تحریف معنوی قرآن کریم و قول بزرگان، توسط سروش محلاتی
نقدِ سوّم
[صفحه ۱ از ۲]
#اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
سایت شفقنا در انتشار مطالب جهت دار پرسابقه است این بار ، در یازده آبان امسال(1400) مطالبی از «سروش محلاتی» آورده مبنی بر اینکه در صورت #حرج می توان #سلطهکفَّار را پذیرفت!
او در قسمتی از سخنانش، برای اثبات ادعای خود به آیه 28 سوره مبارکه آل عمران « لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ» استناد کرده است.
وی از این آیه حکم فقهی استنباط میکند که«ممکن است خوف ایجاد مشکل وجود داشته باشد، اینجا حکم عدم پذیرش سلطه کفار برداشته می شود»
محلاتی مدعی است سقف و بدترین نوع ارتباط هم طبق استثنای قرآنی مجاز است:
«پذیرش ولایت کفار سقف رابطه با آنها است»
او میگوید ممنوعیت پذیرش سلطه و ولایت کفار مورد حساسیت قرآن است، ولی این یک استثنا دارد:
مگر آنکه مسلمانان از آسیب آنها بترسند که در این صورت حرمت برداشته میشود. او ترس از در مضیقه و حرج افتادن مردم را مجوز پذیرش ولایت کفار دانسته و مدعی است برای دفع این مفسده (یعنی حرج) حرمت زیر سلطه کفار رفتن، برداشته میشود.
دو مقدمه مخدوش استدلال سروش محلاتی:
1- او «تقیَّه» را نه به معنای اصطلاحی بلکه به معنای «خوف» دانسته و این گونه، مدعی شده که در صورت خوف حرج (و لو در آینده مثل خوف از ضرر روزه) می توان تسلط کفَّار را پذیرفت.
2- محلاتی استثنا را متصل دانسته است. به عبارت دیگر، برای برداشته شدن حکم تکلیفی، باید استثناء، متصل باشد نه منقطع.
یعنی "تقیه کردن در برابر کافران" یکی از افراد "اولیاء قرار دادن کفار، به جای مومنان" باشد تا در مستثنی، نهی برداشته شود.
پس به نظر محلاتی، مستثنی منه، پذیرش ولایت کفار است (اتخاذ آنان به عنوان اولیاء به جای مومنان) و حرمت تقیه، با توجه به استثناء مطرح در آیه، برداشته شده است و این به نظر محلاتی یعنی پذیرش ولایت و سلطه کافران.
نقد و بررسی و بیان منافات داشتن نظر سروش با آیه شریفه
اول
نهی در «لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ» اشاره به حرمت پذیرش ولایت کفار دارد و استثنا در ادامه، منقطع است. یعنی از ابتدا، مستثنی، داخل "اولیاء قرار دادن کفار" نبوده تا از آن خارج شود.
این در استثنای متصل است که یکی از افراد مستثنی منه از آن خارج میشود. همانند پسرعمو از جمع فامیل:
فامیلها آمدند به جز پسر عمو
ادیبان در مثال معروف آموزشی برای استثنای منقطع:
"جاء القوم الا حمارا" میگویند:
معنی این جمله آن نیست که حمار داخل مفهوم قوم است و با استثنا از آن خارج شده است (مثل جاء القوم الا زیدا)، زیرا از اول داخل نبوده که بخواهد خارج شود. پس این جمله یعنی: فامیلها آمدند ولی حمار (که معمولا میامد) نیامد.
در موارد استثنای منقطع، الا به معنای لکن و به معنای استدراک است و دفع یک توهم محتمل.
در واقع با نهی از پذیرش ولایت کفار، ممکن است جای این توهم باشد که حتی به صورت تقیه هم نباید به شکل صوری و زبانی، کفار را تایید کرد، یعنی دفع این فکر نادرست که اگر یک مومن در منطقه حکمرانی جائرانه آنها زندگی میکرد باز مطابق این نهی، حق پنهان کردن عقیده خود را ندارد.
با این استدراک: (إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً) این فکر نادرست، نفی گردید و بر صحت تقیه، مهر تایید نهاده شد.
به بیان تفسیر مجمع البیان: جایی که کافران غالبند و مومنان مغلوب و اگر مومن با آنان معاشرت نیکو نداشته و با آنان موافق نباشد، جانش به خطر میفتد، جایز است تقیه کند.
دوم
تقیه در معنای اصطلاحی به معنای خوف از در مضیقه افتادن نیست. (یعنی معنا این نیست که اگر می ترسیدید، ولایت کفار را بپذیرید) بلکه مقصود به تایید بزرگان، تقیه اصطلاحی است.
به بیان تفسیر مجمع البیان تقیه یعنی:
با زبان خلاف آن چیزی که در دل دارد را آشکار کند به خاطر خوف بر نفس.
در ادامه به عبارات مفسران اشاره میکنیم.
سوم
تعبیر اکید در دوری از خداوند متعال در
«فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ » دلالت بر تاکید در نفی ارتباط به نحو اولیاء قرار دادن کافران به جای مومنان دارد. تا جایی که خداوند از کسانی که کافران را بجای مومنان ولی قرار میدهند، اظهار برائت میکند.
چهارم
تعبیر «يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ» و « إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ » هم تاکید دیگری بر منع تسلط کفَّار نسبت به مومنین است!
حال سوال این است که سروش چگونه این برداشت را از آیه شریفه داشته است؟!
🔘روزنه؛ دریچهای به تاریخ، سیاست و اندیشه دینی معاصر:
https://eitaa.com/joinchat/2032861191C0a0a43a053
ردیّه #هاشمیرفسنجانی بر تفسیر #سروشمحلاتی از آیه ۷۸ سوره حج!
