#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5
#دعا_پنجم_1
تبیین لینک زیر
https://eitaa.com/sahife2/40226
1- #عجايب_عظمت_حق 7
قسمت 7
#عظمت_آفرینش مقدمه
🔴 در مقدّمه شرح جملات اوّل دعاى پنجم خوانديد كه اهل دل #عجايب_عظمت_حق را به دو گونه تفسير كردهاند:
اوّل: كمال ذات، كه قبلا تحت عنوان ( #عظمت_حق_حديث #عظمت_حق_نهج_البلاغه ) با كمك آيات و «نهج البلاغه» و پارهاى از روايات، قطرهاى از آن درياى بى نهايت در بىنهايت را مشاهده كرديد.
دوّم: كميّت و كيفيت آفرينش موجودات، كه هر يك دليلى بر عظمت خالق و صانع و به وجود آورنده آنهاست، كه سطور آينده اشارهاى به معناى دوم است. #عظمت_آفرینش
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج4، ص: 154
👌 دعای #پنجم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5
#دعا_پنجم_1
1- #عجايب_عظمت_حق 7
#عظمت_آفرینش
🔴 عجايب آسمانها و زمين
«نور ستاره ماكيان يازده سال نورى طول مىكشد تا به ما برسد، يعنى فاصله مىشود:
متر 000/ 1000* 000، 300* 60* 60* 24* 365* 11
ستاره ابط الجوزا سيصد سال نورى از ما دور است و چهل مليون (000، 000، 40) بار از خورشيد بزرگتر است و 3600 بار با حرارتتر و فروزانتر از خورشيد است:
متر 000/ 1000* 000، 300* 60* 60* 24* 365* 300
در صورت فلكى ستارهاى است كه به حرف نمايش داده مىشود و 000، 400 بار از خورشيد روشنتر است، و قطر ستاره ميزا در صورت فلكى فيطس چهار صد بار بزرگتر از خورشيد است.
بيشتر كهكشانهايى كه با تلسكوب رصد خانه مونت ويلسن ديده شدهاند در فاصله 500 مليون سال نورى هستند و ما تازه آنها را در حال حاضر در وضعى مىبينيم كه 500 مليون سال قبل داشتهاند.
فاصله دو كهكشان متجاوز از دو مليون سال نورى است و در افق جهان تا جايى كه ديده مىشود متجاوز از صد مليون كهكشان مجزّا وجود دارد!
پرلمن در كتاب «شناخت نجوم» مىنويسد:
واحدهاى طول زمينى به درد فواصل سماوى نمىخورند. ستاره شناسان از واحدهاى به مراتب بزرگتر مدد مىجويند.
براى اندازهگيرى فواصل در حدود منظومه شمسى، آنها فاصله متوسط زمين از خورشيد را كه 000، 500، 149 كيلومتر است واحد مىگيرند، امّا چون نوبت بخش فواصل بين خورشيد ما و ساير خورشيدها فرا مىرسد واحدى كه بدان اشاره شد نيز بسيار كوچك است.
مثلًا فاصله ما تا نزديكترين ستاره، ستاره پروكسيما در صورت فلكى قنطورس را كه ستارهاى سرخ رنگ و از قدر يازدهم است و تقريباً چسبيده به ستاره روشن آلفاى قنطورس مىباشد با 000، 260 برابر چنين واحدى مىتوان بيان كرد يعنى واحد:
000، 260* 000، 500، 149
تازه اين نزديكترين ستاره است و ديگران دورترند و واحدهاى بزرگترى لازم است، مانند سال نورى و پارسك كه سال نورى مسافتى است كه پرتو نور در طىّ يكسال در فضا مىپيمايد. موقعى كه به ياد آوريم كه براى رسيدن نور خورشيد به زمين فقط هشت دقيقه وقت لازم است مىتوانيم به عظمت اين واحد پى ببريم.
بنابراين يك سال نورى همان اندازه بزرگتر است از شعاع مدار زمين به دور خورشيد كه يكسال بزرگتر از هشت دقيقه است! اين واحد بر حسب كيلومتر عبارت از 000، 000، 000، 460، 9 كيلومتر خواهد بود، يعنى يكسال نورى تقريباً برابر با 9500 مليارد كيلومتر است.
پارسك واحد ديگرى است يعنى، يك پارسك:
000، 000، 000، 800، 30/ سال نورى/ 26/ 3
فواصل برخى از روشنترين ستارگان به حسب پارسك و سال نورى از اين قرار است:
آلفاى قنطورس 3/ 4 سال نورى 31/ 1 پارسك
شَعراى يمانى 7/ 8 سال نورى 67/ 2 پارسك
شَعراى شامى 11 سال نورى 39/ 3 پارسك
الطير 2/ 15 سال نورى 67/ 4 پارسك
اينها ستارگان نسبةً نزديك هستند، اما براى تصوّر بهتر اين نزديكى، بايد در نظر داشت كه براى بيان اين فواصل به كيلومتر بايد اعداد ستون آخر را در 30 بليون كه هر بليون يك مليون مليون است ضرب كرد. مثلًا:
000، 000، 000، 000، 30* 67/ 4
ولى بايد بدانيد كه سال نورى و پارسك هم در نجوم و فيزيك آسمانها بزرگترين آحاد مسافات نيستند. هنگامى كه ستاره شناسان شروع به اندازهگيرى فواصل و ابعاد مجموعههاى اخترى يعنى كهكشانهاى داخل افلاك نمودند كه از مليونها ستاره تركيب يافتهاند به واحدهاى بزرگترى نيازمند شدند، آنها اين واحدها را از پارسك ساختند همان سان كه ما كيلومتر را از متر مىسازيم، و بدين سان كيلوپارسك كه برابر هزار پارسك و 800، 30 بليون كيلومتر است به دست آوردند و با اين واحد مثلًا قطر كهكشان را مىتوان با عدد 30 و فاصله سحابى امرة المسلسله را با عددى در حدود 300 بيان كرد.
اما طولى نكشيد كه كيلوپارسك هم غير كافى درآمد و ستاره شناسان ناچار شدند كه مگاپارسك كه برابر يك مليون پارسك است به كار برند.
تجسّم مگاپارسك عملًا غيرممكن است. اگر بنا باشد يك كيلومتر را به ضخامت يك موى سر تقليل دهيم حتّى در آن صورت هم تصّور مگاپارسك براى آدمى دشوار خواهد بود؛ زيرا برابر 000، 000، 500، 1 كيلومتر يا ده برابر فاصله زمين تا خورشيد خواهد بود.
اينك مقايسهاى انجام مىدهيم تا به خواننده امكان دهد عظمت مگاپارسك را بيابد:
نازكترين تار عنكبوت اگر بين تهران و تبريز كه در حدود 640 كيلومتر است كشيده شود در حدود 10 گرم وزن خواهد داشت. تار عنكبوتى كه بين زمين تا ماه كشيده مىشود 6 كيلوگرم و بين زمين تا خورشيد 3/ 2 تن وزن خواهد داشت. حالا اگر بتوانيم تار عنكبوتى به طول يك مگاپارسك داشته باشيم وزن آن 000، 000، 000، 500 تن خواهد بود.» «1» آنچه در سطور بالا خوانديد گوشهاى بسيار ناچيز از جهان آسمانهاست، كه درك همين مرحله اندك هم بسيار دشوار است.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج4، ص: 155
👌 دعای #پنجم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
من به شما عزیزان توصیه میکنم که با صحیفهی سجادیه انس بگیرید،
دعای #پنجم صحیفهی سجادیه را مکرر در مکرر بخوانید.
این دعای پنجم صحیفهی سجادیه مال ماست.
#مقام_معظم_رهبری
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
هدایت شده از انس با صحیفه سجادیه
#صحیفه_سجادیه_صفحه_ای
#صفحه_301
🌹 دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) "در روز #عرفه "
👌 دعای #چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_صفحه_ای
#صفحه_302
🌹 دعای سیدالساجدین (علیه السلام ) "در روز #عرفه "
👌 دعای #چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#صحیفه_سجادیه
#دعا_چهل_هفت_100
دعای سیدالساجدین(ع) در روز عرفه:
🔹و لا تُعْرِضْ عَنِّى إِعْرَاضَ مَنْ لا تَرْضَى عَنْهُ بَعْدَ غَضَبِكَ🔹
🔸و مانند آنها كه گرفتار خشم تو شدند و هرگز از آنان خشنود نمى شوى روى از من مگردان🔸
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_چهل_هفت_101
دعای سیدالساجدین(ع) در روز عرفه:
🔹و لا تُؤْيِسْنِى مِنَ الْأَمَلِ فِيكَ فَيَغْلِبَ عَلَيَّ الْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَتِكَ🔹
🔸و از اميدهايى كه از تو دارم مرا مأيوس مكن تا از رحمت تو محروم نگردم🔸
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_چهل_هفت_102
دعای سیدالساجدین(ع) در روز عرفه:
🔹و لا تَمْنِحْنِى بِمَا لا طَاقَةَ لِى بِهِ فَتَبْهَظَنِى مِمَّا تُحَمِّلُنِيهِ مِنْ فَضْلِ مَحَبَّتِكَ🔹
🔸و مرا به چيزى كه تاب تحمل آن ندارم آزمايش مفرماى. تا به سبب بار سنگين آن از فضل محبت تو بى نصيب نشوم🔸
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_چهل_هفت_103
دعای سیدالساجدین(ع) در روز عرفه:
🔹و لا تُرْسِلْنِى مِنْ يَدِكَ إِرْسَالَ مَنْ لا خَيْرَ فِيهِ، وَ لا حَاجَةَ بِكَ إِلَيْهِ، وَ لا إِنَابَةَ لَهُ🔹
🔸و مرا مانند كسى كه در او هيچ خیری نیست و تو را با او کاری نبود و سوى تو باز نگردد ، قرار مده🔸
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_چهل_هفت_104
دعای سیدالساجدین(ع) در روز عرفه:
🔹و لا تَرْمِ بِى رَمْىَ مَنْ سَقَطَ مِنْ عَيْنِ رِعَايَتِكَ، وَ مَنِ اشْتَمَلَ عَلَيْهِ الْخِزْيُ مِنْ عِنْدِكَ، بَلْ خُذْ بِيَدِى مِنْ سَقْطَةِ الْمُتَرَدِّينَ، وَ وَهْلَةِ الْمُتَعَسِّفِينَ، وَ زَلَّةِ الْمَغْرُورِينَ، وَ وَرْطَةِ الْهَالِكِينَ🔹
🔸و مانند آنها كه از چشم عنايت تو افتادند و رسوايى آنها را فروگرفت. مرا از چشم عنايت خود دور مدار، و از پرتگاه در افتادگان، و گمراهى كجروان، و لغزش خود پسندان، و خطرگمشدگان دستگير و نجات ده🔸
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح مختصر
#دعا_چهل_هفت_100
#غضب خداوند
وَ لَا تُعْرِضْ عَنِّي إِعْرَاضَ مَنْ لَا تَرْضَى عَنْهُ بَعْدَ غَضَبِكَ.
و از من رونگردان همانند روگرداندن از كسى كه پس از خشمت از او خوشنود نمىشوى.
«غَضَب»: به معنى خشمگين شدن است و اين كلمه هر گاه به خداوند اضافه گردد، مراد فروفرستادن عقوبت بر كسى است كه مورد خشم خداوند واقع شده. چنين افرادى كه اسباب خشم خداوند را مهيا كردهاند، بايستى در جامعه اسلامى و در قلب مسلمانان طرد شده، هيچ يك از مؤمنين با آنها بناى دوستى نگذارند. چرا كه خداوند مىفرمايد: (لَا تَتَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ): «با قومى كه خداوند آنها را مورد غضب قرار داده، دوستى نكنيد». (ممتحنه/ 13.) بر هر مسلمانى واجب است در تمامى نمازها، دو مرتبه از آنان بيزارى جسته، هدايتى از خداوند بخواهد كه غير مسير آنها باشد (صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لَا الضَّآلِّينَ). (حمد/ 7.).
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح مختصر
#دعا_چهل_هفت_101
يأس
وَ لَا تُؤْيِسْنِي مِنَ الْأَمَلِ فِيكَ فَيَغْلِبَ عَلَيَّ الْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَتِكَ.
و از اميد به خود نااميدم نكن، كه نااميدى از رحمتت بر من چيره شود.
يأس از رحمت خدا و بخشايش او (كه منشأ آن باور نادرست از خداوند و قدرت و رحمت او است ،) نقطه مقابل رجاء و اميدوارى به پروردگار است.
هر چه شناخت انسان از خداوند ضعيف باشد، يأس و نااميدى او بيشتر است و كافر كه هيچ شناختى از خداوند ندارد، داراى «يأس كامل» از خداوند است. كه خداوند مىفرمايد: (لَا تَايْئَسُواْ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لَا يَايْئَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ): «از رحمت خدا نااميد نباشيد، زيرا جز گروه كافران كسى از رحمت خداوند نااميد نمىشود». (يوسف/ 87.).
عجله، عامل بوجود آمدن صفت يأس در درون انسان است. انسانِ عَجُول در رسيدن نعمت و برآورده شدن حاجتش شتاب كرده و آنگاه كه نعمتها را در كف خود، مطابق با خواستههايش نديد و آرزوها و دعاهايش را برآورده شده نيافت، از رحمت خداوند مأيوس گشته، گمان مىكند خداوند به او عنايتى ندارد و اميد خود را از دست مىدهد.
امام صادق عليه السلام فرمودند: «مؤمن پيوسته در نيكى و راحتى و مهربانى خداست، تا زمانى كه عجله نكند. پس (همين كه عجله كرد) نااميد مىشود و دعا را ترك مىكند». راوى مىگويد: از ايشان پرسيدم چگونه عجله مىكند؟ فرمودند: «با خود مىگويد مدتى طولانى دعا كردم و به اجابت نرسيد». (الحياة 403 /1.).
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح مختصر
#دعا_چهل_هفت_102
توانايى بر طاعت
وَ لَا تَمْنِحْنِي بِمَا لَا طَاقَةَ لِي بِهِ فَتَبْهَظَنِي مِمَّا تُحَمِّلُنِيهِ مِنْ فَضْلِ مَحَبَّتِكَ.
و آنچه توانايىاش را ندارم به من نبخش، كه پشتم را از بار گران دوستىات كه بر دوشم گذاردهاى، بشكنى.
هر چه در دنيا به انسان برسد، جزء هدايا و عطاياى الهى است. بعضى از آن عطايا معنوى است (مانند رياست، آبرو، علم) و بعضى مادى (مانند ثروت و مال): حال چنانچه انسان از پسِ شكرِ عملى اين عطايا برآمد و مسؤوليت خود را در قبال ثروت، علم و... به درستى انجام داد، نزد خدا آبرومند بوده و طاقت و توان انجام شكر خداوند را داشته است.
امّا چنانچه در مسؤوليتهاى كه به آنها گمارده شده، كم كارى يا خيانت كرد، حقوق خداوند و مردم را تضييع نموده، از شكر عملىِ نعمت و عطاى الهى برنيامده و طاقت و توان انجام آن مسؤوليت را نداشته است.
امام سجاد عليه السلام همانند دعاى مردان خدا كه از او مىخواهند: (رَبَّنَا وَ لَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ): «پروردگارا آنچه كه هيچ طاقت و توان انجام آن را نداريم، بر ما مقرر ندار» (بقره/ 286.)، دعا كرده، مىفرمايد: «آنچه توان انجام آن را ندارم، بر من عطا نفرما».
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح مختصر
#دعا_چهل_هفت_103
رها شدگان
وَ لَا تُرْسِلْنِي مِنْ يَدِكَ إِرْسَالَ مَنْ لَا خَيْرَ فِيهِ، وَ لَا حَاجَةَ بِكَ إِلَيْهِ، وَ لَا إِنَابَةَ لَهُ.
و مرا از نزد خود رها نكن همانند رها كردن كسى كه در او خيرى نيست و تو را با او كارى نيست و بازگشتى براى او وجود ندارد.
خداوند سه گروه را رها نموده، به حال خود واگذار مىكند:
1 - كسانى كه اهل خير و نيكى به خود، مردم و خداوند نيستند. (نيكى به خود آن است كه به روح و معنويّتِ خود رسيده، آن را تقويت نمايد. نيكى به مردم كمك، همدلى و مساعدت به آنان، و نيكى به خداوند، ادا نمودن حقوق الهى است.)
2 - كسانى كه آنچنان غرق در دنياطلبى و شهوات شدهاند، كه هيچ روزنهاى براى هدايت آنان نيست و با آنكه زندهاند، ولى از مردگان بدتراند. (وَ مَآ أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِى الْقُبُورِ): «و تو نمىتوانى سخن خود را به گوش كسانى كه در قبر هستند برسانى». (فاطر/ 22.) و رسولان الهى چه آنان را انذار كنند و چه رها نمايند، هدايت نمىشوند. (سَوَآءٌ عَلَيْهِمْ ءَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ): «براى آنان تفاوت نمىكند كه آنان را (از عذاب الهى) بترسانى يا نترسانى، ايمان نخواهند آورد». (بقره/ 6 ، و نيز يس /10.).
3 - كسانى كه رجوعى به درگاه الهى ندارند و نه تنها به درگاهش هيچ انابه و راز و نيازى نمىكنند، بلكه احساس نيازى به خدا نكرده، ايمان به خداوند را عملِ سبكسران مىپندارند: (وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ ءَامِنُواْ كَمَآ ءَامَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَآ ءَامَنَ السُّفَهَآءُ): «و هنگامى كه به آنان گفته شود: همانند ساير مردم ايمان بياوريد، مىگويند: آيا همچون ابلهان ايمان بياوريم؟» (بقره/ 13.).
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح مختصر
#دعا_چهل_هفت_104
#غرور
وَ لَا تَرْمِ بِي رَمْيَ مَنْ سَقَطَ مِنْ عَيْنِ رِعَايَتِكَ، وَ مَنِ اشْتَمَلَ عَلَيْهِ الْخِزْيُ مِنْ عِنْدِكَ، بَلْ خُذْ بِيَدِي مِنْ سَقْطَةِ الْمُتَرَدِّينَ، وَ وَهْلَةِ الْمُتَعَسِّفِينَ، وَ زَلَّةِ الْمَغْرُورِينَ، وَ وَرْطَةِ الْهَالِكِينَ.
و مرا دور نينداز همانند دور انداختن كسى كه از چشم مراقبت تو افتاده و كسى كه از جانب تو خوارى او را شامل شده. بلكه از سقوط پرتشدگان و وحشت گمراهان و لغزش فريفتگان و گرداب هلاكشدگان دستم را بگير (نجاتم ده).
«الْمَغْرُورِين»: فريفتگان و كسانى كه دچار غرور شدهاند.
غرور، فريب انسان از متاع دنياست. يعنى انسان از لذّات و زيبايىهاى دنيا فريفته مىشود. بعضى گفتهاند: غرور توهّمى است كه انسان را به انجام كارى كه براى او ضرر مادّى و معنوى دارد، وادار مىكند.
راغب اصفهانى، امورى را كه غرور در انسان ايجاد مىكند، مال، مقام و شهوت دانسته و مىگويد: شيطانِ انسانها همين سه چيز است. چون خبيثترين فريبكارىها يا براى مال است، يا براى مقام و يا براى شهوت.
غرور بر دو قسم است:
1 - غرور كافران كه فريفته شهوت، مال و مقام دنيا شدهاند و خداوند، بعثت انبياء (سلام اللّه عليهم) و ولايت ائمه عليهم السلام را منكر شده، به حيات پس از مرگ اعتقادى ندارد و بدون قيد و حصرى به امورات شهوانى خود مشغولند و وقتى به يكديگر مىرسند، مىگويند: (وَ مَآ أَظُنُّ السَّاعَةَ قَآئِمَةً): «گمان نمىكنم كه رستاخيز برپا شود». (كهف/ 36.).
2 - غرور نافرمانان كه به مؤمنانى كه بر لب پرتگاه ايستادهاند، اختصاص دارد. آنها نيز فريب مال، شهوت و مقام دنيا را خورده و با آنكه اعتقاد به خداوند، رسولان خدا (صلى اللّه عليهم اجمعين) و ائمه معصومين عليهم السلام دارند و مىدانند وجود قيامت و سراى آخرت يقينى است، خود را به فريب انداخته، مىگويند: رحمت خداوند زياد است و ما به بخشش خدا اميد داريم و شفاعت نيز شامل حالمان مىشود.
اين غرور تا وقتى به همراه اين دو دسته است، نمىگذارد آنها راه صواب را طى كنند و سلاح شيطان، ايجاد غرور در كفّار و مؤمنان است و كارى جز فريب دادن آنها نمىكند. (يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ وَ مَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطنُ إِلَّا غُرُوراً): «شيطان به آنان وعده مىدهد و ايشان را در آرزوها مىافكند و جز فريب به آنان وعده نمىدهد». (نساء/ 120.).
#چهل_هفت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
🙏 خدايا
از من رونگردان با غضب ات
نااميدم نكن با يأس از خودت
به من نبخش آنچه توان و طاقت و ظرفیتش را ندارم
رهایم نكن مثل بی کسان
و دورم نیانداز چون کسی که از چشمت افتاده!!
#چهل_هفت #دعا_چهل_هفت_100
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
برنامه ی #نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_حكمت_243
زیان پاسخهای زیاد
فَقَالَ (علیه السلام): إِذَا ازْدَحَمَ الْجَوَابُ، خَفِيَ الصَّوَابُ.
امام علی علیه السلام : هرگاه پاسخ ها همانند و زياد شد، پاسخ درست پنهان گردد.
🖋کانال انس با صحیفه سجادیه
🆔 @sahife2
◀️ از دَرهم شدن جواب ها بپرهيزيد:
قسمت اول
📜 امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به نكته مهمى در مسائل مربوط به پرسشها وجوابها اشاره كرده، مىفرمايد: «هنگامى كه جوابها زياد (و دَرهم) شوند حق مخفى مىگردد»؛ (إِذَا ازْدَحَمَ آلْجَوَابُ خَفِيَ الصَّوَابُ).
بسيار ديدهايم كه سؤالى در مجلسى مطرح مىشود و هركس هرچيزى كه به ذهنش آمد به عنوان جواب ذكر مىكند و حتى احتمالات ضعيف و پاسخهاى بى پايه نيز عنوان مىشود، در چنين مجلس و چنان شرايطى روشن است كه حق براى بسيارى مخفى مىماند، زيرا جدا كردن پاسخ حقيقى از آن همه احتمالات گوناگون كار آسانى نيست. اين سخن درسى براى محققان هم هست كه اصرار نداشته باشند مثلاً در تفسير يك آيه يا يك حديث يا پاسخ يك شبهه، احتمالات زياد و جوابهاى متعددى ذكر كنند. چه بهتر كه فشردهتر و سنجيدهتر سخن گويند. به خصوص اين كه بسيار ديدهايم هنگامى كه جوابهاى يك مسئله متعدد مىشود و يكى از آنها آسيبپذير است، مخالفان، همان يكى را مورد نقد قرار داده و بعد مى گويند: مشت، نمونه خروار است و پاسخهاى متين را نيز از اين طريق زير سؤال مىبرند.
ابن ابىالحديد در شرح اين گفتار حكيمانه مىگويد: اين مانند آن است كه انسانى در بعضى از مسائل نظرى اشكالى ذكر كند آن هم در حضور جماعتى از اهل نظر، سپس آنها در گفتن پاسخ بر يكديگر پيشى گيرند و هركدام بخواهند بر ديگرى غلبه كنند و هركس هرچه به نظرش آمد ذكر كند. شك نيست كه در اين صورت حق مخفى مىشود و اين سخن درواقع به بحث كنندگان درباره مسائل مختلف توصيه مىكند كه انصاف را در بحث خود با دوستان رعايت كنند و قصد مراء و قهر و غلبه بر ديگرى نداشته باشند. (كه در چنين شرايطى حق مخفى مىگردد).
علامه مجلسى در شرح اين گفتار مىگويد: شايد در اين دستور حكيمانه توصيهاى به سؤال كنندگان نيز باشد كه يك مسئله را از افراد زيادى پرسش نكنند، زيرا جوابهاى متعدد سبب مىشود آنها در تشخيص حق، گرفتار شك و ترديد شوند. البته تمام اين تفسيرها قابل جمع است. درواقع ازدحام در جواب، شاخهاى از شاخههاى افراطگرى است كه در همه چيز مذموم است.
ادامه دارد ...
#نهج_البلاغه_حكمت_243
🖋کانال انس با صحیفه سجادیه
🆔 @sahife2
◀️ از دَرهم شدن جوابها بپرهيزيد:
قسمت 2
📜 آداب پاسخ گفتن:
امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به يكى از آداب مهم پاسخگويى اشاره فرموده ودر كلمات ديگرى به آداب ديگرى پرداخته است؛ از جمله پاسخگويى سريع را مذموم شمرده مىفرمايد: «مَنْ أسْرَعَ فِي الْجَوابِ لَمْ يُدْرِکِ الصَّوابَ؛ كسى كه در پاسخگويى شتاب كند به پاسخ صحيح نخواهد رسيد».
نيز از حدّت و شدّت برحذر داشته مىفرمايد: «دَعِ الْحِدَّةَ وَتَفَكَّرْ فِي الْحُجَّةِ وَتَحَفَّظْ مِنَ الْخَطَلِ تَأْمَنُ الزَّلَلَ؛ تندى را رها كن و در دليل بينديش و از ياوه گفتن برحذر باش تا از لغزشها در امان باشى».
نيز به بعضى از سؤالات بىجا اشاره كرده مىفرمايد: «رُبَّ كَلامٍ جَوابُهُ السُّكُوتُ؛ چه بسا سخنى كه جوابش سكوت است».
همچنين توصيه مىكند كه هنگام عاجز ماندن از جواب نبايد سكوت را فراموش كرد، مىفرمايد: «إذا غُلبتَ عَلَى الْكَلامِ فَإيّاکَ أنْ تَغْلِبَ عَلَى السُّكُوتِ؛ هرگاه در سخن گفتن مغلوب شدى مبادا در سكوت كردن مغلوب گردى».
امام صادق عليه السلام نيز توصيه مىكند كه انسان نبايد هر سؤالى را كه از او كردند پاسخ گويد كه اين كار عاقلان نيست، مىفرمايد: «إِنَّ مَنْ أَجَابَ فِي كُلِّ مَا يُسْأَلُ عَنْهُ فَهُوَ الْمَجْنُونُ».
آخرين نكته اين كه در #نهج_البلاغه_حكمت_85 اين گفتار حكيمانه نيز گذشت: «مَنْ تَرَکَ قَوْلَ لا أدْرى أُصيبَتْ مَقاتِلُهُ؛ كسى كه جمله نمىدانم را ترك كند (گاه) خود را به كشتن داده است».
#نهج_البلاغه_حكمت_243
🖋کانال انس با صحیفه سجادیه
🆔 @sahife2