شهادت امام حسن (۲۸صفر یا ۷صفر؟)
قول مشهور و معتبر، شهادت آن حضرت در #۲۸صفر است.
چند نکته قابل بررسی است:
✅بررسی اقوال:
◀️بسیاری از محدثان و مورخان قدیم و جدید شیعه، ۲۸ #صفر را ماه شهادت امام معرفی کرده اند.
◀️برای اولین بار #محمدبن مکی عاملی( معروف به شهید اول) از علمای قرن ۸ نظریه #۷صفر را مطرح کرده است.
در سند این روایت کسی وجود نداشته و عبارت قیل آمده است؛
◀️گزارش دیگری که مستند آنان است، از کتابی با عنوان #موجز تواریخ الائمه الاثنی عشر، #منتسب به یکی از علمای #زیدی_مذهب(۴ امامی) به نام #قاسم بن ابراهیم رسی از علمای قرن۳ است.
◀️در بررسی های انجام شده، انتساب این روایت و این کتاب مختصر با عنوان موجز به قاسم درست نیست و ایشان قول خود را بدون سند آورده است.
◀️لازم به ذکر است که #قاسم رسی متوفی 246قمری است. جالب آنکه قاسم، شهادت امام #عسکری علیه السلام را در سال 260 بیان کرده است. اما وی در این تاریخ(260ق) زنده نبوده است تا #شهادت امام را گزارش کند، پس چگونه تاریخ شهادت امام #عسکری(ع) را نوشته است؟
◀️لازم به ذکر است که بخش انتهایی کتاب یعنی زندگانی اهل بیت(ع) در نسخه قدیمی نیست و این بخش بعدها اضافه شده است.
◀️هیچ یک از علمای بزرگ شیعه همانند شیخ #صدوق، #مفید، #طوسی و دیگران گزارش 7 صفر را نقل نکرده اند و گویا چنین گزارشی نبوده یا اعتبار آن را نپذیرفته اند. بلکه همگی بر۲۸ صفر اتفاق دارند.
◀️گزارش #قاسم نیز بر فرض پذیرش، بدون سند و #مرسل است. یعنی گوینده آن مشخص نیست. لذا قابل اعتماد نیست.
◀️در منابع متقدم و معاصرشیعه، اخبار شهادت امام حسن(ع) ۲۸ صفر، مورد توجه بوده است چنانکه #ابن_خزاز و #شیخ_عباس قمی ۲۸ صفر را صحيح و معتبر می دانند.
◀️نکته دیگر آنکه منابعی چون #کفعمی اگرچه گزارش ۷ صفر را از شهید اول نقل کرده اند، اما گزارش ۲۸صفر را پذیرفته اند.
📌اما جالب آنکه در تعدادی از منابع تاربخی و حدیثی همانند:
طبرسی در اعلام الوری، فتال نیشابوری در روضه الواعضین، فاضل حموی در انیس المومنين و شیهد اول در الدروس الشرعیه و شیخ عباس قمی در وقایع الایام، ۷صفر را روز #میلاد امام #کاظم علیه السلام نقل کرده اند.
البته این روایت نیز بدون #سند و #ضعیف است.
📌حال چگونه برخی روایت۷صفر درباره شهادت را از #شهیداول می پذیرند، ولی روایت ولادت در ۷صفر را از او نمی پذیرند و می گویند #ناصرالدین شاه دستور داده که روایت ولادت جعل شود، اما این روایت مال قبل از عصر ناصرالدین شاه است.
در بررسی نقل ها، گزارش ها، به یک مطلب تکیه دارند و آن، شهادت آن گرامی در چهارشنبه یا پنجشنبه ۲۸ صفر است؛ چرا که رویکرد منابع یاد شده در این خصوص، روزهای آخر صفر است و نگارندگان برخی از آنها، روز دقیق آن را مشخص نکرده و به تعبیر کلی «آخر صفر» بسنده کرده اند که سعد بن عبدالله اشعری، نوبختی، کلینی، ابن خزاز، طبری امامی و فتال نیشابوری در این ردیف جای دارند، لیکن جمعی دیگر روز دقیق آن را مشخص کرده و بر ۲۸ صفر تأکید کرده اند که مفید، شیخ طوسی در مصباح، این شهر آشوب با منابع فراوانی که در اختیار داشته، اربلی علامه حلی، شیعی سبزواری، کفعمی در بلد الامین و حایری کرکی از این گروه هستند که در حقیقت مقصود گروه نخست را معین کرده اند. هرچند مرحوم مفید در ارشاد و مقنعه تنها از ماه صفر نام برده، لیکن در مسارالشیعه بر دو شب باقی مانده از ماه صفر تأکید کرده است.
💠 #جمع_بندی:
به نظر می رسد ۷صفر شهادت امام حسن نبوده و همان ۲۸ صفر صحیح بوده و میلاد امام کاظم(ع) نیز در ماه ذی الحجه است.
📚ر.ک. بررسی و نقد گزارشهاي تاریخ شهادت امام #حسن مجتبی علیه السلام، فصلنامه تاریخ اسلام، شماره ۳و۴، #يدالله_مقدسی.
👈 کلیک کنید (http://www.mehrnews.com/news/4739774)
📌 هویت شیعه در #آراستگی و اخلاق حسنه
امام #کاظم(ع) برای نشان دادن #هویت اجتماعی و فرهنگی #شیعیان خطاب به آنان فرمود:
ای شیعیان!
شما #دشمنان زیادی دارید.
پس در مقابل #دشمن، خود را حقیر جلوه ندهید، بلکه با بزرگی و آقایی در جامعه ظاهر شوید و تا آنجاکه میتوانید، خود را #زیبا و #وجیه(با اخلاق) نشان دهید.
امام کاظم(ع)،
حتی شیعیان را از حمل #ماهی در خیابان که بوی بد آن ممکن است به #لباس بچسبد و باعث تنفر مردم از آنان شود، پرهیز میداد.
📚کلینی، الکافی، ج1، ص369، ج6، ص480.
📌 حدود #فدک #ولایت اهل بیت....
امام #کاظم(ع) با خود #هارون عباسی، نیز شجاعانه برخورد می کرد. روزی هارون به امام کاظم(ع) گفت: «حدود فدک را مشخص کن تا آن را به شما برگردانم». امام(ع) فرمود:
«اگر حدود آن را بگویم آن را پس نخواهی داد». هارون اصرار کرد که امام کاظم(ع) حدود فدک را مشخص کند. امام کاظم(ع) حدود #امپراتوری_اسلامی یعنی از #سمرقند تا #آفریقا و از #ارمنستان تا #یمن را حدود فدک معرفی کرد. هارون خشمگین شد و گفت:
«آن وقت چیزی برای ما نمی ماند. امام(ع) که هارون را غاصب خلافت و غصب فدک را به معنی غصب خلافت می دانست، فرمود:
«می دانستم که تو آن را بازپس نخواهی داد»
📚تاریخ تحلیلی اسلام، ص۱۶۹،
📚زندگانی تحلیلی پیشوایان ما، ص۲۱۱.
📌 تحلیلی از زندگانی امام #کاظم(ع)...
📍عصر سازماندهی فعالیت های سیاسی #تشیع
🌻 امام #کاظم(ع) از سال ۱۴۸ تا سال ۱۸۳ ه. ق #امامت امت را برعهده داشتند. اگر زندگی امام کاظم(ع) را بررسی کنیم می بینیم که ایشان به سمت تثبیت #استقلال_سیاسی و اداری شیعه حرکت کردند و می خواستند به #شیعه امامیه در قالب یک سازمان اقلیت در درون اکثریت جامعه اهل سنت رسمیت بخشند.
1⃣ یکی از مهمترین اقدامات ایشان سازماندهی به سازمان وکالت بود تا از طریق آن جامعه شیعه را مدیریت و دولتی کوچک تشکیل دهد. این ظریفت را امام در رفتار سیاسی بنیان گذاری کرد تا شیعه محتاج #حکومت_جور نباشد.
2⃣ از این رو ما شاهد تلاش های امام کاظم(ع) هستیم. به گونه ای که از برخی فعالیت های امام(ع) بوی فعالیت سیاسی استشمام می شود و تلقی شیعیان و حکومت این است که امام کاظم(ع) به سمت تشکیل #حکومت_اسلامی حرکت می کند و به طور علنی از عدم #مشروعیت حکومت عباسیان سخن می گویند. چنانکه #هارون عباسی به رفتار سیاسی امام و فعالیت های #سازمان_وکالت اعتراض داشت و خطاب به ایشان می گفت:
در یک حکومت دو خلیفه از مردم خراج( #وجوهات) نمی گیرند. و به گفته #ذهبی از علمای اهل سنت:
امام کاظم(ع) سزاوارتر به خلافت بود نسبت به هارون.
3⃣ به خاطر همین تلاش های سیاسی، امام مدتی در بصره و مدتی در #بغداد #زندانی می شود که چهار سال به طول می انجامد و در زندان به #شهادت رسید.
📌بررسی یک روایت
چندی است که برخی روایتی از امام #کاظم علیه السلام به این مضمون نقل می کنند:
قال موسی بن جعفر:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ غَضِبَ عَلَى الشِّيعَةِ فَخَيَّرَنِي نَفْسِي أَوْ هُمْ فَوَقَيْتُهُمْ وَ اللَّهِ بِنَفْسِي.
📚کلینی، کافی، ج۱، ص۲۶۰.
امام کاظم علیه السلام فرمود:
خداوند،
بر #شیعیان غضب کرد. او من را مخیر کرد که یا من یا شیعیان فدا شویم. به خدا سوگند من با تقدیم جان خود،
ایشان را حفظ کردم.
نقد:
سند روایت به دلیل #مرسل بودن، #ضعیف است.
از نظر محتوا نیز این روایت با #حکمت الهی سازگار نیست که خداوند بدون دلیل به شیعه #غضب کند.
همچنین، این روایت حاکی از یک نگاه #مسیحیان است که امام باید قربانی خطای شیعیان گردد.
بنابراین،
متن روایت گویای غضب خدا بر کل شیعه نیست مگر عده ای از آنان که خطا کرده و این کار امام می تواند ناظر به حفظ جان شیعیانی است که اسرار امام را فاش کرده اند.