📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره حمد : جلسه ۲۹
🔖 آیه: ۶ و ۷
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۰/۱۷
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔰اگر صراط مستقیم راهی برای همگان است پس چرا به سالکان استناد شده و صفت آنان است(صراط الذین انعمت علیهم)؟
🔺چون رونده، سالک است. #سالک است که با رفتن و حرکت کردن، راه مستقیم را می سازد.
🔺مسافت و هر صفت کمی و کیفی دیگری، ابتدائاً بالقوه هستند و اشیا با حرکت کمی و کیفی خود، آن صفت را از #قوه به #فعل در می آورد، آنگاه با آن متحد شده و موصوف به آن وصف شده، میشود نخل بزرگ یا سیب خوش طعم.
🔺 در آیه ۱۵ سوره حدید آمده که مصیر گنهکاران، جهنم است. (هی [جهنم] مولاکم و بئس المصیر)
این #مصیر با «ص» یعنی صیرورت و شدن. یعنی گنهکاران، خود تبدیل به جهنم و آتش جهنم میشوند! نه اینکه تنها به سمت و مسیر جهنم حرکت کنند و جهنم جدای از انسان باشد.
🔺در انسان نیز آنچه در نفس اوست بواسطه علم و #اراده ایجاد میشود و به آن موصوف میشود. حال اگر بواسطه تکرار، آن صفت برای شخص ملکه شد، شخص با صفت متحد شده و جدا شدنش سخت میشود.
🔺حس تنها «توالی علت و معلولها» را درک میکند و از فهم #ذات اشیا و صفات ناتوان است!
حس نمیتواند بگوید که گرما، ذات آتش است اما چون هر جا آتش دیده، گرما را نیز حس کرده پس ذات آتش را گرمازا میداند لذا معجزه ای مانند سرد شدن آتش بر ابراهیم، تنها خِرَق و تغییر در عادت است نه اینکه ذات شیء عوض شود.
🔺ارزشمندترین کارها، سختترینشان است و سخت ترین کار، #نیت است چون نیت و اراده انجام عمل، کار هر کسی نیست. مثلا نیت در نماز یعنی لحظه ای از یاد خدا در نماز جدا نشوی و به فکر چیز دیگری نیفتی.
اگر ثواب هر عملی را ۱۰ بخش کنیم ۹ بخش برای نیت است و تنها یک قسمت برای خود عمل. (نیت المؤمن خیرٌ من عمله) نیت، با نفس متحد میشود اما انسان با عملش یکی نمیشود.
🔺انسان با علم و معرفت یکی میشود، نه با معلوم. مثلا کسی که ویژگی های درخت را فهمید گیاه شناس میشود نه گیاه. عارف با عرفان یکی میشود نه به معروف (آنچه شناخته میشود).
🔺لذا در قیامت انسان گناهکار تنها به قیافه و صورت تبدیل به خوک و خنزیر نمیشود بلکه #ذاتا تبدیل به خنزیر میشود زیرا فرق انسان و حیوان در #عقل و استفاده از عقل در تشخیص درست و نادرست است و اگر انسان عقلش را به تبعیت هوس و نفس دراورد ذاتا به حیوان و پایینتر از آن تبدیل شده است. اما در دنیا این ظاهر خوک و خنزیر را کسی نمیتواند ببیند مگر عارفان. درحالیک در آخرت چه صورتاً و چه ذاتاً به صورت حیوان در می آید (#کالانعام بل هم اضلّ).
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۱۴
🔖 آیه: ۳
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۲/۸
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۳ سوره بقره: «الّذین یؤمنون بالغیب و یقیمون الصّلاة و ممّا رزقناهم ینفقون»
🔰 تقوای مالی که از ویژگیهای متقیان در ابتدای سوره بقره است دشمنی به نام مال دوستی و بخل دارد که اتفاقا جزیی از #طبیعت انسان بوده و همیشه با اوست(نساء، ۱۲۸) تنها راه درمانش نیز کمکگرفتن از #فطرت_توحیدی است.
🔰راه علاج:
1⃣ زبان تحقیری: انسانی که صدقه نمیدهد ناپاک است زیرا خدا در آیه ۱۰۳ توبه به پیامبر گوید: از انسانها صدقهای بگیر که پاکشان کند! لذا وقتی در آیه ۷۹ واقعه گوید جز پاکان، کسی به درک قرآن نمیرسند (لا یمسّه الّا المطهّرون) پس افرادی که صدقه نمیدهند از قرآن نیز بهرهای نخواهند برد.
2⃣ زبان تشویقی: خدا در آیه ۱۰۴ توبه فرموده صدقه را خودِ #من، شخصاً از دهنده میگیرم «الم یعلموا اَنّ الله هو یقبل التوبة عن عباده و یأخذ الصدقه؟»
لذا امام سجاد فرمود: صدقه قبل از اینکه به دست مومن نیازمند برسد به دست گیرنده حقیقی یعنی خدا میرسد و سائل آنرا از دست خدا میگیرد و امام صادق میفرماید صدقه تنها چیزی است که خود خدا بدون استفاده از فرشتگان دریافت میکند.
⚠️این #بینش_توحیدی، زندگی و تفکر انسان را دگرگون میکند. حضرت باقر وقتی پولی به سائل میداد آنرا دوباره پس میگرفت میبوسید و آنگاه به سائل برمیگرداند چون میدید که خداوند آنرا از او گرفته است لذا #اهل_معنا این را میبینند و ما نه.
💰خدا #ربا را به محاق برده ولی صدقه را زیاد میکند «یمحق الله الربا و یُربی الصدقات» یعنی اگرچه چند وقتی رباخوار در چشم مردم بزرگ و انگشت نماست اما در پایان عمر این اموالش به محاق رفته آنها را بالاخره از دست میدهد اما صدقه را خداوند میپروراند.
💎 مرحوم ابن بابویه در جلد ۲ کتاب «من لایحضره الفقیه» از قول معصوم گوید: اگر کسی از شما چیزی خواست، صدقه بدهید و ردش نکنید. شخصی گفت که اینها غالباً وضعشان خوب است! معصوم پاسخ داد حتما وضعشان خوب است وگرنه اگر وضعشان خوب نبود و درخواست میکردند و مسلمانها نمیدادند که الان همهتان مرده بودید چون آهش حتما دامن همه مسلمانان را میگرفت! پس حتی #دروغ هم گفت بدهید چون به خدا میدهید.
🔺حضرت علی فرموده دو روایت دارد یکی اینکه از سائل بخواهید برای شما دعا کند زیرا به این علت که بیشترشان دروغ میگویند دعا در حق خودشان اثر ندارد اما دعایشان در حق شما اثر دارد. در روایت دیگر گوید وقتی چیزی به درخواستکننده (سائل) دادید دستش را ببوسید چون دست خداست که گرفتهاید.
💸بدین شکل با کمک فطرت الهی با ویژگی درونی #مال_دوستی جنگیده و آنرا کنترل میکند.
⏳قرض الحسنه فقط دادن مال به دیگری نیست بلکه هر کاری در راه خدا باشد #قرض_الحسنه است مانند تمام عبادات.
👤 مومن، کَیِّس و باهوش است؛ میداند کجا پنهانی و کجا آشکارا صدقه دهد. (بقره، ۲۷۴) مثلا به شخص آبرومند، پنهانی و هنگام کمک به جبهههای جهاد علیه کفر، آشکارا انفاق میکند تا شیطان در ملأ عام زمینگیر شده و بقیه نیز عملا دعوت به کمک کردن شوند.
⁉️ قرآن گوید مشرکین در پاسخ به اینکه چرا صدقه نمیدهند میگفتند اگر خدا میخواست به فقیران هم میداد، حال که نداده پس نخواسته داشته باشند پس ما هم نمیدهیم (یس، ۴۷)
اما اینها اراده تکوینی را با اراده تشریعی یکی میدانستند. #اراده تکوینی خدا میخواهد انسانها را بیازماید پس به برخی مال داده به برخی نمیدهد که برای هر دو گروه آزمایش است زیرا #اراده_تشریعی او میخواهد که آنها که دارند به کسانی که ندارند بدهند. لذا در آیه ۴ محمد فرمود: اگر خدا میخواست از کفار انتقام میگرفت و احدی را باقی نمیگذاشت اما میخواهد شما را با یکدیگر بیازماید که آیا دینش را یاری میکنید یا نه.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۵۵
🔖 آیه: ۲۳
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۸
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین»
(و اگر نسبت به آنچه که بر بندهمان نازل کردیم در تردیدید پس سورهای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست میگویید.)
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
🔰سوره بقره ابتدا گروههای سهگانه مومنان، کافران و منافقان را بررسی کرد. سپس به #اصول_اعتقادی_دین پرداخت. ابتدا اصل توحید را شکافت و اکنون اصل #وحی و #نبوت را مطرح میکند.
❎آغاز آیه بصورت شرط بیان شده است. شرط گاهی نشان از مردد بودن #موضوع میدهد و گاهی نشان از مردد بودن #شخص. فرق شک و ریب این است که #ریب، شکّ همراه با تهمت است یعنی اگر کسی به چیزی شک داشت و آنرا قبول نیز نداشت در حقیقت در ریب است نه در شک. آیه گوید اگر به پیامبر شک داشته و تهمت میزنید که قران را از نزد خدا نیاورده و حرف خودش است پس شبیه آن را بیاورید.
‼️در اینجا سه مطلب آورده شده است.
♦️اول اینکه اصول دین یعنی توحید، معاد و نبوت(وحی) قابل تردید نیست. در مورد #توحید آیه ۱۰ ابراهیم گوید: «أفی الله شکٌ فاطر السماوات و الارض». عدم شک در #معاد را در آیات ۹ آل عمران «إنک جامع الناس لیومٍ لا ریب فیه»، ۲۵ آل عمران، ۸۷ نساء و ۲۱ کهف ذکر شده و شک در #وحی و #نبوت نیز در آیه ۲ بقره نفی شده است «ذلک الکتاب لا ریب فیه»
♦️مطلب دوم اینکه با وجود عدم امکان شک در اصول دین اما عدهای همیشه وجود دارند که به اینها شک میکنند. شک این افراد در #توحید را آیات ۶۲ هود و ۹ ابراهیم نشان داده، شک در #معاد در آیات ۳۲ جاثیه و ۲۱ سبأ و شک در #وحی و نبوت نیز بواسطه آیات ۸ ص و ۳۴ غافر تذکر داده شده است.
❗️روش شناخت در قرآن:
اما مطلب سوم جمعکننده دو مطلب قبل است با این توضیح که آن کسانی که در اصول دین شک میکنند بخاطر این نیست که این اصول بحثهای نظری و پیچیده دارد بلکه به این خاطر است که تردیدکنندگان در اینها، کورند و #حقیقت را نمیبینند. آیه ۶۶ نحل این قضیه را اینطور روشن میکند که اینها کورند «بل هم فی شکٍ منها بل هم عمون» مانند تاریکی شب که قابل انکار نیست اما شخص کور در آن شک میکند.
❗️قران کسی را کور میداند که #عقل و #قلب درونیش را از دست داده و این چراغ درونیش خاموش شده است. «فإنّها لا تعمی الابصار و لکن تعمی القلوب التی فی الصدور/حج_۴۶» لذا کور بودن در قرآن، به معنای کوربودن چشم ظاهر نیست. اگر شخص عقل داشت میفهمد که کلام الهی و کلام بشری کدامست و فرقشان چیست و اگر عقل نداشت کور است.
❎شکها دو دسته اند:
1⃣ برخی قابل درمانند. آنهایی که پس از شک و دیدن حقیقت آنرا می پذیرند پس درمانش با #بررسی و مطالعه است.
2⃣ برخی غیر قابل درمانند. گروهی حتی پس از دیدن حقیقت نیز آنرا نمیپذیرند. قران در مورد اینها گوید «فی ریبهم یتردّدون» یعنی در شکشان مدام #تردد دارند اما همیشه به در بسته میخورند. اینها عمری را در شک خواهند گذرانید و قابل هدایت نیز نیستند. راه درمان این افراد جز این نیست که قلوبشان را در قیامت بشکافند «الّا أن تقطّع قلوبهم»
🔰کافران در قیامت خودشان حق را خواهند دید اگرچه ایمان نیاورند. توضیح اینکه #ایمان امری اختیاری است و لذا بین ایمان و نفس، #اراده فاصله انداخته است و تنها با اراده است که انسان، ایمان یا هوای نفس را انتخاب میکند. اما #علم اختیاری نیست بلکه با حاصل شدن مقدمات، خودبخود علم حاصل میشود و دیگر نفس نمیتواند بگوید که من نمیخواهم بفهمم. پس مرددان در قیامت، اگرچه علم پیدا می.کنند اما دیگر نمیتوانند ایمان بیاورند زیرا نیاز به اراده دارد و دیگر اراده از آنها گرفته شده و زمان تحصیل گذشته است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۷۱
🔖 آیه: ۲۴ و ۲۵
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۰۳
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔰جهنم مخصوص کافران نیست بلکه مشرکان و مسلمانان عاصی نیز وارد آن میشوند اما #کافران همیشه در جهنمند و متقین همیشه در بهشت. #جهنم مسلط بر کافران است و آنهارا محاصره کرده است(حصیراً) جهنم در کمین کافران است(کانت مرصاداً).
🔴پس:
۱. عمل از بین نمیرود.
۲. عمل به غیر عامل ارتباط ندارد.
۳. به عامل وابسته است.
✅قرآن، بشیر و نذیر است. پس از توضیح توحید، نبوت و جدا کردن انسانها به سه قسم و آنگاه انذار به جهنم، حالا به #بهشت بشارت میدهد. در قرآن، بهشت برای کسیست که #حسن_فاعلی و #حسن_فعلی را با هم داشته باشد(ایمان و عمل صالح) یعنی هم #معتقد و مومن باشد و هم به فروع و کار خوب #عمل کند
❌لذا اگر فقط مومن بود یا فقط کار خوب انجام داد اما نه برای #خدا و #قیامت بلکه برای شهرت یا نوعدوستی بود، به بهشت نمیرود چون #قیامت را قبول ندارد و کارش جز تا انتهای همین زندگی دنیوی نیست. (انعام_۱۵۸)
🔺عمل صالح چیست؟
از نظر قرآن تنها عملی صالح است که مطابق #وحی باشد.
🔰روایتی عجیب وجود دارد. گوید چون اصول دین و #کلمات_اسلام ۴ تاست (تسبیحات اربعه) پس تعداد #ارکان_عرش خدا هم چهار تاست، #بیت_المعمور هم چهار دیوار دارد و تعداد #اضلاع_کعبه هم چهار تاست!
(#فلسفه_فیزیک)
✅ممکن است کسی مکه برود و فقط همین ۴ ضلعی کعبه را ببیند دیگری تا بیتالمعمور، دیگری به زیارت عرش خدا برسد و دیگری بدون رفتن به مکه به کلمات و اصول دین برسد!
♦️#قلب_مومن، عرش خداست و فرشتگان، خدمه مومنین. اما مصالح این خانههای بهشتی، «اعمال انسان» است که این را در معراج به پیامبر گفتند.
💠در بهشت فقط #اراده حاکم است زیرا در آنجا، انسانها به نفس و وجود خود پی بردهاند. لذا برای اینکه چیزی بخواهند فقط #تسبیح خدا میکنند و آن چیز فراهم میشود و در آخر نیز حمد خدا میکنند و دعوایی هم با هم ندارند چون تعارضی نیست. (دعواهم فیه سبحانک الله) تسبیح بر بهشت حاکم است.
🔰در بهشت همه چیز از #مومن است. نور از مومن است وگرنه خورشید و ماهی نیست!
زیرِ آن کلاً آب است (من تحتها الانهار) نه اینکه آب از جایی بیاید یا تنها زیر درختان باشد!
#تجسم_بهشت
📜عقل چیست؟
عقل در برابر جنون است. #عقل آن چیزی است که خداوند بوسیله آن عبادت شود (العقل ما یعبد به الرحمان)
🔰پیامبر روزی دید که عده ای دور یک نفر جمع شده اند. پرسید که چه اتفاقی افتاده؟ گفتند فلانی مجنون است و دیگران دورش جمع شده اند. فرمود که وی مریض است، نه مجنون. آن شخص پرسید که پس مجنون کیست؟ حضرت فرمود: کسی که اهل دنیاست و اهل خدا نیست!
⚡️خداوند #رباخوار را مجنون دانست البته #جنون فقط مخصوص رباخواران نیست، این یک مثال از سوی قرآن است.
⚡️مجنون در دنیا معذب نیست چون فقط آشنایانش میفهمند که او مجنون است! اما در قیامت دیوانگان میفهمند که دیوانهاند.
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۷۷
🔖 آیه: ۲۶
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۱۱
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
♦️این اشکال بر قران وارد نیست که چرا #مثل ذکر میکند!
زیرا اشکالکننده یا #مسلمان است که به خود چنین اجازهای نمیدهد که بر قران اشکال بگیرد... اگر #اهل_کتاب است که در کتابهای خودشان اعم از انجیل و تورات فعلی نیز مثل فراوان است چنانکه آیه فتح نیز این را اثبات میکند... اگر #کافر هم باشد که کتابهای خودشان که حتی در مکه و قبل از پیامبر هم داشتند نیز مثل فراوان دارد و بطور کل، کلام فصحا همراه مثل است تا روشن شود.
🔰برای خداوند، بزرگ و کوچک و سخت و آسان معنا ندارد که بعضی بخواهند بگویند چرا خدا به پشه که حیوان ریزی است مثال زده است. خداوند حتی #سایه را که یک امر عدمی و ناشی از عدم وجود نور است را به خود نسبت میدهد و گوید «ثم قبضناه الینا قبضاً یسیراً/فرقان_۴۶» یعنی این سایه را ما به آسانی به سوی خود آورده و کم میکنیم. در مقابل، خداوند «حشر» که مهمترین امر است و بساط همه چیز عالم را برمیچیند را نیز به خود نسبت داده و گوید برای ما آسان است.«ذلک حشرٌ علینا یسیر/ق_۴۴»
♦️علتش این است که خداوند با #اراده کار میکند نه با حرکت؛ لذا همه چیز به صرف اراده خداوند تغییر میکنند و خداوند حرکتی نمیکند و لذا خستگی برای خدا معنا ندارد.
✅«فامّا الذین آمنوا فیعلمون انّه الحقّ من ربّهم» خداوند #ایمان را با «علم صحیح» همراه میداند و برعکس. اگر جایی علم بود و ایمان نبود این علم صحیح نیست و نابودکننده است. این آیه ایمان را همیشه با علم همراه میداند و در سوره سبا آیه ۶ گوید آنکه عالم است میفهمد آنچه تو آوردهای حق است. لذا علمی که نتواند #حق را از #باطل تشخیص دهد علم نیست.
🔰علمی که تنها تا گور با انسان بیاید و بعد او را رها کند که علم نیست! در آیه ۸۳ سوره مومن گوید وقتی انبیا دین را آوردند مردم به همان #علوم_مادی خود مثل دامداری خوشحال بودند و خود را عالم میدانستند اما آن #علم_جهانبینی که بفهمد چه کسی عالم را آفرید و چه کسی باید او را اداره کند را نداشتند و لذا علم صحیح باید با ایمان ترکیب باشد و ایمان را بفهمد. علم باید در آن دنیا نیز بکار بیاید نه اینکه فقط برای این دنیا باشد. علومی مانند دامداری و غیره که بدرد آن جهان نمیخورد همچنان که پزشکی برای آن جهان نیست زیرا در آنجا که انسان بیمار نمیشود. مهندسی راه و ساختمان هم نیست زیرا صراط مستقیم در اختیار انسانهاست.
🔰حال اگر کسی با فراهمکردن این علوم مادی در این دنیا عمل صالحی برای امت اسلامی کرد این عمل صالح برای آن دنیا باقی گذاشته است و لا غیر. علوم صناعی نیز مانند سخنرانی و درسدادن و کتاب نوشتن نیز بدرد نمیخورد. غیر از #عمل_صالح، از علوم تنها آن قسمت میماند که مربوط به معرفت خداوند و اسماء حسنی و فرشتگان و وحی و پیامبران باشد و لا غیر.
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1