✡️ مغضوبین ارض [۵٩] 💥 اصحاب شنبه / برادرهای میمون و خوک! 🔹 ۴. ضرورت نهی از منکر 1️⃣ اکنون یهودیانِ ساحل‌نشین، شکست‌خورده از امتحانی که خداوند برای‌شان تدارک دیده است، فارغ از کلاه شرعی، به‌صورت علنی هم‌چنان به صید ماهی در روز شنبه مبادرت می‌ورزند. پی‌آمد گناه این گروه معصیت‌کار، آشکار شدنِ دو گروه ممتاز و متّقی در جامعه است. 2️⃣ گروه اول جمعیتی است که خداوند را و حکم تعطیلی صید در روز شنبه را به‌رسمیّت می‌شناسد. از انتها و از مجازات سختی که خداوند برای قانون‌شکنان در نظر گرفته است، مطّلع و آگاه است. به احکام امر به معروف و نهی از منکر آشنایی دارد و از آن‌جا که شرط وجوب امر به معروف و نهی از منکر که احتمال تأثیر در گنه‌کار است، را می‌شناسد، لذا به موعظه و پند و اندرز و به نهی از منکر نمی‌پردازد، و هم‌چنان به مراودات و دوستی و قوم و خویشی با گنه‌کاران ادامه می‌دهد و در محلّی که به‌طور آشکارا خداوند نافرمانی می‌شود، باقی می‌ماند. 3️⃣ مضافاً این‌که این گروه ممتاز، به‌قدری از تأثیر موعظه در گنه‌کارانِ بنی‌اسرائیلی مأیوس است که احتمال تأثیر در این دسته از متجاوزان به حکم خدا را صفر می‌داند. لذا از گروه ممتاز دیگری که #ناهی_از_منکر است و حکم خدا را در گوش #بنی‌اسرائیل می‌خواند و آن‌ها را از ارتکاب جرم و عواقب آن می‌ترساند، می‌پرسد: 🕋 «لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِکُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَاباً شَدِیداً [اعراف : ١۶۴]؛ چرا قومی را موعظه می‌کنید و جمعیتی را اندرز می‌دهید که خداوند سرانجام آن‌ها را به هلاکت می‌رساند و یا به عذاب دردناکی کیفر می‌کند؟!» 4️⃣ این‌که این گروهِ ممتاز به این نتیجه رسیده است که موعظه‌گران را از این‌که موعظه می‌کنند، ملامت کند و از آنان بپرسد که چرا با مشاهدهٔ این حدّ زیاد از گناه هم‌چنان موعظه می‌کنند، جای سؤال دارد و محل تأمّل و تعمّق است. گویا اینان به این نتیجه رسیده‌اند که: #تعدّی و #تجاوز اگر از نوع بنی‌اسرائیلی باشد که معجونی از نافرمانی‌هاست، با پند و اندرز و نهی از منکر به طریق نرم و به‌دور از خشونت به پایان نخواهد نرسید. و گنه‌کاران بنی‌اسرائیلی به حکم خدا تن نخواهند داد و دست از عصیان و تجاوز برنخواهند داشت. چنان‌چه پایان داستان ساحل‌نشینان بنی‌اسرائیلی مشخص می‌کند که پند و اندرز، #یهودیان معصیت‌کار را به ساحل نجات نرساند و عذاب خداوند سرنوشت دردناکی را برای‌شان رقم زد. 5️⃣ اما با نگاهی به پاسخ آنانی که ناهی از منکرند و در مقابلِ زیاده‌روی‌های گنه‌کاران بنی‌اسرائیلی به سکوت روی نیاوردند و با سکوت مُهر تأیید بر رفتار ناپسند و قانون‌شکنانهٔ یهودیان نزدند، شگفتی‌های بیشتری آشکار می‌شود. 👈 اینان در پاسخ نگفتند: شما اشتباه می‌کنید! نگفتند: حرف شما مبنی بر این‌که سرانجام و عاقبت این گنه‌کاران هلاکت و عذاب دردناک است، غلط است! هم‌چنین نگفتند که شما از کجا به چنین نتیجه‌ای رسیده‌اید؟! نگفتند که مگر شما علم غیب می‌دانید که از آینده خبر می‌دهید؟! چنین چیزهایی گفته نشد.

6️⃣ آن‌چه اینان در مقام پاسخ‌گویی به آن اشاره کردند و با زیرکی توبیخ‌شان را به گوش پرهیزکنندگان از #نهی_از_منکر در طول زمان رساندند این است که: 🕋 «مَعْذِرَةً إِلَی‏ رَبِّکُمْ». [اعراف : ١۶۴] 7️⃣ ما وظیفه‌ای داریم، تکلیفی داریم، ما به وظیفهٔ خود عمل می‌کنیم، ما مأمور به تکلیفیم، نه مأمور به نتیجه. ما نیز چون شما می‌دانیم که شرط وجوب امر به معروف و نهی از منکر احتمال تأثیر در گنه‌کار است. اما آن‌چه که ما می‌دانیم و شما نمی‌دانید این است که اگر نوع گناه، #ریشه‌های_فکری داشته باشد، اگر نوع گناه حکایت از بیماری #یهودی‌گری کند، اگر احتمال تأثیر هم وجود نداشته باشد، حکم امر به معروف و نهی از منکر تعطیل نمی‌شود، بلکه به جهاتی ضروری‌تر و لازم‌تر است. 8️⃣ گناهِ این فرقه، به‌سان بیماری مُسری است که تنها در این قوم و قبیله نمی‌ماند. اگر از گناه یهودی‌گری جلوگیری نشود، حکم خدا تبیین نگردد، در مقابل عصیان و تعدّی یهودیان و در مقابل گناه یهودی‌گری سکوت پیشه شود، سرایت گناه از نسلی به نسلی و از ملّتی به ملّتی دیگر صورت می‌گیرد. 🕋 «وَ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ». [اعراف : ١۶۴] 9️⃣ در ثانی، اگر نهی از منکر تعطیل شود و نهی‌کننده و بازدارنده‌ای نباشد، ممکن است گنه‌کاران #یهودی در پاسخِ همهٔ آنانی که از گذشته تا آینده می‌پرسند: چرا حکم خدا را زیر پا گذاشتید و نافرمانی کردید؟! بگویند که: بازدارنده‌ای وجود نداشت و کسی نهی از منکر نکرد. و ما نیز زمانی‌که سکوت علماء، اندیشمندان و مردم متّقی را مشاهده کردیم، به کار زشت خود ادامه دادیم! 🔟 گرچه این توجیه و این پاسخ صحیح نیست. و اگر حکم خدا هیچ بازدارنده‌ای هم نمی‌داشت، #بنی‌اسرائیل موظّف بودند که آن را گرامی بدارند و آلوده به گناه نشوند، با این حال برای این‌که بهانه‌ای نداشته باشند، نهی از منکر ضرورتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [۶۴] 💥 یاران گوساله [٢] 1️⃣ و آن‌چه در این میان مهم‌تر از روان‌شناسی، زمان‌شناسی، فرصت‌طلبی، نفاق، بهره‌گیری از جهل یهودیان، جسارت، ابزار ساختنِ مقدّسات و قدرت اقناعِ مردم در پیش‌بُردِ اهدافِ #سامری نقش بازی کرد، #آقازادگی و بزرگ‌زادگی او بود. 2️⃣ بنابر آن‌چه که نویسندگان ارجمند تفسیر نمونه آورده‌اند: او از خاندان شمرون و شمرون فرزند یشاکر چهارمین نسل از حضرت یعقوب (ع) به‌شمار می‌رود. [١] 3️⃣ و شما خوانندهٔ ارجمند به‌خوبی می‌دانید که: آقازاده‌ای که اهل معنا و صاحب کرامت است [٢]، به‌راحتی می‌تواند ریاکاری‌اش را با پوششی از تحریف [٣] از نگاه عوام‌الناس مخفی نگه دارد. 4️⃣ او هیچ‌گاه خود را در مقابل موسی (ع) قرار نداد؛ هیچ‌گاه از یهودیان نخواست که دست از یهودیت و آئین موسی (ع) بردارند؛ او #گوساله‌پرستی را بخشی از آئین موسی (ع) معرفی می‌کرد که ایشان به‌واسطهٔ نسیان و فراموشی آن را بیان نکرده است! [۴] 5️⃣ اکنون با توجه به معنا و مفهوم فرمایش رسول خدا (ص) که فرمودند: 🔸وَالَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً وَ بَشِیراً لَتَرْکَبُنَّ أُمَّتِی سُنَنَ مَنْ کَانَ قَبْلَهَا حَذْوَ النَّعْلِ‏ بِالنَّعْلِ‏ حَتَّی لَوْ أَنَّ حَیَّةً مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ دَخَلَتْ فِی جُحْرٍ لَدَخَلَتْ فِی هَذِهِ الْأُمَّةِ حَیَّةٌ مِثْلُهَا. [۵] 🔹قسم به کسی که مرا به حقّ پیامبر و بشارت‌دهنده مبعوث کرده است، امّت من مو به مو همان راه #بنی‌اسرائیل را پیش خواهد گرفت؛ طوری‌که اگر ماری در بنی‌اسرائیل وارد سوراخی شده باشد، در این امّت هم ماری وارد سوراخی می‌شود. 6️⃣ از علماء ربانی و اندیشمندان صمدانی و گردانندگان رسانه‌های نوپدید در هر عصر و زمانه‌ای به جدّ می‌خواهم که ذهن دوست جوان مرا با بیان این‌که: «توحید عوام آن است که پیامبران به مردم می‌گفتند بُت نپرستید، و توحید خواص آن است که جمیع عبادت‌ها، عبادت حق تعالی است»! دچار سهل‌پنداری، تسامح در سلوک، تذلّل و تذبذب در افکار و عقائد نسازند؛ و تسهیل‌کنندهٔ فرهنگ ذلّت‌پذیری در نبرد سامری‌گری عصر جدید و اعصار آینده نباشند. 📚 پی‌نوشت‌ها: [١] تفسير نمونه، ج‏١٣، ص٢٩٢. [٢] بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ؛ طه: ٩۶. [٣] هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَی؛ طه: ٨٨. [۴] هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ؛ طه: ٨٨. [۵] کمال الدين و تمام النعمة، ج‏۲، ص۵۷۶. ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [۶٨] 💥 یاران گوساله [۶] 1️⃣ ١٢. از آن‌جا که بیشترین تلاش #علمای_سوء در حوزهٔ #دانش و #فرهنگ است، ما متعرّض مکان‌ها، مشاغل و افراد شاغل در آن نشده‌ایم. هم‌چنین از بانک، بانکداری و بانکرها حرفی به میان نیاورده‌ایم. 2️⃣ در اعتقاد درست، #مفاسد_اقتصادی ریشه در #مفاسد_فکری_و_فرهنگی دارد. 3️⃣ وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً [طه : ١٢۴]؛ «معیشت تنگ» که معمولاً در حوزهٔ مالی و پولی خودنمایی می‌کند، همان‌گونه که در آیه مشاهده می‌کنید بعد از «اِعراض» و پشت پا زدن به دستورات الهی آمده است. با این حال، #سامری‌گری_اقتصادی به‌قدری دلهره‌آور است که طعنه به #سامری‌گری_فرهنگی می‌زند! وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَی‏ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِیِّهِمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوَارٌ ؛ اگر دارایی، ثروت و پول #بنی‌اسرائیل که در کلمهٔ «حُلِیِّهِمْ» آمده است نبود، ساخت گوساله قطعاً با مشکل مواجه می‌شد. 4️⃣ در تعریف امیر مؤمنان علی (ع) در پاسخ به یهودی‌ای که از معنای #پول می‌پرسد: وَ لِمَ سُمِّیَتِ الدِّرْهَمُ دِرْهَماً وَ لِمَ سُمِّیَتِ الدِّینَارُ دِینَاراً؟ پول خانه‌ای از آتش و سرایی مملوّ از غم و غصّه و اندوه معنا شده است. 5️⃣ و این معنا تا زمانی که سامری‌گری فرهنگی در حوزهٔ دانش اقتصادی بر طبل گردآوری و تجمّع پول بدون انفاق می‌کوبد ادامه خواهد داشت. می‌فرماید: وَ إِنَّمَا سُمِّیَ‏ الدِّرْهَمُ‏ دِرْهَماً لِأَنَّهُ دَارُ هَمٍّ مَنْ جَمَعَهُ وَ لَمْ یُنْفِقْهُ فِی طَاعَةِ اللَّهِ أَوْرَثَهُ النَّارَ وَ إِنَّمَا سُمِّیَ الدِّینَارُ دِینَاراً لِأَنَّهُ دَارُ النَّارِ مَنْ جَمَعَهُ وَ لَمْ یُنْفِقْهُ فِی طَاعَةِ اللَّهِ تَعَالَی أَوْرَثَهُ النَّار. [علل الشرائع، ج١، ص٣] 🔸 موسی (ع) و گوساله‌پرستان 6️⃣ اجازه دهید یک مرتبهٔ دیگر از دوستان جوان، از علمای صالح، از اندیشمندان فرهیخته و از اولیاء فکری و فرهنگی در جوامع مسلمان بخواهم علاوه بر مطالعهٔ آیات مربوط به #گوساله‌پرستی یهودیان به نوع رفتار موسی (ع) در قصّهٔ #سامری دقّت و جوانان مسلمان را در رهایی از دام #گوساله‌پرستی_نوین یاری کنند. 🔹١. گوساله‌های امروزی 7️⃣ اگر امری یک‌بار در خارج از ذهن محقق شد (وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَی‏ ... عِجْلاً)، چرا برای مرتبهٔ دوم و سوم و هزارم محقق نشود؟! اگر یک‌بار مجسمه و تندیس گوساله‌ای به صدا درآمد و آواز گاو سر داد، و جمعیّتی را واله و شیدای خود ساخت، چرا امروز و آینده چنین امری رخ ندهد؟! گوساله‌های امروزی قطعاً دقیق‌تر، ظریف‌تر و دل‌رُباتر و نیز متنوّع‌تر از گوسالهٔ سامری خواهند بود. 🔹٢. انباشت سرمایه و پیروان سامری 8️⃣ اگر سامری از #انباشت_سرمایه در دست آحادِ مردم در قوم موسی (ع) در ساختِ «عِجْل» بهره برد (مِنْ حُلِیِّهِمْ)، چرا سامری‌های امروزی که به مراتب رُشدیافته‌تر از خودِ سامری در سامری‌گریِ اقتصادی هستند، از انباشت و تجمّع سرمایه در جوامع مسلمان استفاده نکنند؟! و در سامری‌گریِ فرهنگی، مسلمانان - به‌ویژه جوانان - را گوساله‌پرستانی بی جیره و مواجب در خدمت اهداف و آمال #یهودیت_جهانی قرار ندهند؟! 9️⃣ نداشتنِ طرح و برنامه در هر امری مذموم است و در امور پولی و مالی مذموم‌تر. و سامری آن‌گونه که مفهوم آیه به آن دلالت دارد، از فرصتِ بیابان، که هنوز برنامه‌ای مشخّص برای سرمایه‌های پراکنده و در دست مردم موجود نیست، سوءاستفاده کرده است. اگر شما برای سرمایه و داراییِ جوامعِ ریز و درشت، از خانواده گرفته تا قوم و خویش، تا روستا، تا شهر، تا کشور و تا جامعهٔ بزرگ مسلمان، برنامه‌ای مدوّن نداشته باشید، این‌گونه نیست که پیروان سامری در حوزهٔ سامری‌گریِ اقتصادی و فرهنگی برنامه‌ای نداشته باشند! ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

🕎 ماشیح و دولت ماشیحانی در کتاب مقدس یهودی 1️⃣ #یهودیان پس از موسی (ع) هربار با مشکلی روبه‌رو می‏‌شدند، از خداوند تقاضای #داور‌ داشتند‌ تا‌ این‌که تصمیم به تشکیل حکومت واحد گرفتند و سموئیل، شائول (طالوت) را به‌عنوان مسیحا برگزید؛ اما نخستین مسیحای واقعی، #داوود بود. عصر داوود و سلیمان‌ عصر شکوفایی #آرمان_مسیحایی‌ و تشکیل‌ #دولت_ماشیحانی و رهایی از دست دشمنان ستمگر به‌شمار می‏‌رود. پس از سلیمان، با تجزیهٔ دولت وی و فراگیری ظلم، اندیشهٔ #مسیحا جدّی‌تر شد. 2️⃣ انبیای پس از سلیمان بارها به #ظهور_منجی‌ موعود وعده دادند و گاه از لفظ مسیحا و #ماشیح و گاه از مفهوم مسیحایی و دولت ماشیحانی نام برده می‌شد. اشعیا از تولد کودکی با نام #عمانوئیل، یعنی: «خدا با ماست‌» یاد می‌کند و از ویژگی عصر مسیحایی می‌گوید که: «گرگ با برّه سکونت خواهد داشت و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و…». 3️⃣ البته در پیش‌گویی‌های قدیمی‌تر که از اشعیا و میکاه نقل شده، از شخص مسیحا سخن گفته نمی‌شود؛ اما بر مفهوم مسیحایی تأکید شده و #صهیون و #اورشلیم را تنها منبع الهام دینی معرفی می‌کنند و می‌گویند: «شریعت از صهیون، و کلام خداوند از اورشلیم صادر خواهد شد و او امت‏ها را داوری خواهد کرد». 4️⃣ نکته این‌جاست که در این پیش‌گویی‌ها نشانی از فراگیری و #جهان‌شمول بودن آرمان مسیحایی مشاهده نمی‌شود. اساساً این پیش‌گویی‌ها زمانی بود که حاکمی ظالم بر #بنی‌اسرائیل غلبه کرده و گاه آنان را آواره می‌نمود؛ از این‌رو امید به صلح و زندگی دینی، نوید یک #مصلح و #منجی را تقویت می‌کرد. دوران منسیّ و آمون نمونه‌ای از وجود چنین حاکمان ظالمی بود که در عصر اشعیا و پس از آن حکومت می‌کردند. 5️⃣ ناحوم نبی و صفنیا نیز که در عصر افول «آشوریان» و حکومت یوشیا می‌زیستند، سقوط «نینوا» و شروع #عصر_مسیحایی را پیش‌گویی کردند و عباراتی مانند آن‌چه اشعیا آورد به کار بردند. آنان نیز به شخص مسیحا اشاره نمی‌کنند؛ اما دوران مسیحایی را توصیف می‌کنند. البته برخی از پیش‌گویی‌های صفنیا از پیش‌گویی‌های اشعیا نیز جهان‌شمول‌تر است؛ او می‌گفت: «عصر مسیحایی زمان اصلاح کل جهان است». او در باب اول به وضعیت سیاه جهان اشاره می‌کند و سپس وعدهٔ زندگی آرام و همراه با صلح را در دیگر ابواب مطرح می‌کند. 6️⃣ ارمیای نبی نیز چنین پیش‌گویی‌هایی را مطرح می‌کند. نبوت او در عصری است که حاکمی ستمکار وجود دارد و او از اصلاح امور ناامید است؛ از این‌رو وعدهٔ دوران مسیحایی می‌دهد و وعدهٔ خدا را عملی می‌داند. او مسیحا را یک شهریار از جنس بشر و نهالی از #خاندان_داوود می‌داند که خواهد آمد؛ زیرا خدا برای داوود سوگند خورده که سلطنت وی را تا ابد استوار بدارد. او معتقد است این شهریار را مستقیماً خدا نصب خواهد کرد تا خدا بر تختگاه خود، #اورشلیم حکومت کند و همهٔ ملّت‌ها به سوی آن شهر کشیده شوند. ✍️ نویسنده: حجةالاسلام دکتر محمدحسین طاهری آکِردی ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [٧٨] 🕋 تفسیر آیهٔ ١۵٠ سورهٔ اعراف [٣] 💥 حکمتِ انداختن اَلواح 1️⃣ برخی گفته‌اند موسی (ع) اَلواح را بر زمین گذاشت، تا دستش خالی شود و بتواند سر و ریش هارون را بگیرد! [روح المعانی، ج۵، ص۶٣] برخی از اهل معرفت در مطلب دقیق‌تری گفته است که موسی (ع) اَلواح را زمین گذاشت، تا زمینهٔ روحی برای اقدامِ اَخذِ به رأس و اعتراض فراهم گردد، زیرا این اَلواح پیام‌آور هدایت و رحمت بود: «وَفِي نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَةٌ» [اعراف : ١۵۴] و تا این اَلواح در دست وی بود، برای آن رفتارِ تند و اعتراضِ شدید به خود اجازه نمی‌داد؛ [رحمة من الرحمن، ج٢، ص١٧۵] البته این غضب، نابجا و خلاف رضای حق نبود، چون انبیاء معصوم‌اند و رحمت و غضب‌شان مظهر رحمت و غضب الهی و مورد رضای اوست. 💥 پاسخ متین به اعتراض تند 2️⃣ هارون (ع) در پاسخِ اعتراضِ عملی و زبانیِ موسی (ع) که سر و ریش او را گرفت و به‌سوی خود کشید و گفت چرا هنگامی‌که دیدی بنی‌اسرائیل گمراه شدند، از من پیروی نکردی [طه : ٩٢-٩٣] عرض کرد: پسر مادر! این گروه مرا به ناتوانی کشاندند و نزديک بود بکُشند: «قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُوا يَقْتُلُونَنِي» [اعراف : ١۵٠] و اگر می‌خواستم با صلابت در برابر آن‌ها بایستم، ترسیدم دسته‌ای به طرفداری از من و گروهی به حمایت از سامری برخیزند و با هم درگیر شوند و میان بنی‌اسرائیل #تفرقه بیفتد و در آن صورت می‌گفتی چرا سخن مرا در حفظ #وحدت مراعات نکردی: «إِنّي خَشِيتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ و لَم تَرْقُبْ قَوْلي» [طه : ٩۴] پس با تندی در رفتار و گفتار، مرا شماتت و دشمن‌شاد مکن: «فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ» [اعراف : ١۵٠] و در شمار ستمگران قرار مده: «و لاتَجْعَلْني مَعَ الْقَومِ الظَّالِمِينَ». [اعراف : ١۵٠] 💥 تصریح به دشمنی بنی‌اسرائیل 3️⃣ «اَلأعداء» در «فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْأَعْدَاءَ»، قوم #بنی‌اسرائیل هستند که هارون (ع) را به ناتوانی كشانده و نزديک بود وی را بکُشند. ظاهراً می‌بایست فعل «فَلَا تُشْمِتْ» مانند افعال «استَضعَفوني»، «كادوا» و «یَقتُلونَني» با ضمیر آورده می‌شد و گفته می‌شد «فلا تشمتهم بی» لیکن برای تصریح به #دشمنی بنی‌اسرائیل با هارون (ع) از آنان با اسم ظاهر «اَلأعداء» یاد شد. هم‌چنین روا بود جملهٔ «وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ» نيز با ضمیر ذکر و گفته شود «ولاتجعلنى معهم»، لیکن برای تصریح به #ظالم بودنِ بنی‌اسرائیل، با اسمِ ظاهرِ «اَلقَومِ الظَّالِمين» آمد. نیز در جملهٔ «وَلَا تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ» دو احتمال هست: ١. در سرزنشِ عملی مرا در ردیفِ بنی‌اسرائیل قرار نده. ۲. در اعتقاد، مرا از بنی‌اسرائیل نشمار. 💥 تفاوت عجله و سرعت 4️⃣ #عجله یعنی شتاب‌زدگی و انجام دادنِ کار پیش از فرا رسیدن موعد آن؛ ولی #سرعت یعنی انجام دادنِ کار در نخستین فرصت. برای عجله و سرعت، تفاوت‌هایی برشمرده‌اند که به دو نمونه اشاره می‌شود: 🔸 الف. عجله، وصفِ عامل و متحرّک: «وَكَانَ الْإِنْسَانُ عَجُولًا» [اسراء : ١١] ولى سرعت، وصفِ حرکت است. می‌گویند فلان شخص عجول است؛ ولی نمی‌گویند این حرکت عجول است، بلکه حرکت را به سریع یا کُند وصف می‌کنند. 🔸 ب. سرعت همیشه ممدوح است، از این رو به سرعت امر شده است: «سارِعُوا إِلى مَغفِرَةٍ مِن رَبِّكُم» [آل عمران : ١٣٣] ولى عجله، ممدوح یا مذموم است. عجلهٔ مذموم در قرآن کریم نکوهیده: «سَأُرِيكُم آياتي فَلا تَسْتَعجِلونِ» [انبیاء : ٣٧]؛ «و لا تَعْجَلْ بِالْقُرآنِ» [طه : ١١۴] و در روایت از شیطان شمرده شده است [المحاسن، ج١، ص٢١۵] امّا عجله به معنای سرعت در وقت، ممدوح و نکوست نه نکوهیده؛ مانند این جملهٔ معروف که: عجّلوا بالصلاة قبل الفوت و بالتوبة قبل الموت. 🔹 عجلهٔ ممدوح که همان سرعت است، مانند عجلهٔ موسی (ع) در آمدن به کوه طور برای تحصیل رضای الهی: «ما أَعْجَلَكَ عَن قَومِكَ يا مُوسَى ... و عَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى» [طه : ٨٣-٨۴] و عجلهٔ مذموم؛ نظیر شتاب قوم موسی (ع) در #گوساله‌پرستی پیش از بازگشت موسی و آمدن دستور الهی: «أَعَجِلْتُم أَمْرَ رَبِّكُم». [اعراف : ١۵٠] 📚 تفسیر تسنیم، آیةالله جوادی آملی ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ ماشیح و دولت‌ ماشیحانی‌ در فلسفه یهودی 1️⃣ تکامل #فلسفه_یهودی، با آثار #موسی_بن_میمون، معروف به #هارامبام است. او‌ توانست‌ با‌ دیدگاه عقلی، تمام #آموزه‌های_یهودی را به سبک مسلمانان معقول‌ کند. 2️⃣ او در آثارش همچون «دلالة الحائرین» با نگاهی‌ عقلی‌ به‌ بحث #ماشیح پرداخت و اعتقاد به #ظهور ماشیح را از اصول سیزده‌گانهٔ #ایمان‌_یهودی برشمرد که تاکنون مورد پذیرش یهودیان است. 3️⃣ او می‌گوید: چون مردم از فهم حقایق عالی معنویت‌ ناتوان‌اند‌، تنها‌ به امور مادی و جسمانی مانند عدم وجود فقیر و غنی یا ضعیف و قوی در عصر ماشیح‌، فکر‌ می‌کنند و کمتر به آرمان واقعی ماشیح می‌اندیشند. مردم مانند کودک دبستانی، که ارزش‌ دانش‌ را‌ نمی‌فهمد، ارزش هدایای انبیا و ربانیون را درک نمی‌کنند؛ از این‌رو، تنها در پی امور‌ دنیوی‌ هستند. 4️⃣ او‌ با‌ نگاهی عقلانی معتقد بود در دولت ماشیحانی، #بنی‌اسرائیل حاکمیت خود را به‌دست می‌آورد و به‌‌رهبری‌ ماشیح به #فلسطین بازمی‌گردد؛ ماشیح بزرگ‌تر و مشهورتر از سلیمان خواهد شد؛ تمام‌ امت‌ها‌ مسخّر‌ او خواهند گردید و همه در کنار هم با آرامش خواهند زیست. با این حال، در‌ روند‌ طبیعت‌ هیچ تغییری رخ نخواهد داد و تنها تحصیل معاش آسان‌تر خواهد شد، ولی‌ باز‌ غنی و فقیر و ضعیف و قوی وجود خواهند داشت. 5️⃣ وی تعابیر ربانیون، مبنی بر وجود لباس‌های دوخته یا‌ نان‌های‌ پخته‌ای که زمین تولید می‌کند را حمل بر سهولت در معاش می‌کند و مَجاز می‌شمارد و با نگاه‌ معجزه‌آسای‌ عصر ماشیحانی، مخالف است. 6️⃣ به باور او‌، در‌ #دولت‌_ماشیحانی جنگ وجود ندارد و همه به دنبال‌ مطالعهٔ حکمت و عمل به شریعت الهی هستند. او معتقد است #مسیحا خواهد مُرد و پسرش‌ جانشین‌ وی می‌شود و #جاودانگی انسان‌ها معنا‌ ندارد؛ گرچه عمر انسان‌ها طولانی خواهد شد‌. 7️⃣ او با‌ قبول‌ #رستاخیز‌ می‌گوید: «الیاس پیش از ماشیح می‌آید‌، اما‌ چگونه و چه زمان، مهم نیست و نباید در این جزئیات غیراساسی غرق شویم که بیهوده است؛ تاریخ ظهور او را پیش‌بینی نکنید». گرچه خود او ظهور الیاس را در سال ۱۲۱۶م. پیش‌بینی کرد! 8️⃣ او در پاسخ به برخی انتقادات در باب «عدم جاودانگی نفس» گفت: «عدم جاودانگی نفس با رستاخیز تضادی ندارد و رستاخیز را اگرچه با عقل نمی‌توان اثبات کرد، اما چون از اصول اساسی یهودیّت است، باید پذیرفت». نظریات‌ اعتقادی‌ موسی بن میمون تا کنون مورد‌ حمایت علمای یهودی بوده‌ است‌. ✍️ نویسنده: حجةالاسلام دکتر محمدحسین طاهری آکِردی ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ ماشیح و دولت ماشیحانی در عرفان یهود 1️⃣ در این‌باره می‌توان‌ به دیدگاه #کتاب_زوهر اشاره کرد. زوهر به معنای روشنایی است که به تفسیر #اسرار موجود در تورات می‌پردازد. دربارهٔ مؤلف این کتاب اختلاف نظر وجود دارد؛ اما «موسی دی لئون» که‌ اولین ویرایشگر آن بود، مشخص است. 2️⃣ در این کتاب، اسرار خلقت جهان، مقام انسان در عالم موجود و چگونگی پیروی و نزدیکی به خداوند با مطالعهٔ جهان اطراف مطرح شده است و دربارهٔ #ظهور‌_ماشیح و‌ نیز برای محاسبهٔ تاریخ ظهور و پایان ذلت یهود، روش‌هایی پیچیده مطرح می‌سازد. 3️⃣ زوهر با روش‌های پیچیده و با بررسی #اسم_اعظم خداوند در یهودیت، زمان‌ #ظهور‌ را تعیین می‌کند و می‌نویسد: 📖 در کلمهٔ #یهوه (اسم اعظم خدا در یهودیت)، «هـ» برابر است با ۵۰۰۰، که به پنج‌هزار سال بردگی #بنی‌اسرائیل در برابر بیگانگان و زیر سلطهٔ قدرت‌های بیگانه اشاره دارد. پس از‌ این‌ پنج‌هزار سال، هنگامی که شصت سال (در اسم اعظم یهود، «ی» = ١٠ و «و» = ۶ است و ۶۰=۶×۱۰) از هزارهٔ ششم بگذرد، بنی‌اسرائیل از زمین برخواهند خاست و پس از آن هر‌ شصت‏‌سال‌ یک‌بار‌، محبت خدا به بنی‌اسرائیل افزایش‌ خواهد‌ یافت‌ تا این‌که در سال ۶۰۰ از هزارهٔ ششم، ابواب حکمت آسمانی گشوده خواهد شد و جهان برای هزارهٔ هفتم و ظهور ماشیح آماده‌ می‌شود‌. 4️⃣ از این محاسبات درمی‌یابیم که کتاب‌ زوهر‌ توقع داشت ماشیح در سال ۱۸۴۰م. (۵۶۰۰ عبری) ظهور کند که عدم تحقق آن، یهودیان را به توجیهات جدید واداشت. 5️⃣ زوهر عصر پیش از ظهور را #دوران_محنت می‌داند و ظهور مسیحا را از ناحیهٔ «جلیل» دانسته و به تفصیل به توصیف جنگ مسیحا با دشمنان می‌پردازد. از منظر دانش #کابالا، باز شدن درهای حکمت و آشکار گردیدن اسرار شریعت، به دست مسیحاست و این مقدمهٔ ورود به هزارهٔ هفتم، یعنی هزارهٔ استراحت است. طرفداران کابالا در قرون متمادی، زوهر را کتاب مقدس خود می‌شمردند. ✍️ نویسنده: حجةالاسلام دکتر محمدحسین طاهری آکِردی ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [٩١] 💥 یاران گوساله [٢۵] 🔹٩. موسی (ع) سامری را مجازات می‌کند! 1️⃣ تصمیم موسی (ع) در ابتدا، قتل #سامری و حذف فیزیکی او از جامعهٔ تازه‌رهیدهٔ #بنی‌اسرائیل بود؛ حتی آن‌گونه که در روایت امام صادق (ع) آمده است: «هَمَّ بِقَتْلِ السَّامِرِیّ»، موسی علیه‌السلام قصد قتل سامری را هم کرد. 2️⃣ قطعاً مرگ جسمانی زمینه را برای پیروان سامری جهت #مظلوم‌نمایی و ادامهٔ فتنهٔ «گوساله‌پرستی» مهیّا می‌ساخت. از همین‌رو وحی الهی مجازات دیگری را رقم زد. 3️⃣ شما می‌توانید مجازات طرد، انزوا، حصر، عدم مجالست و معاشرت، و قطع تمامی حقوق شهروندی و مظاهر اجتماعی، دوری از مردم و تنهایی همیشگی را در «قَالَ فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَکَ فِی الْحَیَاةِ أَنْ تَقُولَ لَا مِسَاسَ؛ [موسی] گفت: پس [از میان مردم] برو، یقیناً کیفر تو در زندگی این است که [هر کس نزدیکت آید بگویی:] به من دست نزنید» [طه : ٩٧] ببینید. 4️⃣ علاوه بر موارد فوق کسی حق ندارد به دیدن او برود، با او تماس مستقیم و یا غیرمستقیم برقرار کند. در زمان موسی (ع) تلفن، ایمیل، اس ام اس، و چیزهای دیگری که امروز نیست و فردا خواهد بود، وجود نداشت، اگر وجود می‌داشت، تماس تلفنی، نامه‌نگاری الکترونیکی و نیز ارسال و دریافت پیام کوتاه هم ممنوع بود. 5️⃣ در زمان موسی (ع) روزنامه، مجله، خبرنگار، روزنامه‌نگار، انجمن‌های مردم نهاد و سازمان‌های حقوق بشری وجود نداشت، رادیو و تلویزیون هنوز پا به عرصهٔ وجود نگذاشته بود، مردم حتی کلمهٔ اینترنت را هم نشنیده بودند، اگر چنین مواردی هم وجود می‌داشت، تماس و ارتباط از این طریق هم ممنوع بود. 6️⃣ اگر کسی به هر دلیلی جسارت و گستاخی می‌کرد تا حکم مجازات را نقض کند، خود سامری فریاد برمی‌آورد که با من تماس نگیرید، از من دور شوید. 7️⃣ موسی (ع) برای مجازات سامری دادگاه و هیئت منصفه تشکیل نداد، از سامری هم اعتراضی مبنی بر این‌که هر حکمی باید توسط دادگاه صالحه صادر شود تا قابل اجرا باشد، به‌گوش نرسید. 8️⃣ گویا سامری می‌داند که گناه #فتنه و گناه گوساله‌پرستی از جنس گناهانی مثل سرقت و خیانت و کشیدن چک بی‌محل نیست، دعوای زن و شوهری و یا دعوا بر سر ارث و میراث نیست، که نیاز به دادگاه و قاضی و پرونده و وکیل و شاهد و سرگردانی در راهروهای دادگستری داشته باشد. 9️⃣ گناه #گوساله‌پرستی تخریب شاخه، ساقه و برگ نیست، فتنه‌ای است که ریشه و اصل را نشانه گرفته است. گناهی به دور از چشم قوم هم نیست، بلکه در منظر و مرآی بنی‌اسرائیل رخ داده است. موسی (ع) حکم صادر می‌کند و تندی حکم به‌قدری است که سامری تا وقتی که زنده است از حسرت و وحشت بیرون نیامد. 🔟 تندی حکم به‌قدری است که بنی‌اسرائیل با این‌که هیچ‌گاه نتوانست ریشه‌های گوساله‌پرستی را از جان و دل خود خارج کند، و هم‌چنان تا امروز و تا فرداهای دور با ارائهٔ گوساله‌های رنگارنگ گوساله‌پرستان را در همهٔ دنیا به دام می‌اندازد، با این حال نام سامری و این‌که شخصی در بنی‌اسرائیلِ رهیده از ظلم و ستم فرعون بوده که #گوساله را به‌جای خدای موسی (ع) به مردم ارائه کرده است، در ادبیات و کتب به‌اصطلاح مقدسِ حاخامی جایی ندارد! بنی‌اسرائیل طوری رفتار می‌کنند که گویا سامری را نمی‌شناسند و نام او را نشنیده‌اند! ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [٩٢] 💥 یاران گوساله [٢۶] 🔹١٠. توبه تبعات دارد! 1️⃣ «اِتّخاذ عِجل»، یعنی مقام و مرتبه، شهرت و محبوبیّت، زیبایی و طنّازی، طلا و دیگر فلزات گران‌بها، مال و ثروت، آسمان‌ها و زمین، عِدّه و عُدّه، و هر چیز دیگری غیر از خدای قادر متعال به خودی خود صاحب شأن نیست، همان‌گونه که گوساله به خودیِ خود صاحب اَرج و قُربی نیست؛ این توجّه و عنایت و خواست و انتخاب و اقبال مردم است که به آن اعتبار می‌دهد. 2️⃣ آیا گوسالهٔ زرّین سامری، بدون بنی‌اسرائیلِ گوساله‌پرست، به‌دست موسی (ع) ریز ریز می‌شد، سوزانده می‌شد، خاکستر آن به دریا ریخته می‌شد؟ 3️⃣ هر چیزی در عالَم هستی از شاهی تا گدایی اگر ارزش موهوم و اعتبار خیالی پیدا کرد، به‌عبارت دیگر، هر چیزی در عالَم هستی از شاهی تا گدایی اگر خارج از مجموعهٔ احکام الهی صاحب رتبه و مقام و موقعیت شد، می‌تواند در حکمِ گوسالهٔ زرّین سامری، جمعی گوساله‌پرست را در معبدهای رنگارنگ به دور خود گرد آورد. 4️⃣ اتّخاذ، انتخاب است. و انسان در میان تمامی موجودات، موجودی است که انتخاب می‌کند. بنگرید، خوب بنگرید، بسیار دقت کنید، مهم‌ترین کارکرد تفکّر هنگامهٔ انتخاب است، بنابراین تفکّر کنید، شما همانید که انتخاب می‌کنید. به عبارت دیگر، آن‌چه که انتخاب می‌کنید، همانید. به عبارت دیگر، شما در گرو انتخاب خودتان خواهید بود. عبارتی است که می گوید: 👉 You are what you eat. 👈 چه می‌خورید؟ همانید. 👉 You are what you see. 👈 چه می‌بینید؟ همانید. 👉 You are what you do. 👈 چه انجام می‌دهید؟ همانید. 👉 You are what you love. 👈 چه دوست دارید؟ همانید. 5️⃣ از پدر ما حضرت آدم (ع) وصیّت گران‌سنگی خطاب به فرزندانش به یادگار مانده است: 6️⃣ «إنّ آدم ع أوصی ولده عند موته فقال:» می‌فرماید: «کلّ‏ عمل‏ تریدون‏ أن‏ تعملوه‏»، هر عملی که خواستید انجام دهید، آدم (ع) زشت و زیبا نمی‌کند، خوب و بد نمی‌کند، «هر عملی» یعنی هیچ کاری نیست که زیرمجموعهٔ «هر عملی» نباشد. «فتوقّفوا فیه ساعة». شتاب نکنید، عجله به‌خرج ندهید، لحظه‌ای تفکّر کنید، جوانب کارتان را و آثار ماندگار آن را در نظر بگیرید. 7️⃣ پدر ما حضرت آدم (ع) در این مورد تجربهٔ تلخی دارد، و از آن‌جا که انسان‌های بزرگ دوست دارند بزرگ‌ترین و ماندگارترین سرمایه را برای فرزندان خود به ارث بگذارند، آدم (ع) وصیّت به تأمّل و تعمّق و پرهیز از شتاب در انتخاب دارد. علت آن را هم بیان می‌کند، می‌فرماید: «فإنّی لو توقّفت لم یصبنی ما أصابنی». اگر من شتاب نمی‌کردم، زود تصمیم نمی‌گرفتم، و اگر جوانب انتخابم را در نظر می‌گرفتم، آن‌چه از مصیبت و بلا به سرم آمد، قطعاً به سرم نمی‌آمد. 8️⃣ آدم (ع) توبه کرد، توبهٔ او پذیرفته هم شد، اما پذیرفته‌شدنِ توبه به معنیِ عدم توبیخ و عدم مجازات نیست. توبهٔ آدم (ع) بدون پی‌آمد نبود، خروج از بهشت و هبوط به زمین ملموس‌ترین تبعات توبهٔ آدم (ع) است. 9️⃣ #بنی‌اسرائیل گوساله را انتخاب کرد؛ «اِتّخاذ عِجل» برای همیشه به نام بچه‌های اسرائیل باقی خواهد ماند، گرچه توبه کرد، اما توبهٔ او باعث نشد تا مُهر #ذلّت و #مسکنت از پیشانی او برداشته شود: 🕋 «إنَّ الَّذِینَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَیَنَالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ ذِلَّةٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیا وَ کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُفْتَرِینَ؛ [اعراف : ١۵٢] آنان که گوساله را برگزیدند به‌زودی به غضب پروردگارشان گرفتار خواهند شد و در زندگانی این‌جهانی به ذلّت و خواری خواهند افتاد. دروغ‌سازان را این‌چنین کیفر می‌دهیم». 🔸...پایان. ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [٩۶] 💥 پایان یهود [۴] 1️⃣ دومین صفتی که آقای هیمر برای یهودیان می‌آورد، صفت «گوش‌بُری» است. می‌گوید یهود «Swindler» است، #شیّاد است. 2️⃣ سوایندلر به کسی می‌گویند که قصد کلاه‌گذاری دارد. اینان به‌قدری در شیّادی و طرّاری مهارت دارند که در روایت دارد موسی (ع) را هم به اشتباه انداخته‌اند. می‌فرماید: 🔸مرَّ مُوسَى عَلَيْهِ السَّلَامُ عَلَى قَرْيَةٍ مِنْ قُرَى‏ بَنِي‏ إِسْرَائِيلَ‏. 🔹موسی (ع) از روستایی از روستاهایی که بنی‌اسرائیل در آن سکنی داشتند، می‌گذشت. 🔸فنَظَرَ إِلَى أَغْنِيَائِهِمْ قَدْ لَبِسُوا الْمُسُوحَ‏ وَ جَعَلُوا التُّرَابَ عَلَى رُءُوسِهِمْ وَ هُمْ قِيَامٌ عَلَى أَرْجُلِهِمْ تَجْرِي دُمُوعُهُمْ عَلَى خُدُودِهِمْ. 🔹از سر دقّت به بزرگان #بنی‌اسرائیل نگاه کرد. لباس‌های مویین به تن داشتند و بر سر و صورت‌شان خاک می‌ریختند و در همان حال اشک بر گونه‌های‌شان جاری بود. 🔸فبَكَى رَحْمَةً لَهُمْ. 🔹وقتی موسی (ع) این نمایش بی‌نظیر را می‌بیند به رحم می‌آید و برای‌شان گریه می‌کند! 3️⃣ موسی (ع) با خدا به گفت‌وگو می‌نشیند. می‌گوید: 🔸إلَهِي هَؤُلَاءِ بَنُو إِسْرَائِيلَ حَنُّوا إِلَيْكَ حَنِينَ الْحَمَامِ وَ عَوَوْا عُوَاءَ الذِّئَابِ وَ نَبَحُوا نُبَاحَ الْكِلَابِ. 🔹بارالها اینان بنی‌اسرائیل‌اند که به‌واسطهٔ حزن و از سر شوق به تو هم‌چون کبوتر تو را می‌خوانند و چون گرگ زوزه می‌کشند و مانند سگ واق واق می‌کنند! 🔸فأَوْحَى اللَّهُ إِلَيْهِ وَ لِمَ ذَاكَ؟ 🔹خداوند به موسی (ع) وحی فرستاد که چرا چنین می‌کنند؟! 🔸لأَنَّ خَزَانَتِي قَدْ نَفِدَتْ؟ 🔹آیا گنجینه‌های من تمام شده است؟! 🔸أمْ لِأَنَّ ذَاتَ يَدَيَّ قَدْ قَلَّتْ؟ 🔹و یا این‌که گمان می‌کنند از دست من آبی نمی‌چکد؟! 🔸أمْ لَسْتُ أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ؟ 🔹و آیا می‌پندارند من مهربان‌ترین مهربانان نیستم؟! 🔸 ادامه دارد... ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter

✡️ مغضوبین ارض [٩٧] 💥 پایان یهود [۵] 1️⃣ #یهود از ابتدا گرفتار مرض جانکاهی است. و گرچه خدا یکی است: اللهُ أحَدٌ. و منزّه از خدای یهود و غیر یهود، پروردگار همهٔ جهانیان است: اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. 2️⃣ و گرچه ساخته‌های ذهن یهود نمی‌تواند ملاک شناخت خدا قرار گیرد، اما هم‌چنان مرغ آنان یک پا دارد. و الآن هم که خدا را در یهودیت مطالعه می‌کنید، به‌قول پدر پولُس حَنّا مَسعَد در کتاب همجیة التعالیم الصهیونیة: 👈 أنّ النصاری یؤمنون بأنّ الله هو أبو الجمیع، و المسلمین یعترفون بأنّ الله ربّ العالمین. اما الصهیونیون فلا یریدون أنْ یکون الإله إلا لهم وحدهم. 3️⃣ #خدای_یهودیان، نه أبوالجمیع و نه ربّ العالمین، که فقط خدای قوم بنی‌اسرائیل است! 4️⃣ و خداوند در حدیث شیّادی بنی‌اسرائیل، در پاسخ به موسی (ع)، پرسش می‌کند که چرا #بنی‌اسرائیل چنین می‌کنند؟! خزانه‌های مرا خالی می‌بینند؟! گمان می‌کنند منِ خدا بُخل دارم و کم می‌دهم؟! و یا این‌که مرا أرحم الراحمین نمی‌دانند؟! 5️⃣ البته خداوند بی‌نیاز از پاسخ است. اما نکتهٔ بسیار مهمی را به موسی (ع) و همهٔ آنانی که تحت تأثیر شیّادی بنی‌اسرائیل، سنگ یهود را به سینه می‌زنند، گوشزد می‌کند. 6️⃣ این‌که به آن‌ها بگو: حتی اگر بتوانند موسی (ع) را تحت تأثیر قرار داده و بفریبند، منِ خدا را نمی‌توانند فریب بدهند: 👈 و لَكِنْ أَعْلِمْهُمْ أَنِّي عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ يَدْعُونَنِي وَ قُلُوبُهُمْ غَائِبَةٌ عَنِّي مَائِلَةٌ إِلَى الدُّنْيَا. [بحار الأنوار، ج٩٠، ص٣٢١] 🔸 ادامه دارد... ✍️ علی خلیل اسماعیل ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter