📝 نقدی بر مقوله "جلسه" در زیست ما
📌 بخش اول: فقدان فناوری جلسه مفید
🔻 ما #زمان را معمولاً جدی نمیگیریم. حتی استفاده بهینه از زمان، کمتر بهعنوان یک #مسئله برای ما مطرح است. لذا تعامل خوبی با آن نداریم و راحت مقادیر زیادی زمان از دست میدهیم.
🔻 یکی از مصادیق بیاعتنایی به زمان، #جلسه است. طیف زیادی از ما #جلسهزده ایم. به اقتضای کنشهای مختلفی که داریم، دائم از این جلسه به آن جلسه میرویم و دائم خودمان بانی جلسه هستیم. نهتنها برای زمان خودمان که برای زمان دیگران هم کمتر ارزش قائلیم و راحت دیگری را به جلسه دعوت میکنیم.
🔻 اساساً "جلسه" چيست و برای چیست؟
گاهی جلسه ماهیت همفکری و هماندیشی دارد تا از مسیر تضارب آرا رأی صواب متولد شود.
گاهی جلسه ماهیت مدیریتی و هماهنگی دارد تا کنش میدانی بین کنشگران درست توزیع و تنظیم شود.
گاهی جلسه ماهیت آشنايی دارد، تا امکان یک تعامل یا از نوع فکری یا از نوع عملياتی را فراهم کند.
گاهی جلسه ماهیت تشریفاتی دارد و لابد منه است و ساختار اقتضای آن را دارد.
و البته انواع دیگری نیز متصور است.
اما همه این جلسات از حیث خروجی و اثر عینی دونوع هستند: #عامل_پیشرفت و #آفت_پیشرفت و جلسات جاری که من میبینم معمولاً #آفت_پیشرفت است. اما چرا جلسات ما آفت و مانع پیشرفت است، یعنی عملاً منتج نیست:
1⃣ فقدان طراحی جلسه
ما برای جلسات معمولاً سناریو نداریم. دستور جلسه، وجه نازله و ابتدایی برای طراحی جلسه است. ما حتی نمیدانیم محصول مطلوب یک جلسه باید چه باشد، لذا اساساً امکان طراحی جلسه خوب را نداریم.
بحث چگونه آغاز شود
چگونه پیش برود
نقاط تمرکز کجا باشد
نقاط حاشیه چیست و چگونه کنترل شود
چگونه جمعبندی شود
تجربه نشانداده بسیاری از جلسات ما بهصورت فی المجلس اداره میشود. در جلسه #فکر میکنیم که چه بگوییم، جلسه را چطور مدیریت کنيم تا زمان بگذرد و کسی هم متوجه عدم آمادگی ما نشود.
2⃣ طراحی قبل از جلسه
جلسه زمانی مفید است که مخاطبین پیش از جلسه نسبت به موضوع، روند، هدف و نقش خود در جلسه توجیه شده باشند درحالیکه بسیاری مواقع مخاطب تازه داخل جلسه متوجه موضوع بحث میشود. طبیعتاً همانجا فکر میکند چه بگوید. درحالی که اگر پیش از جلسه #فرآیند_توجیه درست طی شده بود، جلسه بهصورت بهینه اداره شده و از حضور تک تک افراد استفاده صحیح میشد.
3⃣ ترکیب جلسه
در اولین اقدام هرکسی به ذهنمان میرسد را برای جلسه دعوت میکنیم. اما نسبت افراد باهم، نسبت افراد با مسئله، زمان افزودن یک فرد به روند بحث و میزان ادامه دعوت از یک فرد و... مسائلی نیست که درباره آن برنامهریزی کنیم.
4⃣ هدف و افق جلسه
چرا جلسه تشکیل میدهیم؟ چقدر به هدف جلسه و نحوه دنبال کردن آن فکر میکنیم؟ جلسه را تا کجا ادامه دهیم؟ گاهی چون یک جلسه شکل گرفته و باید بهصورت روتین آن را ادامه داد، جلسه را ادامه میدهیم در حالیکه خروجی خاصی هم ندارد و البته همه بههمین حالت تن میدهند و کسی نمیپرسد چرا جلسه ادامه دارد؟ گاهی نیز به دستاوردهای حداقلی اکتفا میکنیم.
5⃣ تحلیل، بازخورد، ارزیابی و تدوين جلسه
رفتار و فرآیند فکری جلسه نیازمند تحلیل، نگاشت و ارزیابی است. صورتجلسه اگر بهصورت حرفهای تدوین شود، نشان میدهد میزان مفیدبودن جلسه تا چه حد است و ادامه مسیر چگونه باید باشد؟ از سوی دیگر حرف های مفید جلسه بهدلیل ضعف در تدوين، استیفا و اصطیاد نمیشود لذا اندیشه یک گام به جلو نمیرود.
6⃣ فقدان جایگاه فکر و مطالعه
ما برای #فکر ارزش زیادی قائل نیستیم. همچنین برای #مطالعه در حالیکه هماندیشی زمانی مفید است که متکی به فکر و مطالعه باشد. نگاهی به #سبک کار #آقا نشان میدهد با مدل کاری ما بسیار متفاوت است. حجم بسیار بالای مطالعه درباره موضوعات کشور، تأمل و بعد همفکری و گفتگو درباره آن موجب خروجی ویژه میشود.
ما میخواهیم با جلسه از زیر بار #فکر و مطالعه خلاص شویم. اساساً دچار حالت #جلسه_بهجای_فکر شدهایم. درحالی که جلسه باید متکی و معاضد فکر باشد.
#آسیبشناسی
#جبهه_انقلاب
#فناوری_جلسه
#جلسه
#زمان
🆔@taalighat
تعلیقات
📝 درآمدی بر اندیشه مقاومت: مقاومت، پیشرفت، استقلال 📌بخش سوم 🔻 مقاومت و پیشرفت از غایات مقاومت، پی
📝 درآمدی بر اندیشه مقاومت: مقاومت، فکر، سبک زندگی
🔻 بخش چهارم
🔻مقاومت، تفکر، نخبگان
🔹 مقاومت بستر رشد علم و رشد #فکر و تفکر است. وقتی #استعمار راههای #پیشرفت را سد میکند، باید بیشتر اندیشید. مقاومت به فکر، علم و اندیشه بیشتر از دیگر جوامع هم نیاز دارد و هم بها میدهد. رشد و تحول علمی در زیست مقاومت، یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است. کشوری که مقاومت را انتخاب میکند یعنی تکیه اندیشه بومی را برمیگزیند و کسی اندیشه بومی را برمیگزیند یعنی مرجعيت یافتن #نخبگان را انتخاب میکند. پس دنیای مقاومت، دنیای نخبگان است و از آنجایی که نخبگی مختص یک طبقه نیست بلکه در لایههای مختلف اجتماعی وجود دارد، مقاومت، دنیای تکیه به ظرفیتهای مردمی است. نکته مهم اینکه #نخبه در فضای اندیشه مقاومت است که توان #حل_مسئله در مسیر پیشبرد اهداف جامعه را دارد.
🔻مقاومت و سبک زندگی
🔹وقتی مانع بر سر راه طبیعی وجود دارد، پیمودن مسیر دشوارتر است پس باید بیشتر از حالت طبیعی و عادی کوشید. وقتی دشمن مانعتراشی میکند، برای عبور از موانع باید بیشتر کوشید. ازاینرو زیست مقاومت، #زیست_مجاهدانه است. انسان عصر مقاومت خود را همواره در صحنه درگیری با #طاغوت میداند پس چون یک مجاهد تلاش میکنند نه چون یک کارمند. مقاومت #سبک_زندگی انسان خویش را تغییر میدهد. شهروند مدرن برای تمتع مادی براساس منطق منفعت شخصی کار میکند لذا زیست کارمندی تولید میشود که به ساعتکاری متعهد است. اما انسان مقاوم، مجاهد میشود، برای منفعت عمومی میکوشد، او برای تحقق آرمان از لذتها و آرامش خود میگذرد. مقاومت، بهمعنای زیست مجاهدانه، بخشی از زندگی او نیست، بلکه سبک زندگی او است. در چنين شرايطي منتظر نمیماند سازمان از او کاری بخواهد، هرجا باری بر زمين باشد با کمال میل برمیدارد. حتی اگر نفع مادی در پی نداشته باشد.
#مقاومت
#اندیشه_مقاومت
🆔 @taalighat
📝 ارجاع مکرر رهبری به اندیشههای آیتالله مصباح و مسئولیت ما
🔻 میدانیم نامبردن و حتی نام نبردن آقا از اشخاص دارای دقت و براساس ملاحظه و عنایت است. طی 5 سال اخیر آقا از دوشخصیت بهصورت مکرر یاد کردند و جوانان را به آنها ارجاع دادهاند: آیتالله مصباح یزدی و حاج قاسم سلیمانی. حال مسئولیت ما نسبت به این ارجاع مکرر که نشانی از عنایت ویژه آقا دارد چیست؟
1⃣ استاد فکر و خلاء امروز جبهه انقلاب
رهبر معظم انقلاب برای مرحوم آقای مصباح تعبیر #استاد_فکر را بهکار میبرند. بعد اندیشه روان و دقیق ایشان برای آقا موضوعیت دارد. اساساً مسئله #فکر برای آقا جدی است. حلقه اول انقلابیون اصیل با ابتنا بر فکر سلیم و دقیق مسیر انقلاب را پیمودند و این راه همینگونه پیمودنی است.
امروز نسل جدید بهویژه در جبهه انقلاب از ناحیه مبانی فکری دچار خلا و آسیب است. عوامل متعددی موجب شده تا مسئله فکر بهعنوان یک خلا پدید آید که باید جداگانه بررسی شود. فقر و ضعف تحلیل، موجب خطای در کنش و شتابزدگی در اقدام شده است. طیفی از جماعت انقلابی کمتر از گذشته به فکر و اندیشه اهتمام دارد.
نیاز به بنیان و اصول فکری برای در امان ماندن از انحراف در فهم و عمل ضروری است. و این مهم نیازمند #استاد_فکر است.
#انقلابیبودن منهای مبنا، منجر به کنشهای هیجانی و عاطفی میشود. وقتی هیجان و احساس مدار اقدام شد، امکان ثبات از بین میرود. نمونههای بسیاری سراغ داریم که بهدلیل فقر مبنا از قطار انقلاب پیاده شدند. از این رو بود که طی چنددهه گذشته رهبر معظم انقلاب به مطالعه اندیشه و آثار شهید مطهری و استاد مصباح تأکید ویژه داشتند.
2⃣ ویژگیهای اندیشه آیتالله مصباح
اما چرا ارجاع به اندیشه آیتالله مصباح؟ مگر فیلسوف و اندیشمند و صاحب قلم در حوزه کم داریم؟ پاسخ به این پرسش بسیار مهم، پردامنه و تفصیلی است که مجال دیگری میطلبد. اما اجمالاً:
1. اندیشه آیتالله مصباح بر مدار و محور اندیشه اصیل و ناب اسلامی و برگرفته از مبانی قرآنی و حکمی است. ابتنا بر استدلال، حکمت و قوت اندیشه از دیگر ویژگیهایی است که موجب قوام اندیشه و آموختن روش فکر و استدلال میشود.
2. اندیشه آیتالله مصباح ناظر به پرسشها و نیازهای فکری روز جامعه و در راستای حل گرههای ذهنی است. رصد شبهات امروز و پاسخ مستدل و مستحکم به آن ذهن را از انحراف مصون میدارد.
3. آیتالله مصباح صرفاً یک دانشمند نیست که نظریهپردازی کند، بلکه یک عالم انقلابی وسط صحنه جهاد است. او تنها جامعه را به یک ایده دعوت نمیکند و خود دامن جمع کند، بلکه خود وسط معرکهها و فتنهها میایستد و نقشآفرینی میکند. او الگوی یک انقلابی اصیل و واقعی است. پس محدود به بعد نظر نیست و واقعا پای انقلاب است. آیتالله مصباح عالم زمانه و عالم انقلاب است. #انقلاباندیش است به انقلاب و نیاز آن میاندیشد. حتی موضوع درس اخلاق خود را متناسب با نیاز روز تعيين میکرد موضوعاتی چون #فتنه و #بصیرت
4. آیتالله مصباح فقط نظریهپرداز نیست، عالم عارف است. اندیشه او جهت اخلاقی و عرفانی و تربيتی دارد. پس مخاطب با این اندیشه امکان رشد روحی نیز مییابد.
🔻 تفکیک بین آیتالله مصباح و برخی حواشی منسوب
شايد عدهای انتقاداتی نسبت به برخی منسوبان، برخی عملکردهای مؤسسه امام یا جبهه پایداری بهعنوان جریان سیاسی وابسته به مؤسسه امام داشته باشند، اما این نباید منجر به نادیدهگرفتن اندیشه آیتالله مصباح شود. واقعیت این است که شخصیت حقیقی آیتالله مصباح فراتر از عملکرد افراد پیرامونی است. برخی با تکیه بر این زاویه و برخی نقاط ضعف مانع از برجستهشدن این شخصیت میشوند. اما مقام معظم رهبری با لحاظ این تفکیک ما را به اندیشه ایشان ارجاع میدهند.
🔻 طراحی مدل دسترسی آسان به این اندیشه ایشان
ما نسبت به تأکید و دغدغه رهبری مبنی بر مراجعه به اندیشه آیتالله مصباح دارای مسئولیت هستیم. باید برای این امر فکر کرد. مواردی از جمله طراحی سیرهای مطالعاتی کوتاه و متنوع، معرفی کتب موضوعی، معرفی تک کتابها برای تکخوانی و بازتولید اندیشه و آثار ایشان بخشی از این اقدامات است. در اين زمینه باید از فرآوری اندیشه ایشان در قالبهای نو بهره برد.
#آیتالله_مصباح
#استاد_فکر
#جبهه_انقلاب
#مسئولیت_ما
🆔 @taalighat