هدایت شده از تبیین
⭕️«مشارطه»
🔹[بر هر مسلمانی لازم است] در هر شبانه روز، یک بار با #نفس [خود] #شرط کند و از او عهد و #پیمان بگیرد که پیرامون #معاصی نگردد. چیزی که موجب #سخط_الهی باشد، از او صادر نشود. در #طاعات_واجب کوتاهی نکند، و هر #عمل_خیری که برایش میسر شود ترک نکند.
🔹بهتر است این عمل را در #ابتدای_روز بعد از فراغ از نماز صبح و تعقیبات آن انجام دهد. با این روش که #نفس خود را در مقابل خود فرض کند، و به آن خطاب کند و بگوید: «ای #نفس! سرمایه و #بضاعتی غیر از این چند روز ندارم. اگر این از دستم برود، #سرمایه‌ام بر باد رفته است. امروز، روز تازه‌ای است که خدا مرا در آن مهلت داده است...».
📕 #نردبان_سعادت (تلخیص و تحریر کتاب معراج السعادة)، ص ۴۰۹
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#مشارطه #نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️دوری از انسانیت نتیجه عدم تربیت
🔹هر چه درس بخوانيد و بخوانيم، اگر چنانچه به #راه_مستقيم نباشيم و مهار نكنيم #معلومات خودمان را و مهار نكنيم #نفس خودمان را و در اين راه مستقيم نكُشيم نفس را، هر چه #معلومات زيادتر بشود، از #انسانيت، انسان دورتر مى‌شود و مشكلتر مى‌شود انسان خودش را برگرداند.
بیانات‌حضرت‌امام ۵۸/۴/۱۷
منبع: سایت جامع امام خمینی (ره)
#امام_خمینی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام جعفر صادق عليه السلام:
🔸«ذِكرُ المَوتِ يُميتُ الشَّهَواتِ فی النَّفسِ، و يَقلَعُ مَنابِتَ الغَفلَةِ، و يُقَوّی القلبَ بمَواعِدِ الله، و يُرِقُّ الطَّبعَ، و يَكسِرُ أعلامَ الهَوى و يُطفِئُ نارَ الحِرصِ، و يُحَقِّرُ الدُّنيا».
🔹ياد #مرگ، خواهش هاى #نفس را مى ميراند، و رويشگاه هاى #غفلت را ريشه كن مى كند، و #دل را با وعده هاى خدا نيرو مى بخشد، و #طبع را نازك مى سازد، و پرچم هاى #هوس را در هم مى شكند، و آتش #حرص را خاموش مى سازد، و #دنيا را در نظر كوچك مى كند.
📕بحار الأنوار، ج ۶، ص ۱۳۳، ح ۳۲
#امام_صادق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در خطبه ۱۹۲ نهج البلاغه، نسبت به دام های خطرناك ابليس چه هشدارهایی داده است؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از خطبه ۱۹۲ #نهج_البلاغه درباره دام های خطرناك #ابليس میفرمايد: «فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللهِ عَدُوَّ اللهِ أَنْ يُعْدِيَكُمْ بِدَائِهِ، وَ أَنْ يَسْتَفِزَّكُمْ بِنِدَائِهِ، وَ أَنْ يُجْلِبَ عَلَيْكُمْ بِخَيْلِهِ وَ رَجِلِهِ» (اى بندگان خدا! از اين #دشمن_خدا [ابليس] بر حذر باشيد، نكند شما را به #بيمارى_خويش [كبر و غرور و تعصّب] مبتلا سازد و با نداى خود شما را تحريك كند و لشكريان سواره و پياده اش را فرياد زند و بر ضدّ شما گرد آورد).
🔹اين گفتار مولا برگرفته از آيه قرآن است كه مى فرمايد: «وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ» [۱] (هر كدام از آنها را مى توانى با صدايت تحريك كن و لشكر سواره و پياده ات را بر آنها گسيل دار). «خيل» هم به معناى اسب هاست و هم به معناى اسب سواران و در اينجا به معناى لشكر سواره است و «رِجِل» به معناى لشكر پياده است و اشاره به دستياران فراوانى است كه #شيطان از جنس خود و از جنس #آدميان دارد كه براى #گمراه ساختن مردم به او كمك مى دهند؛ بعضى سريع تر (همچون لشكر سواره) و بعضى آرام تر همچون لشكر پياده.
🔹البتّه «صفات رذيله»، «عوامل گناه»، «مراكز فساد»، «تبليغات گمراه كننده» و «ابزار گناه» نيز به نوعى لشكر پياده و سواره #شيطان‌اند كه امیرالمؤمنین (عليه السلام) #بندگان_خدا را از همه اين امور بر حذر مى دارد. سپس براى تأكيد اين سخن، به جان خود سوگند مى خورد و مى فرمايد: «فَلَعَمْرِی لَقَدْ فَوَّقَ لَكُمْ سَهْمَ الْوَعِيدِ، وَ أَغْرَقَ إِلَيْكُمْ بِالنَّزْعِ الشَّدِيدِ، وَ رَمَاكُمْ مِنْ مَكَان قَرِيب» (به جانم سوگند! او #تير_خطرناك را براى شما آماده نموده، در #كمان گذارده، و با قدرت تا #آخرين_حدّ كشيده و از مكانى نزديك به سوى شما #پرتاب نموده است).
🔹آنگاه شاهد اين سخن را از كلام خود #ابليس (طبق آيه هاى قرآن) چنين بيان مى كند: «فَقَالَ: قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ» [۲] (#شيطان گفته است: پروردگارا! بدين جهت كه مرا اغوا كردى [و از رحمت خود محروم ساختى] زرق و برق #زندگى_دنيا را در چشم آنها جلوه مى دهم و همه را #اغوا مى كنم [و از رحمتت محروم مى سازم]).
🔹اينكه #امام_علی (علیه السلام) به جان خود سوگند مى خورد نشان مى دهد كه #مطلب‌فوق‌العاده‌جدّى است؛ چه چيز شريف تر از جان امام (عليه السلام) است و اينكه مى فرمايد: «#شيطان تير تهديد را در چلّه كمان گذارده و آن را تا به آخر كشيده و از مكانى نزديك، شما را نشانه گرفته است»، اشاره به اين است كه خطر #شيطان در شديدترين صورت كه كمتر خطا مى كند متوجّه شماست، و اين بدبخت بى نوا راه نفوذ خويش را نيز نشان داده است، و آن آرايش مظاهر مادّى #دنيا و زيباسازى زرق و برق مواهب مادّى و غرق ساختن در گرداب #شهوات است.
🔹تعبير #امیرالمؤمنین (عليه السلام) به اينكه #شيطان تمام قوا و #نيروهای_خود را براى حمله به شما آماده ساخته و از مكان نزديكى شما را نشانه گرفته و از هر نظر در #تيررس او قرار داريد، اشاره به اين است كه عوامل #وسوسه‌‌هاى_شيطانى در درون و برون انسان فراوان است؛ #هواى_نفس از يك طرف و #عوامل‌بيرونى‌گناه از سوى ديگر. جمله «لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ» كه با «لام» قسم شروع شده و با «نون» تأكيد ثقيله و تصريح به واژه «اجمعين» پايان گرفته، شاهد بر اين است كه او در #اهداف_شوم خود بسيار جدّى است، و به همين دليل #انسانها بايد كاملا #بيدار و #هوشيار باشند تا در دام هاى رنگارنگ او نيفتند.
📕پيام امام اميرالمؤمنين (عليه السلام)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ اول، ج ۷، ص ۳۷۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#شيطان #ابليس #نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) درمورد محدوده «حُبّ و بُغض» چه بیانی دارند؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در فرازی از #خطبه_متقين در بيان اوصاف آنها می فرمايد: «#پرهيزكار به كسى كه با او دشمنى دارد، #ظلم روا نمى دارد و به خاطر كسى كه دوستش دارد #گناه نمى كند». #امیرالمؤمنین (علیه السلام) در اين دو فراز اشاره به دو مطلب مهم مى كنند، يكى اينكه #پرهيزكار اگر به واسطه معيارهاى انسانى اسلامى با كسى عداوت و #دشمنى پيدا كرد #ظلمى بر او روا نمى دارد، با اينكه زمينه و انگيزه ظلم كه بُغْض و عداوت است موجود است؛ و ديگر اين كه اگر برحسب همان معيارها با كسى #دوستى ورزيد به خاطر دوستى مرتكب #گناه نمى شود و براى رضا و خشنودى او پا روى اصول اعتقادى خود نمى گذارد.
🔹معمولا اگر انسان با كسى #دشمن شد، #شيطان وسوسه مى كند كه به او ضربه اى زند، و توجيهاتى نيز در جلو پاى او مى گذارد كه چنين و چنان كن، او بود كه به تو اهانت كرد، او بود كه حق تو را پايمال كرد، او بود آبروى تو را بُرد، او بود كه به تو ستم روا داشت... حتى اگر خودش نتواند در برابر او بايستد، #نفس مى گويد دوستان ديگر خود را ببين و وادارشان كن او را تنبيه كنند و گاهى مى گويد او را ادب كنند، يعنى وجهه اخلاقى به مسئله مى دهد، در حالى كه عمل خود و دوستانش #ضد_اخلاقى است. از طرف ديگر وقتى انسان #دوستى پيدا كرد، دلش مى خواهد هر چه او مى گويد انجام دهد، و اين در #عشقهاى_مجازى بين دو #جنس_مخالف بيشتر است؛
🔹خدا نكند پسرى عاشق دخترى نااهل يا برعكس دختری عاشق پسرى نااهل شود، كه چه بسا اين عشق و محبت كاذب انسان را كور و كر مى كند، و حتى پا روى #اعتقادات و #اصول مسلم و پذيرفته شده عقلى و نقلى مى گذارد و دست به #گناه آلوده مى كند و محدوديت هاى مرزهاى الهى را مى شكند. چه بسا پسر جوان به خاطر محبوبش بى نماز و بى اعتقاد مى شود و فكر مى كند اگر در برابر اين دوست معشوقش نماز خواند و ظواهر دين را رعايت كند، اُمّل و غير مترقى است، و چه بسا دختر بواسطه اين كه پسرى را دوست مى دارد و او نااهل است و خانواده اش بى حجاب است، دست از حجاب خود مى كشد و حريم عفّت را مى شكند!
🔹#امیرالمؤمنین (عليه السلام) در اين دو فراز، مرز #حُبّ و #بغض را مشخص مى كند كه نبايد از #محدوده_شرعى خارج شود. مثل بعضى قضات و يا اُمراءِ جور مباش كه وقتى بغض كسى را به دل گرفتند، در صدد ظلم به او هستند، و نه مثل كسى باش كه به خاطر دوست داشتن كسى، اگر خلاف كرد حكم شرعى او را نگويد. به خاطر #حُبّ_مُفرط به همسرش، دلش نمى آيد بگويد: چادر نازك و جوراب نازك مپوش چون رنجيده خاطر مى شود، بدين ترتيب #خدا را مى رنجاند، تا همسرش رنجيده نشود!
🔹حكماء گفته اند: #محبت پنج نوع است: #طبيعى، مثل محبت اولاد؛ #ارادى، مثل محبت دوستان و ياران؛ #شَهَوى (از روى شهوت و ميل درونى)، مثل محبت همسران؛ #نفعى، مثل محبت انعام كنندگان؛ و #اِلهى، مثل محبت اهل خير. [۱] #پرهيزكار_واقعى به خاطر هيچكدام از اين محبت ها و دوستى ها مرز و حدود را نمى شكند. به خاطر #دوستى خلاف مكن، #حق را ناحق مكن و #ستم به ديگرى منما. #حُبّ و #بغض دو نيرو در روان آدمى است كه يكى جذب و ديگرى دفع مى كند.
🔹در صورتى اين دو نيرو خوب عمل مى كنند كه برآيند حاصل از اينها تحقق #منوّيات_الهى باشد، #حبّ و #بغض نبايد انگيزه اى براى #تجاوز و شكستن حدود باشد، بلكه بايد وسيله اى براى سرعت دادن به #حركت_معنوى باشد. به خاطر بغض ديگرى ظلم به او مكن، كه #امام_على (عليه السلام) فرمودند: «البَغْىُ سَائِقٌ اِلَى الحِينِ» [۲] (#ظلم و تجاوز انسان را به #هلاكت مى برد). فكر مكن اگر به او #ظلم كردى هنرى كرده اى و پيروزى و افتخارى نصيب خود كرده اى، كه #امام_علی (عليه السلام) فرمودند: «لَاظَفَرَ مَعَ البَغىِ» [۳] (با #ظلم، پيروزى حاصل نمى شود).
پی نوشت‌ها؛
[۱] اخلاق محتشمی، طوسی، نصيرالدين محمد بن محمد، دانشگاه تهران، چ سوم، ص ۳۳
[۲] الكافی، كلينى، دار الكتب الإسلامية چ چهارم، ج ۸، ص ۱۹
[۳] مطلوب كل طالب من كلام أمير المؤمنين على بن أبى طالب، رشید وطواط، بی جا، ج ۱، ص ۷
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ج ۲، ص ۵۲۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#حب #دوستی #بغض #دشمنی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در منابع اسلامی چه ارزش و اهميتی برای «سكوت» بيان شده است؟ (بخش اول)
🔹در روایات اسلامی تاکید زیادی به #سکوت شده است. #امام_على (عليه السلام) در فرازی از خطبه متقين در بيان اوصاف ايشان مى فرمايد: «اگر #پرهيزكار #سكوت كند، سكوت او، او را محزون نمى كند». فرد متقى وقتى سكوت مى كند كه حرفى پسنديده نداشته باشد، و كسى كه بداند اگر بخواهد سخن بگويد، حرف بيهوده و چه بسا باطل كه منجر به گناه مى شود مى زند از #سكوت خود خشنود است.
🔹اگر صاحب مارى، مارى را در سوراخ خود محبوس كرده باشد، مگر ناراحت مى شود؟ نه هرگز!؛ زيرا بيرون آمدن مار همان و نابود كردن انسانها و بلكه خود صاحب مار همان! غصه خوردن بر #سكوت براى كسى است كه زبان خود را به بيهوده گويى و سخنان زائد عادت داده است؛ و #اهل_تقوا به جهت آگاهى از #فواید و ثمرات دنيوى و اخروى #سكوت و #مفاسد و آفات سخن گفتن مثل: خطا و دروغ و غيبت و سخن چينى و نفاق و اهانت و ستيزه جويى و ايذاء خلق و غير اينها، خود را عادت داده اند كه بيشتر از #مقدار_لازم سخن نگويند.
🔹#رسول_اکرم (صلی الله علیه و آله) مى فرمايد: «خوشا به حال كسى كه #زياده‌گويى را از زبانش گرفت و زيادى مال خود را انفاق كرد». [۱] #امام_علی (علیه السلام) مى فرمايد: «اگر كلام تو از نُقره باشد، يقين بدان كه #سكوت [تو] از طلا است». [۲] و در كلمات بزرگان آمده است: «لايق ترين چيزى كه در زندان مى باشد، #زبان است»؛ [۳] و نيز گفته شده: «#زبان كم جِرم (وزن)، ولى بزرگ جُرم است!». [۴]
🔹ابوبكر بن عياش مى گويد: «چهار پادشاه هند و چين و كسرى و قيصر اجتماع كردند [كسرى لقب پادشاهان ايران و قيصر لقب پادشاهان روم بوده است]، يكى از آنها گفت: من بر آنچه #گفته‌ام پشيمانم و بر آنچه نگفته ام پشيمان نيستم. دومى گفت: من هنگامى كه #سخن مى گويم و كلمه اى بر زبانم جارى مى كنم، آن كلمه مالك من است، ولى من مالك و صاحب اختيار او نيستم و وقتى آن كلمه را نگويم مالك آن هستم و آن مالك من نيست. سومى گفت: تعجب مى كنم براى متكلّم كه وقتى #سخن او به سوى او برگردد، كلمه او به او ضرر و #زيان مى زند و اگر رجوع به او نكرد به او نفع نمى رساند [يعنى تعجب از بعضى كه وقتى سخن مى گويد، يا به ضرر او تمام مى شود، يا نفعى براى او ندارد]. چهارمى گفت: من بر برگرداندن آنچه #نگفتم قدرتمندتر هستم، تا آنچه گفتم [آنچه از دهان بيرون آمد ديگر برنمى گردد]». [۵]
🔹گفته اند: «چهار چيز است كه هرگز برنمى گردد: ۱) #سخنى كه گفته شود. ۲) تيرى كه انداخته شود. ۳) ساعتى كه بگذرد. ۴) فرصتى كه از دست برود». [۶] #امام_صادق (عليه السلام) می‌فرماید: «#سكوت، شعار محققين به حقایق گذشتگان و حقایق ثابت و محقق است (و در آن فوایدى است)؛ ۱) [سكوت] #كليد همه راحتی هاى دنيا و آخرت است. ۲) #رضايت_خداوندى در آن است. ۳) [موجب] سبك كردن حساب. ۴) حفاظت از خطاها و لغزشها. ۵) پوششى بر جاهل است كه جهل و نادانى هاى او آشكار نشود. ۶) زينت و زيبايى و اُبُهّت عالم است. ۷) در #سكوت، گوشه گيرى و انزواى هواى نفسانى است. ۸) رياضت و #مجاهدت با #نفس در آن است. ۹) #شيرينىِ_عبادت. ۱۰) از بين رفتن قساوت قلب. ۱۱) عفت. ۱۲) #جوانمردى و مروّت. ۱۳) #تدبر_صحيح و #فهم و كياست و #عقل، از جمله فوائد آن به شمار مى رود.
🔹پس تا مجبور و ناچار نشدى، لب به #سخن مگشاى و #زبان فرو بند، خصوصاً اگر شنونده اهليت كلام تو را نداشته باشد». «ربيع بن خثيم» كاغذى در برابر خود مى گذاشت و هر چه تكلم مى كرد مى نوشت و شبانگاه محاسبه مى كرد كه چه به نفع او بوده و چه به ضرر او و مى گفت: «آه آه نَجَا الصَّامِتُونَ وَ بَقِينَا»؛ (آه آه سكوت كنندگان نجات يافتند و ما باقى مانديم [و گرفتار سخن شديم!]).
🔹بعضى از ياران رسول الله (صلی الله علیه و آله) مرتب سنگ در دهان خود مى گذاردند، وقتى مى خواستند حرف بزنند و مى دانستند براى خدا و در راه خدا و براى انجام وظيفه الهى است، سنگ را از دهان بيرون آورده و سخن مى گفتند. بسيارى از صحابه (سكوت مى كردند) و گاهى آه بلندى مثل تنفس انسان غمديده از سينه مى كشيدند و مانند اشخاص مريض (كه به زور حرف مى زند) حرف مى زدند! و جز اين نيست كه سبب هلاكت خلق و نجات آنها در سخن و سكوت است (سخن موجب هلاكت و سكوت موجب نجات است)! پس خوشا به حال كسى كه معرفت عيب كلام و درستى آن و فواید سكوت نصيبش شد که این از اخلاق انبیاء (علیهم السلام) و شعار برگزیدگان است. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱]منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، هاشمی خویی، حسن زاده آملی، کمره‌ای، مكتبة الإسلامية، چ۴، ج۱۲، ص۱۵۵ [۲]همان [۳]همان [۴]همان [۵]همان [۶]خواندنیهای دلنشین، سعیدی لاهیجی، کتاب سعدی، قم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۰۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️علم اخلاق
🔹#علم_اخلاق نسبت به #نفس و #روح، همانند «علم طب» است نسبت به بدن و جسم؛ همان گونه که «علم طب» دو شاخه دارد: یکی بهداشت و پیشگیری از بیماری و دیگری درمان بیماری؛
🔹#علم_اخلاق نیز دو شاخه دارد: یکی درباره #فضایل و راه به دست آوردن آنها و دیگری درباره #رذایل و راه علاج آنهاست.
📕 #نردبان_سعادت (تلخیص و تحریر کتاب معراج‌السعادة)، ص ۶۵
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️ارزش «عفت» و «پاکدامنی»
🔸#امام_علی (علیه السلام) می فرماید: «مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللهِ بِأَعْظَمَ أَجْراً مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ لَکَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَکُونَ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَةِ» [۱] (پاداش مجاهدی که در راه خدا کشته می شود، از #انسان_پاکدامن که می تواند #گناه کند و نمی کند بیشتر نیست؛ نزدیک است که شخص پاکدامن فرشته ای از فرشته های الهی گردد).
💠شرح حدیث
🔹رعایت #عفاف چه برای #زنان و چه برای #مردان، یعنی «خود نگهداشتن» از #گناه با اینکه همه نوع وسایل انجام آن آماده باشد. حفظ #پاکدامنی از مسائل محکم و متقن #قرآنی و #روایی است. خداوند در توصیف «مردان و زنان عفیف» می فرماید: «وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ» [۲] (آنانی که غریزه جنسی خویش را کنترل می کنند مگر با همسرانشان).
🔹#عفت معنای عامی دارد و تنها شامل عفت جنسی نمیشود. «عفت شکم»، «عفت قلم»، «عفت کلام» نیز از موارد آن است که هر کدام قابل بحث و گفتگو است، و همه اینها از درصد #ایمان و ترس از خدا و اعتقاد به #قیامت افراد نشات می گیرد. کسی که خود را به طور دائم در محضر خداوند تبارک و تعالی می‌بیند، از غریزه جنسی از خورد و خوراک و نوشتن ها و گفتنی های خود مواظبت می کند که چیزی بر خلاف #دستورات_الهی انجام ندهد تا #عفتش لکه دار شود.
🔹البته رعایت همه موارد کار سختی است، و چون #استقامت و پایداری بالایی را می طلبد، #امام_علی (علیه السلام) رتبه و مقام #انسان_عفیف را از «مقام شهید» برتر می شمرد. چون کشتن #نفس گاهی از جان باختن در راه خدا دشوارتر است، به همین دلیل اکثرا در این مرحله نمره خوب نمی آورند، و در #امتحان های الهی رد می‌شوند. پس باید دعا کرد و از خداوند منان کمک گرفت که پروردگارا در ورطه #امتحان توفیق قبولی به ما عطا کن، وگرنه ما زمین می خوریم و دیگر قادر به برخاستن نیستیم.
🔹#امام_صادق (علیه السلام) به ما می آموزد که: «اذَا فَرَغْتَ مِنْ صَلَاتِکَ فَقُلِ اللَّهُم ... أَسْأَلُکَ أَنْ تَعْصِمَنِی مِنْ مَعَاصِیکَ وَ لَا تَکِلَنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً مَا أَحْیَیْتَنِی لَا أَقَلَّ مِنْ ذَلِکَ وَ لَا أَکْثَرَ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین؛ وقتی نمازت را تمام کردی بگو خداوندا...» [۳] (از تو می‌خواهم که مرا از گناهانت حفظ کنی و تا زنده ام، هرگز کمتر و بیشتر از چشم برهم زدن مرا به خودم وامگذاری، زیرا که #نفس، همواره به بدی فرمان می‌دهد مگر اینکه تو رحم کنی ای مهربانترین مهربانان).
پی‌نوشت‌ها:
[۱] نهج البلاغه، حکمت ۴۶۶
[۲] سوره مومنون، آیات ۵ و ۶
[۳] کافی، ج ۳، ص ۳۴۵
📕حدیث زندگی، شرح حکمت های نهج البلاغه (کاظم ارفع) پیام عدالت، ۹۰
منبع: وبسایت راسخون
#عفت #عفاف #پاکدامنی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش اول)
🔹علماى اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعد از #محاسبه، اگر معلوم شد كه #نفس تقصير كرده و دست به ارتكاب معاصى زده، بايد به او مهلت نداد؛ كه مهلت دادن همان و ارتكاب معاصى و مانوس شدن با آن همان. و اگر نفس با #معصیت انس گیرد و مثل كودك که به شير مادر وابسته است و به آن خو کرده، با معصيت خو گرفته باشد، همانند جدا کردن نوزاد از شیر مادر جدا کردن او از #گناه و معصیت دشوار و سخت است.
🔹اگر «لقمه مشتبهى» از روى شهوت نفسانى خورده، بايد با گرسنگى شكم را تنبيه كند، و اگر به «نامحرم» نظر كرده، بايد چشم را از نظر كردن منع كند، و همين طور سایر اعضاء و جوارح! «طلحه» نقل كرده: روزى مردى لباسش را كند و شروع كرد در هواى گرم [كه زمين داغ بود] خود را در خاك ماليدن و به #نفس خود مى گفت: «بچش كه عذاب جهنم شديدتر و گرم‌تر از اين است! آيا مثل مرده اى در شب و فرد بيهوده اى در روز هستى؟!» او در ادامه مى گويد: پيامبر (صلی الله علیه و آله) در زير درختى بودند، وقتى این مرد را ديدند، نزديك آمدند، آن مرد گفت: #نفس من بر من غلبه كرده است.
🔹پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «آيا چاره اى جز اين نبود؟» [گويا مرد گفته باشد، نه، فقط به اين صورت نفس من تنبيه مى شود،] پيامبر فرمودند: «درب هاى آسمان به روى تو گشوده، و خداوند عز و جل نزد ملائكه به تو مباهات و افتخار مى كند». سپس به اصحاب فرمودند: «تَزَوَّدُوا مِن اَخِيكُم» [۱] (از برادرتان توشه برگيريد) و اين گونه در مقابل #نفس مقاومت كنيد، و از او حساب بكشيد و عقابش كنيد.
🔹تعجب است اهل و فرزند و زيردستان خود را به خاطر كار زشتى كه كرده اند مورد عتاب قرار مى دهى، و از اين مى ترسى كه اگر عقاب نكنى از تحت قدرت و امر تو خارج شوند و بر تو طغيان كنند، ولى به #نفس خود كه «بزرگترين دشمن» تو است مهلت مى دهى، به كسى كه #طغيانش و ضررش از طغيان و ضرر زيردستانت بيشتر است! نهايت ضررى كه اهل تو در اثر نافرمانى به تو مى رسانند اين است كه معيشت و زندگى تو را مشوش و دچار اختلال مى كنند و اگر تعقل مى كردى مى يافتى كه زندگى، #زندگی_آخرت است و نعمتِ بهشت ماندنى است، و #نفس تو چيزى است كه عيش ابدى تو را منغّض و ناگوار مى كند، پس او اولى به #معاقبه و #تنبيه است!
🔹بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز در دو قسمت بعدی شرح مى دهيم. #ادامه_دارد...
پی نوشت؛
[۱] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، فيض كاشانى، مؤسسه انتشارات اسلامى جامعه مدرسين، ۱۴۱۷ق، چ۴، ج۸، ص۱۶۸
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#معاقبه #محاسبه #مراقبه #جهاد_با_نفس #گناه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش دوم)
🔸علماى اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان #معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز شرح مى دهيم:
1⃣«مجاهده»
🔹وقتى #محاسبه تمام شد و #نفس را متضّرر و كاسب معاصى دانست، گفتيم بايد عقاب كند، و اما اگر آن را در بعضى فضائل يا اذكار سست و بى حوصله يافت، بايد او را وارد آنها كند و با او #مجاهدت نمايد. در #معاقبه، «نفس» را از چيزهایی كه دوست داشت محروم مى كرد، و اينجا #نفس را به كارهاى سنگين وا مى دارد، به كارهایی كه برايش سستى به خرج مى دهد، و اين كار كسانى است كه براى خدا عمل مى كنند.
🔹يكى از بزرگان وقتى نماز عصرش فوت شد، زمينى كه قيمتش صد هزار درهم بود، براى جبران، آن را در راه خدا داد؛ و ديگرى نماز جماعتش در شب ترك شد و آن شب را به شب زنده دارى مشغول شد؛ ديگرى نماز مغرب را به تأخير انداخت براى جبران آن، دو بنده آزاد كرد و از ابن ربيعة دو ركعت نماز صبح قضا شد و بنده اى آزاد كرد. بعضى براى «مجاهدت با نفس»، روزه يك سال يا حج با پاى پياده يا صدقه دادن تمام مال را بر خود واجب مى كردند.
🔹در روايتى در «مصباح الشريعة» از امام صادق (عليه السلام) آمده است: «طُوبَى لِعَبدٍ جَاهَدَ لِلّهِ نَفْسَه وَ هَوَاهُ» [۱] (خوش به حال بنده اى كه برای خدا با #نفس و هواى خود #مجاهدت كند!). خداوند هم فرمود: «وَ الَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ» [۲] (و كسانى كه در راه ما #مجاهدت كردند، راه هاى خود را به آنها نشان داده و #هدايتشان مى كنيم و خداوند با #احسان‌كنندگان است).
🔹حكايت شده كه: «عده اى به عيادت عمر بن عبدالعزيز آمدند، و در بين آنها جوان لاغر اندامى بود؛ عمر بن عبدالعزيز به او گفت: اى جوان چه به تو رسيده كه اين قدر لاغر و نحيف هستى؟ جواب داد: دچار بيمارى شده‌ام، گفت: چه بيمارى به جان تو افتاده؟ گفت: اى خليفه شيرينى #دنيا را چشيدم تلخ يافتم، و نزد من خوشى و زيبائى و شيرينى دنيا كوچك آمد، و طلا و سنگش مساوى آمد، و گويا به عرش پروردگارم به طور واضح نظر مى كنم، و مردم را مى بينم كه به طرف #بهشت و #آتش مى روند، پس روزم را به تشنگى و شبم را به شب زنده دارى به سر كردم، و هر چه در آن هستم كوچك است در كنار #ثواب خداوند و #عقاب او [و بيمارى من اين است كه شيرين را تلخ و چيز بزرگ را كوچك و شىء گرانقيمت و بى ارزش، در نظرم يكى است]». [۳] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة، امام صادق (ع)، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۰ق، چ۱، ص۱۶۹
[۲] سوره عنكبوت، آيه ۶۹
[۳] المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، فيض کاشانی، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسين، ۱۴۱۷ق، چ۴، ج۸، ص۱۷۲
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #مجاهده #محاسبه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش سوم و پایانی)
🔸علماى اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان #معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز شرح مى دهيم:
2⃣«معاتبه» (توبيخ نفس)
🔹دانستيم‌كه دشمن‌ترين دشمنان، #نفس است و امر كننده به #پليديها و ميل كننده به شر و فرار كننده از #خير است؛ و از طرفى امر به #تزكيه_نفس و كشاندن آن به سوى عبادت پروردگار و خالقش، و نهی از شهواتش شده ايم، و اينكه آن را از لذاتش جدا كنيم.
🔹اگر در اين كار اهمال كنيم #طغيان كرده، به طورى كه ديگر قابل كنترل نمى باشد، لذا بايد با تازيانه #توبيخ و #عتاب و #ملامت هر لحظه بر گرده آن زد، تا از مسير خود منحرف نشود. اگر به اين مقام ملامت رسيد #نفس_لوّامه مى شود، كه اگر رشد كند به مقام عالى #نفس_مطمئنه مى رسد.
پس تا به پند و وعظ #نفس خود مشغول نشده اى، به پند دادن ديگران مپرداز.
🔹خداوندتعالى به #حضرت_عيسى (عليه السلام) وحى فرستاد كه «يَابنَ مَريَمَ عِظْ نَفسَكَ فَاِنْ اِتَّعَظْتَ فَعِظ النَّاسَ وَ اِلَّا فَاستَحىِ مِنِّى» [۱] (اى فرزند مريم، #نفس خود را پند ده، وقتى خود پند گرفتى آن وقت مردم را پند ده، و گرنه از من حيا كن!). وقتى #خود را ساختى، #مردم هم سريعاً از #خودسازى تو ساخته مى شوند: «وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ». [۲]
🔹پس اى برادر! از #هواى_نفس متابعت مكن كه پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمود: «الكَيِّسُ مَنْ دَانَ نَفْسُهُ وَ عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ وَ الاَحمَقُ مَنْ اَتْبَعَ نَفْسَهُ هَوَاهَا وَ تَمَنَّى عَلَى اللهِ الاَمَانِىّ» [۳] (#دانا كسى است كه #نفسش ضعيف شده، و براى بعد از مرگش عمل مى كند، و #احمق و نادان كسى است كه متابعت هواى نفس كرده و از خدا، آرزوها [ی غيرمعقول و دور و دراز] تمنّا مى نمايد).
🔹اگر اين مراحل به خوبى طى شد ديگر جاى #صفات_رذيله تقلّب و دزدى و تكبر و نخوت نيست، و #انسان چنان مى شود كه در برابر حق، مثل على بن يقطين صورت بر خاك سياه مى گذارد و از ابراهيم جمال ساربان مى خواهد تا كف كفش خود را بر صورت آن وزير هارون گذارد.
🔹داستانش اين بود كه در اثر بى اعتنايى علی بن يقطين به ابراهيم جمّال - كه يكى از دوستان امام كاظم (عليه السلام) بود - حضرت به او بى اعتنايى كردند و گفتند: بايد رضايت او را حاصل كنى. ابن يقطين براى رضايت ابراهيم جمّال، صورت بر خاك درب خانه او گذارد، و از او خواست براى اين كه امام كاظم (عليه السلام) عذر او را بپذيرد و خداوند از او درگذرد، ته كفش خود را روى صورت وى گذارد، و آن ساربان با اصرار على بن يقطين چنين كرد و على بن يقطين گفت: «اللّهم اشْهَدْ» (خدايا تو شاهد باش [كه بنده ات از من گذشت]).
🔹آرى اگر «دستورات اسلامى» و «گفتار اولياء الهى» عمل شود، پشت وزير را هم خم كرده و صورتش را به خاك تقرب الهى مى گذارد، آن هم وزير كسی مثل هارون كه به ابر مى گفت: «هر كجا مى خواهى ببار، كه از مُلك و سلطنت من خارج نيست!».
🔹آرى با عمل به راهيان اين راه، على بن يقطين تربيت مى شود به طوری كه امام کاظم (عليه السلام) به اصحاب خود مى فرمودند: «اگر مى خواهيد يكى از صحابى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را ببينيد، در صورت او نظر كنيد» و نيز مى فرمودند: «من شهادت مى دهم كه او اهلِ بهشت است».
🔹خداوند ما را در مسير خود موفق و در عمل به مراحل فوق مؤيّد فرمايد! ان شاء الله تعالى. مرحوم «الهى» آن مست باده معارف در ذيل اين فراز «اِنْ اِسْتَصْعَبَتْ عَلَيهِ نَفْسُهُ فِيمَا تَكرَهُ لَمْ يُعطِهَا سُؤلَهَا فِيمَا تُحِبُّ» چنين گويد: اگر #نفسش به طاعت سختى افزود - ز نفس، او هم خوشيها دور بنمود ؛؛ دهد كيفر به كار نفس دونش - كند هنگام خواهشها زبونش.
پی نوشت‌ها؛
[۱] المحجة البیضاء في تهذيب الاحیاء، فيض کاشانی، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسين، چ۴، ج۸، ص۱۸۰
[۲] سوره ذاريات، آيه ۵۵
[۳] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، همان، ص ۱۸۴
[۴] مرحوم حاج شيخ عباسى قمى در منتهى الآمال فى تواريخ النبى و الآل (ع)، جريان على بن يقطين را با رواياتى آورده است.
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #مجاهده #محاسبه #اعمال
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«هواپرستى» انسان را به چه سرانجامى مى رساند؟
🔹#هواپرستى سرچشمه #غفلت از خدا و خلق خدا است؛ «هواپرستی» عامل بیگانگى از همه اصول اخلاقى است، و بالاخره #هواپرستى، انسان را در خویشتن فرو مى برد، و از همه حقایق جهان دور مى سازد.
یک #انسان_هواپرست جز به اشباع شهوات خویش نمى اندیشد، آگاهى، گذشت، ایثار، فداکارى و معنویت براى او مفهومى ندارد. رابطه این دو با هم در آیات #قرآن به خوبى بازگو شده است؛ آنجا که در آيه ۲۸ سوره کهف مى فرمايد:
🔹«وَ لا تَعْدُ عَیْناکَ عَنْهُمْ تُرِیدُ زِینَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا» (هرگز چشم هاى خود را از این #گروه_باایمان، اما ظاهراً فقیر، برمگیر؛ و به خاطر #زینتهاى_دنیا به این مستکبران از خدا بى خبر، دیده میفکن). «وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا». (و از آنها که #قلبشان را از یاد خود #غافل ساختیم اطاعت مکن). «وَ اتَّبَعَ هَواهُ» (از آنها که پیروى #هواى_نفس کردند). «وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً». (همانها که همه کارهایشان #افراطى است و خارج از رویه و توأم با #اسرافکارى). در اینجا نخست، #غفلت از خدا مطرح است و به دنبال آن پیروى از #هوا، و جالب این که: نتیجه آن #افراط_کارى هم به طور مطلق ذکر شده است.
🔹چرا #هواپرست، همیشه گرفتار #افراط است؛ شاید یک دلیلش این باشد که: #طبع_آدمى در لذت هاى مادى همیشه رو به افزون طلبى مى رود، کسى که دیروز از فلان مقدار مواد مخدر نشئه مى شد، امروز با آن مقدار نشئه نمى شود، و باید تدریجاً بر مقدار آن بیفزاید. کسى که دیروز، یک قصر مجهز چند هزار مترى او را سیر مى کرد، امروز براى او یک امر عادى است، و به همین ترتیب، در همه شاخه هاى هوا و هوس، دائما رو به #افراط گام برمى دارند، تا خود را #هلاک و نابود کنند.
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج ۱۲، ص ۴۶۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #هوای_نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد