👆مواعظ آیت‌الله #محمدرضا_ربانی 🗓 به مناسبت ۷ تیر سالروز رحلت #آیت‌_الله_محمدرضا_ربانی در سال ۸۱ ✍ ایشان درباره تحصیلات خود در حوزه تهران مینویسد: 🔹مشهد مقدّس رفتم و مدّت شش سال مشغول تحصیل نزد اکابر علمای آن عصر بودم. ازجمله در درس مرحوم آیت اللّه الکبری حاج #میرزا_مهدی_آشتیانی، فیلسوف بزرگ شرکت می کردم که از تهران به مشهد مشرّف شده بودند و به تقاضای فضلا و علما در #مسجد_گوهرشاد به تدریس اصول فقه و معارف اسلامی می پرداختند. 🔹اینجانب در مشهد مقدّس مجذوب گفتار دُرَرْبار آن استاد بزرگ شدم و همین که ایشان بعد از مدّتی عازم تهران گردیدند، بنده نیز در تعقیبشان به تهران آمدم و به دستور ایشان در #مدرسه_سپهسالار_قدیم اقامت گزیدم و شب و روز از تدریس و اشراقات علمی این استاد بی نظیر بهره مند شدم. در همان زمان از درس حکیم متألّه و عارف عالی مقام، #محی_الدین_الهی_قمشه ای و درس حکیم بزرگوار مرحوم آقای #سید_کاظم_عصار و نیز عالم بزرگوار مرحوم آیت الله #میرزا_محمدعلی_مدرس_تبریزی استفاده می کردم و بعد از رحلت آن بزرگواران، محضر درس مرحوم آیت اللّه العظمی، فیلسوف اعظم، آقای حاج #سید_ابوالحسن_قزوینی (مشتهر به رفیعی) را مغتنم شمردم و قریب به بیست سال هم از محضر این بزرگوار استفاده نمودم. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 فقیه و عارف عظیم الشأن آخوند ملاعلی معصومی همدانی در جمع علمای تهران. ردیف نشسته از راست، نفر دوم: آخوند همدانی؛ نفر چهارم: #شیخ_محمدتقی_فلسفی. ✍ #آخوند_ملاعلی_همدانی تحصیل کرده در حوزه تهران و در محضر آخوند #ملا_محمد_هیدجی ، #میرزا_مهدی_آشتیانی ، #شیخ_محمدرضا_تنکابنی و... 🔹تشییع جنازه و مجالس ختم ایشان در تهران در سال ۵۷ بسیار باشکوه بود و به یکی از صحنه های مبارزه مردم علیه رژیم پهلوی تبدیل شد. 🔹مرحوم عقیقی بخشایشی می‌گوید: «وقتی که در سال ۱۳۴۱ ش از همدان به قم می‌رفتم آیت الله آخوند به بنده فرمودند: به آقایان (مراجع) تک تک نیابت دارید از قول من سلام برسانید، ولی وقتی خدمت حاج آقا روح الله رسیدید از قول من بعد از سلام یک جمله ای برسانید. گفتم آن چیست؟ فرمودند: به حاج آقا بگویید آخوند سلام رساند و گفت: ابوذر یک کمی آرام، آرامتر! وقتی خدمت امام رسیدم و قضایا را گفتم، ایشان تبسمی کردند و فرمودند: وقتی خدمت آقای آخوند رسیدید از قول من سلام برسانید، ضمنا بگویید، سلمان یک کمی حرکت!» 🔹نوشته اند: رابطه آیت الله آخوند با امام به حدی بود که در سال ۱۳۴۲ وقتی عوامل رژیم پهلوی به منزل امام (ره) هجوم بردند، ایشان کتاب اربعین خود را برای محفوظ ماندن از یورش مأمورین به آخوند ملاعلی همدانی سپردند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ فیلسوف عالی‌قدر آیت‌الله #دکتر_مهدی_حائری_یزدی متوفای ۲۴ ربیع‌الاول (۱۳۷۸) علاوه بر استفاده از محضر #میرزا_مهدی_آشتیانی در #مدرسه_سپهسالار_قدیم ، به خاطر خصوصیت جامعیت معقول و