حیرتنامهنویسی در عصر جمهوری اسلامی!
نقدی بر انگارههای غیرمستند #رسول_جعفریان
میثم عبداللهی
[صفحه 1 از 6]
اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
1. ماجرای حیرتنامه نویسی روشنفکران ایرانی
با ورود به عصر مدرن و همزمان با پیشرفت های تمدنی جوامع غربی، دغدغه¬ای در میان برخی از روشنفکران مسلمان شکل گرفت که نقطه عطف آن جبران همین عقب ماندگی های تمدنی در جوامع اسلامی بود. گذشته از مشاهده مظاهر تمدنی جوامع غربی، فعالیت¬های فکری- فرهنگی مستشرفان در یک قرن گذشته را نمی¬توان در پیدائی این پدیده نادیده گرفت.
عامل دیگر، تحیر و انفعالِ برخی از نخبگان کشورهای اسلامی در مواجهه با پیشرفت های تمدنی غربی ها بود که به واسطه مسافرت های تحصیلی یا تفریحی به ممالک غربی، چنین انگارههایی به مرور شکل گرفت و در سفرنامههای آنها نمود یافت و به دنبال آن، موجی از «حیرت نامه نویسی» در برخی از سرزمین های اسلامی –به خصوص ایران- راه افتاد که در ایجاد پدیده #غرب_زدگی، نقش مستقیم داشت.
از اولین حیرتنامههایی که در ایران منتشر شد، حیرتنامه #ابوالحسنخان_ایلچی است که از پیشگامان #غربزدگی در ایران معاصر است و در عقد برخی از مهمترین قراردادهای ننگین استعماری نقش اساسی داشت.(1)
با داغ شدن ماجرای #برجام، برخی محققین #ظریف را از جهاتی با ایلچی مقایسه میکردند که چندان بیوجه هم نبود. سفرنامه حاج سیاح محلاتی نیز یکی از معروفترین نمونه از چنین آثاری است که در آن به نحوی مشمئزکننده از برخی مظاهر تمدن غربی(خصوصاً #آمریکایی) تمجید شده است.(2)
گرچه فرهنگ حیرتنامهنویسی در دوران انحطاط ایران نیز، اقدامی غیرقابل دفاع و برآمده از #خودباختگی_فرهنگی است اما نظر به فاصله تمدنی ایران و غرب، در آن زمان تا حدودی زمینه ایجاد چنین انگارههایی وجود داشته است اما احیای این خط فرهنگی در عصر جمهوری اسلامی که از یک سو ایران در رشتههای گوناگون در مرز دانش قرار گرفته و پیشرفتهای شگرفی را رقم زده و از دیگرسو تمدن غربی در معرض افول قرار گرفته، به هیچ وجه قابل توجیه نیست و امری کاملاً ارتجاعی و نشانه عقبماندگی افراطی برخی روشنفکران ایرانی است.
2. تکرار مکررات
سخنان آقای جعفریان، حرف نویی نیست و حدود دویست سال جریان منورالفکری و سپس روشنفکری، در خدمت به غرب در آمده اند و در داخل و خارج کشور، همین حرفهای کلیشه ای و سطحی را مطرح کرده اند. در ایران منشا این سخنان، میرزا ملکم خان ارمنی، #محمدعلی_فروغی و شاگردان شان بودند. پدیده آقای جعفریان، چیز جدیدی نیست و در تاریخ معاصر ایران، افراد بسیاری بوده اند که دچار این انحرافات شده اند و هیچ کدام آنها از بدو تولد، منحرف نبودند بلکه به تدریج از جاده حق منحرف شدند و در مقابل اسلام ایستادند.
حتی معممین کم سوادی همچون #شیخ_ابراهیم_زنجانی، سیداسدالله #خرقانی، ملک المتکلمین اصفهانی، سیدجمال واعظ اصفهانی، سیدعبدالرحیم خلخالی، میرزا احمد عمارلویی، #احمد_کسروی، #حسن_تقی زاده هم بودند که برخی خیلی زود از لباس خارج شدند ولی برخی تا پایان عمر در همان لباس روحانیت باقی ماندند و با دین مبارزه کردند.
در دوره بعد از انحراف مشروطه و خصوصا دوران رژیم پهلوی، دوران سلطه همین تفکر بر کشور ایران بود و این تفکرات با رسانه های بسیار، به شکل های مختلف بازتولید و به سمت مردم ایران پمپاژ میشد. نتیجه حدود صد سال پروپاگاندا برای منحرف کردن مردم ایران، به آنجا رسید که در سال 1357، مردم ایران به طور قاطع اعلام کردند این تفکر، جز تحقیر، دیکتاتوری خشن، عقب ماندگی، وابستگی و چپاول منافع ملت ایران توسط غربیها چیز دیگری به همراه نداشته است و آن را از ریشه کندند و به جایش جمهوری اسلامی را جایگزین کردند.
یکی از آرمان های اساسی انقلاب اسلامی، پایان بخشیدن به سلطه غربزدگی بر کشور بود. البته انحراف حتی یک نفر، تاسف برانگیز است و خصوصا که آقای جعفریان در گذشته خدماتی هم انجام داده، دعا می کنیم که خدا ایشان را نجات دهد.
---------------------
پ.ن:
1. ر.ک. حیرت نامه؛ سفرنامه ابوالحسن خان ایلچی به لندن، میرزا ابوالحسن خان ایلچی شیرازی، به کوشش: حسن مرسلوند، رسا، تهران، اول، 1364، تمامی صفحات. وی عاقد چند قرارداد ننگین بود که مهمترین آنها گلستان و ترکمنچای بود.
2. ر.ک. سفرنامه حاج سیاح به فرنگ، حاج سیاح محلاتی، به کوشش: علی دهباشی، نشر ناشر، تهران، اول، 1363، تمامی صفحات.
@rozaneebefarda
ادامه👇
رویکرد امام خمینی قدس سره الشریف در روابط بین الملل
بخش نخست: مسئله #صدور_انقلاب و نقش حوزه های علمیه
[صفحه 1 از 2]
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
ایام سالگرد ارتحال امام خمینی قدس سره الشریف فرصتی است که منطق و سلوک سیاسی ایشان که جلوهای دلانگیز از اسلام ناب محمدی است بازخوانی شود.
با توجه به شرایط امروز و حضور برخی چهرههای غربزده در صدر امور و تئوریزه کردن سازش با غرب، بازبینی «رویکرد امام خمینی قدس سره الشریف در روابط بینالملل» ضروری مینماید.
مسئله صدور انقلاب اسلامی به خارج از مرزهای ایران یکی از شاخصههای اصلی تفکر امام خمینی قدس سره الشریف در روابط بینالملل است. ایشان در تاریخ 8مهر1358 ملتهای اسلامی را متوجه ایران دانستند و در صورت تحقق شرایط لازم؛ صدور انقلاب را حتمی دانستند:
« اگر چنانچه اسلام به آن معنايى كه هست در ايران تحقق پيدا بكند، مطمئن باشيد كه كشورها يكى بعد از ديگرى همين رويّه را پيدا مىكنند. الآن هم نمونههايش هست. الآن هم همان كارهاى خلافى كه در ايران واقع مىشد در بعضى كشورهاى ديگر شروع كردهاند و مشغولاند؛ از خوف اينكه مبادا از ايران به آنجا سرايت بكند، و بيخود دست و پا مىزنند؛ ناچار سرايت مىكند. يعنى الآن هر طايفهاى كه مىآيند اينجا از ملتشان وقتى ذكر مىكنند، مىگويند توجه دارند به ايران و همين معنا را مىخواهند تحقق بدهند، در عراق، در كويت، در مصر، همه جا.»(صحیفه امام ج10 ص180)
البته ایشان شرط صدور انقلاب را پیادهسازی اسلام حقیقی در داخل کشور عنوان کردند:
«اگر ما خوب اين نقش را بازى بكنيم و اسلام را به آن طورى كه هست در ايران پيادهاش بكنيم، علاوه بر اينكه خودمان- ان شاء اللَّه- پيروز هستيم و تا آخر هم پيروز هستيم ان شاء اللَّه از ما به ساير بلاد [سرايت مىكند] كه نظر ما به اين است كه همه بلاد مسلمين اسلامى باشد، حكومت در دنيا حكومت اسلامى باشد، يا عدل اسلامى در همه جا باشد.
اگر ما با هوشيارى و با امانت و با علاقه [باشيم] همان طورى كه علاقه ما را به اينجا رسانده. علاقه قشرهاى مختلف ملت به اين نظام اسلامى يك علاقه الهى بود كه در قلب مردم تحقق پيدا كرد. و با دست غيبى اين علاقه در قلوب مردم پيدا شد، به طورى كه از بچههايى كه تازه زبان باز مىكردند تا پيرمردهايى كه نزديك مُردنشان بود، آنها همه با هم همصدا بودند و اسلام را مىخواستند.(صحیفه امام ج10 ص181-180)
از منظر امام خمینی، #غربزدگی و ناآشنا بودن سران حکومتها با اسلام به عنوان مهمترین مانع در برابر صدور انقلاب اسلامی مطرح است. ایشان در این زمینه چنین میفرمایند:
«خبرنگار:
گفته مىشود كه انقلاب اسلامى ايران به خارج هم صادر مىشود. ولى بعضاً دولتهاى اسلامى موافق نيستند و حتى مخالف هم هستند. ولى دنياى اسلام تأييد خودش را كرده. آيا به نظر حضرت عالى اين علامتى نيست براى ايجاد يك امت قوى اسلامى در سراسر جهان؟»
امام خمینی قدس سره الشریف:
«...بعضى از اين حكومتها هستند كه ترجيح مىدهند كه زير سلطه مثلًا كارتر باشند و به اسلام گرايش پيدا نكنند.
براى اين است كه شناخت اسلام را ندارند. اينها از اولى كه متولد شدند، در يك محيط كه از اسلام خيلى خبر نبوده است زندگى كردند، و بعد هم هر كدام توانستند رفتند به خارج، به اروپا، به امريكا و آنجا هم تحصيلاتشان را كردند و بىخبر از احكام اسلام و اسلام.
حكومت اسلام به گوششان نخورده است تا بدانند چى هست. اگر هم يك وقت به گوششان خورده نتوانستند بفهمند كه حكومت اسلامى چى هست و آيا اسلام چنانچه به آن طورى كه هست تحقق پيدا بكند، اين آيا براى آنها ضرر دارد؟ اين مطلب اصلًا طرح نشده تا حالا پيششان كه بتوانند بفهمند كه اسلام برايشان مفيد است يا ضرر دارد.»(صحیفه امام ج11 ص295-294)
بر اساس مطالب پیشگفته مشخص میشود که در نگاه امام خمینی، منظور از صدور انقلاب اسلامی، صرفا استفاده از قوه قهریه و نیروی نظامی نیست بلکه منظور، روشنگری جهانی است که با عمل به اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله محقق میشود.
با این نگاه، حضور نظامی در خارج از کشور نیز با تکیه بر نگاه فرهنگی و آرمانی عمیق شکل گرفت و از این رو، در جریانی که اکنون از آن به عنوان رزمندگان بدون مرز یاد می شود، عنصر عقیده و آرمان و شاخصه های نرم، بر مسائل فیزیکی و سخت، اولویت قطعی دارد.
مأموریتی که سردار شهید حاج قاسم سلیمانی آن را جهانی کرد.
@rozaneebefarda
ادامه👇
نامه جلال آل احمد به امام خمینی در سال ۴۳
وقتی جلال خود را گوش به فرمان امام میداند!
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
▫️اشاره▫️
بعد از آزادی امام در فروردین ۴۳، #جلال_آلاحمد که در مکه به سر میبرد، در نامهای ضمن ابراز خوشحالی از آزادی ایشان، گزارشی از حال و هوای مناسک حج و وضعیت شیعیان در عربستان به امام میدهد. اخوی بزرگ جلال سالها پیگیر امور شیعیان عربستان و ساکن آنجا بوده است.
🔹متن کامل نامه تاریخی جلال به امام را در ذیل بخوانید:
مکه - روز شنبه ۳۱ فروردین 1343 - 8 ذی الحجه 1383
آیتاللها!
وقتی خبر خوش آزادی آن حضرت، تهران را به شادی واداشت، فقرا منتظر الپرواز بودند به سمت بیتالله؛ این است که فرصت دست بوسی مجدد نشد. اما اینجا دو سه خبر اتفاق افتاده و شنیده شده که دیدم اگر آنها را وسیلهای کنم برای عرض سلامی، بد نیست.
اول اینکه مردی شیعه جعفری را دیدم از اهالی الأحساء، میگفت: 80 درصد اهالیالاحساء و ضوف و قطيف شیعهاند و از اخبار واقعه مؤلمه [قیام] #پانزده_خرداد حسابی خبر داشت و مضطرب بود و از شنیدن خبر آزادی شما شاد شد.
خواستم به اطلاعتان رسیده باشد که اگر کسی از حضرات روحانیون به آن سمتها گسیل بشود، هم جا دارد و هم محاسن فراوان.
دیگر اینکه در این شهر شایع است که قرار بوده آیتالله حکیم امسال مشرف بشود، ولی شرایطی داشته که سعودیها دوتایش را پذیرفتهاند و سومی را نه. دوتایی را که پذیرفتهاند، داشتن محرابی برای شیعیان در بیتالله و تجدید بنای مقابر بقیع و اما سومی که نپذیرفتهاند، حق اظهار رأی و عمل در رویت هلال است.
بدین مناسبت حضرت ایشان خود نیامدهاند و هیئتی را فرستادهاند، گویا به ریاست پسر خود.
خواستم این دو خبر را داده باشم. دیگر اینکه گویا فقط دو سال است که به شیعه در این ولایت حق تدریس و تعلیم دادهاند؛ پیش از آن حق نداشتهاند.
دیگر اینکه [کتاب] " #غربزدگی" را در تهران قصد تجدید چاپ کرده بودم با اصلاحات فراوان. زیر چاپ، جمعش کردند و ناشر محترم متضرر شد. فدای سر شما!
دیگر اینکه طرح دیگری در دست داشتم که تمام نشد و آمدم: درباره نقش روشنفکران میان روحانیت و سلطنت، و توضیح اینکه چرا این حضرات همیشه در آخرین دقایق طرف سلطنت را گرفتهاند و نمیبایست.
اگر عمری بود و برگشتیم تمامش خواهم کرد و به حضرتتان خواهم فرستاد.
علل تاریخی و روحی قضیه را گمان میکنم نشان داده باشم. مقدماتش در غربزدگی ناقص چاپ اول آمده.
دیگر اینکه امیدوارم موفق باشید.
همچنان که آن بار در خدمتتان به عرض رساندم، فقیر #گوش_به_زنگ #هر_امر_و_فرمانی است که از دستش بر آید... والسلام.
🔶پیافزود
جلال آل احمد در زمره روشنفکران اصیل و مردمی و غربستیز ایرانی است که در ۱۸ شهریورماه 1348 به طرز مشکوکی در گیلان درگذشت.
شاهکار او کتاب #غربزدگی است که موجبات فحاشیهای گسترده روشنفکران غربزده علیه او را فراهم کرد و این امر تا کنون همچنان متوقف نشده است! کتاب #در_خدمت_و_خیانت_روشنفکران نیز در امتداد غربزدگی و اثری خواندنی و مهم است.
آلاحمد در نامههای خود در سالهای پایانی عمرش، صراحتا از #رژیم_پهلوی با تعابیری چون "گوساله سامری" یاد کرده است.
🔘 روزنه؛ دریچهای به تاریخ، سیاست و اندیشه دینی معاصر:
https://eitaa.com/joinchat/2032861191C0a0a43a053