بـســـم الله الـرحــمن الرحـــیــم.
الــــــــنحــــــو الــــــــــوافـــــــــی
نحویون برای مثنی بستن دو اسم، شرائطی را ذکر کرده اند،به این شرائط توجه بفرمایید.
1⃣.دو اسم،معرب باشند،پس مبنی مثنی نمیشود،اما مثل هذان،اللذان از عرب صادر شده اند هر چند مفردهایشان مبنی است.
2⃣.دو اسم مفرد باشند،پس دو مثنی و دو جمع سالم چه مذکر و چه مونث،مثنی بسته نمیشوند،اما دو جمع مکسر و دو اسم جمع و دو اسم جنس گاه مثنی بسته میشوند مثل جِمالِین و رَهْطَین،مائین.
توجه##اکثر نحوین در تثنیه جمع مکسر مخالفت کرده اند.
3⃣.دو اسم نکره باشند،پس علم نه مثنی و نه جمع بسته میشود،چون اصل در علم این است که معنایش یک شخص واحد معین باشد.
4⃣.دو اسم غیر مرکب باشد پس دو مرکب اسنادی و اضافی و مزجی مباشرتا مثنی نمیشوند.
5⃣.دو مفردی که مثنی میشوند دقیقا عین هم باشند از نظر لفظ و معنی و این دو مفرد موجود باشند.
6⃣با تثنیه غیر از تثنیه خودش بی نیاز نباشیم(نیازمند به تثنیه دو اسم باشیم)
مثلا بی نیازیم از تثنیه بعض به خاطر وجود جزئان پس بعض تثنیه نمیشود.
خلاصه صفحه ۱۱۱ تا پایان صفحه ۱۱۴
توجه###ان شاالله تتمه این شرائط به زودی خواهد آمد.
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی. 🔹زیادةٌ و تفصیلٌ🔹
🔺خیلی معلوم است که مصدر "صریح" مثل أَکْل،شُرْب،قِیام،قُعود و..دلالت بر زمان ندارند،البته مصدر "موول" هم ذاتا دلالت بر زمان ندارد،ولی از کلام سابقش دارای زمان میشود🔺
#مواردی که مصدر "موول"،به خاطر کلام همراه او دارای زمان شده است
💥۱.شاعَ اَنْ یَضْرِبَ بکرٌ زیداً،در اینجا زدن "بکر" که خیلی اتفاق افتاده در گذشته بوده است به اعتبار لفظ "شاعَ"َ که ماضی است.
💥۲.الشائِعُ اَنْ یَضْرِبَ بکرٌ زیداً،در اینجا مصدر "موول" زمانش مستقبل است به اعتبار لفظِ "الشائِعُ"
#پس این نوع از مصدر "موول"زمانِ ماضی و مستقبل در او ملاحظه شده است.
🔹بحث پایانی موصولات حرفی(حروف مصدریه)
#لو،اَنْ و کَی،مضارع را خالص در مُستقبل میکنند،با این تفاوت که لَوْ نصب نمیدهد.
# ما،جمله همراه این حرف مصدری غالبا زمانش حال است گرچه بر ماضی داخل شود.
#اَنَّ،برای هر سه زمان می آید
مثل ۱. أَعْرَفُ أَنَّ محمداً یُسافِرُ غَداً(برای مستقبل است به اعتبار لفظ غَداً)
مثال ۲.أَعْرَفُ أَنَّ محمداً یُسافِرُ اَلآنَ(برای حال است به اعتبارِ لفظ اَلآنَ)
مثال ۳.عَلِمَ أَنَّ الظلمَ اِنهزمَ(ماضی به اعتبار لفظ عَلِمَ )
✨گاه،أَنَّ خالی از زمان است،مثل اَلْمَعروفُ أَنَّ الصِدقَ فَضیلةٌ
#خلاصه صفحه ۳۴۷ تا ۳۴۹
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
🔹زیادةٌ و تفصیلُ🔹
#مواردی دیگر که نحویون در خصوص جواز فتح همزه و کسرش ذکر کرده اند.
💥۱-"أنَّ"و دو معمولش عطف شوند به "مفردی"که معنی کلام به واسطه عطف فاسد نمیشود.
#مثال"سِرْنِی نبوغُک و أنَّک عالی المنزلَةِ"
فتحه همزه جایز است،و در این صورت"مصدر مؤول"عطف شده است به نبوغ و تقدیر چنین است"سِرنِی نبوغُک و علُوُ منزلتِک"و معنی کلام با این عطف فاسد نمیشود.
#وجایز است کسر همزه که در این صورت "إنَّ"در صدر جمله مستقله قرار گرفته است.
توجه:گاه با عطف(مفرد به مفرد)،معنی فاسد میشود که در این صورت فقط باید"إِنَّ"بخوانیم، مثلِ"إِنَّ لی مالاً و إِنَّ عمراً فاضلٌ"و اگر أَنَّ بخوانیم تقدیر میشود"إٍنَّ لی مالاً و فضلُ عمرٍ" که معنی فاسد میشود
💥۲-همزه بعد از لفظ "حتی" به دو صورت می آید،اگر "حتی" ابتدائیت باشد قطعا "إِنَّ"می آید و اگر"حتی"عاطفه یا جاره باشد قطعا "أَنَّ" میآید.
💥۳-همزه بعد از اَما نیز دو وجهی است،اگر حرف "استداراک" باشد قطعا"إِنَّ"و اگر به معنای "حقا"ً باشد،قطعا "أَنَّ" می آید.
💥۴-همزه بعد از"لا جرمَ"،هم به دو وجه فتح و کسر خوانده میشود.مثلِ"لا جرمَ أَنَّ اللهَ ینتقمُ للمظلومِ".
💥۵-همزه در جایگاه تعلیل هم دو وجهی است،مثلِ"و صَلِّ علیهم إنَّ صَلَوتَکَ سَکَنٌ لَهُم"،أنَّ به تقدیر لام جر و إِنَّ،به اعتبار اینکه جمله جدیدی است.
💥۶.همزه بعد از"أَیْ"مفسره نیز دو وجهی است،مثلِ"سِرْنِی إبْتداعُک المفیدُ أَیْ أنَّک تبتکرُ شیاً جدیداً"
#أنَّ و مابعدش،بدل از "ابتداعُک" و إنَّ جمله تفسیریه،محلی از اعراب ندارد
💥۷.همزه بعد از"حِیثُ" ظرفیه دو وجهی است،مثلِ"جلستُ حیثُ إِنَّ زیداً جالسٌ"
چون گاه مضاف الیه"حیثُ" جمله و گاه مفرد است.
#خلاصه صفحه ۵۳۵ تا ۵۳۷
@talkhislkotob