منقول، مدتها تولیت این مدرسه را هم برعهده داشت. آیت‌الله #سید_مصطفی_داماد درباره وی می‌فرماید: 📚دومین قلم فارسی ایشان مقالاتی است که علیه رضاخان نوشته بود. گویا رضاخان در جایی علیه قرآن کنایه‌ای زده بود. ایشان خیلی ناراحت شده بود و تحریک شد تا مجموعه مقالاتی در #روزنامه_استوار آن زمان بنویسد. ما این مقالات را نداشتیم. بعدها، اسناد انقلاب اسلامی به من داد. بعد از انقلاب ما توانستیم یک نسخه از آن پیدا کنیم. سلسله مقالات بسیار زیبایی بود، بسیار خوش‌قلم و عالی در دفاع از حجاب و قرآن. شهربانی قم این اسناد را دسته کرد و به همراه نامه‌ای با این مضمون که «مهدی حائری فرزند شیخ عبدالکریم اینها را نوشته، ما چه کنیم» برای آقای فروغی -که در آن زمان نخست‌وزیر بود- فرستاد. دست‌خط فروغی آنجا هست که «هیچ اقدامی نکنید و هیچ عکس‌العملی نشان ندهید». این سلسله مقالات به فارسی بود. ☘ او عاشق ایران و عاشق زبان فارسی بود. در آن زمان بنا نبود کسی فارسی بنویسد و در حوزه کسی نمی‌توانست فارسی بنویسد، آن هم به این روانی و زیبایی. کسی فقه فارسی نمی‌نوشت، فلسفه فارسی نبود. این علم کلی... واقعاً هنرمندانه و زیبا نوشته شده... بعد دیگر همه کتاب‌هایشان را فارسی می‌نوشتند و اصرار داشتند بر فارسی‌نویسی. 🌿 هنر فارسی‌نویسی، علاقه به زبان فارسی و به وطن، و عِرق ایرانیت از اولین خصوصیات و ویژگی‌های ایشان است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

. 🔰 روزهایی که گذشت یادآور رحلت آیت‌الله #سید_محمدرضا_علوی_تهرانی است. خاندان ایشان تا پنج پست همگی از اهل علم بودند و پدرشان آیت‌الله #سید_محمدباقر_علوی_تهرانی مشهور به #مسجد_حوضی از علمای طراز اول تهران بود که در مسجد #مدرسه_سپهسالار_قدیم اقامه جماعت می‌کرد. ( قاب عکس بر دیوار، تصویر آیت‌الله سید محمدباقر مسجدحوضی) ☘️ سید محمدرضا علوی تحصیل خود را در همین مدرسه سپهسالار آغاز کرد و در دوران تحصیل بیش از همه با #دکتر_مهدی_محقق در ارتباط بود و از محضر اساتیدی چون آیت‌الله #شیخ_محمدتقی_آملی ، #علامه_شعرانی ، #میرزا_مهدی_آشتیانی و #سید_کاظم_عصار بهره برد. 🔸آیت‌الله علوی تهرانی پس از دوره‌ای تحصیلات عالی در حوزه قم، در سال ۱۳۴۵ به تهران بازگشت و از سال ۱۳۵۱ش در #مسجد_حضرت_امیر (ع) در خیابان کارگر شمالی به اقامه جماعت و تعلیم و تربیت پرداخت. 🍃 آیت‌الله علوی تهرانی در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۷۵ دارفانی را وداع گفت. ✨ ایشان ۲۰ روز قبل از وفات فرموده بودند: دوست خوبی از من دعوت کرده است. وقتی اطرافیان چند مرتبه اصرار کردند که چه کسی از شما دعوت کرده است، فرمودند: «میهمان حضرت امام محمدباقر علیه السلام هستم.» تا آنکه در روز ولادت امام محمدباقر (ع) رحلت فرمودند. 🔸اکنون فرزند ایشان واعظ ارجمند حجت‌الاسلام سید محمدباقر علوی تهرانی به جای پدر در مسجد حضرت امیر(ع) به اقامه جماعت می‌پردازد. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔰تصویر: #پروفسور_فلاطوری در لباس روحانیت، نشسته بر بالین استادش #حکیم_شرق #میرزا_مهدی_آشتیانی ✍️ پروفسور #عبدالجواد_حکیمی مشهور به #فلاطوری در سال ۱۳۰۳ش در اصفهان متولد شد و در ۲۰ سالگی برای تحصیل علوم دینی به تهران آمد. پس از فراگیری مقدمات در سال ۱۳۲۶ به حوزه مشهد رفت و در تحصیل علوم نقلی تا رتبه اجتهاد پیش رفت و در معقول نیز از اساتید آن‌ دیار مقدس بهره فراوانی برد.‌ در همان زمان بود که وقتی آیت‌الله #میرزا_مهدی_آشتیانی اواخر عمر شریفش و در دوران کسالت، برای مدتی کوتاه در مشهد اقامت و تدریس داشت، عبدالجواد حکیمی نیز با ایشان آشنا شد و از محضرش استفاده کرد. هنگامی که مرحوم میرزا مهدی آشتیانی به تهران بازگشت، میرزا عبدالجواد نیز به تهران آمد و در آن آخرین سال‌ها و ماه‌های حیات استاد، ملازم، بلکه پرستار ایشان بود و در منزل، از محضر میرزا مهدی آشتیانی بهره می‌برد. او در تهران در #مدرسه_مجد ساکن شد و به تحصیل نزد آیت‌الله حاج #شیخ_محمدتقی_آملی، آیت‌الله #سید_احمد_خوانساری و #آیت‌_الله_شاه‌_آبادی پرداخت. پروفسور فلاطوری در سال ۱۳۳۱/ ۱۹۵۴م به آلمان رفت و در شهرهای ماینز، کلن و بُن به تحصیل فلسفه، روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفۀ حقوق، علوم دینی تطبیقی و... مشغول شد، تا آنکه در سال ۱۹۷۳م رسالۀ استادی خویش را با عنوان «دگرگونی بنیادین فلسفۀ یونانی در اثر برخورد با اندیشۀ اسلامی» نگاشت و به درجۀ پروفسوری نائل آمد. 🔺این اندیشمند برخاسته از حوزه تهران در تاریخ ۹ دی ۷۵ در آلمان دار فانی را وداع گفت و پیکرش در #قبرستان_تخت_فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍️ روز گذشته یعنی ۱۶ بهمن که پیکر مرحوم استاد آیت‌الله #شیخ_ابوالحسن_طبرستانی در خاک آرمید، مصادف بود با درگذشت استاد او حکیم الهی، آقا #شیخ_علی_محمد_جولستانی که پس از حدود یک قرن حیات پاک، در سال ۱۳۶۵ش در تهران دار فانی را وداع گفت. راقم این سطور از استاد طبرستانی شنیدم که بیشترین استفاده را در حکمت از محضر مرحوم جولستانی برده است و می‌فرمود: «آقای جولستانی مرد بزرگ و گمنامی بود و خودش می‌گفت که من در خصوص فلسفه از آقای شعرانی بیشتر زحمت کشیده‌ام، گرچه آقای شعرانی جامعیت بیشتری دارد و در ریاضیات و طب و... به‌خوبی کار کرده است.» حکیم جولستانی مدت ۹ سال در #مدرسه_سپهسالار_قدیم از محضر #میرزا_مهدی_آشتیانی بهره برد و آن #حکیم_شرق در وصف شاگردش چنین مرقوم فرمود: «جناب مستطاب شریعتمدار مروّج الأحکام، قدوة الأفاضل، عمدة المحققین، آقای شیخ علی‌محمد تویسرکانی ـ سلّمه الله تعالی ـ از افاضل طلاب و محصلین مدرسۀ مبارکۀ مرحوم محمدخان سپهسالار هستند و عمر خود را در تحصیل علوم عقلیه و نقلیه مصروف داشته و سنین متمادیه در مجلس درس این حقیر حضور به هم رسانیده‌اند و مراتب شامخه و مقامات علمیه و محاسن اخلاق ایشان