره داشته است و امروز به دنبال ترسیم یک نقش ضد ملی برای آیت‌الله کاشانی هستند. به نظر شما هدف امریکا از طرح این مسائل چیست؟ چرا روحانیت هدف آنهاست؟ □ درباره تاریخنگاری کودتای 28 مرداد صحبت کنید و بفرمایید چه ضعف‌هایی در این تاریخنگاری وجود دارد که باعث می‌شود سازمان سیا با انتشار چند سند به خود اجازه تحریف واقعیت‌های تاریخی را بدهد؟ □ در جریان ملی کردن نفت ایران، مصدق کوشید تا با سیاست موازنه منفی، امریکا را وارد گود سیاست ایران کند تا به زعم خود با روی کار آمدن قدرت ثالث، انگلیس و شوروی در ایران تضعیف شوند. لذا وی به امریکا اعتماد کرد و تا اخرین لحظه هم بر این اعتماد اصرار می‌کرد. اما در نهایت امریکا به مصدق بدعهدی کرد و باعث سقوط او شد. به جز کودتای 28 مرداد چه نمونه های دیگری از بدعهدی امریکا به مصدق می‌توانید اشاره کنید؟ به نظر شما چرا امریکا مصدق را کنار گذاشت و او را به طور کامل طرد کرد؟ □ یکی از نتایجی که کودتای 28 مرداد داشت، انعقاد قرارداد کنسرسیوم بود که نفت ایران را بار دیگر مصادره کرد و نهضت ملی نفت هم ابتر ماند. به نظر شما کودتای 28 مرداد چه نتایجی داشت؟ امریکا با بدعهدی به مصدق چگونه زمینه ساز تثبیت دیکتاتوری پهلوی شد؟ □ برخی بر این باورند که آنچه در 28 مرداد اتفاق افتاده یک اقدام قانونی بوده و کودتا نبوده است. به این معنا که با اشتباه فاحش مصدق در منحل کردن مجلس شورای ملی طبق قانون اساسی مصدق به عنوان نخست وزیر اختیار عزل خود را به شاه اعطا کرده و شاه از این اختیار استفاده کرده است. پاسخ شما به این استدلال چیست؟ □ موضوع دیگری که درباره کودتا طرح می شود دیدگاهی است که افرادی نظیر عباس میلانی در کتاب «نگاهی به شاه» مطرح کردند. عباس میلانی بر این باور است که اگر کودتا اتفاق نمی افتاد حزب توده در ایران کودتا می کرد و کشور کمونیستی می شد و از بلوک غرب به بلوک شرق شیفت می کرد. لذا شاه و آمریکا برای جلوگیری از کمونیستی شدن کشور چنین کردند. شاهد مثال این ادعا حضور اعضای حزب توده در کابینه و آزادی عمل این حزب در برگزاری متینگ های سیاسی در ان دوره بود. تحلیل شما در این باره چیست؟ □ کودتای 28 مرداد حد واسط دو نوع سیاست خارجی است. یکی سیاست خارجی مصدق که قبل از کودتا در دستور کار کشور بود به نام «سیاست موازنه منفی» و دیگری سیاست خارجی شاه که بعد از کودتا در دستور کار کشور بود به نام «سیاست موازنه مثبت». اولی اقتصاد درون زا را در دوران تحریم دنبال می کرد و دیگری اقتصاد وابسته را در دوران قراردادهای کلان اقتصادی پی می گرفت که قراردادکنسرسیوم نفت حاصل همین رویکرد دوم بود. حال به نظر شما هر یک از این دو رویکرد چه نتایجی را برای جامعه ایران به جای گذاشت؟ متن کامل این گفت و گو را در لینک زیر بخوانید و پاسخ های به سوالات فوق را در این صفحه بخوانید. http://yon.ir/1cXwA @iichs_ir
✳️ همه‌چیز در باره کودتای 28 مرداد 1332- 1 گفت‌وگو با مظفر شاهدی سایت گفت و گویی از درباره را منتشر ساخته است که مطالعه آن را در سالگرد کودتا به علاقمندان توصیه می کنیم. □ اخیرا اسنادی در رابطه با نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد 1332 از سوی موسسه غیرانتفاعی آرشیو امنیت ملی امریکا منتشر شده است. این اسناد به موضوع "پیشنهاد بریتانیا برای سازمان‌دهی کودتا در ایران" می‌پردازد. نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد اظهر من الشمس است. اما به نظر شما اهداف و انگیزه‌های امریکا از انتشار این اسناد چیست؟ آیا می‌شود گفت امریکا با انتشار این قبیل اسناد به دنبال آن است تا انگلیس را طراح کودتا معرفی کرده و به نوعی خود را تبرئه کند؟ واقعیت این است که این فرمایش شما فقط نوعی حدس و استنباط است و به‌درستی آشکار نیست که آمریکایی‌ها از انتشار این اسناد جدید دقیقاً چه انگیزه یا اهدافی را دنبال می‌کنند. در هر حال در این‌که اولین بار انگلیسی‌ها موضوع و ضرورت انجام کودتا علیه دولت دکتر محمد مصدق را مطرح و پیشنهاد کردند تردید کمی وجود دارد و این معنا چیز تازه‌ای نیست و در منابع و اسنادی هم که پیش از این منتشر شده بود به‌وضوح قابل ردیابی و دسترسی است. ضمن این‌که این اسناد هم به‌هر دلیل یا انگیزه‌ای که منتشر شده باشد باز هم به‌هیچ وجه حتی نمی‌تواند نقش و جایگاه مؤثر آمریکایی‌ها در وقوع کودتای 28 مرداد را کم‌رنگ جلوه بدهد. تاکنون هم در باره نقش و حضور پررنگ و چه‌بسا تعیین‌کننده آمریکایی‌ها در عملیات کودتا تردیدی نشده است و در این راستا منابع و مدارک بسنده‌ای وجود داشته است. علاوه بر این قرینه‌ای وجود ندارد که نشان دهد در این مقطع خاصی که شاهدش هستیم چنان تغییر یا تحولی در روابط فیمابین انگلیس و آمریکا (بالاخص در مورد ایران) به‌وجود آمده باشد که آمریکایی‌ها تصمیم گرفته باشند برای تضعیف یا تخریب موقعیت کنونی انگلیس در ایران به‌حربه‌ای مانند آشکار ساختن نقش انگلیسی‌ها در واقعه کودتای 28 مرداد 1332 مبادرت نمایند. به‌ویژه این‌که می‌دانیم با آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ روابط سیاسی آمریکا و انگلیس گسترش حتی بیشتری پیدا کرده است؛ و در همان حال ترامپ هیچ نشان نداده است که علاقمند است لااقل در کوتاه مدت از دامنه تنش فیمابین ایران و آمریکا بکاهد. حتی اگر هم انگیزه انتشار این اسناد تبرئه کردن نقش آمریکایی‌ها در کودتا باشد، منابع و مستندات موجود پیرامون نقش و جایگاه آمریکایی‌ها در کودتای مذکور به‌مراتب بیش از آنی است که انتشار اسنادی از این دست بتواند تغییری در معادله ایجاد نماید. متن کامل این گفت و گو را در لینک زیر بخوانید و پاسخ های به سوالات فوق را در این صفحه بخوانید. http://yon.ir/1cXwA @iichs_ir
✳️ همه‌چیز در باره کودتای 28 مرداد 1332- 2 گفت‌وگو با از پست قبل بخوانید ... بسیار سطحی‌نگری خواهد بود که تصور شود آیت‌الله کاشانی با آن همه پیشینه مبارزاتی علیه حضور استعماری انگلیس در ایران و نقش تعیین‌کننده‌ای که در فرایند ملی شدن صنعت نفت ایفا کرده و در همان حال دوام و قوام دولت دکتر مصدق تا آستانه سال 1332 مدیون همراهی‌ها و حمایت‌های تمام‌وکمال ایشان بود، به‌یکباره از آن‌همه پیشینه مبارزاتی تبرّی جسته و با کودتاچیان انگلیسی و آمریکایی علیه دولت مصدق (به‌رغم تمام ندانم‌کاری‌ها و اقدامات قانون‌ستیزانه نخست‌وزیر) متحد شده باشد! تردید نکنیم که هرگاه سندی مبنی بر همراهی و همگامی آیت‌الله کاشانی با کودتاگران علیه دولت مصدق وجود داشت تاکنون افشا و منتشر شده بود. بنده پیرامون زندگی سیاسی آیت‌الله کاشانی تحقیقات زیادی انجام داده‌ام که برخی از آن هم منتشر شده است و هیچ متقاعد نشده‌ام که ایشان تا پایان عمر در حمایت از حقوق و منافع ملت ایران در چارچوب قانون اساسی قصوری جدی کرده باشد. بنابراین موضوع همراهی کاشانی با کودتاگران داخلی و خارجی شایعه و اتهام بی‌اساسی بیش نیست. به‌نظر من اگر بخواهیم خوشبینانه نگاه کنیم بخشی از مهمترین دلایل این اتهام بی‌اساس از فقر تاریخنگاری، بی‌اطلاعی و تحلیل غلط از تحولات و رخدادهای تاریخی مقارن دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق و حوادث منجر به و بعد از آن مربوط می‌شود و چه‌بسا اگر رخدادهای منجر به‌کودتا مورد بازاندیشی و بازکاوی عالمانه و دقیق‌تری قرار بگیرد در دامنه تحلیل و ارزیابی‌ها تجدیدنظرهایی اساسی صورت بگیرد. واقعیت این است که آیت‌الله کاشانی یک شخصیت سیاسی و مذهبی مشروطه‌خواه، واقع‌گرا و قانون‌مدار بود و در تمام دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق و مهمتر از آن در سال‌های بعد از وقوع کودتا و تا پایان عمر همچنان در دفاع از حقوق و منافع ملت ایران در چارچوب قانون اساسی استوار باقی ماند. کافی است انبوهی از اسناد و مدارک باقیمانده از حیات سیاسی ایشان در سالهای متعاقب کودتا را که منتشر هم شده است مطالعه بفرمایید تا به‌وضوح دریابید که در تمام آن سال‌های دشوار آیت‌الله کاشانی همواره مغضوب حکومت و دولت‌های وقت بود و آنی از مقابله با اقدامات و رفتارهای قانون‌ستیزانه و استبدادگرایانه حکومت فروگذار نکرد. http://yon.ir/1cXwA @iichs_ir
✳️ همه‌چیز در باره کودتای 28 مرداد 1332- 2 گفت‌وگو با سایت گفت و گویی از درباره را منتشر ساخته است که مطالعه آن را در سالگرد کودتا به علاقمندان توصیه می کنیم. ⏹ امریکا در اسنادی که اخیر منتشر کرده است می کوشد تا نشان دهد که روحانیون و از جمله آیت الله کاشانی در کودتای 28 مرداد نقش داشته اند. این درحالی است که کرمیت روزولت در کتاب خاطرات خود اشاره می‌کند که امریکایی‌ها تلاش کردند که را نیز درگیر کودتا کنند اما فرستادگان امریکا از دیدار آیت‌الله "ناراضی" برگشتند. علاوه بر این، در جریان ملی شدن نفت آیت‌الله کاشانی بسیار فعال بود به طوری که هندرسون آیت‌الله کاشانی را عامل مزاحم در حل قضیه نفت به سود استعمارگران می‌دانست. او قبل از نهضت ملی نفت نیز سابقه مبارزه با استعمار انگلیس را داشت و علاوه بر آن امریکا را نیز استعمارگر می‌دانست. به نظر شما با توجه به پیشینه مبارزات ضداستعماری آیت‌‌الله کاشانی با امریکا و انگلیس، امکان همکاری او با آنها برای ساقط کردن مصدق وجود دارد؟ ✅ در تمام اسناد و منابع معتبر و موثقی که تاکنون پیرامون کودتای 28 مرداد 1332 منتشر شده است هیچ قرینه‌ای مبنی بر همراهی و همکاری آیت‌الله کاشانی با کودتا وجود نداشته است. آیت‌الله کاشانی در فرایندی که از اواسط نیمه دوم دهه 1320 آغاز شده و به‌واقعه ملی شدن صنعت نفت ایران در اواخر سال 1329 انجامید نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد؛ و به‌ویژه نقش ایشان در بسیج گسترده اجتماعی و سیاسی مردم ایران در سراسر کشور علیه حضور استعماری بریتانیا و شرکت غاصب نفت در ایران و مواجهه با مخالفان و منتقدان داخلی و خارجی ملی شدن نفت ایران قابل توجه است. بالاخص همین پشتیبانی‌های سرسختانه ایشان از مهمترین عواملی بود که موقعیت اقلیت مجلس شانزدهم شورای ملی (تحت رهبری دکتر محمد مصدق) را که خواستار ملی کردن صنعت نفت بودند، در برابر اکثریتِ مجلس و نیز دولت‌های وقت به‌گونه‌ای روزافزون تقویت کرد و تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران در مجالس شورای ملی و سنا را تسریع نمود. واقعیت این است که هرگاه این ایستادگی و مقاومت سراسری ملت ایران نبود نه‌‌اکثریت نمایندگانِ مجالس وقت و نه‌دولت‌ها و دربار ایران هیچ علاقه نداشتند موضوع ملی شدن صنعت نفت ایران در سراسر کشور در دستور کار قرار بگیرد و اگر سیر تحولات و رخدادهای سیاسی و اجتماعی آن مقطع حساس و سرنوشت‌ساز در کشور را به‌دقت بررسی کنیم درخواهیم یافت که در این بسیج عمومی ملت و فرایندی که مخالفان را نهایتاً به‌اصل ملی شدن نفت تسلیم کرد شخص آیت‌الله کاشانی نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا نمود. این را هم اضافه نمایم که همه اینها به‌معنای نادیده گرفتن یا کم‌رنگ جلوه دادن نقش و جایگاه اقلیت مجلس به‌ویژه شخص دکتر محمد مصدق و شمار زیاد دیگری از شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی کشور در فرایند ملی شدن صنعت نفت ایران نیست. علی‌ایحال تا آستانه ملی شدن صنعت نفت ایران شخص آیت‌الله کاشانی در مبارزه با حضور استعماری انگلیس در ایران و نیز عراق کارنامه درخشان و کاملاً شفاف و روشنی داشت و منابع مستند موجود و قابل دسترس به‌وضوح نشان می‌دهد که ایشان در سراسر دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق در سال‌های 1330- 1332 هم در مبارزه و مقابله با تدوام حضور استعماری انگلیس و به‌ویژه شرکت خلع ید شده نفت هم‌چنان استوار باقی ماند. می‌دانیم که در آن برهه آیت‌الله کاشانی در مقام نماینده و ریاست مجلس شورای ملی دوره هفدهم نقش مهمی در هدایت مبارزات ملی ایفا می‌کرد و به‌ویژه حمایت‌های ایشان از دولت دکتر مصدق بر کسی از آگاهان به‌امور پوشیده نبود. با این حال زمانی هم که به‌دلایل عدیده روابط فیمابین ایشان با شخص دکتر مصدق نخست‌وزیر وقت به‌گونه‌ای روزافزون به‌سردی گرایید، تا آخرین لحظات عمر دولت دکتر مصدق، هیچگاه حاضر نشد علیه دولت وقت اقدامی انجام دهد و همچنان‌که می‌دانیم در شامگاه روز 27 مرداد 1332 به‌شخص دکتر نامه‌ای نوشت و نسبت به‌وقوع کودتایی قریب‌الوقوع علیه اولت او هشدار داده و برای مقابله با کودتا خواستار چاره‌اندیشی شد، اما دکتر مصدق این هشدار کاشانی را مورد توجه قرار نداد و امکان انجام هرگونه کودتایی علیه دولتش را منتفی دانست (با این توضیح که مخالفان در اصالت این نامه تردید وارد کرده‌اند؛ اما من هنوز متقاعد نشده‌ام اصالت این نامه مخدوش باشد). این را هم اضافه کنم که حضور آیت‌الله کاشانی در مجلس و به‌دلیل ریاست مجلس شورای ملی و احاطه‌ای که به‌مسائل و تحولات جاری و ساری در کشور داشت طبیعی هم می‌نمود که از تمهیدات و تلاش‌های مخالفان دولت مصدق برای انجام کودتا علیه او اطلاع پیدا کند، اما همه این‌ها به‌معنای آن نیست که ایشان لزوماً با آن اقدام همگامی و همراهی نشان بدهد. ادامه در پست بعد ...
✳️ و بانیان آن درآیینه تصاویر بیش از 60 سال از کودتای آمریکایی-انگلیسی 28 مرداد1332 می گذرد،با این همه بازار سخن وتحلیل در باره عاملان ومباشران آن،همچنان گرم به نظر می رسد.این اما، امری از سر تفنن وتبلیغ نیست،که تلاش مردمی است که به علل عقب گرد های تاریخی خویش می اندیشد ودرپی عبرت جویی ازآن است. تصاویری که پیش روی دارید در پی معرفی اجمالی ازکودتای 28 مرداد وبانیان آن است. http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
سرتیپ درمحل کاخ مرمر/او برای ابلاغ فرمان عزل به در نظر گرفته شد http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
سپهبد وزیر کشور در دولت اول دکتر مصدق/او به عنوان نخست وزیر بعد از مصدق در نظر گرفته شد http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
معروف به «شعبان بی مخ»/او به دلیل حضور درخیابانها در روز 28 مرداد،لقب «تاج بخش »گرفت http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
در 27 مرداد1332 نامه ای به دکتر مصدق نگاشت واورا از وقوع یک کودتا به دست زاهدی مطلع کرد/این هشدار با بی تفاوتی مصدق مواجه شد http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
نمایی از حضور خیابانی عوامل کودتا در روز 28 مرداد1332 http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
پس از استقرار در محل رادیو برای ایراد نطق موفقیت کودتا http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
گشت زنی در خیابانها پس از احراز موفقیت کودتا http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
روی جلد مجله خواندنیها به مناسبت کودتای 28 مرداد32 http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
دکتر محمد سه روز پس از خود را تسلیم فرمانداری نظامی کرد http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
چند روز پس از توفیق کودتا،به ایران بازگشت http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
چند روز پس از توفیق کودتا،به ایران بازگشت http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
درحاشیه گفت وگو با خبرنگاران پس از بازگشت به ایران درحیاط کاخ سعدآباد/درتصویر دیده می شود http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
✳️ یک روز پس از کودتا در ایران ؛ از دستگیری مصدق و اعلامیه نخست وزیر کودتا تا شناسایی هویت 41 نفر از کشته شده ها! 29 مرداد ❇️سال 1332 از طرف سرلشکر اعلامیه‌ای صادر و متذکر شد در حفظ جان مصدق از هیچگونه اقدامی کوتاهی نخواهد شد. از این‌رو مقتضی است ظرف 24 ساعت خود را به شهربانی معرفی کند. سرلشکر زاهدی تلگرافی به شاه مخابره نمود و از او خواست تا به ایران بازگردد، شاه در پاسخ زاهدی اعلام کرد بی‌درنگ به ایران خواهم آمد. به دنبال سقوط حکومت دکتر محمد مصدق اوضاع فارس دگرگون شد. عشایر فارس مخصوصاً ایل قشقائی و بویر احمدی به سرکردگی ناصر و خسرو قشقائی نسبت به مسلح کردن افراد خود و احتمالاً ایستادگی در مقابل کودتاچیان آماده شدند. عصر امروز بموجب اطلاعي که قبلاً داده شده بود مأمورين حکومت نظامي دکتر محمد ، دکتر غلامحسين صديقي، دکتر سيدعلي شايگان و مهندس سيف‌اله معظمي را بازداشت و به شهرباني انتقال دادند. توقف بازداشت شدگان در شهرباني طولي نکشيد و آنها را به باشگاه افسران بردند. سرلشگر زاهدي هنگام ورود مصدق به باشگاه از او استقبال به عمل آورد مصدق هم به او تبريک گفت. پزشکي قانوني اعلام کرد تاکنون هويت 41 نفر از کشته‌شدگان روز قبل مشخص شده است. عده زيادي از رجال و همکاران دکتر مصدق بازداشت و به زندان انتقال يافتند از جمله عبدالعلي لطفي، سرتيپ تقي رياحي، سرهنگ ممتاز، سرتيپ مظفري، کشاورز صدر، سرتيپ سطوتي، ابوالقاسم اميني، سرتيپ کياني، سرهنگ اشرفي، سرهنگ نادري، بشير فرهمند، ناصرقلي اردلان را مي‌توان نام برد. در تمام شهرهای ایران حکومت نظامی برقرار شد. به دستور فرمانداری نظامی از انتشار روزنامه‌های طرفدار مصدق و حزب توده جلوگیری شد. بامداد امروز عده زیادی از افسران که از عوامل اصلی کودتا بودند ترفیع درجه پیدا کردند از جمله سرهنگ نعمت‌‌الله ، سرهنگ و سرهنگ عباس فرزانگان درجه سرتیپی گرفتند. از بامداد امروز مشاغل حساس و کلیدی به عوامل سپرده شد از جمله انتصابات زیر صورت گرفت: سرلشکر نادر باتمانقلیچ به ریاست ستاد ارتش، سرتیپ علیقلی گلپیرا به ریاست ژاندارمری، سرتیپ محمد دفتری به ریاست شهربانی، سرهنگ قربانی دادستان نظامی، سرتیپ تیمور بختیار فرمانده لشکر جدیدالتأسیس دو زرهی، سپهبد شاه‌بختی استاندار آذربایجان، علی هیئت استاندار فارس، مصطفی مقدم سرپرست بانک ملی، اسفندیار بزرگمهر رئیس تبلیغات، دکتر صیرفی مدیر عامل شرکت بیمه، محمدعلی روشن کفیل استانداری اصفهان، سرتیپ مظهری معاون ستاد ارتش و پرویز یارافشار رئیس دفتر نخست‌وزیر. حکم برکناری ناصرقلی اردلان، محمدعلی کشاورز صدر، محمدعلی مقدم، سرتیپ مظفری و محمد نخجوان از استانداریهای آذربایجان، اصفهان، گیلان، خوزستان و فارس صادر شد. از اولین دقایق بامداد امروز مأمورین فرمانداری نظامی، رکن دوم و اداره کل شهربانی دست به بازداشت عده کثیری از همکاران دکتر مصدق، اعضاء جبهه ملی، نمایندگان مستعفی و روزنامه‌نگاران و اعضای حزب توده زدند. ❇️سال 1334 ، دکتر محمد سجادی را به سمت وزیر دارایی معرفی کرد. ❇️سال 1339 در مدرسه عالی سپهسالار هنگام اخذ رأی بین حزب ملیون و حزب مردم مشاجره و منازعه شدید در گرفت و عده‌ای مجروح شدند. انتخابات چند حوزه در شهرستانها از طرف مقامات قضائی توقیف شد. قرارداد انتظامات مرزی بین ایران و پاکستان امضاء و مبادله شد. ❇️سال 1340 به سمت دبیر کل انتخاب شد. ❇️سال 1347 پروفسور فضل الله رضا به ریاست دانشگاه تهران و دکتر محمدرضا امین به ریاست دانشگاه صنعتی آریامهر انتخاب شدند. فرمان تشکیل فرهنگستان صادر شد. ❇️سال 1357 مردم آبادان تظاهرات عظیم برپا ساختند و نسبت به عمل وحشیانه آتش زدن سینما در سوگ فرزندان خود به عزا نشستند. در جلسه فوق‌العاده امروز مجلس شورای ملی، لایحه دولت مبنی بر برقراری حکومت نظامی در اصفهان برای مدت یک ماه به تصویب رسید. iichs.ir @iichs_ir
✳️ به مناسبت 28 مرداد 1332؛ نظامیان، لوطیان، روسپیان و کودتایی ضدملی ❇️ به واسطه نقش مهمی که در ملی کردن صنعت نفت ایران داشت، جایگاه بسیار ویژه‌ای در میان مردم کسب کرد، از طرفی وی به هیچ وجه خواستار اعطای امتیازات ویژه به انگلیس و آمریکا نبود. این مسأله در کنار مخالفت وی با ریخت و پاشهای زیادی که در دربار صورت می‌گرفت و البته حس تمامیت‌خواهی وی، منجر به این شد که موجبات اختلاف وی با محمدرضا فراهم شود. از این رو انگلیس با جلب حمایت آمریکا و راضی کردن شاه، شرایط را برای برکناری مصدق در کودتای 28 مرداد به‌وجود آورد. ❇️در حالی‌که مصدق بخشی از طرفداران سنتی خود را از دست داده بود و در میان متجددین جریانهایی به حمایت از وی مشغول بودند، بخشی از نیروهای نظامی به رهبری فضل الله و پسرش اردشیر، در کنار سرهنگ ، سرلشکر ارفع، سرهنگ مقدم، سرلشکر حجازی و سرلشکر هدایت افسر اشراقی کمیته‌ای را تحت عنوان «نجات وطن» ترتیب دادند و خود را برای کودتای 25 مرداد آماده می‌کردند. هرچند در این مسیر ناموفق بودند ولی توانستند با کمک انگلیس و آمریکا در روز 28 مرداد مصدق را از کار برکنار کرده و شرایط را برای ورود شاه که به واسطه شکست کودتا در 25 مرداد از ایران به بغداد و سپس به رم گریخته بود فراهم کنند. ❇️بی‌شک این جریان که به لوطیان و لومپنها معروف بودند، نقش بسیار پررنگی در کودتای 28 مرداد ایفا کردند تا جایی که بعدها از این جریان به عنوان لمپنیسم در ایران یاد می‌شود. سردسته این جریان بر عهده معروف به شعبان بی‌مخ بود که پس از ایجاد گسست میان مصدق و نیروهای سنتّی که به وقایع 30 تیر مربوط می‌شود به سمت دربار و نظامیان روی آوردند. شاید شروع مخالفت این جریان با دولت مصدق به ماجرای تیمسار افشار طوس بازگردد. در اوایل اردیبهشت سال 32، تیمسار افشار طوس، رئیس شهربانی کل کشور ربوده شد. این اتفاق با همکاری یکی از همین لومپنها به نام «امیر رستمی» معروف به پهلوان کچل صورت گرفت. چند روز بعد از دزدیدن افشار طوس که انتخاب شخص مصدق برای شهربانی کل کشور بود، جسد وی پیدا شد درحالیکه علائم شکنجه بر روی بدن وی مشهود بود. ❇️ بعد از شکست کودتای 25 مرداد، بسیاری از طرفداران مصدق در خیابانها حضور داشتند، تا جایی که با انداختن مجسمه شاه و پدرش اعلام حکومت جمهوری کردند. اشتباه استراتژیک مصدق در سرکوب کردن این افراد و خالی کردن خیابانها از آنها منجر به این شد که برخلاف تصور، از صبح روز 28 مرداد، گروههایی با سرکردگی همین لومپنها از جنوب شهر تهران به سمت خانه مصدق و مرکز شهر حرکت کردند. این افراد در مسیر خود با سرکوب جدی مخالفان و آتش زدن برخی از مراکز، نهایتا پس از فتح ساختمان رادیو، خود را به منزل دکتر مصدق رساندند و تمامی اسناد، اموال و مدارک خانه نخست وزیر به وسیله اوباش و نظامیان به غارت رفت. نقش این جریان به حدی برجسته بود که پس از