🔺 آشنایی با دانش نسخه شناسی و تصحیح متن روایات 🎤استاد محمد باقر #ملکیان #نسخه_شناسی 🔵کشکول ناب حوزوی🔻 ✴️ @kashkolenab

💥طب اسلامی و مشکلات پیش رو (1) ✍استاد محمدباقر ملکیان(رجالی و نسخه پژوه) : ✅ مطلبی که ذهن مرا مدتی است به خود مشغول کرده مسأله طب روایی يا طب اسلامی است. امروزه برخی گمان می کنند که راه علاج بسیاری از بیماری ها را باید روایات جستجو کرد، و با مراجعه به روایات طبی می توان بسیاری از ناخوشی ها معالجه کرد. 🔻به نظرم این مطلب درست نمی نماید. سخنم در این باره پیرامون صدور روایات نیست، یعنی در صدد نیستم که اثبات کنم روایات طبی ضعیف السند است، هر چند با تتبعی که انجام داده ام بسیاری از روایات طبی ـ البته به غیر از مسائلی که مرتبط با حفظ الصحة و یا بهداشت عمومی، آداب غذا خوردن و امثال این مسائل است – ضعیف السند است، یعنی چیزی قریب به 90درصد، و در این میان بسیاری از آنها از لحاظ مصدری هم مشکل دارد، که نمونه روایات ضعیف – چه به لحاظ سندی و چه مصدری- روایاتی است که در کتاب طب الائمه پسران بسطام آمده که همه آنها ضعیف است هم سنداً و هم مصدراً. و مثل این کتاب است روايات کتاب طب النبی مستغفری. آنچه مرا در تمسک به روایات طبی به تردید می اندازد جهت صدور این روایات است. یعنی بسیاری از این روایات همانند نسخه های پزشکی است و نمی توان آنها را برای کسان دیگر تجویز کرد، و شاید به همین خاطر است کسانی مثل کلینی و شیخ طوسی دست به تألیف کتابی با عنوان «طب الائمه» نزده اند، و در این میان کسانی طب نوشته اند که چندان وجاهت علمی ندارند، مثل پسران بسطام صاحب کتاب طب الائمه (علیهم السلام). 🔸شاهد این مطلب تعبیر «شکوت الیه» یا «شکی الیه رجل» یا «قلت له» و تعابیری از این قبیل است که نشان می دهد امام معصوم علیه السلام در صدد القای یک اصل و قاعده کلی در درمان آن بیماری خاص نیستند، بلکه در صدد معالجه شخصی خاص اند که البته با توجه به شرائط (فصل/ محیط/ مزاج، و...) نسخه هر شخص نسخه خاصی است. 🔹شاهد دیگر این که این روایات ـ برفرض صدورـ نسخه های شخصی است نه دستورات کلی این که راوی می گوید: »امام علیه السلام درباره درمان کسی که صداع یا بواسیر داشتند فرمودند چنین عمل کن» در حالی که سردرد یا بواسیر و بیماری هایی از این قبیل یک بیماری ساده نیستند، بلکه اين بيماری ها ـ چنان که در مصادر طب سنتی هم آمده است ـ انواع مختلف دارند، بنابراین این نشان می دهد قرینه ای که نشانگر نوع بیماری است در روایات ذکر نشده است. ممکن است کسی این روایات را با روایات فقهی قیاس کند، و از آن اطلاق بگیرد. که این البته مخدوش است، یعنی بالفرض که بپذیریم امام علیه السلام در هنگام بیان مسائل فقهی درصدد القای قاعده کلی است، ولی این مطلب در مسائل طبی قابل اجراء نیست، چرا که پیش فرض در مسائل طبی این است که یک درمان تنها برای یک بیمار خاص است، يعنی هر نسخه تنها برای يک بيمار به عبارت دیگر تعبیر «قضیة فی الواقعة» که در کتب فقهی درباره برخی از روایات آمده در روایات طبی گویا یک اصل است إلا ما خرج بالدلیل. 🔻بالفرض اگر امام معصوم علیه السلام در روزگار ما یک مطب داشتند (اين مثال تنها برای تقریب به ذهن است والا شأن امام معصوم راه اندازی يک مطب يا بيمارستان نيست) آیا می شد نسخه های ایشان را که برای بیماران خاص تجویز شده، به عنوان نسخه های عمومی مورد توجه قرار داد؟! 🔹نکته دیگر اینکه آیا اصلاً می شود قائل به حجیت روایات طبی شد؟ چرا که اگر حجیت خبر واحد را هم قبول داشته باشیم - که برخی اين را هم قابل مناقشه دانسته اند ـ آیا اصلاً در غیر مسائل شرعی، حجیت معنا دارد؟! 🔸به نظرم دفاع از مکتب اهل بیت علیهم السلام هم این نیست که مثلاً در زمینه طب، تنها جمود بر روایات طبی داشته باشیم و سعی کنیم با رطب و یابس های خودمان روایات را به نحوی توجیه کنیم. ✅به نظر می رسد این شیوه دفاع و تعصب بی دلیل درباره روایات طبی نوعی اخباری گری جدید است؛ عصمنا الله من الزلل والفتن، بحقّ خير البرية محمّد وآله. 🌐 منبع 👉 #روایات_طبی #طب_اسلامی #ملکیان 🌸کشکول ناب حوزوی🔻 🌼 @kashkolenab

💥طب اسلامی و مشکلات پیش رو (2) ✍استاد محمدباقر ملکیان(رجالی و نسخه پژوه): ✅ طب اسلامی در یک تعریف ساده یعنی نظام بهداشت و سلامت برگرفته از معارف اسلامی. این نظام ادعایی مبتنی است بر نصوص اسلامی، یعنی آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام. 🔻در این که آیات قرآن ظرفیت ساختن یک نظام سلامت موازی و مستقل در کنار دیگر نظام های سلامت را دارد حرف و سخن بسیار است، اما آنچه ما در این یادداشت پیگیر آن هستیم مسأله ديگری است و آن ابتناء و اتکای این نظام ادعائي بر روایات است. 🔸چنان که در یادداشت قبل هم به اجمال متذکر شدم بسیاری از روایاتی که در طب به اصطلاح اسلامی بدان ها استناد می شود از لحاظ سندی و برخی از لحاظ مصدری ضعیف است. 🔹به عنوان نمونه به دو مصدر از مهمترین مصادر طب اسلامی اشاره ای گذرا می کنم: 1. طب الائمه تألیف پسران بسطام نیشابوری: بیش از 400 روایت در این کتاب آمده است و در این روایات، بیماری های بسیاری و نحوه مداوای آنها بیان شده است. اما گذشته از اشکال در جهت صدور این روایات ـ که در یادداشت سابق بدان پرداختم ـ يکی ديگر از مشکلات اساسي این روایات، صحّت سندی و مصدری روایات است. بايد توجه داشت علاوه برعدم وثاقت مؤلّفین این کتاب، که همین باعث می شود ـ حتی بدون در نظر گرفتن سند روایات ـ همه روایات کتاب ضعیف باشد، هیچ سندی از روایات کتاب نمی یابید که در آن یک یا چند راوی مجهول یا ضعیف وجود نداشته باشد. درهم ريختگی اسانيد اين کتاب هم واقعاً شگرف است. این حجم از راویان ضعیف و مجهول واسانيد درهم وبه هم ريخته تنها با آثار غلات و اسانید روایات آنها قابل مقايسه است. تفصیل این مطلب را در کتاب «پژوهشی پیرامون کتاب طب الائمه» (که با کمک وهمياری دوست گرامی جناب آقای دکتر مجاهدی نگاشته شده) بیان کرده ايم. 2. طب النبی مستغفری وضعیت این کتاب از طب الائمه بدتر است. اولاً این کتاب نگاشته یکی از علمای سنی است که هيچ يک از رجاليون امامی هم او را توثيق نکرده اند. ثانیاً همه روایات این کتاب بدون سند و مرسل است. ثالثاً شواهدی وجود دارد که آنچه مستغفری با عنوان طب نوشته است با آنچه امروز به عنوان طب النبی مستغفری وجود دارد متفاوت است. تفصیل این مطلب را نيز با همراهی آقای دکترمرتضی مجاهدی در کتاب پژوهشی پیرامون طب النبی بیان کرده ایم. البته در طب النبی ـ بر خلاف طب الائمه ـ با داروهای ترکیبی مواجه نیستیم، بلکه بیشتر با مسائل بهداشت عمومی و مسائلی از این قبیل مواجه ایم. ✅اين مختصری است از مشکلات اين دو مصدر طب ادعايي اسلامی. با این حال اگر به کتب مدّعیان طب اسلامی نظری بیندازید کمتر صفحه ای را می بینید که در آن استنادی به روایات یکی از این دو کتاب نباشد. و ناگفته پیداست ادعای جبران ضعف اسانید روایات این دو کتاب با شهرت یا اجماع و مسائلی از این قبیل، مضحک تر از آن است که نیازی به نقد و بررسی داشته باشد؛ والحمد لله. #روایات_طبی #طب_اسلامی #ملکیان 🌸کشکول ناب حوزوی🔻 🌼 @kashkolenab

📚 #فهرست کتاب "الغلو فی مصطلح الملل و النحل و الرجال" ✍ اثر استاد محمد باقر #ملکیان 💥موضوع : صحت سنجی انتساب راویان و فرق به غلو و آشنایی با اندیشه غلو و نحوه مواجهه اهلبیت ع با این اندیشه 🔹ساختار این کتاب در چهار قسمت کلی ، بدین قرار است: 1.بحوث تمهیدیة 2.الفرق الغالیة بین الحقیقة و الأوهام 3.الغلو فی مصطلح الرجال 4.الشیعة بین الغلاة و المقصرة 🛍خرید آنلاین 👇 https://b2n.ir/90815 #غلو #رجال #علوم_حدیث #کلام_اسلامی 🌸کشکول ناب حوزوی🔻 🌼 @kashkolenab