‍ #پژوهشی_در_پیدایش_و_تحولات_تصوف_و_عرفان #عباسعلی_عمید_زنجانی 📚معرفی اجمالی ؛ نویسنده با بهره گیری از شیوه #آنالیز_تاریخ ، به ارائه #تاریخ_تحلیلی_تصوف - قبل از اسلام وبعد از اسلام - پرداخته است وسعی کرده، خود را از نفوذ تاثیر کتب مخالف یا طرفدار تصوف بر کنار دارد. ☯نگارنده #ریشه_های_اولیه این #مذهب_انشعابی را، در دیگر ادیان ومذاهب ونیز #سیر_تکاملی_تحولات آن را در ادوارمختلف، مورد مطالعه قرار داده و نتیجه ۴ سال تحقیق ومطالعه خود را در کتاب حاضر جمع آوری کرده است.♨️ ⚠️تذکر مهم: نویسنده با تفکیک عرفان از تصوف و خلط مفهوم تهذیب نفس با عرفان مصطلح، برخی صوفیان خانقاهی( #سید_حیدر_آملی) را #عارف_ربانی نامیده وشخصیتی همچون #مقدس_اردبیلی را به #عرفان_مصطلح منسوب کرده است. ✅مولف در بخش اول، تصوف را به عنوان یک روش و #طرز_تفکرخاص (فرار از زندگی مادّی+ #اشراق و #شهودگرائی) که پیش از اسلام در میان اقوام وملل گوناگون مرسوم بوده، مورد بررسی قرار داده است. 👈 #هند زادگاه تصوف 👈ریشه های تصوف در کشور باستانی #چین 👈 #یونان سرزمین الهام‌بخش عرفان و تصوف 👈ریشه های تصوف در #ایران_باستان 👈نئو پلاطونیسم #مادر_تصوف 👈 #رهبانیت و تصوف در آیین مسیحیت ✅ در بخش دوم، تصوف را به عنوان #مسلکی_نوظهور که در قرن دوم هجری در میان مسلمین پیدا شد، مورد ارزیابی قرار می دهد وبا تاکید بر #اعتدال وفطری بودن تعالیم اسلام، بزرگترین مظهرِ #روح_تصوف یعنی تحقیر دنیا و #ریاضت_کشی وتحمل شکنجه و#فقر_اختیاری وافراط در #زهد را ، طبق کتاب وسنت به بوته نقد کشیده است. 👈منطق قرآن 👈روش عملی پیامبر واصحاب ایشان 👈مناظره امام صادق علیه السلام با #سفیان_ثوری 👈اعتراض صوفیان بر امام رضا علیه السلام 👈 #حقیقت_زهد در اسلام 👈 #فقر از نظر منطق اسلام 🔳سپس به بررسی ادوار ۷ گانه #تاریخ_تصوف_در_اسلام می پردازد . ✅مولف در بخش سوم سیر تصوف و تطورات آن در قرون اولیه اسلامی را بررسی کرده است؛ 🔰دوره اولیه(۱۵۰_۲۵۰ ه ق) ؛ رهابنیت وترک دنیا و #تزهد_افراطی 🔰دوره دوم(۲۵۰_۳۵۰) ؛اشراق و #باطن_گرائی شدید به محوریت #جنید_بغدادی ☑️ مشخصات عمده این دوره را می‌توان در چند موضوع زیر خلاصه کرد ؛ 👈 تمایل تصوف به عرفان 👈صوفیان به رموز و اسرار پناه می‌برند 👈باطن جویی حاد و برتری حقیقت بر طریقت 👈تشکل و تحزب صوفیه 👈حلقات صوفیه 👈نخستین تالیفات مشایخ صوفیه 👈مظاهر انشعاب در تصوف و آغاز دوره سوم 🔰دوره سوم(۳۵۰_۴۰۰ ه ق) عصر تدوین تصوف در این عصر تصوف به صورت تدوین درآمده و اصول و قوانین آن به طور منظم به رشته تحریر درآمد و #مشایخ_صوفیه طبقه‌بندی شده و شرح حال آن‌ها نوشته شد. نویسندگان صوفی این عصر برای تطبیق عقائد و #مبانی_تصوف با عقائد و موازین #شریعت_اسلامی دست به #تاویل و تفسیر کتاب و سنت زده و در این باره کوشش فراوانی به خرج دادند. ✅نویسنده در بخش چهارم، در پاسخ به این سوال که "تصوف در اسلام از کجا سرچشمه گرفته است" ، ۶مورد از علل و#عوامل_پیدایش_تصوف در اسلام را به طور جداگانه ومفصل تبیین کرده است : 1⃣انحراف و افراط در زهد و دیگر تعالیم اسلامی 2⃣دنیا پرستی و تجمل و آشوب های سیاسی 3⃣تماس نزدیک مسلمانان با #رهبانان_مسیحی و تقلید از رویه آنان [ترک حیوانی نمودن، #صوم_وصال، توکل، ترک ازدواج، #سیاحت و دوره گردی، دیر نشینی و #خانقاه، اعتزال و گوشه نشینی، #دلق، #اوراد_و_اذکار، #عشق و محبت] 4⃣نفوذ آداب و #افکار_هندی و بودایی[ شعار فقر، #دیانای_بوداییان و #مراقبه صوفیان، خرقه پوشی، ریاضت کشی و خانه به دوشی، دریوزگی، #نیروانای_بودا و فنای صوفیه] 5⃣انتشار فلسفه و #افکار_یونانی مخصوصاً آراء عرفانی نو افلاطونی [ #وحدت_وجود و #فنا، #مذهب_عشق و علم ستیزی، کشف و شهود] 6⃣تاثیر #افکار_ایرانی و مانوی و تغییر شکل #مانویان ✅مولف در بخش پنجم ، به تحولات وادوار تصوف و #عرفان پس از قرن سوم وچهارم هجری پرداخته وصوفیان مشهور هر دوره را اجمالا معرفی کرده است. 🔰دوره چهارم(قرن ۵و۶) ؛ رونق تصوف و عرفان در فارس و خراسان 🔰دوره پنجم (قرن ۶و۷) تحول نوین در #تصوف_و_عرفان رونق افکار تند اتحاد وحلول صوفیان تندرو و بنیان گذاری بخش علمی ونظری عرفان توسط #ابن_عربی 🔰دوره ششم(قرن ۸و۹) دوره اعتدال صوفیان انتشار سلسله #نعمت_اللهیه ورونق سلسله #قلندریه 🔰دوره هفتم (قرن ۱۰ به بعد)دوران افتراق #عرفان_نظری از #تصوف_رسمی 👈پیدایش #عرفای_غیر_صوفی و #صوفیان_غیر_عارف 👈اوج گیری مبارزه فقها با #تصوف ✅نگارنده دربخش ششم ( #عرفان_متعهد وعارفان ربانی) ۱۳ ویژگی #عارفان_ربانی را برشمرده و ۱۲ نفر از ایشان رانام برده است. ✅در بخش هفتم نیز به طور مختصر به سلسله ها معروف صوفیه وموضوع #خرقه در تصوف اشاره کرده است. #کتاب #تاریخ #فارسی #قرن۱۵ 🆔 @safiresheytan🕸

⛅️ #مه_شکن (جمع بندی) #مناظره_صوفیان_با_امام_صادق (۴) #جهل_به_سیره_اصحاب ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ✅بنابر این در اندیشه دینی: 👈 علی رغم آنکه پیروان خاصّ پیامبر اکرم حاضر نمی شدند با نامی غیر از مسلمان شناخته یا خوانده شوند،صوفیه #مبدا_تصوف را سیره ورفتار خلفا و اصحاب پیامبر اکرم می دانند و بزرگان صدر اسلام از جمله عمار یاسر، ابوذر غفاری، اویس قرنی، سلمان فارسی و... راجزو #بانیان_تصوف می شمارند و ایشان را در #طبقات_صوفیه جای می دهند و گاهی #خرقه و #کرسی_نامه و مراتب فقری خود را به امثال کمیل( #کمیلیه) وسلمان ( #خاکساریه) واویس قرنی( #اویسیه) و... منتسب می کنند. این در حالی است که در سده نخست هجری از تصوف نشانی نبوده و مسلمانان، #صوفی خوانده نمی‌شدند. 👈 اینکه امام صادق علیه السلام به وصیت خلیفه اول استناد می کنند، بدان جهت است که طرف مقابل ایشان،صوفیان سنّی مذهب بودند.از اینرو به شیوه جدل و بر اساس معتقدات خودشان با آنها وارد بحث می شوند و می فرمایند: ☑️ اگر خود را مرید ابوبکر هم می دانید،بدانید که در سیره وی، خبری از این دنیا گریزی ها نبوده است. در فرازی دیگر بیان می کنند: ❌شما ابوبکر را زاهدتر و کاملتر از سلمان وابوذر و صحابه دیگر می دانید‼️ ✴️شما (اهل تسنّن) چه کسی را زاهدتر از این اصحاب سراغ دارید؟ هیچ یک از ایشان، در مسیر زهد و بی رغبتی به دنیا، اموال خود را به دریا نمی ریختند و دارئی شان را از خانواده خویش دریغ نمی کردند. 👈درفرازی دیگر می فرمایند: شما خود می دانید که پیامبر اکرم درباره این افراد چه فرمودند⁉️ در این بخش امام از روی #تقیه با عبارتی دو پهلو به #مطاعن_ابوبکر و فضائل سلمان وابوذر اشاره می کنند. ▫️پیامبر اکرم درباره #ابوبکر و #عمر که از سپاه اسامه سرپیچی کردند،آنها را نفرین فرمودند: لَعن الله مَن تخلّفَ عن جیش اُسامه. ▫️#سلمان_فارسی راملقّب به سلمان محمدی ساختند و ▫️صداقت لهجه #ابوذر را در زیر آسمان کبود، بی نظیر شمردند. 👈اکثر فرقه های صوفیه موجود، سلسله خود را به واسطه امیرالمومنین علیه السلام به رسول خدا صلی الله علیه وآله منتسب می کنند اما هستند فرقه هایی که #خرقه خود را به واسطه ابوبکر به پیامبر اکرم می رسانند. 👈#بکری، نامی عامّ برای همه طریقه هایی است که منسوب به ابوبکر خلیفه اول است.(پشمینه پوشان، علی سیدین،ص۸۲) 👈تصوف یک #مکتب_عامی(سنّی) است. 👈تصوف عمدتاً به دست علما اهل سنّت و در جوامع سنّی مذهب، گسترش یافته است.بزرگان صوفیه اکثراً سنّی بودند و شرط موفقیت در تصوف را سنّی بودن می دانستند. 🔻#نجم_الدین_رازی در کتاب مرصاد العباد صفحه ۲۸۵ گوید: 📛 برای مرید و مرشد در تصوف ۲۰ شرط هست و یکی از شرایطِ حتمی، سنّی بودن است❗️ ⚠️چنین مکتبی را نمی توان با تعالیم شیعه پیوند داد.💯 👈امام صادق علیه السلام در این روایت انتساب واستناد هر #سلسله و طریقتی به خود یا اصحاب پیامبر را ردّ نمودند. بنابراین ادّعای فرقه هایی مانند؛ ❌ #نقشبندیه که در سلسله مشهور خود، امام صادق علیه السلام و سلمان فارسی را در کنار ابوبکر به عنوان مشایخ خود قرار می دهند، ادّعایی گزاف و بی پشتوانه است . 💥اگر واقعا امام صادق را از مشایخ خود می دانند، باید از #مشی_صوفیانه خود دست بردارند. 👈 ترک حیوانی (نخوردن گوشت) و نگاه منفی به ثروت و مواهب دنیوی،جایگاهی در برنامه سلوکی #زاهدان_نخستین نداشته است. 👈 #زهد_حقیقی همان عدم دلبستگی به دنیا است که در قرآن نیز بر آن تاکید شده است . ♨️لکیلا تاسوا علی مافاتکم ولا تفرحوا بما آتاکم 👈در دیدگاه اصحاب پیامبر نیز زهد به دنیا با پس انداز و #ثروت منافات ندارد. 👈 ابوذر وسلمان که اسوه زهد و پارسائی بودند، به کسب حلال مشغول بودند و به جای #تکدّی، سفره اطعام پهن می کردند. 👈امام صادق علیه السلام، کسانی را که مدرک رفتار صوفیانه خود را سیره اصحاب و خلفا می دانند و با زهد افراطی بر واقعیات زندگی، چشم می پوشند، جاهل و نادان می خوانند. 👈از جهالت ایشان می توان به نادیده گرفتن بُعد مادّی حیات بشر و نیازهای فطری و غریزی انسان اشاره کرد. 👈 امام رضا علیه السلام با تاکید برجهل وحماقت صوفیان می فرمایند: "لا يقولُ بالتّصوّفِ أحدُ الاّ لِخُدعةِِ أو ضَلالةِِ أو حماقةِِ، ..." 👈 #منشاء_تصوف، جهل وبدفهمی صوفیان نسبت به سیره پیامبر و اصحاب بزرگوار ایشان است. 👈 دین اسلام یک آیین معتدل است و نه تنها #حیات_دنیوی را به دیده تنفّر نمی نگرد، بلکه راه و روش عادلانه ای را در زمینه بهره برداری از مظاهر آن نیز تعلیم می دهند و در آن اثری از #روح_تصوف و #روش_افراطی_صوفیان دیده نمی‌شود بلکه تضاد روشنی بین #ایدئولوژی_اسلام و طرز تفکر تصوف درباره مسائل مربوط به حیات دنیوی مشاهده می گردد. ------------ 📚 الکافی،ج ۵، کتاب المعیشة، باب دخول الصوفیة على أبی عبدالله علیه السلام 🆔 @safiresheytan 🕸