بازگشت شاه به ایران، تا سالیان دراز از امتیازات ویژه‌ای برخوردار بودند و سردسته این افراد یعنی شعبان جعفری لقب «تاجبخش» را از دربار دریافت کرد. ❇️ از اواخر دورۀ قاجار و مقارن با انقلاب مشروطه، در کنار گروههای اراذل و اوباش، گروه جدیدی از زنان که در مراکز فحشا و فساد به سر می‌بردند، به ارکان تحرکات سیاسی و نظامی اضافه شد، تا آنجا که حضور این گروه از زنان در دورۀ دوم که به ساکنانِ معروف شده بودند، فعالتر و گسترده‌تر شد. این زنان، از طریق برخی واسطه‌ها و رابطان به برخی عناصر دستگاه حکومت مرتبط و به ابزاری برای آنها مبدل شدند. از این رو، در کودتای 28 مرداد 1332 به سرکردگی تعدادی از روسای این مراکز همچون «ملکه اعتضادی» و «پری آژدان‌قزی»، با انگیزۀ کسب منافع اقتصادی و وجاهت و پایگاه اجتماعی وارد صحنه شدند و نقش مؤثری در راستای اهداف محرکان خود برعهده داشتند. در روز کودتای 28 مرداد، برادران رشیدیان، با پخش پول میان این گروه، آنها را به شعار دادن علیه مصدق و به طرفداری از شاه تهییج کردند. این افراد با در دست داشتن سلاح سرد، از صبح روز کودتا در خیابانهای تهران علاوه بر درگیری با مخالفان، افراد بی‌طرف را به شعاردادن علیه مصدق و زنده باد شاه مجبور می‌کردند به طوری که گمان رود همه مشتاقانه به دنبال بازگشت شاه و برکناری مصدق هستند. برای مطالعه متن کامل این یادداشت به زیر مراجعه کنید http://yon.ir/7dRAo @iichs_ir
✳️ سرنوشت شوم اولین رئیس در شکارگاهی اطراف بغداد! 31 مرداد ❇️سال 1332 سرلشگر طي مصاحبه‌اي اعلام کرد، در دو مورد محاکمه خواهد شد، يکي به خاطر عمليات خلافي که در زمان نخست‌وزيري مرتکب شده و ديگري به اتهام توطئه و خيانت و قيام بر ضد حکومت قانوني و رژيم مملکت. از راديو نطقي خطاب به مردم و افراد ارتش ايراد نمود و از آنها تشکر و سپاسگزاري کرد. وي افزود با متجاوزين قانون اساسي و مقدسات ملي طبق نص صريح قانون رفتار خواهد شد. سرتيپ هدايت گيلانشاه و اردشير زاهدي به نمايندگي از طرف شاه و نخست‌وزير در دربندسر، سيدحسين مکي را ملاقات و پيشنهاد نمودند شغلي در دولت بپذيرد. مکي از قبول هر نوع کاري تحاشي نمود. ساعت یازده و نیم بامداد هواپیمای شاه در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. در فرودگاه سرلشکر زاهدی و عده‌ای از مقامات تازه از شاه استقبال کردند. پس از انجام تشریفات شاه و زاهدی قریب سه ساعت به گفتگو نشستند. ❇️سال 1333 مدیر کل غله و نان به علت بدی وضع نان از طرف فرماندار نظامی بازداشت شد. ❇️سال 1342 جامعه روحانیت ایران طی اعلامیه‌ای انتخابات دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی را تحریم کرد. در همین اعلامیه آمده بود حضرت مد ظله‌العالی را یک روز فقط از زندان آزاد کردند ولی بلافاصله ایشان را محصور نمودند و در حقیقت از زندانی به زندان دیگر منتقل ساختند. به زعامت دکتر مظفر بقائی کرمانی و اصناف تهران اعلامیه‌ای انتشار داد و از محصور ساختن آیت‌الله خمینی به شدت انتقاد نمود. اعلامیه حزب زحمتکشان حدود 32 صفحه بود. دولت 50 هزار متر از زمینهای موقوفه در خیابان پهلوی را در اختیار اداره کل انتشارات قرار داد تا ساختمان رادیو تلویزیون در آنجا بنا شود. دانشسرای عالی منحل و به جای آن دانشگاه تربیت معلم تشکیل گردید. ❇️سال 1343 سه نفر از یاغیان و اشرار خراسان و گرگان که از چندی پیش دست به شرارت و یاغیگری و آدمکشی و غارت اموال مردم زده بودند به حکم دادگاه نظامی به جوخۀ آتش سپرده شدند. ❇️سال 1344 دولت مبلغ 35 میلیون روبل اعتبار برای آغاز ساختمان سد ارس در اختیار دولت ایران قرار داد. ❇️سال 1345 موافقتنامه فرهنگی بین به امضاء رسید. دو دانشکده جدید در دانشگاه تهران تأسیس شد که عبارتند از: دانشکده جنگلبانی و دانشکده بهداشت. ❇️سال 1349 سپهبد که از چندي پيش در عراق مي‌زيست و فعاليت بزرگي را عليه رژيم شاه اجرا مي‌کرد در شکارگاه اطراف بغداد توسط يک عضو امنيتي ايران که خود را از نزديکان او قرار داده بود به ضرب پنج گلوله به قتل رسيد. قاتل چهل و هشت ساعت بعد در مرز ايران و عراق در ميان باتلاق دستگير شد و پس از محاکمه تيرباران گرديد. در تهران و زنجان دو قاچاقچی اعدام شدند. ❇️سال 1352 سناتور دکتر احمد سید امامی استاد دانشگاه و مدیر مجله تندرست در سن 71 سالگی درگذشت. وی چندین دوره نمایندۀ مجلس شورای ملی و سناتور انتصابی بود و مدتها نیز معاونت وزارت بهداری را برعهده داشت. ❇️سال 1356 برای یک دیدار رسمی 5 روزه عازم لهستان شدند. نصر اصفهانی وزیر کشور منوچهر آزمون را به استانداری فارس و باقر نمازی را به استانداری خوزستان معرفی کرد و علی نگهبان و همایون جدی را معاون وزارت کشور نمود. ❇️سال 1357 آيت‌الله خميني از جنايت آبادان اظهار تأثر و تأسف نمود. هزاران نفر در آبادان دست به تظاهرات خشمگينانه زدند و به تمام اماکن دولتي حمله بردند. مجالس ختم منعقد در آبادان براي از دست رفتگان و عزيزان سوخته شده برپا گرديد. مردم نهاوند در تظاهرات خود يک کشته دادند. رئيس شهرباني آبادان برکنار و به تهران احضار شد. دولت آموزگار به علت عدم توانائي استيضاح شد. iichs.ir @iichs_ir
✳️ علت بالا بودن صادرات نسبت به واردات در دولت مصدق به روایت علی امینی! 31 مرداد 1340 ❇️ منتظر نظر مقامات قضایی درباره سوء استفاده در سازمان برنامه ، نخست وزیر، هنگام مراجعت از سازمان برنامه گفت: در رابطه با سوء استفاده های احتمالی در سازمان برنامه منتظر نتیجه کار مراجع قضایی هستیم. نخست وزیر همچنین دیشب در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: تا شش ماه دیگر مملکت روی پای خود می ایستد. اصولا تثبیت وضع اقتصادی و اتخاذ یک اقتصاد سالم بر دو پایه اساسی قرار دارد: یکی موازنه پرداخت ها و دیگر بودجه. در مورد موازنه پرداخت ها، توازن امور بازرگانی از نظر واردات و صادرات کمال اهمیت را دارد، ولی این نکته را نباید فراموش کرد که کشورهایی که در حال توسعه هستند از آن ها نباید انتظار داشت که توازنی در صادرات و واردات آن ها باشد. در کابینه ، صادرات بیشتر از واردات بوده؛ از نظر ظاهر این موضوع صحیح بوده، ولی علت آن این بود که دولت ارز کافی در دست نداشت و به همین علت واردات کمتر بود. از طرفی چون ایران به علت درآمدی که از نفت دارد همیشه سعی کرده که موازنه پرداخت ها را حفظ کند، ولی در این چند سال اخیر موازنه پرداخت ها دچار تزلزل گردیده به طوری که دولت مجبور شد از ارز بانک مرکزی استفاده کند. هنگامی که این دولت شروع به کار کرد، با خطر عدم موازنه پرداخت ها مواجه شد. برای این کار ما اقدامات شدیدی را شروع کردیم. با این اقدامات که خیلی موثر بود، ما خواهیم توانست 60 میلیون دلار صرفه جویی ارزی بکنیم، ولی این مقدار کافی نیست و برای این که از وضع موجود نجات پیدا کنیم، باید حداقل 200 میلیون دلار ذخیره ارزی برای بانک مرکزی داشته باشیم. امینی درباره کمک های خارجی به دولت خود نیز گفت: کمک های خارجی ها در این مورد کمک های مالی و فنی است و ما برای این کار دو اقدام کردیم: یکی نسبت به اخذ کمک جهت برنامه هایی که در دست اقدام است و به علت نبودن اعتبار انجام نشده و در این مورد مذاکراتی با کشورهای آمریکا و آلمان صورت گرفته و هیئتی از ایران به کشورهای مزبور سفر کردند و سرانجام همان طوری که اطلاع دارید پروتکلی امضا شد و آلمان موافقت نمود 200 میلیون مارک به ایران بدهد. ما امیدواریم که از طرف دولت آمریکا نیز کمک های فوری بشود. در مورد برنامه سوم نیز هیئتی به واشنگتن و لندن و چند کشور اروپایی رفت تا در آنجا رئوس برنامه سوم عمرانی را برای مقامات اقتصادی و مالی آن کشورها تشریح کند و قرار است یک کنسرسیوم بین المللی با شرکت آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، اتریش، بلژیک و ایتالیا تشکیل شود تا اعتبار لازم برای اجرای برنامه سوم تهیه شود. در این برنامه سوم نیز باید از خبط های گذشته تجربه گرفت از جمله در برنامه اول و دوم بزرگترین خطایی که شده کارهای اجرایی به خود سازمان برنامه واگذار گردیده و در برنامه سوم این کارها به خود وزارتخانه ها واگذار خواهد شد. ❇️ نداشتن متخصص در ایران! در گذشته از عواید نفت و وام هایی که گرفته می شد مقداری صرف توسعه صنایع داخلی می شد، ولی بعدا این صنایع پیش نمی رفت و در نتیجه مقداری سرمایه دچار رکود می شد و علت آن نداشتن متخصصین فنی مخصوصا در قسمت مدیریت بود. هم اکنون بیشتر کارخانجات به علت نداشتن متخصصین، محصولات کارخانجات از نظر کیفیت انتظارات مردم را جواب نمی دهد. ❇️ تلاش دولت امینی برای ایجاد بازار مشترک با همسایگان فعلا ما سعی می کنیم که بازارهای جدیدی در خارجه به‌وجود بیاوریم و به‌خصوص کوشش کنیم که بتوانیم با همسایگان خود بازار مشترکی در خاورمیانه به‌وجود آوریم و این کار بسیار مفید خواهد بود و در نتیجه ما می توانیم حرف های خود را به بازار مشترک اروپا بقبولانیم. http://yon.ir/fjWHy @iichs_ir
#بریده_جرائد ، #اطلاعات ، 31 مرداد 1340 : از وعده شش ماهه رئیس دولت تا بندر شاهپور در کام آتش! http://yon.ir/fjWHy @iichs_ir
✳️ از ترکیب دولت کودتا تا مصادره کلیه اموال اولین رئیس ساواک! 1 شهریور ❇️سال 1332 سرلشکر فضل‌الله نخست‌وزير، اعضاء کابينه را به شرح زير معرفي کرد: علي اصغر حکمت وزير مشاور، احمد حسين عدل وزير کشاورزي، دکتر علي اميني وزير دارائي، جمال اخوي وزير دادگستري، دکتر جهانشاه صالح وزير بهداري، ابوالقاسم پناهي وزير کار، دکتر علي اصغر پورهمايون وزير اقتصاد ملي، مهندس غلامعلي ميکده وزير راه و دکتر محمود مهران وزير فرهنگ ، سرلشکر احمد وثوق معاون وزارت جنگ، سرتيپ محمدحسن جهانباني وزارت کشور، سرتيپ عباس فرزانگان معاون وزارت پست و تلگراف، رضا جعفري معاون وزارت فرهنگ، حسام‌الدين دولت‌آبادي معاون نخست‌وزير. کرميت طراح کودتاي 28 مرداد با ديدار و ملاقات کرد. در اين ديدار گفت: «من تاج و تختم را از برکت خداوند، ملتم و ارتشم و شما دارم». شاه در اين جلسه در پاسخ سؤال روزولت درباره و همکاران او قاطعانه جواب داد مصدق بايد به سه سال حبس محکوم شود و بعد هم از دهکده‌اش خارج نشود همينطور سرتيپ رياحي هم بايد سه سال در حبس بماند و بعد هر کاري مي‌خواهد بکند. شاه در مورد حسين فاطمي گفت موقعي که پيدايش کنم او را اعدام خواهم کرد. شاه در يک مصاحبه مطبوعاتي با بيست و پنج نفر خبرنگار و عکاس خارجي نقطه نظرهاي خود را درباره اداره کشور بيان نمود. روزنامه‌هاي و توقيف شدند. سيدحسين مکي طي نامه‌هائي خطاب به شاه و نخست‌وزير محاکمه دکتر مصدق را در دادرسي ارتش خلاف قانون دانست و متذکر شد مصدق بايد طبق قانون محاکمه وزراء تحت تعقيب قرار بگيرد. ❇️سال 1334 ستاد ارتش با سازمان جديدي که مقتبس از سازمان نظامي آمريکا بود آغاز بکار کرد که عبارتست از يک ستاد مشترک و سه ستاد نيروي زميني و هوائي و دريائي، سپهبد عبدالله هدايت وزير جنگ به رياست ستاد مشترک، منصوب شد. سرلشکر دکتر بهرام آريانا به رياست ستاد نيروي زميني و سرلشکر هدايت گليلانشاه به رياست ستاد هوائي تعيين و مشغول کار شدند. سرلشکر ميرجلالي نيز به معاونت ستاد مشترک منصوب گرديد. ❇️سال 1337 رژيم جديد عراق در مقابل سفارت ايران در بغداد تظاهرات دامنه‌داري نمود و عده‌اي داخل سفارت رفته عکسهاي شاه و پرچم ايران را آتش زدند و عده‌اي از ايرانيان مقيم عراق را بازداشت نمودند. ❇️سال 1346 نخست‌وزير با هيئت وزيران در مجلس مؤسسان حضور يافته و لايحه تغيير چهار اصل از متمم قانون اساسي را تقديم مجلس مؤسسان نمود. ❇️سال 1349 کليه دارائيهاي اعم از منقول و غير منقول که بالغ بر پنج ميليارد ريال برآورد شده بود مصادره و به تصرف دولت درآمد. ❇️سال 1350 در مرز ايران و عراق بين مرزداران ايران و چند نفر که قصد ورود به خاک ايران را داشتند زد و خورد شد و پنج نفر کشته و مجروح شدند. ❇️ سال 1354 مقامات ارتش اعلام کردند که نيروهاي ايران در ظفار پيروزيهايي بدست آورده‌اند و دو منطقه را از دست شورشيان خارج نموده در اختيار نيروهاي سلطان قرار داده‌اند. ❇️ سال 1355 کمونيستهاي ايران در آمريکا سه کنگره تشکيل دادند. اين سه گروه وابسته به کنفدراسيون يکي به نام، کنگره سازمان انقلابيون کمونيست در دانشکده پزشکي دانشگاه ايالتي ايلي نويز، يک کنگزه به نام سازمان مارکسيست، لنينيست توفان در دانشگاه برکلي و کنگره سوم تحت عنوان جبهه ملي در دانشگاه ايالتي تکزاس تشکيل شد. ❇️سال 1356 يک گروه 13 نفري از دانشجويان ايراني، سفارت ايران در لاهه را اشغال کردند. پليس هلند ورود خبرنگاران را به سفارت ممنوع نمود. سخنگوي دانشجويان گفت، در صدد پيدا کردن مدارکي هستيم تا به مطبوعات بدهيم. ، و دکتر ، وکلاي ، نامه اعتراض‌آميزي درباره محکوميت آيت‌الله طالقاني به ديوان عالي کشور دادند و متذکر شدند صرفنظر از مسئله صلاحيت دادگاههاي صادر کننده، اين رأي مخالف قانون و وجدان و فارغ از مدافعات ماهوي است که به موقع خود اعلام خواهد گرديد. هيچيک از قواعد و مقررات آمره قانوني که دادگاههاي نظامي به موجب قانون دادرسي و کيفر ارتش مکلّف به اجراي آن هستند در اين به اصطلاح (دادرسي) رعايت نشده است. يک مقام مطلع اعلام کرد که کارکنان کارخانه ذوب‌آهن از مرز 64 هزار نفر گذشت. ❇️سال 1357 در اکثر شهرهاي ايران، تظاهرات قهرآميز و خشمگينانه مردم موجب حمله به بانکها، سينماها، کلوپها و مشروب‌فروشيها گرديد. در تمام شهرها زد و خورد خونين به وقوع پيوست. در لندن عده‌اي از دانشجويان ايراني در مقابل سفارت ايران دست به تظاهرات زدند و به نفع و عليه رژيم پهلوي شعار دادند. ياسر از حرکت مردم مسلمان ايران حمايت کرد. iichs.ir @iichs_ir