برگی از گسلهای فکری و تناقضهای درونی #خردهجریاناعتدال!
#اختصاصی|| قابل تأمل
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
🔹اخیرا یک #ژورنالیستمعمم به نام سروش محلاتی /از ارکانِ اربعه حلقه مطبوعاتی روزینامه جمهوری اسلامی و ایضا از مریدانِ دوآتشه هاشمی رفسنجانی/ در سخنانی جنجالی و عجیب، علنا به تئوریبافی در جهت پذیرش #سلطهکفار و #سازشباشیطانبزرگ پرداخت و احیانا برای رسیدن به اغراضِ سیاسی جریان سیاسی ورشکسته خود، به مصادره و تفسیر به رأی ناروا از بیانات ناصحانه #آیتاللهصافیگلپایگانی پرداخت! که البته این قبیل تحریفات، در سایه سکوت معنادار دفتر معظم له، جز ضربه به دیدگاههای ولایتمدارانه و کفرستیزانه و کارنامه انقلابی آن مرجع عالیمقام نتیجهای دربر ندارد و ممکن است موجبات سوءبرداشتهای برخی جریانهای ناآشنا به پیشینه و مبانی معظم له را فراهم سازد.
▫️و از این زنندهتر آنکه او همچون گذشته به تحریف آرای بزرگان بسنده نکرد و برای القای ذهنیات سیاستزده خویش، به تفسیرهای بیمبنا و سطحی از آیات قرآن و سیره نبوی متوسل شد!
🔹 محلاتی در بخشی از سخنان اخیر خود تفسیری مخدوش از آیه ۷۸ سوره حج ارائه کرده، تلاش میکند، تسلیم شدن در برابر سلطه کفار را به خیال خام خود تئوریزه کرده و #قاعدهلاحرج را به مسئله جهاد و مقاومت در برابر دشمنان پیوند بزند و برای گفتمان ترس و هراس و تسلیمطلبی و سازشکاری، دلیل قرآنی و فقهی بتراشد!
🔹محلاتی یکی از مریدان فکری و سیاسی آقای هاشمی رفسنجانی و از مروجان #شبهگفتماناعتدال محسوب میشود، که علاوه بر سخنرانیها و مقالات آکنده از اغراق در تجلیل از هاشمی، کتاب «آیت درایت» را با ادبیاتی تملقآمیز و در تأیید و ترویج کارنامه و افکار هاشمی نگاشته است.
🔹تفسیرِ محلاتی از این آیه نه تنها با اتفاقنظر مفسران و فقهای بزرگ شیعه بر خارج بودن موضوعی مسئله جهاد از قاعده لاحرج منافات دارد، بلکه با کتاب #تفسیر_راهنما نیز که منتسب به مرادِ فکری او (هاشمی رفسنجانی) است، #تعارض_جدی دارد. جالبتر اینکه سروش محلاتی قبلا با همان ادبیات غلوآمیز خود به ستایش از تفسیر راهنما پرداخته، چنین می گوید:
👇
«وقتی شما این تفسیر [راهنما] را با تفاسیر دیگر مقایسه می کنید. یکی از ویژگی هایش، این است که قرآن را از آن تنگناهایی که برخی از مفسرین در فهم و تفسیر آیات قرار دادند و شخص را در هنگام مطالعه با مشکل مواجه می کنند آزاد میکند.
آیت الله هاشمی، یک بیان روشن و ساده از آیات قرآن ارائه می کند. البته سادگی را با سطحی بودن نباید اشتباه کرد. برای نمونه، افرادی مفاهیم قرآن را ساده اما سطحی ارائه می کنند. وی سادگی را توام با دقت و توجه به ظرافت های آیات قرآنی مطرح می کرد. اینکه ما چرا در اصل دین و شریعت دچار مشکل می شویم؟»(سایت جماران، ۱۳۹۶/۱۰/۲۰)
🔹در تفسیر راهنما، در ذیل آیه ۷۸ سوره حج تفسیری معارض با برداشت سطحی محلاتی آمده که دقیقا نشان میدهد که تفسیر محلاتی از آیه مزبور تا چه اندازه دور از آبادی است و حتی با برداشتهای قرآنی آقای هاشمی نیز سازگاری ندارد!!!
🔹تفسیر هاشمی رفسنجانی از آیه ۷۸ سوره حج را در ذیل بخوانید و خودتان قضاوت کنید:
👇
«جملههای «هو اجتباکم» و « و ما جعل علیکم فی الدین من حرج» ظاهرا تعلیل برای جملهی «وجاهدوا فی الله حق جهاده» است؛ یعنی، بدان جهت که شریعت اسلام، شریعتی سهل و آسان و پیراسته از هرگونه عسر و حرج است، پس باید در راه عمل به آن نهایت کوشش را نمود و در راه حفظ آن، تمام توان خود را به کار بست و از ایثار جان و مال در پاسداری از آن دریغ نکرد. لازمه این معنا این است که حکم جهاد همه جانبه - که قطعا عسر و حرج آفرین است - از قانون نفی حرج بیرون باشد.»
تفسیر راهنما، ج ۱۱، ص ۵۰۰
▫️تناقضات آشکار در آثار و مواضعِ مروجانِ حوزویِ #خردهجریاناعتدال سابقهی تاریخی دارد و آنان هیچگاه پاسخگوی تناقضگوییها و تذبذبهای فکری و سیاسی خود نبودهاند و متأسفانه بیشتر به دنبال تفسیرهای عوامپسند و ژورنالیستی از منابع دینی و سخنان بزرگان دین هستند که امری ناپسند و غیرقابل پذیرش است.
🔘روزنه؛ دریچهای به تاریخ، سیاست و اندیشه دینی معاصر:
https://eitaa.com/joinchat/2032861191C0a0a43a053