بر احدی از ابناء زمان، مخفی و مستور نیست». یکی از شاگردان حلقه درس حکمت آیت‌الله جولستانی می‌نویسد: «ایشان در این اواخر، دوران سختی را میگذراند، بطوری که تقریبا در هر صد قدمی که بر می‌داشتند، چندین بار به کناری استراحت و تجدید نفس می‌نمودند. بدون اغراق تنها یک نماز چهار رکعتی ایشان حدود بیست دقیقه به طول می‌انجامید. ولی با این حال حتی‌الامکان نماز جماعت را بپا می‌داشت... مرحوم جولستانی شیفتگی خاصی به خاندان وحی (س) داشت و به همین جهت سالهای سال شب‌های پنجشنبه مجلس عزاداری و مرثیه خوانی داشتند، و این مجلس تا آخرین پنجشنبه یعنی یک روز قبل از رحلت ایشان برقرار بود.» گاهی #علامه_شعرانی هم در این مجلس روضه شرکت می‌کردند. آیت‌الله طبرستانی که خود در این جلسات شب‌های جمعه شرکت می‌کرد، می‌فرمود: «مرحوم #میرزا_محمدعلی_مدرس_تبریزی، صاحب #ریحانة_الادب هم گاهی در این روضه شرکت می‌کرد. آقای #جوادی_آملی هم می‌آمد و شب‌هایی که اطعام بود، به مرحوم آقای جولستانی با مزاح می‌گفت: "آقا! امشب شب قدر است؟" یعنی اطعام هم دارید؟» 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 مدرسه سپهسالار قدیم / حجره سمت چپ: حجره دکتر احمد مهدوی دامغانی/ حجره سمت راست: حجره آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی ✍ دکتر احمد مهدوی دامغانی در حوالی سالهای ۲۴ تا ۲۸ در #مدرسه_سپهسالار_قدیم تحصیل می‌کردند و از جمله مهمترین اساتیدشان در این مدرسه عبارتند از #حکیم_شرق #میرزا_مهدی_آشتیانی و میرزا محمدعلی مدرس تبریزی صاحب ریحانة الادب. ایشان در این دوره با #دکتر_مهدی_محقق، آیت‌الله سید محمدرضا علوی تهرانی و حاج آقا مهدی حائری تهرانی همدرس بودند. 🔹دکتر مهدوی دامغانی در بیان خاطراتی از آن دوره نوشته‌اند: «عاشورای سال ١٣۶۵ق/ ١٣٢۴ش... در بامداد آن روز، برای تلاوت زیارت عاشورا که بهتر است در مکان بلندی و در زیر آسمان خوانده شود، به پشت‌بام شرقی مدرسه رفتم و در گوشۀ جنوبی آن به تلاوت عاشورا و سپس نماز و عبادت و دعای علقمه پرداختم. کارم که تمام شد، برخاستم که از پلکان پایین بروم و هنوز به پلکان نرسیده بودم، دیدم آقای خیابانی [صاحب ریحانة الادب] از حجرۀ خود بیرون تشریف آوردند، ولی عبا بر دوش ندارند. سلام عرض کردم و جملۀ معهود: عظّم الله اجورنا و اجورکم بمصابنا بالحسین علیه‌السلام، را ادا کردم و ایشان درحالی‌که اشک می‌ریختند، سلام مرا جواب و جمله را تکرار فرمودند... ایشان همچنان اشک‌ریزان، جلوی بنده ایستادند و فرمودند: تقبّل الله إن شاءالله، اسم شریف جنابعالی چیست؟ عرض کردم: اسمم احمد و نام خانوادگی‌ام مهدوی دامغانی است... دومین حجرۀ تحتانی سمت غرب که شمال حجرۀ این حقیر بود، اختصاص به مدرس راتب مدرسه داشت که در آن سال‌ها این سمت به‌وجود محترم مرحوم آیت‌الله آقای حاج میرزا مهدی آشتیانی قدس سره مزین بود...» (📖زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم میرزا محمدعلی مدرس تبریزی، صص ١٠٣ تا ١٣۶.) 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✨شیخ محمد رازی نقل می‌کند: در ماه ذى‌الحجه ۱۳۶۸ق (آبان ۱۳۲۸ش) در منزل مرحوم آيت‌اللّه حجت بودم و مرحوم #ميرزا_مهدى_آشتیانی در آنجا وارد بودند. مرحوم آيت‌الله‌ بروجردى و آيت‌اللّه حاج سيد محمّد تقى خونسارى به ديدن ايشان آمدند و بعد از تعارفات و تشريفات، آيت‌اللّه حجت به آيت‌اللّه بروجردى گفتند كه آقاى ميرزا مكاشفه عجيبى دارد، مناسب است خودشان نقل كنند. پس مرحوم آيت‌اللّه بروجردى فرمودند چه بوده‌؟ 🔹مرحوم ميرزاى آشتيانى گفتند: من مبتلا به كسالت يرقان هستم... در سال ۱۳۶۵ق كه توده‌اى‌ها نهايت تسلط‍‌ را در شمال و غرب ايران داشتند به مشهد مشرف مى‌شدم. در اتوبوس حالم منقلب شد به‌طورى‌كه مسافرين و راننده خيال كردند من سكته نموده‌ام. ماشين را متوقف و مرا بيرون آوردند و من در آن حال ديدم كه در عرفات هستم و انوار بسيارى از آسمان به زمين مى‌آيد... پرسيدم چه خبر است؟ گفتند: حضرت رسول(ص) تشريف دارند. به آن طرف رفتم ديدم چهارده خيمه در كنار يكديگر نصب است. به خيمه حضرت رسول(ص) مشرف شده و ایشان را زيارت كردم. خواستم از كسالت خود و حوائج ديگرم بگويم فرمودند: چون زائر فرزندم رضا هستى برو به خيمه‌اى كه متعلق به اوست. ✨پس به خيمه حضرت رضا(ع) شرفياب شده و سه حاجت خود را اظهار كردم. اوّل راجع به كسالتم، فرمودند: مقدر شده كه اين كسالت با تو باشد تا از دنيا بروى؛ دوّم راجع بفتنه توده‌اى‌ها، فرمودند: به همين زودى شرّ آنها مرتفع خواهد شد و تا شما با قبور ما و مجالس سوگوارى ما ارتباط‍‌ داريد در امان هستيد؛ سوم راجع به حاجت شخصى، فرمودند:اين حاجتت رواست. 📚 گنجینه دانشمندان ج۴ص۳۶۹ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

💠 توفیق دیداری دوباره با آقای #دکتر_مهدی_محقق دست داد و همراه با مدیر و کارشناسان مرکز اسناد حوزه و روحانیت به محضرشان شرفیاب شدیم. اسناد و تصاویر خاندان ایشان را دیدیم و خاطرات ارزشمندشان را مرور کردیم. از جمله این کلمات: 🔹«یکی از استادان ما #میرزا_مهدی_آشتیانی بود. در #مدرسه_سپهسالار_قدیم حجره داشت و شب‌های جمعه در #مسجد_صاحب_دیوان سخنرانی می‌کرد و مطالب علمی را برای عوام بیان می‌کرد. حافظه عجیبی داشت، اما در نهایت فقر و بیماری به سر می‌برد. یکبار که به منزلشان رفتم دیدم زن صاحبخانه برای زیاد کردن اجاره، به ایشان فحاشی می‌کرد و می‌گفت: «اگر اجاره را زیاد نکنی آشغالهایت را میریزم توی زباله». آشغالهای ایشان چه بود؟ مثلا ترجمه اسفار ملاصدرا، یا شفای ابن سینا!» 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 به مناسبت سالروز درگذشت پروفسور عبدالجواد فلاطوری ✍بیشترین دوران تحصیل پروفسور فلاطوری در #حوزه_تهران به بعد از بازگشت #حکیم_شرق #میرزا_مهدی_آشتیانی از مشهد به تهران بازمی‌گردد که میرزا عبدالجواد نیز به تهران آمد و در آخرین سالهای حیات استاد، ملازم، بلکه پرستار ایشان بود و در منزل از محضر میرزا مهدی آشتیانی بهره میبرد. او در تهران در #مدرسە_مجد سا کن شد و به تحصیل شرح منظومۀ سبزواری نزد آیت‌الله #شیخ_محمدتقی_آملی پرداخت و به مدت دو سال نیز در درس آیت‌الله سید احمد خوانساری شرکت کرد و از محضر آیت الله شاه آبادی نیز بهره برد. ایشان بعدها به آلمان رفت و ضمن دریافت دکترای فلسفه، در دانشگاه‌های هامبورگ و کلن به تدریس پرداخت. پروفسور فلاطوری در ۹ دی ۱۳۷۵ش در آلمان وفات کرد و پیکرش پس از انتقال به زادگاهش، در قبرستان تخت فولاد به خاک سپرده شد. 🔹دکتر مهدی محقق: «بسی جای تاسف است که نظام علمی ما نمی‌تواند نمونه‌های علمی نسل گذشته را در برابر نسل جوان امروز قرار دهد، تا از نفَس گرم آنان شوق و ذوقی در طبقه طلبه و دانشجو به وجود آید تا دیگر فریاد وا اسفاها بلند نکنیم که هر دانشمندی که از میان ما می‌رود بگوییم او دیگر جانشینی ندارد! خدمتی را که فلاطوری به اسلام و مسلمانان کرد در نوع خود بی نظیر بود...». 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

▪️۴ اردیبهشت ۱۳۳۲ درگذشت حکیم شرق میرزا مهدی آشتیانی 📽 قسمتی از بیانات آیت‌الله #شیخ_محمدرضا_ربانی در کنگره بزرگداشت استادش آیت‌الله #میرزا_مهدی_آشتیانی 💠پیرامون مبارزات کلامی و فلسفی مرحوم آقا میرزا مهدی با توده‌ای‌ها در زمان #دکتر_مصدق 🕌 https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

💠خاطرات آیت‌الله حاج آقا #مهدی_حائری_یزدی متوفای ۱۸ تیر ۱۳۷۸ «#مدرسه_سپهسالار_قدیم را که ساختمانش برای مرحوم #آقا_علی_مدرس فیلسوف معروف در زمان #ناصرالدین_شاه ساخته شده بود و در وقفنامه آن تصریح شده که بایستی مدرسش ماهر در معقول یعنی در فلسفه و ناظر در منقول باشد به اینجانب واگذار کردند. قبل از من مرحوم آقا #میرزا_مهدی_آشتیانی که استاد فلسفه من بود و من کتاب شفا را پیش ایشان خواندم متصدی تدریس آنجا بودند بعد از مرحوم آقا علی مدرس. بعد از اینکه آقا میرزا مهدی آشتیانی هم فوت کرد آن مدرسه به مناسبتی بنده را تشخیص دادند که هم ماهر در معقول هستم و هم ناظر در منقول هستم من به جای مرحوم آقا میرزا مهدی آشتیانی مدرس مدرسه سپهسالار قدیم شدم و همه مدرسه سپهسالار به سرپرستی من واگذار شد... این همزمان با دانشکده رفتن بود البته (۱۳۳۱_۱۳۳۲). به این مناسبت چون سوابق علمی من آنجا مشخص بود دیگر دانشگاه تهران مرحله استادیاری از من نخواست و یکسره ما را به دانشیاری ارتقا داد... در زمان مرحوم #دکتر_مصدق‌ یک اختلافی راجع به برنامه‌های شرعیات بین دولت و مرحوم آقای بروجردی پیش آمده بود... بنده به معرفی مرحوم آقای بروجردی و به انتصاب مرحوم دکتر مصدق به عنوان مجتهد جامع الشرایط شورای عالی فرهنگ منصوب شدم تا به این اختلاف رسیدگی کنم.» 📚خاطرات دکتر مهدی حائری یزدی ص۲۶_۲۴ 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran