eitaa logo
اندیشکده مطالعات یهود
24.1هزار دنبال‌کننده
4.9هزار عکس
673 ویدیو
200 فایل
🕋 لَتَجِدَنَّ أشَدَّ النّاسِ عَداوَةً لِلّذينَ آمَنوا اليَهود 🕎 کانال تخصصی یهودشناسی 🌐 سایت: 👉 https://jscenter.ir 📧 دریافت پیام‌ها - بدون پاسخ‌گویی: 👉 @jsadmin 💳 شمارهٔ کارت برای حمایت مالی: 👉 6037-9974-7556-6817
مشاهده در ایتا
دانلود
📚 همراهانی که قصد دارند اطلاعات کامل و مستند در مورد پیدا کنند، در خواندن متن کامل مقالات در سایت کوتاهی نکنند. 👈 متن کامل قسمت اول از مقالهٔ «بررسی نظریه کوروش ذوالقرنین» را در آدرس زیر بخوانید: 👉http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/12278 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : یکشنبه 🌞 ۴ آبان ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ٨ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢۵ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ٧ حشوان ۵۷۸١ عبری 🌍 مناسبت‌های قمری ✍🌹 شهادت امام عسکری علیه‌السلام (٢۶٠ق) 🌍 مناسبت‌های میلادی ✍ در روسیه - بُلشِویک‌ها به‌رهبری قدرت را در روسیه به‌دست گرفتند. (١٩١٧ میلادی - بر اساس تقویم جولیایی) 📚 بیشتر بدانیم: 📖 یهودیان و هولوکاست بلشویکی 👉 http://jscenter.ir/jewish-methods/jews-and-politics/8017 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ خلاصه‌ای از تاریخ حیات کوروش ✍ بررسی نظریه کوروش ذوالقرنین (قسمت دوم) 1⃣ گزارش‌های تاریخی مربوط به دوران را می‌توان به دو دستهٔ کلّی تقسیم کرد: 2⃣ دستهٔ نخست، اسنادی هستند که از حفریّات کاوشگران به‌دست آمده است. از میان این اسناد می‌توان به پادشاه بابل و نیز که بیانیهٔ کوروش حین فتح بابل است، اشاره نمود. 3⃣ دستهٔ دوم، منابع کلاسیک و یا نوشته‌های یونانی-رومی مورّخین قدیم هستند که شاخص‌ترین آنان عبارتند از ، و . 4⃣ البته مورّخین دیگری نیز به بیان پرداخته‌اند، لکن اهمیت مطالب به‌دست آمده از این سه مورّخ از مابقی مورّخین بیشتر است. 5⃣ گفتنی‌است تاریخ زندگانی در ابتدا از نوشته‌های مورّخین متقدّم به‌دست می‌آمد، اما با اسنادی که از حفریّات بابل و دیگر نقاط یافت شد، نکته‌های جدیدی در رابطه با این دوره از تاریخ حاصل گردید که گاه مؤیّد منابع کلاسیک بوده و گاه با آن داشته است. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ کودکی کوروش تا غلبه بر پادشاه ماد 1⃣ بنابر نقل هرودوت، ، شاه ماد در خواب دید که از شکم دختر او ، تاکی رویید که تمام آسیا را فراگرفت. شاه، مغ‌ها را جمع کرده تعبیر این خواب را خواست و آن‌ها گفتند دختر شاه پسری زاید که تمام آسیا را تسخیر نماید. 2⃣ آستیاگ از این تعبیر در فکر شد و بالاخره صلاح دید دختر خود را به شخصی دهد که هوس طغیان در سر نداشته باشد. با این خیال پادشاه پارس را که دست‌نشاندهٔ ماد بود اختیار کرد و همین‌که دخترش پسری آورد او را به وزیرش سپرد و امر به کُشتن وی کرد. وزیر هم اجرای این امر را از شبان خود خواست و چون اتفاقاً در همان اوان زن چوپان طفلی زایید که مرده به‌دنیا آمده بود، زن مانع از کُشتن کوروش شده او را به فرزندی اختیار کرد.... 3⃣ در ولایت خود به آموختن اسب‌سواری و تیراندازی پرداخت تا به رشد رسید و طوایف پارس را متحد کرده، بر شاه ماد قیام نمود. در وهلهٔ اول کوروش شکست خورد، لکن مأیوس نشده بر تلاش خود افزود تا آن‌که شاه ماد لشکری برای دفع کوروش فرستاد و نهایتاً طیّ جنگ سختی که در نزدیکی پاسارگاد روی داد، کوروش فاتح گردید. 4⃣ نوشته‌های پادشاه بابل واقعه را چنین شرح داده: او (شاه ماد) قشونی جمع کرده به جنگ کوروش رفت ولیکن لشکر او یاغی شد و آستیاگ را گرفته تسلیم کوروش نمود. پس از آن کوروش همدان را تسخیر کرد، طلا و نقره و ثروت زیاد به تصرّف او درآمد و تمام این غنائم را به انشان برد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ کوروش و تسخیر لیدیه 1⃣ پس از تسخیر همدان، امپراتوری ماد تحت تسلّط درآمد و بزرگ‌شدنِ پارس باعث تشویش سه دولت نامی آن زمان یعنی لیدیه، بابل و مصر گردید. پس این دولت‌ها وارد مذاکره شدند تا در مقابل کوروش اتحادی تشکیل دهند. 2⃣ پادشاه لیدی همسایهٔ غربی کوروش، اندیشناک شد که آیا باید به جنگ دفاعی اکتفا نماید یا به ایران حمله برد. بالاخره لیدیه بنای حمله را گذارد و با اسپارت وارد مذاکره شده آن را به طرف خود جلب کرد. بابل و مصر هم با دولت لیدی متحد شدند و پس از آن کرزوس عزیمت ایران نمود و جنگ سختی بین لشکر لیدی و پارسی روی داد که به‌دلیل مقاومت لیدی‌ها بی‌نتیجه ماند. 3⃣ چون زمستان فرا رسید، پادشاه لیدی به‌زعم آن‌که پارسی‌ها پس از مشاهدهٔ مقاومت شدید لشکر او جرأت نخواهند نمود در زمستان به خاک لیدیه تجاوز نمایند، قشون خود را مرخّص کرد. لکن کوروش فوراً با دولت بابل داخل مذاکره شده، قرارداد صلحی با بست و بعد به قصد (پایتخت لیدیه) عزیمت نمود. 4⃣ کرزوس مجبور شد با عجله قشونی جمع کرده در نزدیکی پایتخت با لشکر کوروش جنگ کند. پادشاه لیدی اوّل سواره‌نظام خود را که ممتاز بود به جنگ کوروش فرستاد، اما شترهایی که کوروش در پیش صفوف خود واداشته بود موجب وحشت اسب‌ها گردیدند و پس از آن جنگ به غلبه پارسی‌ها و تسخیر سارد خاتمه یافت. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ کوروش و تسخیر ممالک شرقی 1⃣ سرعت عملیات جنگی در لیدیه مجالی به بابل و مصر برای تجهیزات نداده و حالا هرکدام منتظر بودند که مورد حملهٔ کوروش واقع شوند. لکن کوروش فوراً توجّهی به بابل نکرده به ممالکی که در مشرق پارس و ماد واقع بود عزیمت نمود. 2⃣ کیفیّت جنگ‌های او در آن حدود مشخص نیست، اما همین‌قدر معلوم است که در مدت ۸سال مشغول لشکرکشی و جهانگیری در طرف مشرق و شمال ایران بود و از طرف شمال تا رود سیحون پیش رفت و در کنار آن رود شهری به اسم خود بنا کرد. 3⃣ از طرف مشرق نیز تقریباً تا رود سند پیش رفت و پس از آن‌که حکومت خود را در مشرق و مغرب محکم نمود، به طرف بابل متوجه گردید. با این حال بعضی از محقّقین بر این عقیده‌اند که لشکرکشی‌های کوروش به‌طرف مشرق و شمال‌شرق بعد از بوده است. 4⃣ به‌زعم پیرنیا، ظنّ قوی این است که کوروش ابتدا به ممالک شرقی و سپس به بابل یورش برده است، زیرا شخصی مانند کوروش، تا از پشت سر خود مطمئن نمی‌شد، قصد بابل را نمی‌کرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ کوروش و تسخیر بابل 1⃣ کار بسیار مشکلی به‌نظر می‌آمد، زیرا استحکام برج و باروهای این شهر شهرهٔ آفاق بود. با وجود این، کوروش قصد تسخیر آن را نمود و در بهار ۵۳۹ ق.م. لشکر ایران از دجله عبور کرد. در بابل بعد از در مدت ۶سال ٣نفر پادشاهی کردند و در ۵۵۵ ق.م. روحانیون بابل تاجری به‌نام را بر تخت نشاندند. این شخص آدمی نبود که بتواند دولت بابل را در چنین موقعیت مهمّی حفظ کند. 2⃣ راجع به تسخیر بابل به‌دست کوروش اطلاعاتی از منابع جدید و کلاسیک حاصل شده است؛ براساس متون یونانی، واقعهٔ تسخیر بابل از این قرار بود که پادشاه بابل در نزدیکی آن شهر با پارسی‌ها جنگ کرده، شکست خورد و با سپاهیان خود به بابل پناه برد... گرفتن شهر با حمله محال بود و با محاصره هم خیلی طول می‌کشید... بنابراین به امر کوروش را برگردانیدند و پس از آن‌که در مجرای قدیم، آب کم شد، قشون ایران از آن راه وارد بابل گردید. 3⃣ بنابر آن‌چه از منابع جدید یا به‌دست آمده، ارتش کوروش بدون جنگ وارد بابل شد و پس از تسخیر بابل، در معبد بزرگ بابل «موافق مراسم مذهبی بابلی‌ها» کرد و «احترام زیادی به و اهالی نمود»! 4⃣ کوروش به که از زمان بخت‌النصر در اسارت بودند هم مهربانی و ملاطفت ابراز نمود. ظروف طلا و نقره را که بخت‌النصر از آورده بود به آن‌ها بازگرداند و اجازه داد به فلسطین مراجعت کرده در بیت‌المقدس معابد قدیم را که آشوری‌ها خراب کرده بودند تعمیر نمایند و جدیدی بنا کنند!! 5⃣ بعد از تسخیر بابل سرزمین‌هایی که مطیع آن بودند از جمله فلسطین و فینیقیه به اطاعت کوروش درآمدند. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ لشکرکشی به شمال‌شرق ایران و مرگ کوروش 1⃣ از تمام روایات غیر از روایت گزنفون چنین استنباط می‌شود که پس از تسخیر بابل، در شمال و شرق ایران به پرداخته و حدود ایران را به سیحون رسانید، ولی در باب سرنوشت او، گفته‌های مورّخین مذکور مختلف است. 2⃣ عده‌ای بر این باورند که کوروش در این جنگ فاتح شده و گروهی نیز معتقدند که کوروش در این جنگ شکست خورده و کشته شده است. 3⃣ اما واقعه را کاملاً متفاوت نقل نموده است. به بیان او، کوروش در پارس و به مرگ طبیعی درگذشته است!! تردیدی نیست، که گزنفون روایتی را اتخاذ کرده که با ستایش او نسبت به کوروش موافقت داشته باشد. 4⃣ اما این‌طور عنوان نموده که روایات در باب مرگ کوروش مختلف بوده و او چیزی را که به حقیقت نزدیک‌تر می‌دانسته، نوشته است. 📖 پیرامون مرگ کوروش و مقبرهٔ او: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/3841 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✍ آن‌چه خواندید خلاصه‌ای بود از دومین قسمت از سلسله مقالات «بررسی نظریه کوروش ذوالقرنین» با عنوان: «خلاصه‌ای از تاریخ حیات کوروش». متن کامل این مقاله را در آدرس زیر مطالعه کنید: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/12302 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : دوشنبه 🌞 ۵ آبان ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ٩ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢۶ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ٨ حشوان ۵۷۸١ عبری 🌍 مناسبت‌های قمری ✍🌺 اولین‌روز امامت امام مهدی (عج) (٢۶٠ق) 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 مقدمه: 1⃣ در قسمت اول از سلسله مقالات «بررسی نظریهٔ کوروش ذوالقرنین»، به‌عنوان مقدمه به «شرح اجمالی آیات ذوالقرنین» از قرآن کریم پرداختیم: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/12278 2⃣ در قسمت دوم نیز به‌عنوان مقدمه‌ای دیگر، به ذکرِ «خلاصه‌ای از تاریخ حیات کوروش» پرداختیم: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/12302 3⃣ اکنون و در قسمت سوم، ابتدا به‌عنوان سومین و آخرین مقدمه به «معرفی اجمالی نظریهٔ ابوالکلام آزاد» و «پایه‌های آن» خواهیم پرداخت تا در ادامه و در روزهای بعد به نقد و بررسی این نظریه بپردازیم. برای مطالعهٔ آخرین مقدمه، با ما همراه شوید:
✡ معرفی اجمالی نظریهٔ ابوالکلام آزاد (١) 1⃣ این نظریه، اول بار از سوی سِر طرح شده و وزیر فرهنگ هند نیز آن را بسط داده، به توضیح جوانب آن پرداخت. آراء ابوالکلام آزاد در قالب کتابی با عنوان تدوین شده و جناب آقای باستانی پاریزی به ترجمهٔ آن همّت گماشتند که در ادامه شرحی اجمالی از آن ارائه می‌گردد. 2⃣ از آیات ۹۸-۸۳ سورهٔ کهف برمی‌آید که از حضرت رسول (ص) در رابطه با سؤال شده و ایشان آیات فوق‌الذکر را در پاسخ به سؤال مزبور تلاوت فرموده‌اند. مراجعه به احادیثی که در ذیل این آیات وارد شده معلوم می‌دارد که سؤال‌کنندگان از بوده‌اند. 3⃣ لذا به اعتقاد جناب ابوالکلام، طریقِ صحیح در یافتنِ حقیقتِ احوالِ ذوالقرنین، مراجعه به است؛ زیرا پرسش از بابِ آزمایشِ میزان علم پیامبر بوده و آن‌ها از شخصیتی سؤال نموده‌اند که خود به احوالش آگاه‌اند و از آنجا که علوم و معارف در کتب مقدّسش تجلّی نموده است، بررسی اسفار یهود می‌تواند در یافتن مصداقی برای ذوالقرنین راه‌گشا باشد. 4⃣ ابوالکلام آزاد در ادامه به بخش‌های مختلفی از اسفار یهود استناد کرده و مدعی است که با مراجعه به اسفار یهود می‌توان را مابازاء تاریخی ذوالقرنین دانست. او در ادامه به وجود تندیسی منتسب به اشاره نموده که در نزدیکی استخر، در کشف شده و دارای دو شاخ و دو بال و تداعی‌کنندهٔ لقب ذوالقرنین است. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ معرفی اجمالی نظریهٔ ابوالکلام آزاد (٢) 1⃣ ادامهٔ کتابِ به بیان احوال کوروش و شرحی از زندگانی و کشورگشایی‌های او مشتمل بر حمله به لیدیه، نواحی شرقی، بابل و نواحی شمالی (قفقاز) اختصاص یافته است. به عقیدهٔ ابوالکلام، حملهٔ به لیدیه، نواحی شرقی و نواحی شمالی به‌ترتیب معادل با سیر ذوالقرنین در ، و است. 2⃣ ایشان معتقدند که کوروش طیّ سفری که به نواحی شمالی ایران (ارمنستان) داشته، با اقوامی ملاقات نموده و آن‌ها از او خواسته‌اند تا سدّی را برای جلوگیری از حملات بنا نماید. کوروش نیز خواست این قوم را اجابت نموده و سدّ آهنین را به‌گونه‌ای ساخته که حملات مهاجمین را پایان بخشد. از دیدگاه ایشان سدّ مذکور، همان سدّی است که قرآن کریم، ساختن آن را به نسبت داده است. 3⃣ بخش دیگری از نظریه ایشان، به بیان و کوروش اختصاص یافته و در آن‌جا ذکر شده که گزارش‌های تاریخی فراوانی از حُسن سلوک کوروش با ملل و پادشاهان مغلوب وجود دارد که این با مشخصاتی که قرآن کریم در ارتباط با ذوالقرنین ذکر نموده، مطابقت دارد. 4⃣ ضمناً ایشان ادعا نموده‌اند که کوروش پیرو و بوده و به‌رغم اذعان به «عدم وجود مدرک تاریخی» برای این امر، قرائنی را برای اثبات بودن کوروش طرح نموده‌اند!! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ پایه‌های نظریهٔ ابوالکلام آزاد ✍ با عنایت به توضیحات ارائه شده، می‌توان شاخص‌ترین ادلّه‌ای که ابوالکلام برای اثبات نظریهٔ خود از آن بهره جسته و به بیان دیگر، پایه‌های نظریهٔ او را در قالب موارد ذیل بیان نمود: 1⃣ سد ذوالقرنین: 👈 بنا بر آیات قرآن، سدّی از آهن و مس بنا نمود و سد آهنین که به‌زعم جناب ابوالکلام توسط ساخته شده، دارای همان ویژگی‌هایی است که قرآن برای ذکر نموده است. 2⃣ مذهب و معتقدات کوروش: 👈 به اعتقاد ابوالکلام، یکتاپرست و پیرو دین بوده و خصایل اخلاقی او در میان پادشاهان هم‌عصرش نظیر نداشته است. این امر نشان از مطابقت دین و منش کوروش با دارد. 3⃣ سفرهای سه‌گانه ذوالقرنین: 👈 سفرهای سه‌گانه‌ای که در قرآن برای ذوالقرنین بیان شده، با در مشرق، مغرب و شمال قابل تطبیق است. 4⃣ قرائن و شواهد دیگر: 👈 در کنار مواردی که ذکر گردید، قرائن و شواهدی از ، احادیث و تندیسی که در یافته شده نیز در جهت پیشبرد نظریهٔ مورد استفاده قرار گرفته است. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✅ برای آن‌که بتوان قضاوت صحیحی از این نظریه داشته باشیم، می‌بایست تمامی موارد فوق‌الذکر را مورد بررسی قرار داده و مطابقت آن را با آیات قرآن و اسناد تاریخی در معرض نقد قرار دهیم که این امر در ادامهٔ این نوشتار (روزهای آینده) محقق می‌شود.
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : سه‌شنبه 🌞 ۶ آبان ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ١٠ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢٧ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ٩ حشوان ۵۷۸١ عبری 🌍 مناسبت‌های میلادی ✍ مصری و اسرائیلی، به‌خاطر گفت‌وگوها و اقدامتشان در خصوص صلح بین مصر و اسرائیل و امضای پیمان مصالحهٔ ، جایزهٔ را دریافت داشتند!! (١٩٧٨م) 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ ابلیس پاریس ؛ نوکر یهود
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : چهارشنبه 🌞 ٧ آبان ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ١١ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢٨ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ١٠ حشوان ۵۷۸١ عبری 🌍 مناسبت‌های شمسی ✍ تسخیر بابل به‌وسیلهٔ (۵٣٩ق.م) 📖 روز جهانی کوروش ؛ حقیقت یا دروغ؟ 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/cyrus/3825 🌍 مناسبت‌های میلادی 1⃣ پرده‌برداری از در ورودی بندر نیویورک (١٨٨۶م) 📖 دربارهٔ مجسمهٔ آزادی بیشتر بدانیم: 👉 http://jscenter.ir/jewish-and-sects/freemasonry/3881 2⃣ مرگ زبان‌شناس و بنیان‌گذار و مبلّغ فرضیهٔ برتری و حامی و مبلّغ (١٩٠٠م) 📖 دربارهٔ فرضیهٔ نژاد آریا بیشتر بدانیم: 👉 http://jscenter.ir/jewish-and-corruption/racism/7832 3⃣ تولد منحوس «ویلیام هنری گیتس سوم» مشهور به مدیر شرکت مایکروسافت و عاملِ یهود بین‌الملل برای و کاهش جمعیت جهان (١٩۵۵م) 📖 آخرین بک‌آپ غذای بشریت در اختیار بیل گیتس 👉 http://jscenter.ir/jewish-and-science/jews-and-hygiene/6482 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ سد ذوالقرنین در نظریهٔ ابوالکلام 1⃣ و یافتن مصداقی برای آن در میان ابنیهٔ تاریخی موجود، از مواردی است که پیچیدگی داستان را دوچندان نموده است. در واقع مفسّرین سدّی را با ویژگی‌هایی که در قرآن به آن اشاره شده نیافته و در بررسی تطابق یک شخصیت تاریخی با ذوالقرنین، مسأله سدّ را با تسامح دنبال نموده‌اند. لیکن مدعی است که دقت‌نظر کافی را در رابطه با این موضوع مبذول داشته است. 2⃣ ایشان یکی از برجسته‌ترین مشخصات ذوالقرنین را بنا نمودن سدّی آهنین دانسته و سایر مفسّرین را به این دلیل که در یافتن مابازاء تاریخی ذوالقرنین نسبت به این امر بی‌توجه بوده‌اند، مورد انتقاد قرار داده‌اند. از دیدگاه ایشان در ناحیه ولادی کیوکز کشور گرجستان، تمامی ویژگی‌هایی را که برای سد ذوالقرنین ذکر شده دارا است. زیرا این سدّ در ناحیه کوهستانی قفقاز و بین دو کوه (بین‌السّدین) واقع گردیده و در ساخت آن نیز از آهن استفاده شده است و به ادعای ایشان، سدّ مذکور را بنا نموده است. 3⃣ به این‌ترتیب از دیدگاه ابوالکلام، کلیهٔ سؤالات دربارهٔ سد ذوالقرنین، که بارزترین مشخصهٔ ذوالقرنین و در عین حال پیچیده‌ترین بخش برای یافتن مابازاء تاریخی برای این شخصیت قرآنی است، کاملاً پاسخ داده می‌شود. 4⃣ این بخش از نظریهٔ ابوالکلام و استدلال‌های ارائه شده در آن از دو جهت قابل نقد است: 👈 اول آن‌که آیا می‌توان اثبات نمود که سدّ آهنین داریال، توسط ساخته شده است؟ 👈 ثانیاً و به فرضِ ثبوت مورد اول، آیا ویژگی‌هایی را که قرآن برای سد ذوالقرنین بیان نموده دارا است یا خیر؟ 5⃣ در ادامه هریک از این موارد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter